رابینز ده ویژگی کلیدی برای فرهنگ سازمانی مشخص کرده است:
- نوآوری فردی: میزان مسئولیت آزادی و استقلالی که افراد درون یک فرهنگ دارا هستند.
- تحمل مخاطره: حد و حدودی که کارکنان پیشرفت و نوآوری را دوست داشته و مخاطره را میپذیرند.
- جهتدهی: میزانی که سازمان اهداف و انتظارات عملکرد را به‌روشنی بیان می کند.
- یکپارچگی و وحدت: واحدهای درونی سازمان چقدر تمایل دارندکه به شیوه یکسان و هماهنگ عمل کنند.
- روابط مدیریت: مدیران تا چه حدی با زیردستان ارتباط برقرار کرده و از آن‌ها حمایت می کنند.
- کنترل: سازمان تا چه حدی برای سرپرستی و کنترل رفتار کارکنان به قوانین و مقررات و سرپرستی مستقیم متوسل می شود.
- هویت: تا چه حدی اعضای سازمان، خود را با کل سازمان یکی دانسته و از آن کسب هویت می کنند. (الوانی، دانایی‌فرد، ۱۳۷۷)
- سیستم پاداش: تا چه حدی پرداخت (مانند حقوق، ارتقا) بر اساس معیار عملکرد کارکنان است.
- تحمل تعارض: میزانی که کارکنان تشویق میشوند که عیناً تعارض‌ها و انتقادها را بپذیرند.
- الگوهای ارتباط: تا چه حدی ارتباطات سازمانی به سلسله‌مراتب رسمی و فرماندهی سطح بالای سازمان مرتبط می شود. (رابینز، ۱۳۸۲)
تئوری فرهنگ سازمانی الگوی فرهنگ سازمانی دنیسون
این الگو رابطه بین فرهنگ و استراتژی را مورد توجه قرار داده است. به طور‌کلی، استراتژی و فرهنگ خارجی آثار بسیار شدیدی بر فرهنگ سازمان دارند. فرهنگ سازمان مظهری از نیازهای سازمان است که باید در درون آن محیط مؤثر مورد مطالعه قرار گیرد. او در مدل خود ویژگیهای فرهنگی را اینگونه برشمرده است: ۱٫ در گیر شدن در کار؛ ۲٫ سازگاری؛ ۳٫ انطباق پذیری؛ ۴٫ رسالت یا مأموریت.
هر یک از این ویژگیها با سه شاخص اندازه گیری میشوند.
۲-۵٫ پیشینه تحقیق
۲-۵-۱٫ پیشینه داخلی
مرتضایی مقدم (۱۳۸۰) تحقیقی با عنوان «تأثیر ذهن فلسفی مدیران بر شیوه تصمیم‌گیری آنان» در دانشگاه فردوسی مشهد انجام داد که اهم نتایج تحقیق عبارتند از:
ـ مدیرانی که از سبک تصمیم‌گیری مشارکتی استفاده کرده‌اند، به‌طور معناداری نسبت به مدیرانی که سبک آمرانه را اتخاذ کرده‌اند، از ذهن فلسفی بالاتری برخوردارند.
ـ بین مدیرانی که سبک تصمیم‌گیری مشارکتی را اتخاذ کرده‌اند، با مدیرانی که سبک مشورتی را اتخاذ کرده‌اند، در زمینه ذهن فلسفی تفاوت معناداری وجود ندارد.
امیر شیبانی (۱۳۸۰) تحقیقی را به نام «رابطه بین جوّ سازمانی و رفتار سیاسی کارکنان شرکت توزیع برق شهر مشهد» انجام داد. اهداف این تحقیق عبارت بودند از:
- شناسایی وضعیت موجود جوّ سازمانی حاکم بر شرکت توزیع نیروی برق شهر مشهد.
- شناسایی ارتباط بین جوّ سازمانی و رفتار سیاسی کارکنان شرکت توزیع نیروی برق شهر مشهد.
یافته‌های این تحقیق عبارت بودند از:
- بین جوّ سازمانی و رفتار سیاسی کارکنان با اطمینان ۹۹درصد رابطه معکوس و معنا‌دار وجود دارد، یعنی هر چه جوّ سازمانی مطلوبتر باشد، رفتار سیاسی کاهش پیدا می کند.
- بین ویژگیهای شغل و رفتار سیاسی کارکنان رابطه معکوس و معنیدار وجود دارد. بدین معنی که هر چه ویژگیهای شغل مطلوبتر تعریف شود رفتار سیاسی کاهش پیدا می کند.
- بین ارتباطات سازمانی و رفتار سیاسی کارکنان رابطه معکوس و معنا‌دار وجود دارد.
- بین مدیریت سازمان و رفتار سیاسی کارکنان با اطمینان ۹۹درصد رابطه معکوس و معنا‌دار وجود دارد.
