از کربلا تا حره (سه سال بعد از عاشورا ) انتشارات دانشگاه گیلان
گزیده ادبیات معاصر (مجموعه شعر ) انتشارات نیستان
مجموعه مقالات گیلان شناسی انتشارات دانشگاه گیلان
رجزهای یورشی در کلام حماسه آفرینان کربلا چاپ اول و دوم، انتشارات دانشگاه گیلان
ما ایستاده ایم- مجموعه ی شعر جنگ- بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس گیلان، ۱۳۸۶
شکفتن طوفان - مجموعه شعر – موسسهی تنظیم و نشر آثار امام خمینی- ۱۳۸۶
حماسه عطش - انتشارات دهسرا - رشت - ۱۳۸۶
چشیدن دریا چاپ دوم - انتشارات حرف نو – رشت
تذکرهی شهدای کربلا - چاپ دوم - انتشارات دانشگاه گیلان -۱۳۸۵
عروض- چاپ سوم- انتشارات دانشگاه گیلان - ۱۳۸۵
صخره در گلوگاه آب ۱۳۸۶ - بنیاد حفظ اثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس گیلان - مجموعه ی شعر نو و آزاد
فرافکنی در مثنوی مولوی - دانشگاه سبزوار- سال ۱۳۸۶
حماسه آب- انتشارات قو- تهران ۱۳۸۷٫
۳-۲-۱-۱ گدازههای آه و چاه
وجیزۀ حاضر در دو بخش تنظیم یافته است؛ بخش اوّل، درآمدی بر فرایند شکلگیری شعر جنگ و بخش دوم گزیدهای از اشعار نگارنده است.
بخش اول این وجیزه: از یک متغیّر وابسته و سه متغیر مستقل به شرح زیر تشکیل شده است:
متغیرهای وابسته: شکل گیری شعر جنگ
متغیرهای مستقل:
۱- منابع مکتوب
۲- نهادهای فرهنگی
۳- مراسم (رحمدل، ۱۳۸۵: ۹)
هدف از نگارش این بخش آن است که نقشِ تأثیرگذار سه متغیّر مستقل اشاره شده را در شکل گیری شعر جنگ، مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم. در این راستا نخست سعی شده است تا مبانی نظری یا زیر ساخت تئوریک شهادت که کنش مقدّس شهادت در ارتباط با آن، معنی و مفهوم پیدا می کند، در قالب نقدی تطبیقی مورد مطالعه و تحلیل قرار گیرد و از اینروست که نخست، نظریه جنگ از دیدگاه فلاسفه و جامعه شناسان غربی با مراجعه به منابع معتبر شرح داده شده و کوشیده شده است تا اثبات شود. فلاسفه و جامع شناسانی مانند نتیجه، هانتینگتون و دیگر فلاسفه پُست مدرنیسم، از جنگ اهدافی نژاد پرستانه و جاه طلبانه را دنبال میکنند و تقسیم جهان بشریّت به جهان خواجگان و جهان بردگان و با تأسی از داروینیسم اجتماعی، جنگ را برای از بین بردن نسل ضعیف که به تعبیر آنها همان نسل شرقی است، امری الزامی میدانند! (همان: ۱۰)
سپس، دیدگاه اسلام با استناد به آیات و روایاتی که دربارۀ جنگ میباشد، مورد بررسی قرار گرفته و توضیح داده شده است که در این آیین، برخلاف دیدگاه فلاسفه پُر مدعای غرب، ارزش ماهویی هم انسانهاست، آن چنانکه اگر کسی یک نفر را بکشد، انگار که همۀ انسانها را کشتۀ است! سپس، تبیین شده است که در نگرش قرآنی، پشتوانۀ حراست از نسل بشر و جانمایۀ جامعه خداپسند و آرمانی، عدالت، است و اصل بر صلح و آشتی و فرهنگ و گفتمان است. چنانکه پیامبر (ص) در مدینه، اساسنامۀ همزیستی مسالمت آمیز با اقوام و طوایف یهود را تدوین کردند و تنها، زمانی به جنگ روی آوردند که عدالت، در معرض خطر و هجوم قرار میگرفت. عدالت، آن قدر مقدّس است که خداوند فلسفه ارسال رسل و انزال کتب را برپایی عدالت میداند (همان: ۱۰).
بنابراین کسی که در راه عدالت، جان خود را از دست بدهد، عنوان مقدّس شهید به او اطلاق میشود و خداوند چنین کسی را از سفره بیدریغ و بی واسطه «عِنْدَ ربِّهِم یُرْزقُون» برخوردار میسازد! امّا همانگونه که میدانیم، امروز در بحران گسستِ بین نسل انقلاب و نسل جوان، قرار دهند، لذا، تلاش برای تبیین علمی و پژوهشی دفاع مقدس و باورمند ساختن مشروعیّت آن در ذهن نسل جوان و جلوگیری از گسلِ فرهنگی مطالعات و تألیفات صرفاً توصیفی ترجیح دارد تا این نسل، بداند که دفاع مقدس را نمیتوان چیزی جدای از «شهادت» تلقی کرد، همچنان که «اُحد» را نمیتوان از «حمزه» جدا کرد چرا که شهادت حمزه با تبیین درستِ غزوه اُحد، درخشش مییابد! چیزی که هدف نهایی این مجموعه را تشکیل میدهد (همان: ۱۰-۱۱).
