خط مشی، برنامه ریزی و مدیریت: گردشگری و بازسازی، روابط و ساختارهای سازمانی (مشارکت، همکاری و شبکه ذینفعان)، خط مشیهای گردشگری.
اثرات گردشگری شهری: هزینه ها/منافع اقتصادی، توسعه اجتماعی فرهنگی، پایداری.
این توجه روز افزون به موضوع گردشگری شهری تا حدودی به دلیل اهمیت آن در تجدید حیات اقتصادی و زیست محیطی شهرها میباشد (سو[۸۹]،۱۹:۲۰۰۱). یکی از اهداف اصلی توسعه گردشگری شهری (و سایر انواع گردشگری)، توسعه اجتماعی اقتصادی مقصد و رفاه ساکنین محلی است. این توسعه در گردشگری شهری معمولاً با نام احیاء یا بازسازی مطرح می شود.
به گفته ی لاو (۱۹۹۲)، سرمایه گذاری در گردشگری؛ توسعه امکانات، محیط فیزیکی و زیرساختهای شهری را در پی دارد که برای ساکنین شهر نیز مفید خواهد بود. چنین توسعهای باعث ارائه تصویری مثبت از شهر شده و بازاریابی آن را تسهیل می کند. توسعه این امکانات و افزایش تعداد گردشگران باعث افزایش عِرقِ شهری در میان ساکنین مقصد می شود و از مهاجرت آنها جلوگیری کرده و افزایش جمعیت مقصد را به دنبال دارد. درآمدهای حاصل از گردشگری، سایر فعالیتهای اقتصادی را نیز رونق میبخشد و باعث بهبود و توسعه بیشتر جاذبهها و محیط شهرها و همچنین افزایش سرمایه گذاری می شود. بدین ترتیب توسعه گردشگری در شهرها منجر به بازسازی فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی شهر خواهد شد.
نمودار ۳-۲- استراتژی گردشگری شهری
رشد جمعیت
توسعه سایر فعالیتهای اجتماعی
گردشگران
چشم انداز گردشگری
سرمایه گذاری، ارتقای جاذبهها و محیط
بازاریابی
حفظ، ارتقا یا ایجاد امکانات جدید برای ساکنین محلی
تزریق سرمایه دولتی
تصویر جدید
مشاغل
بازسازی فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی
ماخذ: لاو (۱۹۹۲)
درآمد
عرق شهری
افزایش سرمایه گذاری، ارتقای بیشتر جاذبهها و محیط
سواربروک[۹۰] (۲۰۰۰)، استراتژی های دستیابی به توسعه شهری از طریق گردشگری را شناسایی کرده است که در شکل نشان داده شده اند{به نقل از (شارپلی و رابرتز،۱۶۵:۲۰۰۵)}:
توسعه گردشگری به منظور توسعه اقتصادی شهرها، از امریکای شمالی آغاز شد و به اروپای غربی و سپس، استرالیا، زلاندنو و سنگاپور نیز راه یافت. توسعه گردشگری، نقش مؤثری در فرایند بازسازی فیزیکی محیطهای درون شهری بسیاری از شهرهای اروپایی و آمریکایی داشته و از این طریق به بهبود تصویر ذهنی این مقصدها منجر شده است. ظهور فضاهای تفریحی درون شهری، توسعه سواحل، جشنوارهها، کازینوها، موزهها، سالنهای کنفرانس و استادیوهای ورزشی در واقع تجلی فیزیکی توسعه اقتصادی محلی از طریق گردشگری شهری است (راجرسون[۹۱]،۲۰۰۲).
استراژیهای مبتنی بر رویدادها: برگزاری جشنوارهها و رویدادهای ویژه برای جذب گردشگران
استراتژی های مبتنی جاذبهها: توسعه جاذبههای اصلی گردشگری
استراتژی های مبتنی کسب و کار: برگزاری و میزبانی کنفرانسها، همایشها و نمایشگاهها
استراژیهای فرهنگی: پیشبرد فرهنگ معاصر مقصد
استراتژی های تفریحی: ایجاد مراکز خرید، امکانات ورزشی، سینمار و… به عنوان جاذبههای گردشگری
احیا/بازسازی شهری
شکل شماره ۶-۲- استراتژی های توسعه شهری از طریق گردشگری
ماخذ: (اسواربروک،۲۰۰۰). {به نقل از (شارپلی و رابرتز،۱۶۵:۲۰۰۵)}
استمرار موفقیت در گردشگری شهری نیازمند نوآوری و سرمایه گذاریهای مداوم به منظور پیشی گرفتن از رقبای جدید میباشد. تیمور[۹۲] (۳۳:۲۰۰۵) در این باره میگوید: “شهرها با پیش گرفتن استراتژی های توسعه گردشگری محور، خود را گرفتار یک استراتژی بلندمدت کرده اند که هیچ ضمانتی برای موفقیت آن وجود ندارد".
