زیان‌های حاصل از رسمی‌شدن زبان عامیانه؛ علت پیدایش گویش‌های متعدد؛ علت رسمی‌شدن یک گویش محلی.
ــــــ . “زبان و جامعه". سخن. دوره ۱۲. ش۶. مهر ۱۳۴۰، ص۵۹۷ـ۶۰۸؛ ش۷. آبان ۱۳۴۰، ص۷۲۷ـ۷۳۴؛ ش۸ .آذر ۱۳۴۰، ص۸۵۷ـ۸۶۴ .
۱ـ متروک شدن کلمات/ ۲ـ پیدایش لغات نو: نامیدن با عبارات وصفی، اشتقاق، ترکیب، اقتباس/ ۳ـ اقتباس لغات بیگانه.
ــــــ . زبان شناسی و زبان فارسی: “زبان و جامعه (بحثی از علم دلالت الفاظ)". تهران: امیرکبیر، ۱۳۴۳، ص۱۰۷ـ۱۲۰؛ چاپ سوم [تهران]: بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۷، ص۹۵ـ۱۳۷.
(این مقاله با عنوانی دیگر در مجله سخن، ش۱، آذر ۱۳۳۱ و ش۲، دی‌ماه ۱۳۳۱ چاپ شده است.)
ــــــ . زبان شناسی و زبان فارسی: “زبان و خط". تهران: امیرکبیر، ۱۳۴۳، ص۲۸۱ـ۲۸۹؛ چاپ سوم، [تهران]: بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۷، ص۲۵۷ـ۲۶۴؛ نیز: سخن. دوره ۹. س۱۱ـ۱۲. اسفند ۱۳۳۷، ص۱۰۳۳ـ۱۰۳۹.
دو ایراد در مطابقت علامات خط با اصوات ملفوظ؛ تغییر شیوه خط همراه با تحولات زبان.
ــــــ . زبان شناسی و زبان فارسی: “زبان و زبان شناسی". تهران: امیرکبیر، ۱۳۴۳، ص۶۳ـ۶۴؛ چاپ سوم، [تهران]: بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۷، ص۳۹ـ۵۶؛ نیز: سخن. دوره۱۲. ش۳. تیر۱۳۴۰، ص۲۳۷ـ۲۴۲؛ ش۴. مرداد ۱۳۴۰، ص۳۴۳ـ۳۴۹.
پیدایش علم لغت و قواعد در میان اعراب و یونانیان و هندوان؛ علم صرف و نحو تطبیقی/ علم صرف و نحو تاریخی؛ نودستوریان و فاصله میان زبان شناسی و دستور/ برخی دانشمندان زبان شناسی و نتایج پژوهش‌های آنان درباره زبان.
ــــــ . زبان شناسی و زبان فارسی: “زبان یأجوج و مأجوج". تهران: امیرکبیر، ۱۳۴۳، ص۱۹۵ـ۲۰۴؛ چاپ سوم، [تهران]: بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۷، ص۱۸۳ـ۱۹۰.
انتقاد به برخی نویسندگان، اقشار جامعه، روزنامه و مجلات.
ــــــ . زبان شناسی و زبان فارسی: “طرح تحقیق در لهجه‌های محلی". تهران: امیرکبیر، ۱۳۴۳، ص۱۵۵ـ۱۷۱؛ چاپ سوم، [تهران]: بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۷، ص۱۴۹ـ۱۶۳.
مقدمه؛ جغرافیای زبان؛ روش تحقیق؛ تحقیق اجمالی؛ گویندگان؛ محل؛ طرز نوشتن؛ پرسش‌نامه؛ چند تعریف؛ اینک مجموعه لغات.
ــــــ . “علم دلالت؛ تحقیق رابطه لفظ و معنی". سخن. دوره ۴. ش۲. دی ۱۳۳۱، ص۱۴۸ـ۱۵۲.
تاریخچه علم دلالت؛ زبان و اجتماع؛ سه علت اصلی تحول معانی.
ــــــ . “فارسی را باید آموخت: درازنویسی". سخن. س۱. ش۹ـ۱۰. خرداد ـ تیر ۱۳۲۳، ص۴۶۹ (در فهرست مندرجات به اشتباه ۴۹۶ نوشته شده است.)
(این مقاله با عنوان دیگری در کتاب “زبان و زبان‌شناسی"، اثر همین مؤلف، از انتشارات امیرکبیر چاپ شده است.)
ــــــ . “فرنشین (= رییس)". سخن. دوره ۲۵. ش۱۲.تیر ۲۵۳۶=۱۳۵۶، ص ۱۲۳۹ـ۱۲۴۴.
شیوه ساخت کلمه در زبان‌های ایرانی باستان و میانه؛ انواع ابزارهای کار برای ساختن لغات تازه؛ نقدی بر واژه “فرنشین".

ــــــ . “فعل لازم” [پرسش و پاسخ]. سخن. دوره ۲۰. ش۸ . بهمن ۱۳۴۹، ص۹۷۰ـ۹۷۱.
معنی کلمه “لازم"؛ مفهوم اصطلاحی؛ رد پیشنهاد تغییرنام برای واژه “لازم".
ــــــ . “فعل‌های ناگذر"، در کنگره تحقیقات ایرانی (تهران، ۱۱ـ۱۶ شهریورماه ۱۳۴۹)، مجموعه خطابه‌های نخستین کنگره تحقیقات ایرانی. به کوشش مظفر بختیار. تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۵۰، ج۱، ص۲۹۰ـ۲۹۸.
