1. 1.     به عنوان منبع مالی برای حفاظت از تنوع زیستی، مخصوصا در مناطقی که بصورت قانونی حفاظت می شوند.
      
      ۲٫     توجیه اقتصادی برای مناطق حفاظت شده است.
      ۳٫      گزینه های اقتصادی برای مردم محلی است تا بهره برداری بی رویه از مناطق حفاظت شده و دیگر مناطق طبیعی را کاهش دهند.
      ۴٫      ایجاد ساختمان های تشکیلاتی که حفاظت از تنوع زیستی را افزایش می دهند.
      ۵٫      انگیزه ای برای ویژه سازی تلاش های حفاظتی تنوع زیستی است.

برای تحقق آن باید به یکسری اولویت‎ها برای به جریان انداختن سرمایه، توجه داشت یعنی برای ایجاد درآمد بیشتر، باید هزینه بیشتری کرد. برای مثال افزایش سطح تقاضا برای منطقه و افزایش تعداد بازدیدکنندگان مستلزم ساخت جاده‎ها، تابلوها و امکانات زیربنایی، هیئت آموزش دهنده ماهر و همچنین فعالیت‎های تبلیغاتی (چاپ بروشور، ایجاد وب سایت، راه‎اندازی همایش و گردهمایی‏ها) می‏باشد که همه این فعالیت‎ها هزینه ‎بر می‏باشند و همچنین به دلیل افزایش سطح امنیتی و حفاظتی پارک ممکن است که پرسنل بیشتری و تجهیزات کاملتری آماده گردد و حتی مرزبندی دقیق‏تری صورت گیرد و همچنین برای کاهش اثرات بازدید کننده نیاز به استقرار یک برنامه پایشی همراه با پرسنل آموزش دیده می‏باشد که همه اینها هزینه‎های خاص خود را دارند.
۲-۱۱-۴- مدیریت وپایش اثرات بازدید کننده
هر زمانی که بازدیدکنندگان به یک مکان توریستی قدم می‏‎گذارند باعث ایجاد یک تاثیر منفی در آن منطقه می‎شوندو این حقیقتی اجتناب ناپذیر است. یک برنامه اکوتوریسمی بسیاری از فعالیت‎های مربوط به استفاده‎های عمومی و بازدیدی را که هم اثر مثبت و هم اثر منفی دارد به کار می‎گیرد و یک طرح مدیریتی اکوتوریسم، درصدد کاهش این اثرات می‏باشد. پس یکی از راهبردهای بنیادی مدیریت اکوتوریسم، کنترل و مدیریت کردن اثرات بازدید کنندگان است. برای دستیابی به موفقیت در طرح مدیریتی بایدمیزان تاثیر فعالیت‎ها بر محیط زیست طبیعی و پیرامونی کاملاً شناخته شود. کنترل و پایش دقیق این اثرات نیازمند یک طرح کلی مدیریت مکان است. در این طرح، ذینفعان مشتاق و افرادی که آموزش دیده اند‏، نیز مشارکت دارند. با این توضیحات اولین روش توسعه یافته برای نشان دادن اثرات توریسم از موضوع و مفهوم ظرفیت برد، گرفته شده است. مفهوم ساده‎تری از ظرفیت برد، تعداد محدود شده بازدید کننده است که می‏تواند بسیاری مواقع به عنوان راه حلی برای کاهش اثرات در مناطق کوچک بکار گرفته شود، ولی برای مناطق بزرگ اکوتوریسمی و مناطق حفاظت شده پاسخگو نیست. چندین تعریف از ظرفیت برد در مقالات متعدد ارائه شده است که وابسته به کاربرد این مفهوم در موضوعات متفاوت است. ظرفیت برد در ابتدا برای نشان دادن مقدار فعالیت ها استفاده می شد اما همه تعاریف ارائه شده از این مفهوم دارای یک نقطه اشتراک می باشد، که همانا “تغییر در نشانه اثر ” است. یعنی آنچه که در برآورد ظرفیت برد اهمیت زیادی دارد رسیدن به یک حد قابل قبول تغییر در آستانه ها و شاخص های اثر است.
 راهنمایان طبیعت دوست راهنمایان آموزش دیده و مجوزدار می‏تواند درآمد بسیار زیادی را برای حفاظت از مناطق حفاظت شده ایجاد نمایند. پس ایجاد یک برنامه راهنمایان طبیعت‏گرا، باید یک اولویت برای همه سایت‎ها همراه با برنامه‎های اکوتوریسمی باشد. دو مکانیزم اساسی که در رابطه با راهنمایان اعمال می شود شامل:
۱٫     فرآهم آوری نمایندگان تعلیم دیده ای از تمام راهنمایان طبیعت دوست که در درون مکان های اکوتوریسمی، کار می کنند.

