اصل استقلال و بی طرفی[۷].
نظرات تخصصی و کارشناسی[۸].
واقع بینی وحقیقت گرایی[۹].
مثبت نگری و قاطعیت [۱۰].
مستندگویی [۱۱].
محدود بودن به حیطه وظائف.
پاسخ به مکاتبات/ شرکت درجلسات/ اظهارنظر در موارد خواسته شده.
اقدامات اصلاحی.
صدور اصلاحیه و متمم برحسب لزوم.
حضور در دادگاه و مراجع داوری (آیین‌نامه شماره ۳۷، شورای عالی بیمه).
طی این بیمه نامه، خسارت و زیان ناشی از مسئولیت حرفه‌ای پزشکان، انترنها و کاراموزان که غفلت و اشتباه آنها موجب جرح و فوت بیماران شود تا میزان سرمایه تعهد شده جبران می‌گردد. علاوه بر پرداخت غرامت، بیمهگر کلیه هزینه‌های دفاع، تحقیق و غیره را نیز می‌پردازد.( کریمی، ۱۳۷۲، ص ۲۹۹.)
وظایف بیمه‌گذار
حق بیمه‌این بیمه نامه و الحاقیه‌های بعدی آن را نقدا بپردازد مگر اینکه در شرایط خصوصی به نحو دیگری توافق شده باشد.
در انجام امور پزشکی کلیه ضوابط و مقررات و موازین حاکم بر این حرفه را رعایت نموده و وظایف خود را با دقت و صداقت انجام دهد.
اسناد و مدارک مربوط به خدمات پزشکی انجام شده ردر مورد هر بیمار را نگهداری نموده و در صورت درخواست بیمهگر آنها را در اختیار وی قرار دهد.
به محض اطلاع از هر گونه ادعای خسارت در خصوص مسئولیت‌های موضوع بیمه نامه،مراتب را کتبا به بیمهگر اعلام نموده و در حدود امکانات با بیمهگر همکاری نماید.
بدون موافقت کتبی بیمهگر اقرار به مسئولیت حود ننموده و یا متعهد جبران خسارت نشود. (آیین نامه شماره ۳۷ شورای عالی بیمه)
بررسی مسئولیت پزشک در قبال اعمال همکاران
همکارن پزشک در صورتیکه واجد صلاحیت و شرایط مقرر قانونی نباشند،خطاهای ناشی از اعمال و اقدامات آنان در دایره مسئولیت سرپرستی تیم پزشکی قرار نمی گیرد.
مسئولیت ناشی از اعمال و اقدامات هر یک از همکاران تیم پزشکی که دستورات جراح یا متخصص بیخوشی را اجرا نکنند متوجه خود آن است.
مسئولیت ناشی از خطا و اعمال و اقدامات سایر همکاران تیم پزشکی که از وظایف و اختیارات قانونی آنهاست منتسب به خود آنهاست. (عباسی.۴۵،۱۳۸۳)
ریسک یا خطر
ریسک دلیل وجود بیمه است و بدون ریسک، بیمه مفهوم وجودی خود را از دست می دهد در جامعه‌ای که ریسک وجود نداشته باشد بیمه نیز وجود نخواهد داشت، زیرا نیازی به وجود آن نیست ریسک یا خطر انواع و شکلهای مختلفی دارد ولی با توجه به تغییرات گوناگون و به رغم تنوع آن یک جنبه و نتیجه ثابت دارد و آن این است که ریسک بد، نامطلوب، منفی و ناخوشایند است و ما می توانیم ریسک را به مفهوم نتیجه نامطلوب و ناخوشایند و زیان آور حادثه آینده قلمداد کنیم. در مقابل ریسک شانس قرارداد که بر خلاف ریسک دارای عنصر خوب مثبت خوشایند و مطلوب است (منوچهری، ۱۳۸۸، ۱۶).
نقش بیمه در کاهش خسارتها
بیمه تاثیر بسزایی در کاهش خسارت دارد «۱. از طریق اعمال نرخ متناسب با ریسک» : هر چه امکانات پیشگیری و اطفایی بیشتر باشد بیمهگر حق بیمه کمتری از بیمه‌گذار مطالبه می‌کند «۲. از طریق توصیه‌های ایمنی»کارشناس بیمهگر با انجام بازدید اولیه و بازدیدهای مقطعی توصیه‌های ضروری را در جهت کاهش احتمال وقوع خطر به بیمه‌گذار می کند. به تجربه ثابت شده‌است که توصیه‌های ایمنی بیمهگر بسیار مفید و موثر است. در بیمه‌های اشخاص، بیمهگر از طریق معاینات پزشکی و پرسشنامه پزشکی و توصیه‌های ضروری، احتمال تحقق خطر را کاهش می دهد «۳. از طریق تشویق بیمه‌گذار در کاهش میزان خسارت» : بیمهگر کلیه هزینه‌های بیمه‌گذار را که در جهت کاهش میزان خسارت وارده انجام می‌گیرد، ولو اینکه منجر به نتیجه مثبت هم نباشد، در حد معقول می‌پردازد. بیمهگر از طریق کارشناسان متخصص خود و یا استفاده از تجربیات گذشته توصیه‌ای ارزنده در جهت کاهش احتمال تحقق خطر و در صورت تحقق خطر برای کاهش خسارت وارده در اختیار بیمه‌گذار قرار می‌دهد (کاظمی، ۱۳۹۱، ۱۲).
