گردشگری دریایی همواره حلقه ای مفقوده در میان سایر بخش های گردشگری است به گونه ای که حتی زیر ساخت های آن نیز در کشورمان وجود ندارد.پرسشی که مطرح است، این است که با توجه به امکانات باالقوه کشور چه زمانی قرار است ثروت گردشگری در سواحل مورد توجه مسئولان امر قرار گیرد؟
بحث خاص این بخش، استان بوشهر است. این استان با بیش از ۷۰۰ کیلومتر مرز آبی با سواحل خلیج فارس که از این نظر در سطح کشور بی نظیر است، یکی از ظرفیت های بالقوه در گردشگری دریا و ساحل می باشد که هم ابعاد گسترده ای برای سرمایه گذاری دارد و هم از جذابیت بالایی توریستی برخوردار است.(ادینگتون،۱۳۸۴، ۶۹)
۳-۱۱ گردشگری ساحلی در استان بوشهر
امروزه در اغلب کشورهای دنیا توجه به تورهای دریایی، حمل نقل دریایی، ورزش و تفریحات آبی، غواصی و سایر سرگرمی های مرتبط با ساحل و فراساحل در صدر برنامه های گردشگری قرار دارد، اما با توجه به ساحلی بودن استان بوشهر، گردشگری دریایی یکی از ظرفیت های بالقوه است که مغفول مانده است. در حالی که سواحل استان بوشهر این قابلیت را دارد که بوشهر را به عنوان یکی از قطب های گردشگری دریایی کشور مبدل سازد.
سواحل تمیز و ماسه ای، جنگل های حرا، بندر تاریخی سیراف، بافت تاریخی بوشهر از جمله جاذبه های گردشگری ساحلی استان است، اما علی رغم داشتن جاذبه های فراوان برای گردشگری، به دلیل فراهم نبودن زیر ساخت ها، نداشتن امکانات رفاهی، تفریحی و خدمات مورد نیاز گردشگری در دریا و جزایر مانند کشتی های تفریحی، رستوران های دریایی،هتل و…، بهره ای از این تعمت خدادای نبرده ایم.
۳-۱۲ مشکلات گردشگری ساحلی استان بوشهر
در استان بوشهر در طول سال یک تور یا شناور گردشگری دریایی وجود ندارد، این در حالی است که در کشور امارات و بندر دوبی، با تغییراتی اندک، لنج های سنتی را به لنج های توریستی تبدیل کرده اند و گردشگران دریایی طی ۲ ساعت گشت دریایی در آب های ساحل دوبی و صرف شام در عرشه کشتی، خاطره خوشی را از سفر به همراه می برند. این سفر به ازای هر نفر بین ۲۰۰ الی ۳۰۰ درهم برای اقتصاد آن کشور ارز آوری و درآمدزایی دارد؛ توری که به صورت خانوادگی انجام شده و در آن موازین اسلامی هم رعایت می شود.
اگرچه سالانه مخصوصا در ایام نوروز مسافران بسیار زیادی به استان بوشهر سفر می کنند و در سال گذشته بوشهر به همراه استانهای اصفهان، خوزستان و شیراز پرترددترین مسیرهای نوروز معرفی شد، اما تقریبا هدف اغلب آنها به قصد خرید از بازارهای بوشهر، گناوه و دیلم است و این فرصت بسیار خوب برای رونق بخشیدن به گردشگری دریایی که می تواند یکی از بهترین راه های درآمدزایی و اشتغال برای استان باشد، مغفول می ماند.
لازمه شکل گیری و بهره برداری از ظرفیت گردشگری دریایی در استان، وجود زیرساخت های مختلف می باشد که مهمترین آن اسکله تفریحی و شناورهای مسافربری تفریحی استاندارد است که بوشهر فاقد آن هست.هم اکنون اسکله تفریحی در طول سواحل استان بوشهر برای خدمات رسانی به گردشگران وجود ندارد و در ایام نوروز نیز از اسکله های بنادر صیادی استان استفاده می شود که خبر می رسد امسال ناهماهنگی و موانعی برای استفاده از آن پیش آمده است.