2. 2.     قانونی کردن فعالیت راهنمایان طبیت دوست که در این مکان کار می کنند بنابراین تمام فعالیت شان پایش می شود. راهنمایان طبیعت‎گرا، حقیقتاً نقش چندگانه‎ای را ایفا می‏کنند. آنها در قبال تعهدی که به تورگردانان داده‎اند، مسئول هستند و بایدجوابگوی بازدیدکنندگان آن مناطق و جوامعی که در آنجا کار می‏کنند، ‏باشند. به طور کلی راهنمایان مسئول امنیت توریست‎ها هستندو توریست‎ها هم از راهنمایان تور، برای جمع‏آوری اطلاعات، تفسیر و بینش در رابطه با مکان های اکوتوریسمی، کمک می‏گیرند. در پایان با توجه به بخش های تشریح شده می توان نتیجه گرفت که در جریان تکمیل هر یک از این راهبرد های مدیریتی اکوتوریسم در یک منطقه حفاظت شده، شرایط برای توانمند شدن بالقوه مناطق برای اکوتوریسم به صورت یک نیرویی در جهت حفاظت و توسعه پایدار، مهیاخواهد شد.

۲-۱۲- اکوتوریسم و توسعه روستایی
امروزه نقش گردشگری در کمک به توسعه ی نواحی دارای جاذبه های گردشگری بر همگان آشکار شده است. گردشگری روستایی یکی از اشکال گردشگری است که هر روز بر میزان توجه و تاکید بر آن در برنامه ریزی های روستایی و منطقه ای افزوده می شود. گردشگری روستایی گستره ای فراگیر از فعالیت ها، خدمات و تسهیلات را شامل می شود که به وسیله ی روستاییان برای تفریح، استراحت، جذب و نگهداشت گردشگران در نواحی روستایی صورت می گیرد و می تواند گردشگری کشاورزی، گردشگری مزرعه، گردشگری طبیعی، گردشگری فرهنگی، گردشگری جنگل و اکوگردشگری را نیز در بر داشته باشد. بنابراین بخش توریسم به عنوان بخشی مولد در زمینه ی کسب درآمد و ایجاد اشتغال، در اقتصاد کشورها نقش بسزایی دارد. به طوری که بسیاری از کشورها به صنعت پویای توریسم به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه ی ساختارهای زیر بنایی نگاه می کنند.
این صنعت در دهه های اخیر به سرعت در حال رشد بوده است و انواع متعدد آن، از جمله توریسم روستایی، اکوتوریسم و صنایع دستی که بیش تر نمونه های مربوط به محیط طبیعی و روستا هستند نیز، از اقبال و توجه بسیاری برخوردار شده اند. توسعه ی پایدار گردشگری روستایی، به مثابه ی بخشی ارزشمند و روبه پیشرفت در زمینه های اقتصادی مطرح است و در زمینه های سرمایه گذاری، با توجه به دسترس بودن منابع، پایین بودن قیمت ها و کوچک بودن طرح ها در مقایسه با دیگر طرح ها ی گردشگری، خطرات و هزینه های کمتری دارد.(رجبی، ۱۳۹۰). معمولا گردشگری روستایی اثرات مثبت اقتصادی در جامعه میزبان بجا می گذارد اما با تدابیر اصولی باید شناخت کافی از منابع و بنیان های توسعه پایدار کسب نمود، زیرا با ادامه روند و تحلیل منابع طبیعی، تغییر و تحول چشم اندازهای روستایی، مهاجرت افراد بومی از روستا و تخریب محیط زیست، جامعه میزبان متحمل اثرات منفی خواهد شد. (جعفری و حاتمی، ۱۳۹۱: ۶).
۲-۱۳- ضرورت پهنه بندی اکوتوریسم بر اساس ارزیابی توان زیست محیطی
امروزه طبیعت‌گردی در میان گونه‌های مختلف گردشگری از جایگاه ویژه و رشد قابل توجّهی برخوردار است و در بیست‌ساله اخیر شاهد گسترش سریع فعالیت‌های طبیعت‌گردی در سراسر جهان بوده‌ایم و انتظار می‌رود بر شدت این گسترش نیز افزوده شود.
