در مطالعه حاضر علاوه بر مدل اصلی، ۴مدل فرعی تخمین زده شده که تفاوت آنها با مدل اصلی به صورت زیر است:
مدل فرعی ۱: در این مدل، ضریب متغیر تورم برای هر مقطع (بانک) به صورت جداگانه برآورد میشود. به لحاظ اقتصادی این نوع مدلسازی ناشی از این فرض است که بانکهای مختلف در پاسخ به تورم به طور متفاوتی رفتار میکنند و تأثیر تورم بر نسبت مانده تسهیلات اعطایی به دارایی بانکها یکسان نیست.
مدل فرعی ۲: در این مدل ضریب مربوط به متغیر نسبت کفایت سرمایه برای هر بانک را به صورت جداگانه تخمین میزنیم و به طور مشابه فرض میکنیم تأثیرپذیری نسبت مانده تسهیلات اعطایی به دارایی بانکهای مختلف از نسبت کفایت سرمایه به طور متفاوتی صورت میگیرد.
مدل فرعی ۳: در این مدل متغیر اندازه بانک از مدل حذف و متغیر تورم برای هر بانک به صورت جداگانه محاسبه میشود.
مدل فرعی ۴: در این مدل متغیر اندازه بانک از مدل حذف و متغیر نسبت کفایت سرمایه برای هر بانک به صورت جداگانه محاسبه میشود.
۳-۷٫ پایه های آماری
جامعه در نظر گرفته شده در این مطالعه، بانکهای تجاری منتخب کشور میباشند که فهرست اسامی بانکها در پیوست الف آمده است. در این مطالعه از جداول آماری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و گزارش و صورتهای مالی بانکهای تجاری کشور از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۸۹ استفاده شده است که آمارهای مورد نیاز شامل : میزان تسهیلات، سپردهها، مطالبات معوق، نسبت کفایت سرمایه، داراییهای بانکهای تجاری، بدهی بانکها به بانک مرکزی و همچنین آمارهای سطح کلان اقتصادی شامل: تولید ناخالص داخلی، تورم، نرخ ارز، عرضه پول، در دوره مورد بررسی میباشد.
۳-۸٫ جمعبندی
در این فصل، الگو، روش اقتصاد سنجی و پایه های آماری مورد استفاده در مطالعه معرفی شد و با بهره گرفتن از مدل پانل دیتا به تخمین مدل پرداخته شد. همچنین آزمونهای اثرات ثابت و تصادفی نیز انجام شد. همانگونه که در فصل گذشته بیان شد، در تخمین مدل تجربی علاوه بر مدل اصلی، با در نظر گرفتن حالتهای مختلف برای ضریب ویژه مقطع، و یا حذف متغیرهایی که در مدل اصلی معنیدار نبودند، به تخمین مدلهای فرعی پرداخته شد و در نهایت ۴ مدل فرعی معرفی شد.
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافتهها
مقدمه
با بهره گرفتن از روش اقتصاد سنجی پانل دیتا که در فصل گذشته معرفی شد و با بهره گرفتن از نرمافزار Eviews و بوسیله داده های آماری جمعآوری شده در دوره ۱۳۸۹-۱۳۸۰، به تخمین الگوی اصلی و چهار الگوی فرعی پرداختیم و آزمونهای اثرات ثابت و اثرات تصادفی و ریشه واحد نیز انجام شد. در این فصل یافته های حاصل از تخمین و آزمونهای ذکر شده برای پنج مدل مذکور را ارائه خواهیم کرد و با بهره گرفتن از نتایج بدست آمده به سوالات مطرح شده در فصل اول پاسخ داده می شود و پذیرش و یا رد فرضیه ها نیز بررسی میگردد.
۴-۱٫ آزمون ریشه واحد
در تحلیلهای اقتصادی فرض بر این است که بین متغیرهای مطرح در یک تئوری اقتصادی، ارتباط بلندمدت و تعادلی برقرار است. در تحلیلهای اقتصادسنجی کاربردی جهت برآورد روابط بلندمدت بین متغیرها، میانگین و واریانس آنها را در طی زمان ثابت و مستقل از عامل زمان، در نظر میگیرند و در نتیجه به طور ضمنی ثبات رفتاری را برای آنها فرض میکنند. با وجود این در تحقیقات کاربردی معلوم شده است که در بیشتر موارد ثبات رفتاری متغیرهای سریهای زمانی تحقق پیدا نمیکند. وجود متغیرهای نامانا در مدل سبب میشود تا آزمونهای کلاسیک t و F از اعتبار لازم برخوردار نباشند. در چنین حالتی رگرسیون انجام گرفته رگرسیون کاذبی بیش نخواهد بود. به دلیل اینکه سریهای زمانی اقتصادی عموماً نامانا هستند، لازم است تا محققان به عواقب و مشکلات استفاده از داده های سری زمانی نامانا و امکان بروز رگرسیون کاذب واقف باشند.
به منظور بررسی مانایی متغیرها از سالهای دور آزمون ریشهواحد مطرح شده و بسط پیدا کرده است. ما نیز تحقیق حاضر و در الگوی مطرح شده به تبعیت از مطالعات اقتصادی به انجام آزمون ریشه واحد پرداختیم. نتایج حاصل از آزمون ریشه واحد برای پسماند رگرسیون مدل نشان میدهد که مانایی بر اساس هر چهار آزمونLLC ، ADF،PP و پسران و شین در سطح برقرار است و مدل فاقد ریشه واحد میباشد. بنابراین رگرسیون برآورد شده کاذب نیست. نتایج حاصل از آزمون ریشه واحد برای پسماند رگرسیون مدل به شرح ذیل میباشد:
جدول ۴-۱: نتایج آزمون ریشه واحد پسماند رگرسیون
۴-۲٫ نتایج آزمون اثرات ثابت (آزمون F لیمر)
در این بخش به بررسی نتایج حاصل از آزمون اثرات ثابت پرداخته میشود. نتایج بدست آمده به صورت خلاصه در مورد پنج مدل تخمین زده شده در این تحقیق در ادامه آورده شده است. ابتدا مدل پانل را با اثرات ثابت تخمین میزنیم و سپس آزمون زاید بودن اثرات ثابت را انجام میدهیم. نتایج در تمام حالات زیر حاکی از آن است که میتوان فرضیه صفر مبنی بر زاید بودن اثرات فردی را رد کرد و مدل را به صورت پانل دیتا تخمین زد.
جدول۴-۲- آماره F لیمر مدل اصلی
Prob | Df | F | Effect Test |
۰٫۰۰۰ | (۱۵٫۱۲۳) | ۱۹٫۸۲ | Cross-section F |
منبع: یافته های تحقیق
جدول۴-۳- آماره F مدل فرعی ۱
Prob | Df | F | Effect Test |