پیشینه تحقیق
تحقیقی تحت عنوان ” فرصت ها و چالش‌های رودروی بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان” بوسیله جعفرزاده در سال ۱۳۸۱ انجام شده‌است. این مقاله نشان می‌دهد که در طی ۱۳۸۰ - ۱۳۷۸ بطور متوسط فقط ۲۳ درصد از پزشکان بیمه مسئولیت حرفه‌ای را اخذ کرده‌اند. عوامل فرهنگی، عدم بازاریابی و بازارشناختی مناسب، مشکلات مربوط به تصفیه خسارت در این رشته، اخذ گواهی برائت از مسئولیت توسط پزشک از بیمار، اصلاح نشدن قوانین نظام پزشکی و قوانین و مقررات مدنی، فقدان اطلاع درست پزشکان از شرایط عمومی این رشته، وجود موانع در ساختارهای حقوقی و قضایی و ناهماهنگی بین شرکتهای بیمه و قوه قضاییه را موانع عدم توسعه مطلوب این رشته بیمه‌ای می‌داند بر اساس آمارهای پزشکی قانونی بیشترین طرح شکایت مربوط به پزشکان جراحی عمومی و موثرترین عامل در ایجاد خسارت وارده به بیماران بی احتیاطی کارکنان پزشکی بوده‌است.
تحقیقی تحت عنوان “بررسی نارسائی‌های بیمه مسئولیت مدنی حرفه‌ای پزشکان در ایران” بوسیله شباهنگ در سال ۱۳۸۱ انجام شده‌است. این مقاله می‌گوید: اگر پزشکان، ضمن کار و فعالیت شغلی خود مسئول وارد کردن صدمات جسمانی و روانی به بیمار شناخته شوند با بیمه مسئولیت، خسارت وارده را بیمهگر جبران خواهد‌کرد؛ این محقق چندین عامل را به عنوان موانع رشد و گسترش این رشته ار بیمه در ایران دانسته و به تعدادی ار آنان همچون عوامل فرهنگی، ضعف قوانین و مقررات، کمبود امکانات و تجهیزات پزشکی و تبلیغات اشاره کرده‌است. و به ارائه راهکارهایی جهت رفع آنها می‌پردازد.
امیر خسرو در تحقیقی دیگر تحت عنوان “بیمه مسئولیت حرفه ای حسابرسان” در سال ۱۳۸۲ آورده‌است: به علت وجود تضاد منافع بین تهیه‌کنندگان و استفاده کنندگان صورت‌های مالی، که باعث مهم‌تر شدن نقش اعتباردهی حسابرسان شده‌است و با عنایت به اینکه گزارش‌های حسابرسان مورد استفاده سرمایه‌گذاران و سهامداران در تصمیم‌گیری اقتصادی آنها قرار می‌گیرد و ممکن است به خسارت‌های مالی جبران‌ناپذیر موسسات حسابرسی و حسابرسان منجر شود، بیمه مسئولیت حرفه‌ای حسابرسان ضرورت و اهمیت پیدا می‌کند. بیمه مسئولیت حرفه‌ای حسابرسان، به افزایش کارایی و دقت در فعالیت‌های حسابرسی و بهبود تخصیص منجر می‌شود. بنابراین ایجاد این بیمه در ایران ضروری به نظر می‌رسد.
دریاباری در تحقیقی تحت عنوان “بیمه مسئولیت پزشک” در سال ۱۳۸۱ آورده‌است: امروزه بیمه مسئولیت پزشک اهمیت فراوانی در جوامع متمدن دارد. آمار تلفات و زیان هایی که در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های خصوصی به بار می‌آید، حاکی از خطرهای بزرگی است که پزشک با آن رو به روست. زیان‌های مادی پزشک، به دلیل مسئولیت او، موجب خسارت‌های مادی زیادی برای وی می‌شود. با وجود این، بسیاری از پزشکان به دلیل بی‌اطلاعی از قوانین و مقررات حاکم بر حرفه خود نمی‌توانند از حقوق خود دفاع کنند. موضوع این مقاله، بیمه مسئولیت پزشک در حقوق ایران و فقه امامیه با مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه است. در این مقاله، خطای در درمان، مفهوم مسئولیت قراردادی پزشک، ماهیت مسئولیت مدنی پزشک، ارکان مسئولیت مدنی پزشک و مسئله اخذ برائت پزشک از بیمار (قبل از درمان)، با دلایل اثباتی و نقصی و همراهی با استدلال‌های طرفین بررسی شده‌است. مقاله در دو فصل بیمه مسئولیت پزشک و تعهدات بیمهگر و بیمه‌گذار تنظیم شده‌است. همچنین استثناهای قرارداد بیمه مسئولیت پزشک نیز نقد و بررسی خواهد‌شد. در نتیجه‌گیری، نظرهای جدید و راه حل هایی به قانون‌گذار اسلامی ارائه شده تا قوانین موجود مربوط به مسئولیت پزشک و قراردادهای بیمه مسئولیت مدنی پزشک اصلاح شود.
