برای جمع آوری داده ها جهت تجزیه و تحلیل کیفی ، از تکنیک مصاحبه عمقی استفاده شده است
۵-۳- شیوه تجزیه و تحلیل دادهها
تحلیل،مشکل ترین جنبه ی هر پروژه ی پژوهش کیفی و نیز خلاق ترین جنبه ی آن محسوب می گردد. روشن ترین روش برای تحلیل اطلاعات مصاحبه، تحلیل محتوای آن است(سفیری،۱۳۸۷: ۱۳۵-۱۳۴)
برای تجزیه و تحلیل داده های استخراج شده از مصاحبه های عمقی انجام شده با جامعه آماری ، روش تجزیه و تحلیل های کیفی مورداستفاده قرار گرفت .
۷-۳- قابلیت اعتماد[۱]
اعتبار ، پایایی و عینیت ، ملاک هایی هستند که برای ارزیابی کیفیت تحقیق در پارادایم تحقیق متعارف اثبات گرایان استفاده می شود. همانند یک روش تفسیری، تحلیل محتوای کیفی ، از سنت اثبات گرایانه در فرضیه های اصلی ، اهداف تحقیق و فرآیندهای استدلالی متفاوت می باشد. بنابراین باعث ایجاد ملاک متعارف نامناسب برای قضاوت نتایج تحقیق می گردد. برای سازماندهی این فضا، لینکلن و گوبا ( ۱۹۸۵ ) ، چهار معیار برای ارزیابی کار تحقیقی تفسیری ایجاد کردند : اعتبار پذیری ، انتقال پذیری ، قابلیت اطمینان و تائید پذیری اعتباراشاره دارد به ” ارائه مناسب ساختارهای دنیای اجتماعی تحت مطالعه” لینکلن و گوبا (۱۹۸۵)، یکسری فعالیت هایی که به بهبود بخشیدن اعتبار در نتایج تحقیقتان کمک می کند، را ارائه می کنند: تماس طولانی با محیط پرورش ، مشاهده ی مستمر، بررسی از زوایای مختلف، تحلیل موارد منفی، بررسی کردن تفاسیر در مقابل داده های خام ، تبادل نظر با همتایان و کنترل از سوی اعضا. برای ارتقای اعتبار تحلیل محتوای کیفی محققان نه تنها نیاز به طراحی استراتژی های جمع آوری داده ها ،که قادر به درخواست کردن مناسب عرضه ها می باشد دارند،بلکه همچنین نیازمندطراحی فرآیندهای واضح (شفاف) برای رمزگذاری کردن وترسیم نتایج از داده های خام می باشند.
انتقال پذیری اشاره به سبط فرضیه ی کاری محقق وارد که می تواند در مفهوم دیگری بکار گرفته شود. فراهم آوردن یک شاخص انتقال پذیری وظیفه محقق نیست و تا اندازه ای او برای ایجاد مجموعه داده ها وتوضیحات، مسئول می باشد که به اندازه کافی ارزشمند می باشد، بنابراین دیگر محققان قادر به قضاوت کردن در مورد انتقال پذیری یافته ها برای موقعیت ها و محیط های متفاوت می باشند.
قابلیت اطمینان اشاره به پیوستگی فرایند داخلی و روشی که محقق برای تغییر شرایط در پدیده به خود اختصاص می دهد، دارد.
قابلیت تائید، اشاره به گسترش مشخصه های داده ها دارد همانگونه که توسط محقق ثابت نگه داشته شده است، می تواند بوسیله کسانی که نتایج تحقیق را می خوانند و باز بینی می کنند ، تائید شود.
تکنیک اصلی برای برقراری قابلیت اطمینان و قابلیت تائید از طریق رسیدگی فرایند ها و یافته های محقق می باشد. قابلیت اطمینان بوسیله ی بررسی کردن ثبات فرایند های مطالعه و قابلیت تائید توسط سنجیدن انسجام داخلی و درونی ما حصل تحقیق، یعنی، داده ها، یافته ها، تفاسیر و پیشنهاد ها صورت می گیرد. عناصری که می تواند در این رسیدگی ها مورد استفاده قرار گیرد شامل داده های خام، یادداشتهای دامنه، نکته های تئوری، راهنمای رمز گذاری، نکات فرایند و غیره می باشد. فرایند رسیدگی دارای ۵ مرحله است: پیش ثبت کردن، تعیین توانایی رسیدگی، توافق رسمی، اعتماد پذیری( قابلیت اطمینان و تائید ) و مذاکرات.