اسکله تفریحی بوشهر در مهرماه سال ۹۱ با مشارک شهرداری بندر بوشهر و سازمان میراث فرهنگی استان کلنگ آن به زمین زده شد و قرار بود به طول ۲۰۰ متر و عرض ۱۵ متر با اعتبار اولیه ۸۰ میلیارد ریال در ساحل شهر بوشهر احداث شود.(الوانی،۱۳۸۵، ۴۶)
در فاز نخست این پروژه ۲۰ میلیارد ریال اعتبار تخصیص داده شده بود و قرار بود این طرح در بهمن ماه همان سال افتتاح شود، اما در حالی که وارد نوروز ۹۳ شده ایم، این اسکله راکد مانده و چهره بسیار نازیبایی نیز به دلیل وجود تاسیسات کارگاهی به ساحل (مجاور رستوران رافائل) داده است.
همچنین به دلیل نبود شناورهای استاندارد گردشگری، افرادی که قصد دارند در آبهای بوشهر گشت داشته باشند، باید از قایق های صیادی یا باری استفاده کنند.
۳-۱۳ راهکارهای توسعه گردشگری ساحلی استان
در گام نخست، باید پتانسیل های ساحلی استان از نظر دریایی و ساحلی و جاذبه های آنها، شناسایی و در ادامه، یک نقشه جامع در این حوزه، تهیه شود، به گونه ای که در این نقشه از نظر اقتصادی، گردشگری دریایی بتواند برای استان درآمدزا باشد و فرصت اشتغال و کارآفرینی ایجاد نماید.در گردشگری دریایی، اگرچه سطح دریا ممکن است به تنهایی جاذبه ای نداشه باشد اما جاذبه های مسیر سفر تعیین کننده است.
از سوی دیگر افرادی هستند که نمی خواهند یا نمی توانند با شناور، سفر دریایی داشته باشند که برای این افراد، باید گردشگری ساحلی وجود آورد، یعنی سفرهای بسیار کوتاه با قایق های کوچک یا استفاده از ورزش های آبی مثل جت اسکی و نیز غواصی که کلوب های دریایی برای این کار، خدمات ارائه می دهند. احداث پلاژ، همچنین در سطح دنیا، آکواریوم های نیمه طبیعی در سواحل و کنار شهرها طراحی شده و انواع ماهی ها در آنجا نگهداری می شوند، باید در این نقشه جامع دیده شود.
همچنین باید در این نقش جامع به دنبال جذابیت های جدید در گردشگری دریایی بود. به عنوان مثال، باستان شناسی دریایی خلیج فارس یکی از پتانسیل های بسیار بالای ایران در گردشگری است که از آن غفلت شده، در حالی که تاریخ بسیار کهن و گنج های بزرگی در اعماق خلیج فارس نهفته است.
همچنین در بخش کشاورزی دریایی هم کار خاصی انجام نداده ایم. در حال حاضر نمونه های جلبک های دریایی بسیار مناسبی در خلیج فارس وجود دارد و می تواند کاشته شود و ماحصل آن را با قیمت های مناسب، در بازارهای جهانی به فروش رساند که خوشبختانه از افراد صاحبنظر در این زمینه نظیر دکتر نبی پور نیز ساکن بوشهر داریم که می تواند نقش بسیار مهمی در این مهم داشته باشند.(کلانتری،۱۳۸۸، ۵۰)
از این رو، در صورت تدوین نقشه جامعی که در قالب آن، ظرفیت های گردشگری، نیازها و نقاط ضعف و قوت بخش های مختلف ساحلی استان مشخص شود، می تواند به بهره مندی و بهره برداری از دریاها و سواحل استان و احیاء صنعت گردشگری دریایی منجر شود.
جدول ۳-۳ : فهرست امکانات و زیرساخت های گردشگری در استان بوشهر
شهر | نام مدیر | تلفن | اتاق | درجه | نوع هتل | نام هتل | ردیف |
بوشهر | ۲۵۲۶۲۷۶-۰۷۷۱ | ۴۵ | هتل | دلوار | ۱ | ||
بندرگناوه | امیر عباس علیشاهی٠ | ۰۷۷۲-۳۲۲۶۲۰۰ | ۴۰ | هتل | ستاره خلیج فارس | ۲ |