ناظم (۱۳۸۰) در پژوهش دیگری به نام «بررسی رابطه جوّ سازمانی با بهرهوری خدمات مدیران صنایع» به این نتیجه رسید که بین جّو سازمانی و بهرهوری خدمات مدیران صنایع رابطه معناداری وجود دارد.
در تحقیقی که توسط کامران مزدارانی (۱۳۷۸) با نام «بررسی رابطه بین جوّ سازمانی و تعارض معلمان مدارس راهنمایی شهرستان دماوند در سال تحصیلی ۷۹-۱۳۷۸» انجام شد، نتایج تحقیق عبارت بودند از:
ـ بین جوّ سازمانی و میزان تعارض معلمان در مدارس راهنمایی رابطه وجود دارد که این رابطه در سطح ۰۱/۰ معنیدار است.
ـ بین جوّ سازمانی مدارس راهنمایی دخترانه و مدارس راهنمایی پسرانه تفاوت وجود دارد، به عبارت دیگر، جوّ سازمانی مدارس پسرانه به‌طور معنیداری بازتر از جوّسازمانی مدارس دخترانه است.
در تحقیقی که توسط عرب شیبانی (۱۳۷۸) با نام «بررسی اثرات جوّ سازمانی مدارس بر روحیه دبیران دبیرستان‌های دولتی دخترانه» انجام شد، نتایج آن عبارت بودند از:
- جوّ سازمانی مدارس دارای تأثیر معنیداری بر روی میزان تفاهم و همکاری معلمان است.
- جوّ سازمانی مدارس به‌طور معنیداری در تمایل به افزایش دانش و مهارت خویش مؤثر است.
- جوّ سازمانی مدارس به‌طور معنیداری در پذیرش مسئولیت معلمان، ارائه پیشنهادهایی در زمینه مسائل شغلی، نگرش مثبت شغلی و میزان غیبت معلمان مؤثر است.
روحی (۱۳۷۹) پژوهشی با نام «بررسی رابطه بین شیوه‌های تصمیم‌گیری مدیران با سلامت سازمانی مدارس متوسط شهر اصفهان انجام داد. به‌طور کلی، نتایج تحقیق بیانگر این بود که اگر مدیران مدارس در به کار بردن تصمیم‌گیری مشارکتی اهتمام ورزند، سلامت سازمانی مدرسه آنان در تمام ابعاد بهبود خواهد یافت.
مقدسی (۱۳۷۵) در تحقیقی با نام «بررسی و مقایسه جوّ سازمانی مدارس ابتدایی دولتی و غیرانتفاعی شهر اراک» به نتایج زیر دست یافت:
- بین جوّ سازمانی مدارس ابتدایی دولتی و غیرانتفاعی اختلاف معناداری مشاهده نشد.
- بین جوّ سازمانی مدارس دخترانه و مدارس پسرانه ابتدایی تفاوت معناداری مشاهده شده است.
- بین نگرش معلمان جوان و معلمان میانسال مدارس ابتدایی نسبت به جوّ سازمانی، تفاوت معناداری مشاهده نشد.
قربانی (۱۳۷۸) در تحقیق خود با نام «بررسی رابطه میان مشارکت در فرایند تصمیم‌گیری مدیران با میزان رضایت شغلی معلمین در مدارس استثنایی شهر مشهد» به نتایج زیر دست یافت:
ـ به‌طور کلی معلمان مراکز استثنایی در فرایند تصمیم‌گیری مدیران این مراکز مشارکت دارند و شیوه تصمیم‌گیری این مدیران در بیشتر موارد به‌صورت شورایی است و رأی اکثریت تعیین‌کننده تصمیم است.
ـ میان مشارکت معلمان در مراکز استثنایی در تصمیم‌گیریها با میزان رضایت شغلی آنان رابطه معناداری وجود دارد.
ـ بین نظرات اعضای هیئت علمی زن و مرد در مورد وظایف چهارگانه مدیران گروه های آموزشی تفاوت معناداری وجود نداشت.
حیدری (۱۳۷۷) تحقیقی را با نام «بررسی رابطه بین میزان مشارکت دبیران دبیرستان‌های دخترانه و پسرانه شهر شیراز در تصمیم‌گیری مدیران مدارس با ویژگیهای دموگرافیکی آنان» انجام داد. از جمله یافته‌های تحقیق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشارکت زنان نسبت به مردان در همه ابعاد، بیشتر بود، همچنین از نظر سن بیشترین مشارکت مربوط به دبیران میانسال است. دبیران نواحی کم‌درآمد در تصمیم‌های اداری و مالی بیشتر مشارکت می‌کنند و دبیران نواحی دارای درآمد بیشتر به مشارکت در امور آموزشی و پرورشی می‌پردازند. همچنین دبیران دارای مدرک بالاتر گرایش بیشتری به مشارکت در امور اداری نشان می‌دهند.
دانلود فایل ها با موضوع بررسی تأثیر فرهنگ و جوّ سازمانی بر تصمیم‌گیری ...