دراین پژوهش داده ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل دقیق قرار گرفته است . با نظر استاد راهنما شیوه مناسب برای انجام این تحقیق ، تحلیل محتوای کیفی همراه با قابلیت اعتماد (درمقابل اعتبار روایی که در پژوهش های کمی مورد اشاره است) در نظر گرفته شده و زیر نظر ایشان مراحل تحقیق به انجام رسید. روند پژوهش ، استفاده صحیح از روش تحقیق مورد استفاده و شیوه دستیابی به اطلاعات وهمچنین پیاده کردن یافته های تحقیق زیر نظر استاد محترم راهنما بدقت کنترل گردیده و صحت انجام کار و نتایج حاصله به تائید استاد راهنما رسیده است ..
فصل ۴
یافته های تحقیق
۱-۴ – مقدمه :
همانطور که در فصل سوم آمد، داده های این تحقیق با روش کیفی و از طریق مصاحبه عمیق به دست آمده است و برای بهتر خوانده شدن اطلاعات ، آن ها در جداول جداگانه، دسته بندی شده است.به این ترتیب که ابتدا پرسش مورد نظر آمده است و سپس داده های استخراج شده از پاسخ های مصاحبه شوندگان در جدولی که در زیر سوال قرار دارد قابل رویت است.در انتها نیز توضیحات تکمیلی جدول زیر آن آمده است.برای هر سوال یک کد و برای هر پاسخ گو نیز یک کد در نظر گرفته شده است.به این ترتیب در این تحقیق ۱۰ کد برای پرسش ها و ۸ کد برای مصاحبه شوندگان وجود دارد.هم چنین برای جواب های یک پاسخ گو در مورد یک سوال، کدهای متفاوتی در نظر گرفته شده است.مثلا در کد یک از پرسش ها ، ممکن است کارشناس مورد نظر به دو نکته اشاره کرده باشد به همین دلیل به هر نکته یک کد داده شده است. مثلا ۳-۱-۲ ، از سمت چپ یعنی “پاسخ گوی دوم ” به پرسش اول ، ” سومین نکته ” خود را بیان کرده است.
در مورد جدول ها نیز ابتدا شماره جدول به همراه پرسش به صورت کلمات کلیدی سوال در بالای آن آمده است و سپس داده ها به صورت اعداد در داخل جدول ها قرار داده شده است. به این ترتیب کل جدول پرسش ها مشخص شده اند.
هر جدول به ۴ ستون ثابت با عناوین ردیف ، گزاره، تعداد بیان شده و تکرار تقسیم شده است. “ردیف” منظور مشخص کردن تعداد گزاره های آمده در جدول است. ” گزاره” داده های به دست آمده از پاسخ به پرسش هاست. ” تعداد بیان شده” منظور تعداد مرتبه هایی که پاسخ گوها به مطلب مورد نظر اشاره کرده اند و “تکرار” نیز به تعداد اشاره هایی که ممکن است یک مصاحبه شونده به یک گزاره داشته است برمیگردد.مثلا اگر در زیر یک ستون آمده باشد ۳-۴ ، یعنی پاسخ گوی کد ۴ ، گزاره مورد نظر را ۳ بار تکرار و تاکید کرده است.
تعداد سطرهای آمده در هر جدول متغییر است. البته چهار ردیف ثابت دارد که شامل” عنوان جدول ” است و گزاره های مرتبط با آن در زیر آن قرار گرفته اند. مثلا ” هنجار در نگاه به جامعه” در پرسش اول عنوان جدول است با شش گزاره ی مرتبط با آن در زیرمجموعه ی آن آمده است.سطر دوم ، مربوط به تقسیم بندی جدول به ستون های مختلف است که در بالا توضیح آن آمد.سطرهای میانی مربوط به گزاره های مرتبط با عنوان جدول مورد نظر است که از دو سطر تا شش سطر متغییر است. ردیف بعدی مربوط به جمع کل است که ” تعداد کل گزاره های بیان شده ” به همراه ” عدد” مورد نظر است.
جدول کد گزاری مصاحبه شوندگان و پرسش ها در ادامه همین مقدمه آمده است. جدول اول مربوط به کارشناسان و کدهایی است که به آن داده شده است. و جدول دوم نیز مربوط به پرسش ها و کدهایی است که برای هر پرسش در نظر گرفته شده است.
در ابتدا اسامی کارشناسان به همراه کد و سمت آن ها و سپس در جدول بعدی سوالات به همراه کدهای آن آورده شده است.
همچنین قبل از جدول داده های استخراج شده از تحقیق ، توضیح کوتاهی در مورد گزاره ها آمده است و سپس در ادامه ی آن ، جدول داده ها آورده شده است.
الف : جدول کدگزاری مصاحبه شوندگان
پاسخ گو ها | ||
کد | نام و نام خانوادگی | سمت |
۱ | امیرعبدالرضا سپنجی | استاد دانشگاه |
۲ | سارا ابوطالب جولا | استاد دانشگاه |
۳ | علی رضا رحیمی | استاد دانشگاه |
۴ | مهدخت بروجردی | استاد دانشگاه |