۵
۵
عاطفی
احساس نزدیکی به خدا
احساس آرامش بعد از خواندن دعا،
احساس عذاب وجدان بعد از انجام گناه
ترتیبی
ترتیبی
ترتیبی
۰ تا ۵
۰ تا ۵
۰ تا ۵
۵
۵
۵
مناسکی
تلاوت قرآن
شرکت در مجالس دعا و روضهخوانی
به جای آوردن نمازهای واجب
ترتیبی
ترتیبی
ترتیبی
۰ تا ۵
۰ تا ۵
۰ تا ۵
۵
۵
۵
نتایج بیانگر آن است که در مولفه اعتقادی آلفا برابر با ۸۸۷/۰ است، تمامی معرفها نیز همبستگی معناداری با یکدیگر دارند. شاخص اعتقادی از ترکیب ۵ معرف ساخته شده است.
در مولفه عاطفی آلفا برابر با ۶۵۷/۰ است. از ترکیب ۳ معرف مذکور شاخص عاطفی ساخته شده است و در نهایت آلفای کرونباخ مربوط به مولفه مناسکی برابر با ۵۳۶/۰ است. شاخص مناسکی نیز از ترکیب ۳ معرف ساخته شده است.
در واقع شاخص کلی دینداری از ترکیب شاخصهای اعتقادی، عاطفی و مناسکی ساخته شده است. از اینرو ۱۱ معرف مورد با یکدیگر ترکیب شده و شاخص دینداری حاصل شده است. بنابراین حداکثر امتیاز یک فرد برابر با ۵۵ است. آلفای مربوط به شاخص دینداری نیز برابر با ۸۴۰/۰ است.
۵-۴-۸-۳ میزان استفاده از رسانه های جمعی
وسایل ارتباط جمعی، مجموع فنون، ابزار و وسایلی را میرساند که از توانایی انتقال پیامهای ارتباطی حسَی و یا اندیشهای، در یک زمان به شماری بسیار از افراد و مخصوصا در فواصل زیاد برخوردارند. امروزه افکار عمومی تا حد زیادی متأثر از وسایل ارتباط جمعی است (بیرو، ۱۳۸۰: ۲۱۹). در واقع وسایل ارتباطی، خود بر گردونهی ارتباطی تأثیری شگرف برجای میگذارند. این وسایل بر خلاف انتظار، پدیدههایی خنثی و صرفاً کاتالیزور نیستند، بلکه خود عصری نو پدید می‌آورند و بر تمامی ارکان جامعه موثرند (ساروخانی، ۱۳۸۴: ۶۳).
رسانه ها انسجام اجتماعی را به واسطهی ارائه استانداردهایی افزایش میدهند. به عبارتی رسانه ها نقشی مهمی را در فراهم نمودن تجارب جمعی برای اعضای یک جامعه میسر میسازند. به زعم کارکردگرایان، رسانه ها کارکردهای متفاوتی دارند. کارکردهای آشکار رسانه های جمعی ایجاد سرگرمی و اطلاعرسانی است. علاوه بر این رسانه ها کارکردهای پنهانی چون جامعهپذیری افراد و تأکید بر هنجارهای اجتماعی دارند. یکی از کژکارکردهای رسانه ها نیز این است که ممکن است مانند مواد مخدر عمل کرده و نسبت به حوادث حساسیتزدایی کنند. (Schaefer, 2002: 137) در مقابل رویکرد تضاد تأکید میکند که رسانه ها بسیاری از تقسیمبندیهای مبتنی بر جنسی، نژادی، انسانی و طبقه اجتماعی در جامعه و جهان را منعکس و حتی تشدید میکنند. (Schaefer, 2002: 140)
بنابراین در این پژوهش توجه به رسانه ها و میزان استفاده افراد از آنان اهمیت ویژهای مییابد. چراکه رسانه ها به عقاید و باورهای افراد شکل میدهند، از اینرو در پژوهش حاضر میزان استفاده افراد از رسانه های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. سؤال ۷ پرسشنامه به این منظور طراحی شده است.
۹-۳ جمعبندی فصل
در این فصل به بررسی روش پژوهش پرداختیم که مسائلی چون جامعه آماری، نمونه آماری و حجم نمونه به تفصیل مورد بحث قرار گرفت. در ادامه به تعریف نظری و عملیاتی از متغیر وابسته پژوهش –گرایش سیاسی- پرداختیم. همانطور که مشاهده شد دستهبندیهای مختلفی از گرایشهای سیاسی ارائه شده است. در این پژوهش گرایش سیاسی به سه دسته گرایش سیاسی اصلاحطلب، رادیکال و محافظهکار تقسیم شد. در اینجا نیز هریک از گرایشهای اصلاحطلب، محافظهکار و رادیکال را در سه مولفه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دستهبندی کردیم. پس از بیان مبانی نظری و عملیاتی و ساخت معرفها، به مصاحبههایی نیمه ساختیافته پرداختیم تا از آن طریق شاخصهایی مطلوب جهت تهیه پرسشنامه فراهم آید.
پس از آن به بیان تعاریف نظری و عملیاتی از متغیر مستقل (عدالت) پرداختیم، عدالت نیز در سه مولفه عدالت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مورد بحث قرار گرفت.
در نهایت در این فصل به بررسی مبانی نظری و عملیاتی متغیر میانجی- احساس رضایت/ نارضایتی- و متغیرهایی نظیر دینداری، میزان استفاده از رسانه های جمعی، جنسیت، سن و طبقه اجتماعی پرداختیم. در واقع متغیرهای مذکور به عنوان متغیرهایی تعدیلکننده در پژوهش حاضر اهمیت بسزایی مییابند.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها و
یافته های پژوهش
۱-۴ مقدمه