اسم در مقام مفعول؛ ضمیر مفعولی جدا؛ شماره فعل‌های ناگذر.
ــــــ . “قاعده‌های جمع در زبان فارسی” [نقد کتاب «مفرد و جمع»، اثر محمد معین]. سخن. دوره ۴. ش۱. آذر ۱۳۳۱، ص۷۰ـ۷۳.
ــــــ . “گفتار". سخن. دوره ۱۵. ش۴. اسفند ۱۳۴۳، ص۳۳۵ـ۳۳۸.
سخن، زبان، گفتار؛ دال و مدلول؛ صوت موسیقیایی و غیرموسیقیایی؛ صفات چهارگانه صوت؛ صوت گفتار.
ــــــ . زبان شناسی و زبان فارسی: “گفتی، گویی". تهران: امیرکبیر، ۱۳۴۳، ص ۳۶۶ـ۳۷۰.
موارد استعمال “گویی” و “گفتی” در مفهوم شباهت؛ پنداری و گوییا و گویا.
ــــــ . همان: “لفظ عامه و لفظ قلم"، ص۲۰۵ـ۲۱۶؛ چاپ سوم، [تهران]: بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۴۷، ص۱۹۱ـ۲۰۱.
دو گروه از نویسندگان دوره اخیر و تلقی آنها از یکدیگر؛ مراحل تاریخ ادبیات هر ملت و تفاوت سخن گفتن و نوشتن؛ فایده قواعد دستوری و ادبی.
ــــــ . “مقدمه‌ای بر تاریخ زبان فارسی: دستگاه گفتار". سخن. دوره ۱۵. ش۶. خرداد۱۳۴۴، ص۵۷۵ـ۵۸۷.
پدیدآمدن صوت‌های گفتار؛ دستگاه گفتار؛ انواع تلفظ؛ چگونگی تلفظ.
ــــــ . “مقدمه‌ای بر تاریخ زبان فارسی: صامت". سخن. دوره ۱۵. ش۸ . مرداد ۱۳۴۴، ص ۷۸۰ـ۷۸۸.
صامت‌های انسدادی و انقباضی؛ طبقه‌بندی واک‌های صامت؛ صامت‌های فارسی امروز.
ــــــ . “مقدمه‌ای بر تاریخ زبان فارسی: مصوت". سخن. دوره ۱۵. ش۷. تیر ۱۳۴۴، ص ۶۷۱ـ۶۷۹.
تعریف مصوت؛ چگونگی ادای مصوت‌ها؛ طبقه‌بندی مصوت‌ها؛ مصوت‌های فارسی امروز؛ امتداد؛ مصوت‌های مرکب.
ــــــ . “نغمه حروف". سخن. دوره ۵. ش ۸ . شهریور ۱۳۳۳، ص۵۷۳ـ۵۷۹.
زیر و بمی؛ زنگ حروف؛ هماهنگی حروف.
ــــــ . “نکته‌ای از جمله وصفی دستور زبان فارسی". سخن. دوره ۱۰. ش۲. اردیبهشت ۱۳۳۸، ص۱۳۲ـ۱۳۳.
(این مقاله با عنوان دیگری در کتاب “زبان شناسی و زبان فارسی"، اثر همین مؤلف، از انتشارات امیرکبیر چاپ شده است.)
ــــــ . “نکته‌ای از حذف حرف اضافه دستور زبان فارسی". سخن. دوره ۹. ش۴. تیر ۱۳۳۷، ص۳۱۸ـ۳۲۰.
(این مقاله در کتاب “زبان شناسی و زبان فارسی” ،اثر همین مؤلف، از انتشارات امیرکبیر چاپ شده است.)
ــــــ . “نکته‌ای از «یکی از …ترین» دستور زبان فارسی". سخن. دوره ۱۰. ش۱. فروردین ۱۳۳۸، ص۵۴ـ۵۶.
پنج مورد از استعمال صفات عالی یا تفضیلی پیش از کلمات.
ــــــ . “نکته‌هایی از «است ـ هست» دستور زبان فارسی". سخن. دوره ۷. ش۷. مهر ۱۳۳۵، ص ۶۴۹ـ۶۵۰.
(این مقاله با عنوان دیگری در کتاب “زبان شناسی و زبان فارسی"، از همین مؤلف، از انتشارات امیرکبیر چاپ شده است.)
ــــــ . “نکته‌هایی از «خانه فقیر» دستور زبان فارسی". سخن. دوره ۲۱. ش۳. مهر ۱۳۵۰، ص۲۳۱ـ۲۳۳.
دو گروه اسمی جاری: اسم + متمم اسم (مضاف‌الیه)، اسم + صفت؛ افزودن جزء “انه” به آخر صفت برای رفع ابهام.
ــــــ . “نکته‌هایی از «دوخته بود ـ دوخته شده بود» دستور زبان فارسی". سخن. دوره ۱۲. ش۶. مهر ۱۳۴۰، ص۶۵۹ـ۶۶۰.
(این مقاله با عنوان دیگری در کتاب “زبان شناسی و زبان فارسی"، اثر همین مؤلف، از انتشارات امیرکبیر چاپ شده است.)
ــــــ . “نکته‌هایی از «فعل ناگذر» دستور زبان فارسی". سخن. دوره ۲۰. ش۱. خرداد ۱۳۴۹، ص۱۰ـ۱۶.
(این مقاله با عنوان دیگری در کتاب “مجموعه خطابه‌های نخستین کنگره تحقیقات ایرانی” چاپ شده است.)