به لحاظ تأثیر بالقوه زیادی که اکوتوریسم در زمینه محافظت از محیط طبیعی و در اقتصاد بسیاری از کشورها دارد، سازمان ملل متحد تصمیم گرفت که سال ۲۰۰۲ میلادی را به عنوان سال بین‌المللی اکوتوریسم اعلام کند و کمیسیون توسعه پایدار این سازمان (UNEP) و سازمان جهانی گردشگری را موظف به انجام فعالیت‌هایی در این سال ساخت. هدف از این کار، مرور مجدد تجربیات گذشته در زمینه بوم گردشگری، تشخیص و ترویج انواع اکوتوریسم که در آن‌ها از اکوسیستمهای در معرض خطر حفاظت می‌شود، تقسیم فوائد حاصل از فعالیت‌ها با جوامع محلی و احترام به فرهنگ‌های بومی است.
طبق برآورد سازمان جهانی کشاورزی نیز، رشد بوم گردشگری در دهه حاضر ۱۰ تا ۳۰ درصد خواهد بود. در وضع موجود شمار طبیعت‌گردان ۷ درصد کلّ مسافران جهان است که پیش‌بینی می‌شود در دهه آینده این رقم به ۲۰ درصد برسد. بنابراین اکوتوریسم از آینده‌ای پررونق و درخشان برخوردار است که مزایای فراوانی برای جهانیان دارد. محیط ارزش ذاتی دارد و این ارزش مهم تر از آن است که دارایی صنعت گردشگری محسوب شود. نباید منافع بلند مدت وحفاظت از محیط را فدای ملاحظات کوتاه مدت کرد. همانطوری که در اصل ۳ بیانیه ریو آمده است ” حق توسعه باید به نحوی اعمال شود که متساویاً نیازهای نسل کنونی و نسلهای آینده را در زمینه توسعه و حفظ محیط زیست برآورده سازد". از این روگردشگری پایدار باید با سیاست مشخص و مدونی به اجرا در آید تا بتواند حرکت امید بخشی را در توسعه همه‌جانبه فضاهای جغرافیایی تضمین کند. گردشگری پایدار برای کارایی بالاتر در این زمینه دارای اصولی می‌باشد که هماهنگ کننده اهداف و راهکارهای عملی می‌باشد. (جوهری،فتانه،۱۳۹۲)
فصل سوم
جغرافیای منطقه مورد مطالعه
۳-۱- مقدمه
توسعه ی فعالیت های گردشگری در عرصه ها ی طبیعی جغرافیایی می تواند پیامدهای دوگانه ی مثبت و منفی قابل توجهی در عرصه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اکولوژیکی را در پی داشته باشد . بر این اساس در صورت پایبندی و مدنظر داشتن و رعایت مفاهیم، اصول و اهداف مورد نظر در رویکرد توسعه ی پایدار می تواند زمینه ی حفاظت از محیط زیست و درعین حال بروز تحولات مثبت اقتصادی و اجتماعی را در منطقه در پی داشته باشد و در صورت عدم در نظرگرفتن راهبردها و استانداردهای زیست محیطی درتوسعه ی فعالیت های گردشگری در عرصه های طبیعی مناطق و نیز عدم انجام ارزیابی مستمر از نتایج این فعالیت ها بر عرصه های طبیعی و اکولوژیکی، احتمال بروز پیامد های منفی و زیانبار اکولوژ یکی در ابعاد انسانی و زیست محیطی در این عرصه ها را شاهد خواهیم بود. بر این مبنا بایستی در فرایند توسعه فعالیت های گردشگری طبیعی تمامی ابعاد و وجوه را در نظر داشت و با مد نظر داشتن و رعایت آن ها اقدام به تدوین برنامه های توسعه در حوزه ی اکوتوریسم نمود. از دیدگاه زیست محیطی توجه به فواید
گردشگری نباید مانع از پرداختن به جنبه های نامطلوب این پدیده گردد (پاپلی یزدی،۱۰۲:۱۳۸۶ ).
