خلاصه و شکل الگو
الگوی پیشنهادی که به شرح آن پرداختیم شامل مبانی، اصول و عناصر دهگانه بود برای هر کدام از آنها مؤلفه هایی ارائه شد و استدلالهایی که برخاسته از ادبیات پژوهش و همچنین دیدگاه های صاحبنظران مطالعات برنامه درسی و هنر و زیبایی شناسی بود برای هر کدام از مؤلفه ها تشریح گردید حال خلاصه الگو به صورت نوشتاری و همچنین با بهره گرفتن از شکل و دیاگرام ارائه می گردد.
الف) مبانی الگو
۱-الف)مبانی فلسفی
۱-۱-الف) هستی و خالق هستی زیباست
۲-۱- الف)انسان موجودی زیباگراست
۳-۱-الف)زیبایی پدیده دو قطبی است
۴-۱-الف) کمال آفرینی زیبایی و هنر واقعی
۲- الف)مبانی اجتماعی
۱-۲-الف) هنر به مثابه نهاد اجتماعی
۲-۲-الف) هنر به مثابه فعالیت گروهی
۳-الف) مبانی روان شناختی
۱-۳-الف)جایگاه بالای هنر و زیبایی شناسی در مکاتب مختلف یادگیری
۲-۳-الف) تفاوت های فردی از منظر زیبایی شناسی و هنر
۳-۳-الف)هنر و زیبایی شناسی به مثابه مولد انگیزش
ب) اصول الگوی پیشنهادی
۱-ب) جذابیت؛ ۲- ب)تصعید؛ ۳-ب)تنوع؛ ۴-ب)انعطاف پذیری؛ ۵-ب)تلفیق؛ ۶-ب)توجه به تخیل؛ ۷-) رعایت تفاوتهای فردی؛ ۸-ب) توجه به خلاقیت؛ ۹-ب) تعادل
ج)عناصر الگوی پیشنهادی
۱-ج)منطق
۱-۱-ج) شباهت تربیت و برنامه درسی با هنر
۲-۱-ج)لزوم توجه به بُعد زیبایی شناسی وجود انسان
۳-۱-ج)نقش هنر و زیبایی شناسی در تعلیم و تربیت و برنامه درسی
۲-ج)هدف
۱-۲-ج)پرورش تخیل؛ ۲-۲-ج) پرورش خلاقیت؛ ۳-۲-ج)پرورش قوه شهود؛ ۴-۲-ج) پرورش همه حواس پنجگانه؛ ۵-۲-ج)پرورش و هدایت زیباگرایی انسان؛ ۶-۲-ج)پرورش تفکر انتقادی؛ ۷-۲-ج)پرورش انواع سواد های رسانه ای؛ ۸-۲-ج)توجه ویژه به اهداف عاطفی و تلفیق آن با اهداف شناختی و مهارتی؛ ۹-۲-ج)رعایت تناسب و انسجام بین اهداف؛ ۱۰-۲-ج) جذابیت اهداف؛ ۱۱-۲-ج)متعادل و متوازن بودن اهداف؛ ۱۲-۲-ج)کلی و قابل انعطاف بودن اهداف.
۳-ج)محتوا
۱-۳-ج)تلفیق هنر و زیبایی شناسی با سایر دروس
۱-۱-۳-ج) استفاده از قابلیت همه رشته های هنری جهت غنا بخشی به محتوا؛ ۲-۱-۳-ج) توجه به میراث فرهنگی و سنن زیبایی شناسی؛ ۳-۱-۳-ج) تبیین وجه انسانگرایانه هنر؛ ۴-۱-۳-ج) معرفی زیبایی ها با رویکرد سازماندهی چندرشته ای در همه دروس؛ ۵-۱-۳-ج) توجه به ویژگی های یادگیرندگان از منظر زیباشناختی و هنر؛ ۶-۱-۳-ج) مشارکت دادن کارشناس هنر در فعالیتهای برنامه‌ریزی و تعیین محتوا
۲-۳-ج) برقراری شباهت بین پدیده های مختلف به ظاهر ناهمخوان؛ ۳-۳-ج) متعادل بودن؛ ۴-۳-ج) پیش بینی صفحات سفید در کتابها جهت ارائه طرح، تصویر و غیره از سوی دانش آموز؛ ۵-۳-ج) توجه به خرده فرهنگها و فرهنگهای محلی؛ ۶-۳-ج)تحریک و بکارگیری ترکیبی از حواس پنجگانه.
