a 13/25701
b 12/22762
بدون نیتروکسین
f 13/12214
d 13/16951
c 17/19323
وزن بیولوژیک گیاه، بیانگر این است که گیاه زراعی چه مقدار فتوسنتز حقیقی خود را قادر است به صورت فتوسنتز خالص در آورد (مجیدیان و همکاران،۱۳۸۷ ب). علت افزایش عملکرد بیولوژیک در ترکیب نیتروکسین و کود نیتروژن، دسترسی بهتر گیاه ذرت به عناصر غذایی می‌باشد، که باعث فراهمی شرایط بهتری برای انجام فتوسنتز و در نتیجه، رشد بهتر گیاه شده است. زیرا با فعالیت باکتری‌های کود زیستی، رشد و توسعه ریشه بیشتر شده و رشد اندام‌های هوایی نیز افزایش می‌یابد (سجادی نیک و همکاران، ۱۳۸۹ الف) و در نهایت، تقویت رشد رویشی و زایشی تأثیر مستقیم بر افزایش عملکرد بیولوژیک دارد. از آنجائی که باکتری‌های همیار تثبیت کننده نیتروژن، سبب افزایش ویژگی‌های مرتبط مؤثر بر عملکرد بیولوژیک یعنی افزایش وزن تک بوته ذرت، ارتفاع گیاه و تعداد کل برگ‌های گیاه شده‌اند در نتیجه عملکرد بیولوژیک را افزایش داده‌اند. در مقادیر بیشتر نیتروژن، سرمایه‌گذاری مواد فتوسنتزی در بخش‌های برگ و ساقه افزایش یافته و در نتیجه مواد تجمع یافته در دانه نیز فزونی می‌یابد. کمبود نیتروزن به علت کاهش اندازه و دوام سطح برگ، باعث کاهش میزان نور دریافتی، کارایی استفاده از نور و فتوسنتز گیاه زراعی می‌شود و به موازات آن عملکرد بیولوژیک کاهش می‌یابد (لک و همکاران،۱۳۸۵). ولیلو و همکاران(۱۳۸۹) دلیل افزایش عملکرد بیولوژیک را تأثیر مثبت نیتروژن بر افزایش ارتفاع و قطر ساقه ذرت بیان کردند که با نتایج فرامرزی و همکاران(۱۳۸۴) و مجیدیان و غدیری(۱۳۸۱) مطابقت دارد.
۴-۱-۷- شاخص برداشت
نتایج نشان داد که شاخص برداشت در سطح احتمال ۱ درصد، تحت تأثیر سطوح مختلف مصرف کود نیتروژنه قرار گرفت (جدول ۴-۱) و با مصرف ۴۵۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن به بیشترین مقدار خود (۸۹/۳۴ درصد) رسید که با تیمار مصرف ۲۲۵ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه تفاوت معنی‌داری نشان نداد. کمترین مقدار شاخص برداشت مربوط به تیمار بدون مصرف نیتروژن (۲۱/۲۸ درصد) بود که با تیمار مصرف ۲۲۵ کیلوگرم در هکتار نیتروژن، تفاوت معنی‌داری نشان نداد (جدول ۴-۱۶).
جدول ۴- ۱۶- جدول مقایسه میانگین اثر اصلی مصرف کود نیتروژنه بر شاخص برداشت ذرت.
کود نیتروژنه
۰ kg/ha
۲۲۵ kg/ha
۴۵۰ kg/ha
b 21/28
ab 42/32
a 89/34
شاخص برداشت بیانگر چگونگی تسهیم مواد پرورده بین سازه‌های رویشی گیاه و دانه می‌باشد. از آنجایی که یکی از اجزای محاسبه شاخص برداشت، عملکرد دانه است تغییرات شاخص برداشت با تغییرات عملکرد دانه رابطه مستقیم دارد. اما بر اساس فرمول شاخص براشت (نسبت عملکرد اقتصادی به عملکرد زیستی) هر عاملی که باعث شود عملکرد دانه بیشتر از وزن خشک تحت تأثیر قرار گیرد، باعث تغییر شاخص برداشت می‌شود (مجیدیان و همکاران، ۱۳۸۷ ب). این موضوع بیانگر آن است که با افزایش دسترسی بوته‌ها به نیتروژن، در سطوح بالاتر مصرف نیتروژن و همچنین کاهش رقابت ، سهم بیشتری از مواد پرورده به دانه‌ها اختصاص یافته است (Bruns and Abbas, 2005). از نظر فیزیولوژیکی می‌توان افزایش شاخص برداشت در اثر افزودن کودهای نیتروژنه به گیاه ذرت را به افزایش دوام سطح برگ نسبت داد که موجب افزایش طول عمر اندام‌های فتوسنتز کننده می‌گردد (فرامرزی و همکاران، ۱۳۸۴). ایزدی و امام (۱۳۸۹) گزارش کردند که مصرف سطوح مختلف نیتروژن بر شاخص برداشت اثر معنی‌داری داشت که با نتایج تحقیق حاضر مطابقت دارد.
۴-۲- صفات فیزیولوژیک
۴-۲-۱- شاخص کلروفیل
نتایج تجزیه واریانس در مورد میزان کلروفیل(جدول ۴-۲) نشان می‌دهد که اثر برهمکنش کود نیتروژن و نیتروکسین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. تیمار کاربرد نیتروکسین همراه با نصف مصرف کود نیتروژنه توصیه شده، بیشترین مقدار کلروفیل (معادل ۴۲) را داشت که با سایر تیمارها تفاوت معنی‌داری را نشان داد. کمترین میزان کلروفیل برابر با ۹۰/۱۹ مربوط به تیمار بدون مصرف نیتروکسین و کود نیتروژن (شاهد) بود (جدول۴-۱۷).
جدول ۳- ۱۷- جدول مقایسه میانگین اثر ترکیب سطوح مختلف مصرف کود نیتروکسین و کود نیتروزنه بر شاخص کلروفیل در گیاه ذرت.
کود نیتروژنه
۰ kg/ha
۲۲۵ kg/ha
۴۵۰ kg/ha
مصرف نیتروکسین
d 92/23
a 00/42
b 38/37