همان طور که گفته شد تلاش برای توسعه گردشگری شهری در همه شرایط مولد ثروت نیست؛ بلکه وجود سه شرط اساسی برای سودمندی توسعه گردشگری در شهرها و تاثیر مثبت آن در بهبود و توسعهی کلی شهر ضرورت دارد (محلّاتی، ۱۳۸۱).
شهر باید سیمایی جذاب داشته باشد؛
شهر باید حداقل دارای برخی عناصر نیرومند رقابتی در زمینه محصولات گردشگری باشد؛
منافع مورد انتظار از توسعه در دراز مدت باید فراتر از هزینهها در دراز مدت باشد.
به منظور دستیابی به منافع بلندمدت، گردشگری شهری باید به گونه ای پایدار توسعه یابد.
۳-۴-۲)گردشگری شهری پایدار
تیمور (۲۹:۲۰۰۹) میگوید: توسعه گردشگری شهری باید برای ساکنین محلی، صنعت گردشگری محلی، گردشگران و سایر ذینفعان مفید باشد و به عنوان بخش لاینفک استراتژی های توسعه شهری و توسعه پایدار محسوب شود.
انجمن گردشگری سبز، که در تورنتوی کانادا فعالیت می کند، ” گردشگری شهری پایدار” را دارای چهار ویژگی می داند: مسئولیت زیست محیطی، احیای اقتصاد محلی، توجه و حساسیتهای فرهنگی و غنای تجربه.
منظور از مسئولیت زیست محیطی، حفظ، ارتقا و بهبود کیفیت محیط طبیعی و فیزیکی به منظور پایداری بلندمدت اکوسیستمهای منطقه است. احیای اقتصاد محلی به حمایت و پشتیبانی از اقتصاد و کسب و کار جوامع محلی اشاره دارد. منظور از حساسیت فرهنگی، استمرار و بقای فرهنگهای محلی و احترام به فرهنگهای مختلف و تنوع فرهنگی است. غنای تجربه گردشگری شهری نیز به فراهم آوردن یک تجربه رضایت بخش برای گردشگران از طریق مشارکت فعال و ارزشمند در محیط طبیعی، اجتماعی و فرهنگی مقصد اشاره دارد.
به گفتهی هینچ[۹۳] (۱۹۹۶)، به منظور پایداری شهر و کارکرد گردشگری آن، سرمایه های اجتماعی، فیزیکی و فرهنگی مقصد را باید به گونه ای پایدار برای توسعه گردشگری شهری مورد استفاده قرار داد. منظور از گردشگری شهری پایدار، حفظ ویژگیها و خصایص جامعه محلی و حفاظت و ارتقای ابعاد مختلف محیط شهری ( محیط انسان ساخت، طبیعی و فرهنگی) میباشد.
پاسکلیوا-شاپیرا[۹۴] (۲۰۰۱) اهداف گردشگری پایدار شهری را این گونه بر می شمارد: حفظ میراث فیزیکی شهرها، تقویت تواناییهای فرهنگی و اجتماعی جوامع بومی، توسعه بلند مدت، ایجاد فرصتهای شغلی مناسب، برقراری تعادل میان منافع ساکنین شهرها و گردشگران{به نقل از(تیمور،۲۹:۲۰۰۵)}.
لاو (۶۹:۲۰۰۲)، با نگاهی متفاوت، بر سه جنبه دیگر از گردشگری پایدار شهری تاکید می کند؛ ظرفیت بارگذاری، حفاظت از میراث تاریخی و مقابله با آلودگی هوا.
مفهوم ظرفیت بارگذاری در مقصدهای شهری را میتوان از طریق اثرات منفی ناشی از حضور و استفاده انبوهی از گردشگران از محصولات مختلف شهری توضیح داد. با افزایش هزینه های ناشی از حضور تعداد زیادی از گردشگران در یک شهر، منافع اقتصادی گردشگری کاهش مییابد، از کیفیت تجربه گردشگر کاسته شده و محیط انسان ساخت شهرها دچار فرسودگی می شود.
دومین جنبه مورد توجه لاو (۶۹:۲۰۰۲) در گردشگری شهری پایدار، حفاظت از میراث تاریخی از طریق حفظ، بازسازی و به کارگیری مجدد بناهای قدیمی است. به عقیده ی او، اگر بناهای قدیمی شهرها در صنعت گردشگری به کار گرفته شوند، نه تنها حفظ و بازسازی این بناها تضمین می شود، بلکه بر غنای محیط انسان ساخت شهر نیز افزوده خواهد شد.
مطالب پایان نامه ها درباره تدوین و الویت بندی استراتژی های ارتقای گردشگری ...