اکوتوریسم بهترین روشی است که می تواند برای منطقه و ساکنان آن مفید بوده و منجر به حفاظت از طبیعت شود . استفاده از منابع طبیعی به عنوان جاذبه های گردشگری بدون آسیب رساندن به آن، مقوله ای ایده آل در راستای توسعه ی پایدار است (درام،۹:۱۳۸۷ ). رشد روزافزون انواع گردشگری و رقابتی شدن آن، لزوم توسعه ی اکوتوریسم و توجه به رضایت مندی اکوتوریست ها را اجتناب ناپذیر ساخته است. اگرچه ایران از نظر وجود کانون­های فرهنگی تاریخی در زمره­ی ده کشور اول دنیا محسوب شده است اما باید به خاطر داشت که ویژگیهای سرزمینی آن نیز دارای جاذبه­های فراوانی است به نحوی که نمی­ توان از اکوتوریسم و ژئوتوریسم آن نیز به سادگی گذشت. حدود دو هزار و چهارصد کیلومتر ساحل دریا، اختلاف ارتفاع نزدیک به ۵۶۷۰ متری (دماوند)، دشت­ها و کوهستان­های آن، شکارگاه­های متنوع و متعدد، تفاوت­های آب و هوایی، پیست­های اسکی طبیعی، غارهای متعدد، خورها و خلیج­ها، بیش از ۱۲ هزار چشمه­ی معدنی و کارستیک و وجود آتشفشان­ها، گل­فشان­ها، چشمه­های نفتی، تالاب­ها، کویرها، چشم­اندازهای کارستیک، معادن قدیمی و باستانی، رودخانه­های متعدد با محیط­های اکولوژیک متنوع جانوری، ماسه زارها، جنگل­های متنوع، بیش از دوازده هزار گونه­ گیاهی ثبت شده در مراتع آن و صدها سنگ قیمتی همراه با ده­ها پدیده ژئومورفولوژیک بی­نظیر مانند کلوت­ها، آثار متعدد تکتونیک جنبی و ده­ها آکواریم دریایی طبیعی و غیره از جمله­ این جاذبه­ها به شمار می­آیند و بدیهی است برنامه­ ریزان سیاحتی در کشور اگر این ویژگی­ها را نیز در برنامه ­های توسعه گردشگری خود ملحوظ نمایند، قطعا شانس موفقیت بیشتری با آنها یار خواهد بود (نوجوان و همکاران؛ ۱۳۸۸، ۴۹، به نقل از اروجی:۱۳۹۱) . در این راستا بخش لواسانات واقع در شهرستان شمیرانات استان تهران با داشتن موقعیت خاص ، سهولت دسترسی و قرار گرفتن در منطقه شمال تهران ، یکی از کانون های مهم اکوتوریستی شهرستان شمیرانات و استان تهران می باشد. عدم رعایت قوانین زیست محیطی، منابع اکولوژیکی منطقه را مورد تهدید قرار داده است و ازطرف دیگر ضعف های موجود در تسهیلات و خدمات گردشگری موجب نارضایتی اکوتوریست ها شده است . از این رو در قالب این وجوه مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است.
۳-۲ - موقعیت جغرافیایی
۳-۲-۱- جغرافیای طبیعی
۳-۲-۱-۱- محدوده جغرافیایی منطقه مورد مطالعه
لواسانات ناحیه ای است کوهستانی، بین مدارهای ۳۵درجه و ۴۵ دقیقه و عرض شمالی ۳۶ درجه و ۵ دقیقه (مزرعه جوزک در جنوب و دامنه های شرقی قله پالان گردن در شمال) و نصف النهارهای ۵۱ درجه و ۳۵ دقیقه و ۵۱ درجه و ۵۸ دقیقه طول شرقی (یال ورجین در غرب و دریاچه سد لار در شرق) که وسعتی حدود ۶۰۰ (۵۹۴) کیلومتر مربع دارد (لواسان کوچک ۳۰۰ و لواسان بزرگ ۲۹۴ کیلومتر مربع). این بخش از غرب به بخشظ رودبار قصران شهرستان شمیران، از شمال به بخش بلده نور (استان مازندران)، از شرق به بخش مرکزی شهرستان دماوند و از جنوب به بخش مرکزی شهرستان تهران محدود است. (شهرستان شمیران، علی اکبر محمودیان، ۱۳۸۸، )
بخش لواسانات دارای جمعیتی بالغ بر ۲۵۳۷۶ نفر است که در تابستان و بهار به علت ویلایی بودن ساختمان ها جمعیت افزایش می یابد . منطقه لواسانات دارای یک شهر به نام لواسان و دودهستان لواسان بزرگ و لواسان کوچک است . (مرکزآمار یران،۱۳۹۰)
بخش لواسانات: متشکل از شهر لواسان و دو دهستان لواسان بزرگ با ۲۰ روستا به مرکزیت روستای لواسان و دهستان لواسان کوچک با ۴۵ روستا به مرکزیت روستای افجه می باشد.

۳-۲-۱-۲- زمین شناسی
زمین ریخت شناسی منطقه :
تهران و محدوده آن از نظر زمین ریخت شناسی از سه بخش نسبتاً متمایز تشکیل شده که از شرایط زمین شناسی و زمین ساختی و نیز چینه شناسی حاکم بر منطقه متأثر هستند.
الف ( بخش ارتفاعات شمالی
ب (بخش کوهستانی شرق تهران
ج( بخش دشت و ارتفاعات پست جنوب و جنوب شرقی