۴-ج) فعالیتهای یادگیری
۱-۴-ج) فراهم نمودن رضایت درونی یادگیرنده؛۲-۴-ج) استفاده از روش های کارگاهی و پروژه ای؛ ۳-۴-ج)فراهم نمودن تجارب زیباشناختی؛ ۴-۴-ج) فراهم ساختن فرصت تأنی، شگفتی و تأمل زیباشناختی؛ ۵-۴-ج) استفاده از روش های طبیعت گرایانه.
۵-ج)معلم
۱-۵-ج) آشنایی با قابلیت های زیباشناختی و هنر در تربیت و تدریس؛ ۲-۵-ج) کسب مهارت در زمینه برخی رشته های هنری مانند اجرا، بازیگری، خوشنویسی، طراحی و غیره؛ ۳-۵-ج) فراهم سازی عشق و علاقه در معلم نسبت به دانش آموزان و یادگیری آنان؛ ۴-۵-ج) توجه معلمان به ملاحظات ارزشی و عوامل فرهنگی غالب؛ ۵-۵-ج) آراستگی مناسب معلم؛ ۶-۵-ج) برقراری تعامل بین معلمان هنر و دیگر معلمان و کارکنان مدرسه.
۶-ج) مواد و منابع
۱-۶-ج) تنوع ؛ ۲-۶-ج) زیبایی و جذابیت ؛ ۳-۶-ج) فراهم نمودن مواد موردنیاز برای تجارب دست اول؛ ۴-۶-ج) انعطاف پذیری؛ ۵-۶-ج)استفاده از منابع و رسانه های مجازی
۷-ج)گروه بندی
۱-۷-ج) اهمیت دادن به فردگرایی در تدریس؛ ۲-۷-ج) توجه به معیارهای زیباشناختی(توانایی و علائق زیباشناختی) در تشکیل گروه های یادگیری؛ ۳-۷-ج) تعامل هدف اصلی گروه بندی
۸-ج) زمان
۱-۸-ج) پیش بینی برخی جلسات آموزشی آزاد جهت حضور داوطلبانه(تخصیص زمان غیرتجویزی)؛
۲-۸-ج) ملحوظ نمودن ساعات بیشتری برای کار عملی نسبت به مباحث تئوری و نظری در اجرای برنامه درسی
۹-ج)فضا
۱-۹-ج) زیبا و شاداب سازی فضای فیزیکی و حتی عاطفی با بهره گرفتن از قواعد زیباشناختی، روانشناسی رنگ ها و ارتباطات؛ ۲-۹-ج)سازماندهی فضاهای یادگیری براساس حوزه های یادگیری؛۳-۹-ج) پیش بینی فضاهایی(واقعی و مجازی) برای فعالیت آزاد شاگردان و مشارکت آنان در تغییر محیط
۱۰-ج)ارزشیابی
۱-۱۰-ج) توجه به رویکرد کیفی؛۲-۱۰-ج)توجه به خبرگی و نقادی آموزشی؛ ۳-۱۰-ج) توجه به فرایند در ارزشیابی(ارزشیابی مستمر)؛ ۴-۱۰-ج) توجه به راه حل های بدیل و جانشین ارائه شده توسط شاگردان برای یک مسئله ؛ ۵-۱۰-ج) توجه به کیفیت زیبایی شناسی آثار دانش آموزان در کلیه دروس؛۶-۱۰-ج) آزاد گذاردن دانش آموزان در انتخاب فرم بازنمایی مورد دلخواه برای ارائه عملکرد خویش؛۷-۱۰-ج) تقویت امید، عزت نفس و خود پنداره مثبت یادگیرندگان در هنگام ارزشیابی؛ ۸-۱۰-ج)استفاده از ارزشیابی اصیل،باز و کل گرایانه؛ ۹-۱۰-ج) توجه به میزان وحدت و هماهنگی موجود در برنامه‌های درسی
سوال چهارم) تا چه اندازه الگوی پیشنهادی برنامه درسی مبتنی بر هنر و زیبایی شناسیِ دوره ابتدایی معتبر است؟
گرچه در طول فرایند پژوهش سعی شد با گردآوری از منابع گوناگون (ادبیات مطالعات پژوهشی، صاحبنظران حوزه نظر و کارشناسان حوزه عمل) آن هم با ۲ ابزار پرسشنامه و مصاحبه اطلاعات معتبری بدست آید با این حال به منظور بهبود و اعتبار بخشی بیشتر، الگوی پیشنهادی بار دیگر از طرف صاحبنظران مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور چک لیست ارزیابی طراحی شد و در اختیار نمونه آماری که متشکل از صاحبنظران برنامه‌ریزی درسی و کارشناسان برنامه‌ریزی درسی وزارت آموزش و پرورش بودند قرار گرفت و از آنان خواسته شد با مطالعه الگو، براساس چک لیست ارائه شده به اعتبارسنجی الگو بپردازند.