در بخش دوم، نمونههایی از اشعاری که عمدتاً در دامنۀ زمانیِ بعد از انقلاب سروده شدهاند، تقدیم نظر خوانندگان شده است، نگارنده، علاوه بر مصاحبههایی که به طور پراکنده با برخی از نشریات داخلی داشته است.
دو مقاله تحقیقی نیز در دو کنگره به شرح زیر ارائه داده است که امید است در صورتیکه لطف حق یار و زمینههای انتشار، مددکار شود، بتوانیم به انجام پژوهشی جدیتر و جامعتری در قلمرو ادبیات انقلاب، توفیق یابیم.
۱- حماسه در شعر انقلاب، ارائه شده در اولین سمینار سراسری بررسی ادبیات انقلاب[۱]
۲- تحول ادبی در پرتو انقلاب امام، در دوربین کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی[۲]
مقاله تحقیقی دیگری نیز تحت عنوان پیشینه شناسی شعر جنگ در شماره ۳۲ مجله حضور فصلنامۀ مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی از اینجانب چاپ شده است (همان: ۱۱-۱۲).
۳-۲-۱-۲ ما ایستادهایم
ما ایستاده ایم تقدیم شده به صاحبان قبر های غریبی که در چشم انداز جبهههای عملیاتی جنوب آرمیده اند. جوانان و جوانمردان پاک باخته ای که وصیت کرده بودند هر جا که شهید شدند همانجا آنها را به خاک بسپارند آنهایی که عشق را فهمیدند تا حسین فهمیده شدند. جوانانی که عزم استوار را از همت، نشانه هدایت را از علم الهدی و راه ملاقات را از پیر جماران آموختند. شهیدان پاکباز و همه سبکبارانی که حتی حاظر نشدند هزینه کفن و دفن خود را هم به دوش ملت بگذراند خورشید وارگانی که سرخ روییدند، زرد و دردمند زیستند، سبز جاری شدند و سرخ کوچیدند.
ما ایستاده ایم را نشر حرف نو در شمارگان ۲۱۰۰ نسخه برای نخستین بار در سال ۱۳۸۶ منتشر کرد. این اثر با حمایت اداره کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان گیلان منتشر شده است. ما ایستادهایم، گزینهای از مجموعه اشعاری است که دکتر غلامرضا رحمدل شرفشادهی استاد ادبیات فارسی دانشگاه گیلان در فواصل هشت سال دفاع مقدس سرودهاند. این آثار به نشانه مصداقی از حضور در صحنههای انقلاب برای گرم نگه داشتن جبهه و پشت جبهه در روزنامهها و نشریات خط امام چاپ شده بودند.
۳-۲-۱-۳ از زمزمه تا فریاد
کتاب حاوی ۴۸سروده است که جملگی به شیوه نو ـ همراه با طرحهای مختلف ـ نظام یافته است .از سرودههای این مجموعه نمونهای است مانند: « دیروز، صبح/ آفتاب، بیدلیل تابید /.من باز شدم و …».
۳-۳ عبدالرضا رضایی نیا
عبدالرضا رضایینیا در سال (۱۳۴۳) در صومعهسرا به دنیا آمد. دوران کودکی و تحصیلات خود را در همان شهرستان گذارند و در سال ۱۳۶۱ دیپلم تجربی گرفت. پس به قم رفت و به تحصیلات حوزوی را تا کفایه ادامه داد.
وی در سالهای بین ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۲ ساکن تهران بود، طی این سالها به دریافت مدرک کارشناسی فلسفه از دانشگاه شهید بهشتی نایل آمد (کافی، ۱۳۸۹: ۲۹۹).
وی با نشریات ادبی و گروه ادب و هنر رادیو همکاری داشته و از جمله هیأت موسسین مجله شعر است و از وی تاکنون نقدهای فراوانی در زمینهی شعر منتشر شده است. و دیدگاههای ادبی او درباره شعر انقلاب بسیار جالب و قابل توجه است، و او را جزء صاحب نظران این عرصه معرفی میکند (همان: ۳۰۰).
۳-۳-۱ آثار رضایی نیا
دیوان شعر، کفشهای مجنون گم گشت (مجموعه شعر)
فرشته بفرستید (منظومه)
مقتل گل سرخ نینواییها
همیشه فرداست غزل
صبح قیامت به خیر
روز چندم (مجموعه شعر)
کوچه باران (منظومهای کتاب و نوار)
بخوان (عین باران پنج منظومه نشر تکا)
ﻧﮕﺎرش ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﮋوهشی درباره تحلیل نمادهای بومی شعر دفاع مقدس در گیلان با تکیه ...