آل‌شیخ در تحقیقی در سال ۱۳۸۱ آورده است: عقد بیمه یک عمل حقوقی دو اراده‌ای است و ماهیت قراردادی دارد، اما ماهیّت انواع مختلف آن با یکدیگر فرق دارد. در مورد بیمه عمر ، در صورتی که ذی نفع خود بیمه گذار باشد باید گفت که ماهیتا” یک قرار داد معوّض است که عوضین آن عبارت است از پرداخت حق بیمه از جانب بیمه‌گذار در مقابل تعهد بیمه گر به پرداخت مبلغ معینی ( در صورت حصول شرایط معین) به بیمه گذار می‌باشد. اما ماهیت حقوقی بیمه عمر به نفع ثالث، با این که نظرهای، مختلفی ارائه شده “ابقاع معلق” است که معلق علیه آن در بیمه عمر به شرط فوت، “فوت بیمه شده” و در بیمه عمر به شرط حیات، “حیات بیمه شده” و در بیمه عمر مختلط، معلق علیه آن اعم است از “فوت و حیات بیمه شده” در مدت اعتبار بیمه نامه بیمه مسئولیت نیز ماهیتاً تعهد به نفع ثالث نیست بلکه متعهدانه بیمه مسئولیت فقط بیمه گذار است هر چند ثالث (زیان دیده) از آن منتفع می‌شود. تعهد صندوق تامین خسارت های بدنی نیز نوع ابقاع یا تعهد است که قدرت الزام‌آور خود را از قانون می‌گیرد. عقد بیمه عقدی لازم، منجز، معین، معوض، رضایی، تحمیلی، مستمر و قطعی است.
سلطانی‌نژاد - پورنوری - خانی‌زاده در تحقیقی آورده‌اند: نقش بیمه دریایی در پوشش مسئولیت مالک کشتی، اهمیت بسزایی دارد، اگر چه ممکن است که مالک کشتی، مبادرت به حمل و نقل کالا نماید و متصدی حمل و نقل نیز محسوب شود. اما مسئولیت‌های مالک کشتی با عنوان صرف مالکیت کشتی، مشتمل بر مواردی است که جدا از عنوان متصدی حمل و نقل است. مالکین کشتی علاوه بر این که مسئول اعمال و خطای خودشان هستند، مسئولیت عملیات فرمانده را در قراردادهایی که وی در ارتباط با وظایف خویش منعقد می‌کند و نیز مسئولیت عملیات خدمه کشتی و ماموران مجاز مالک را بر عهده دارند. تحقیق حاضر، مسئولیت مالک کشتی، فرمانده کشتی، خدمه کشتی و پوشش بیمه‌ای آنها را بررسی می‌کند.
عباس‌زادگان در تحقیقی تحت عنوان ” نقش بیمه‌های مسئولیت در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور” در سال ۱۳۸۰ بیان می‌کند که با بررسی سیر تکاملی مبانی نطری مسئولیت مدنی از دیدگاه علمی و فقهی، روند پیدایش و شکل‌گیری این بیمه‌ها را بررسی و در ادامه عملکرد آماری بیمه‌های مسئولیت مدنی در دهه گذشته را مطالعه می‌کند. وی نقش بیمه مسئولیت در توسعه اقتصادی در مواردی مانند تامین امنیت حرفه‌ای، صیانت نیروی انسانی مولد و ایجاد اشتغال، پشتیبانی از استمرار پروژه های صنعتی و عمرانی، حمایت از تولید‌کنندگان کالا، بازاریابی و ارتقای کیفیت کالا، نقش حمایتی در اجرای بهینه مسئولیت‌های قراردادی عام و خاص و توسعه اجتماعی جامعه و به عنوان عاملی برای حل اختلاف و کاهش دعاوی ارجاعی به مراجع قضاییمورد بحث قرار گرفته‌است.
