۰. ۴۴

ساحل دریا

۳۴۶۲۰۷

۱. ۱۳

متروکه

۲۷۱۲۲۲

۰. ۸۹

مخروبه

۱۶۳

۱۱۹۸۶۰

۰. ۳۹

معابر

۵۱۸۷۲۵۰

۱۶. ۹۶

سایر کاربری‌ها (کل)

۵۳۱۰

۹۴۱۸۳۸۵

۳۰. ۸۰

جمــع کل کاربری‌ها

۳۶۴۹۶

۳۰۵۸۲۹۴۰

۱۰۰

مأخذ: مطالعات کالبدی، طرح توسعه و عمران (جامع) شهر بندر انزلی ـ (مهندسین مشاور نقش جهان پارس، ۱۳۸۹)

۳-۴-۳. طرح تفصیلی توسعه کالبدی شهر بندر انزلی
این شهر از سرتاسر بدنه شمالی خود به دریای خزر و از سمت جنوب به تالاب و اراضی پست آبگیر محدود شده است. در نتیجه با توجه به رقوم ارتفاعی آن از سطح دریاهای آزاد که چیزی در حدود ۲۶- متر است، سطح آب ایستابی در آن بسیار بالا بوده و با توجه به خطوط منحنی میزان شهر بندرانزلی به لحاظ توسعه کالبدی پیوسته با تنگناهای شدید مواجه است.
با وجود آنکه مناسب‌ترین اراضی برای توسعه بلند مدت شهر بندرانزلی به لحاظ میزان ارتفاع از سطح دریا، امتداد مسیر بندرانزلی به رشت و بندرانزلی به آستار است، امّا به دلیل طولی شدن شدید بافت شهر و بالا رفتن هزینه‌های توسعه شهری، این جهات نیز با محدودیت‌هایی مواجه هستند. بنابراین با توجه به تراکم‌های جمعیتی و ساختمانی موجود در شهر (تراکم‌های پایینی را دارا می‌باشد)، مناسب‌ترین راه برای تأمین فضاهای مورد نیاز شهر در بلندمدت، استفاده از طبقات و افزایش تراکم‌های ساختمانی و جمعیتی در سطح بافت‌های موجود و اراضی بایر بین بافت‌ها و در محدوده قانونی شهر می‌باشد. در اکثر نواحی شهر بندرانزلی این راه‌کار در حال اجرا می‌باشد. به‌طوری‌که احداث ساختمان‌های مسکونی ۴طبقه به بالا در دهه ۸۰ بسیار شدت گرفته و در بعضی از محله‌ها، بافت آن در حال گذار از ساختمان‌های ویلایی به آپارتمانی می‌باشد. عمده‌ترین تنگناهای کالبدی شهر بندر انزلی، در خطر قرار گرفتن بخشی از بافت‌های شهر بر اثر بالا آمدن سطح آب دریای خزر، ارتباط محدود بخش‌های شرقی و غربی شهر به یکدیگر، عدم توزیع خدمات متناسب با جمعیت در محلات شهری و همچنین عدم دسترسی سواره به بافت‌های نامنظم شهری است. ماخذ: (طرح تفصیلی بازنگری شهر بندر انزلی، ۱۳۷۸).

فصـل چهارم
«تجزیه و تحلیل داده‌ها و یافته‌های تحقیق»
۴–۱. مقدمه
یکی از موثرین و جذاب ترین نقاط هرشهر، مناظر ورودی آن شهر بوده که تاثیر گذارترین خاطره ی هر شهر نیز نشات گرفته از آن می باشد. (ظاهری، ۱۳۸۰، ص۵). مبادی ورودی شهر نقش مهمی در ایجاد تصویری کلی از شهر در ذهن عابر ایفا می کند و معمولا زشتی و زیبایی شهر از دید تازه وارد می تواند تا حد زیادی تحت تاثیر ویژگی های کالبدی و کارکردی و زیباشناسی مبادی ورودی شهر قرار گیرد. از طرف دیگر مبادی ورودی شهر یکی از اصلی ترین اجزای ساختار کالبدی و فضایی شهر محسوب می شود که به لحاظ کارکردهای متعدد از اهمیت خاصی در برنامه ریزی شهری برخودار است. )قدمی، و دیگران، ۱۳۹۰).
عمدتا امتداد محور مبادی ورودی شهر با کانون های عمده ی کار و فعالیت و شبکه ی اصلی ارتباطی پیوند می خورد و نقشی مهم در سازمان یابی فضایی انواع کاربری های شهری ایفا می کند، این حوزه می تواند در جهت یابی گسترش کالبدی شهر و در نهایت در ساختار کالبدی آن نیز به عنوان یک متغیر اثر گذار نقش آفرینی کند. فضایی ورودی شهرهای قدیم ایران همانند بناها، فضایی با ماهیت انعطاف پذیر بود که می توانست همانند یک مفصل خود را با ویژگی های هر دو فضایی که به هم پیوند می یابند منطبق سازد. فضایی که شخص در آن می آموزد تا برای آزمودن تجربه های جدید آماده شود. (بحرینی، ۱۳۸۱، ص۱۷).
به دنبال تحولات مناسبات اقتصادی، اجتماعی، ارتباطی و تکنولوژیکی، ساختار کالبدی فضای شهر قدیم که به برج و باورهای پیرامون محدود می شد، در جهت انطباق با نقش ها و کنش های جدید دچار تغییرات بنیادین شد و با تخریب حصارهای پیرامون، نقش دروازه ها بویژه دروازه های اصلی به عنوان عنصری شاخص و هویت بخش شهر، در صورت مصون ماندن از روند تخریب ها، به عنوان یک یادمان تقلیل یافت و به جای آن مسیرهای مواصلاتی منتهی به شهر همراه با مجموعه کاربری های پراکنده و بدون انسجام پیرامون، فضای ورودی شهرها را شکل دادند. توسعه ی سریع و پر شتاب شهرها و اشغال بی رویه‎ی اراضی در فراسوی مرزهای آن موجب تحولات چشم گیری در سیمای حومه و حاشیه ی شهرها شده است. این نواحی با ساختار فضایی و کالبدی منفصل، پراکنده و بدون انسجام و فاقد هویت عموماً در حول و حوش مسیرهای ارتباطی شهرها شکل گرفته و نیروی حیاتی خود را از آن می گیرند. (شالین، ۱۳۷۲، ص۱۹). تجمع کاربری های ناسازگار و نامطلوب مانند تعمیرگاه های اتومبیل، انبارهای متروک، سطوح جمع آوری ماشین آلات و آهن قراضه و مابین آنها ساخت و سازهای کارگاهی و بناهای مسکونی پراکنده و فاقد ارزش که در گذشته به علت ارزانی قیمت زمین های خارج از محدوده و بی توجهی مسئولان مربوطه، در این مناطق احداث شده اند، آغاز شهر یا به عبارت دیگر حد و حدود مشخص کننده ی آن را بی ربط و بی معنا کرده است. (قریب، و دیگران، ۱۳۸۲، ص۲۷). در مسیر ورودی شهرها و در مدخل آن، جایی که شهر باید خود را به تازه واردین و بازدید کنندگان معرفی کند، نشانی از معماری و ساخت و سازهای هنرمندانه و فضاهای صمیمی و دل نشین به چشم نمی خورد. (منبع قبلی، ص۲۹).