الف : مشارکت در تصمیم گیری :
در این مرحله مسئولان با همکاری مردم در مورد اهداف، برنامه ها و فعالیتهایی که برای رسیدن به هدف باید انجام شود همچنین در مورد شیوه مدیریت، تصمیم گیری می کنند.

هدف از حضور مردم در این مرحله افزایش آگاهی وحس مسئولیت پذیری انهاست. حضور مردم باعث ایجاد انگیزه در آنها شده و زمینه را برای پذیرش دستورالعمل های اجرایی فراهم می کند. هدف از مشارکت در این مرحله عبارتند از:
۱-رسیدن به درک مشترک میان مردم و مسئولان در مورد اهمیت مسأله و ضرورت اجرای آن در بسیاری موارد اهمیت طرح برای کارشناسان روشن است اما مردم اجرای آن را در اولویت نمیدانند. در این حالت ضروری است درک مشترک حاصل شود.
۲- آگاهی مسئولان، مدیران و کارشناسان از دانش بومی (تخصصی) مردم.
۳- انجام گفت و شنود دو طرفه بین مردم و مسئولان به منظور تسهیل در روابط متقابل.
۴- ایجاد انگیزه و تمایل مشارکت در مردم در سایر مراحل انجام کار.
ب : مشارکت در اجرا :
برای به نتیجه رسیدن طرح ها و برنامه های مشارکتی حضور مردم در مراحل اجرای طرح ها و در صورت امکان، پرداخت بخشی از هزینه ها (با توجه به شرایط اقتصادی) ضروری است. بررسی ها نشان داده است هر قدر فعالیت های اجرایی بدون حضور مردم صورت گیرد مردم در مسئولیت پذیری برای حفظ و نگهداری طرح ها دخالت نمی کنند و تلاشی در جهت رفع معایب طرح ها نیز انجام نمی دهند.
ج : مشارکت در بهره برداری :
فواید هر طرحی باید شامل همه مردم به ویژه افراد کم توان جامعه شود. برای این منظور باید آنها سهمی را از منافع حاصل از طرح ها به دست آورند. (منافع مادی یا معنوی) در این صورت آنها احساس می کنند که عنصر مهمی در طرح ها هستند.
د : مشارکت در ارزیابی :
در این مرحله مردم در کنار کارشناسان فنی به ارزیابی فعالیت ها می پردازند. این فرایند ضمن اینکه به افزایش دانش مردمی منجر خواهد شد، زمینه شکوفا شدن استعدادها و توانمندیهای آنان را فراهم می سازد. (غفاری؛جمشیدزاده؛۱۳۹۰).
۲-۱۰-سطوح مشارکت مردمی
مشارکت مردمی در زمره ارز ش های بنیادی و بخش ضروری در مرد م سالاری واقعی و کارآمد است . از
اصول برنامه ریزی دموکراتیک، دادن قدرت و اختیار به شهروندان است تا بتوانند در محیط پیرامون
خود تأثیرگذار باشند . اغلب جوامع دموکراتیک این حق را برای شهروندان شان قائل هستند که آگاه
شوند، مورد مشورت قرار گیرند و در شرایطی که برای آنان فراهم شده است عقاید خود را درباره
موضوعاتی که زندگی آنها را تحت تأثیر قرار می دهد، بیان کنند .
عموماً دو نوع تفکر در مورد چگونگی مشارکت مردمی در فرایندهای دموکراتیک وجود دارد(Fookes,1996,20): دموکراسی مشارکتی: این دموکراسی از مشارکت شهروندان فعال و آگاه در بالاترین سطح حمایت می کند . این امر از طریق تفویض قدرت و اختیار به شهروندان و فراهم ساختن فرصت مشارکت در بازآفرینی و مدیریت محیط محقق می گردد.
دموکراسی نمایندگی: این نوع دموکراسی تأکید بر نقش محدود شهروندان دارد . در این سطح، شهروندان از طریق انتخاب رهبران و نمایندگان شان قادر به مشارکت خواهند بود. مرور متون مشارکت بیانگر سط ح بندی های گوناگونی از مشارکت است که در ادامه به مهم ترین این الگوها اشاره خواهد شد:
بسته مشارکت : درسطح بندی ساده، چارچوب مشارکت در سه بخش انتشار اطلاعات، جمع آوری اطلاعات / دریافت بازخوردها و روابط متقابل میان مردم و برنامه ریزان ترسیم شدنی است. در جمع بندی کلی می توان مفاهیم مذکور را در دیاگرامی ساده نمایش داد. هر چند این اختصار ممکن است موجب تحریف محتوا گردد اما به خوبی می تواند نمای کلی این چارچو ب را نمایش دهد. بدیهی است دستیابی به بخش های درونی این دیاگرام مستلزم عبور از بخش های بیرونی است و روابط متقابل میان برنامه ریزان و مردم تنها زمانی محقق می گردد که فرایند تبادل اطلاعات به خوبی صورت گرفته باشد.
جدول شماره۲-۱- چارچوب کلی مشارکت