پارسامهر در تحقیق خود با عنوان” بررسی تاثیر بیمه مسئولیت بر توسعه صادرات غیر نفتی ایران “در سال ۱۳۸۱ آورده است: مهم‌ترین هدف بیمه های اعتبار صادراتی، تضمین خطرهای بازرگانی و سیاسی است که به عدم دریافت بهای محصول منجر می‌شود. اما به هر حال ممکن است عواملی به غیر از ریسک عدم دریافت بهای محصول صادرات را تحت تاثیر قرار دهند. این تحقیق در جهت تکمیل پژوهش‌های پیشین به بررسی عواملی فراتر از ریسک عدم دریافت بهای محصول که صادرات را تحت تاثیر قرار می دهند، می پردازد.
روش تحقیق و جمع آوری اطلاعات
در این فصل پیرامون روش تحقیق صحبت خواهیم کرد. هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه یا روشی را اتخاذ کند، تا او را هر چه دقیق‌تر و سریع‌تر به پاسخ‌هایی برای پرسش یا پرسش‌های تحقیق برساند(نادری و همکاران، ص ۶۲، ۱۳۷۸)
مقدمه
یکی از راه های ارزیابی و تشخیص کارایی روشها، سیاستها و یا اثر بخشی نهادهای اقتصادی و اجتماعی، انجام مطالعات تطبیقی است که به وسیله آن وضعیت و موقعیت یک پدیده در شرایط معین با وضعیت و موقعیت پدیده مشابه در شرایط دیگر و بطور معمول در جوامع دیگر سنجیده شود. ولی متاسفانه در رابطه با موضوع اخیر هیچگونه بررسی‌ای در ایران صورت نگرفته‌است و تلاش برای رسیدن به سوابق تحقیق و پژوهش سایر کشور‌ها در این زمینه نیز بدون نتیجه ماند. ولی بنا به اهمیت موضوع از کتب و منابع موجود، نظرات اساتید فن در امور بیمه‌ای و پزشکی از طریق مصاحبه، بررسی عملیات شرکتهای بیمه و همچنین جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه جهت هرچه بهره‌ورتر کردن و غنای تحقیق استفاده شده و در ادامه فصل، هر یک از مراحل روش های گردآوری اطلاعات، تشریح گردیده‌اند.
روش تحقیق
یکی از راه‌های روش تحقیق، روش توصیفی است. هدف محقق از انجام این نوع پژوهش توصیف عینی- واقعی و منظم خصوصیات یک موقعیت یا یک موضوع می‌باشد. پژوهشگر در اینگونه تحقیقات سعی می کند تا نتایج عینی از موقعیت را بگیرد. پس در پژوهش توصیفی محقق در پی توصیف و گزارش نویسی از واقعیتها و موقیتها بر اساس اطلاعاتی که صرفا جنبه وصفی دارد و از آنجا که نقش محقق تعیین کننده مشاهدات و توصیف آنست این روش را روش پژوهشی میدانی می‌گویند. این نوع پژوهش از نوع مطالعات کیفی بوده و در بعد میانه قرار دارد و از تکنیکهای مشاهده (مشاهده مشارکتی ) و گاها مصاحبه بر خوردار است.
براساس اهدف پژوهش ها به پژوهش‌های بنیادی و کاربردی تقسیم می‌شوند. اولین مرحله از تقسیم بندی تحقیق را می‌توان منوط به هدف از انجام تحقیق دانست. بدین صورت که آیا هدف از انجام تحقیق علائق علمی محقق است یا احتیاجات عملی. بدین شکل که محقق برای موشکافی در تجربیات خود و دیگران ، کنجکاوی‌های علمی و یا الهامات وفرضیات علمی محض، به دنبال اجرای تحقیق است و یا اینکه هدف کسب اطلاعاتی است که بتواند مشکل یا مسئله فوری را حل نموده ویا زمینه را برای تصمیم گیری در مورد یک موضوع یا مسئله خاص فراهم نماید.
اگر چنانچه تحقیق برای هدف دوم انجام شود آنرا تحقیق کاربردی یا Applied Research می‌نامند و در تعریف آن گفته می‌شود: ” این نوع تحقیق برروی یافتن راه حل مسائل فوری با ماهیت عملی متمرکز می‌شود و بنابراین این تحقیقات جنبه عملی داشته و معمولاخود محققین درکاربرد نتایج دخیل می‌باشند.”
به عبارت دیگر تحقیق کاربردی، پژوهشی است که با بهره گرفتن از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روشها، ابزارها، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام می‌شود. هدف تحقیق کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. در اینجا نیز سطح گفتمان انتزاعی و کلی اما در یک زمینه خاص است. برای مثال “بررسی میزان اعتماد مشتریان به سازمان فرضی” یک نوع تحقیق کاربردی است.
روش تحقیق در انجام این پایان‌نامه اکتشافی و از نوع کاربردی است.
