بیمههای اشخاص حقیقی
بیمههای حقوقی
بیمه ابزارآلات موسیقی
سایر طرحهای بیمهای
خدمات خسارت
در زمینه ارائه خدمات خسارتی Online شرکت Allianz از حد اطلاعرسانی در زمینه این خدمات و ذخیره فرمهای خسارت برای استفاده به صورت دستی فراتر نرفته است، تنها سایت Petplan به مشتریان خود امکان داده تا در صورت تمایل، با درج کد پستی و شماره بیمهنامه خود روند خسارت مربوط به خود را پیگیری کنند. همچنین این سایت امکانی را برای بیمهگذاران خود فراهم کرده تا در صورت تغییر در نشانی خود به صورت Online این تغییرات را در مورد بیمهنامه خود بهنگام کنند. [۱۱]
شرکت P&C
در فنلاند شرکت بیمه P&C در رمینه بیمه های غیرزندگی فعالیت می کند در این میان در سال ۲۰۰۶ خدمتی را به بیمه مسافرت اضافه کرد که از طریق یک برنامه کاربردی که بر روی گوشی تلفن همراه قرار می گیرد، شماره و اطلاعات مشتری در زمانی که حالت اورژانسی به وجود می آید برای شرکت بیمه گر ارسال می گردد.[۱۱]
وضعیت استفاده از تجارت الکترونیکی در بیمه های ایران
در حال حاضر صنعت بیمه کشور با دو مقوله مکانیزاسیون عملیات و بیمه الکترونیک مواجه است. در بخش مکانیزه عملیات به عنوان جایگزین حالت های سنتی و دستی، حرکت هایی را شرکت های مختلف به صورت مستقل انجام داده اند. در سال های اخیر شرکت های بیمه خصوصی صدور بیمه نامه های الکترونیکی را در دستور کار خود قرار داده اند. در صحنه رقابت هر شرکت بیمه سعی می کند خدمات خود را به نحو احسن ارائه دهد و تا حد امکان با توجه به کم شدن هزینه ها نرخ بیمه نامه را کاهش دهند و جذابیت لازم را برای مشتریان فراهم کنند.
با بررسی وبسایت های شرکت های بیمه می توان میزان پیشرفت شرکت های بیمه را در خدمات الکترونیکی سنجید. به اختصار چند شرکت خصوصی در زیر بیان شده است.
شرکت بیمه پارسیان
در بررسی وبسایت شرکت بیمه پارسیان میتوان معرفی محصولات را مشاهده کرد که به صورت طبقهبندی شده به معرفی بیمهنامهها و زیرشاخهها پرداخته است. در محاسبه حق بیمهها، استعلام نرخ بیمه شخص ثالث، نرخ بیمه بدنه اتومبیل و نرخ بیمه عمر و سرمایهگذاری به صورت آنلاین صورت میگیرد. پرداختهای الکترونیک اقساط بیمهنامه عمر و سرمایهگذاری از دیگر خدمات این شرکت میباشد.
در مورد فروش بیمهنامه به صورت الکترونیکی در حوزه فروش بیمهنامه شخص ثالث اتومبیل و الحاقیه آن و نیز فروش بیمهنامه آتشسوزی فعالیت میکند. اطلاعرسانیهای بیمهای از جمله راهنمای نمایندگان و شبکه فروش و مراکز درمانی طرف قرارداد و نیز ارتباط با مشتریان از طریق وبسایت صورت میپذیرد.
سامانه اطلاعرسانی بیمه درمان از دیگر خدمات الکترونیکی بیمه پارسیان میباشد که اطلاع بیمهگذاران از پیگیری خسارتهای درمان، معرفینامه بیمارستانی بصورت آنلاین صورت میگیرد.
شرکت بیمه سامان
در بررسی وبسایت شرکت بیمه سامان میتوان معرفی محصولات را مشاهده کرد که به صورت طبقهبندی شده به معرفی بیمهنامهها و زیرشاخهها پرداخته و در دسته بندی دیگری به معرفی بیمهنامه براساس اشخاص بصورت افراد، خانواده و ارگانها پرداخته است. در محاسبه حق بیمهها، استعلام نرخ بیمه مسافرتی به صورت آنلاین صورت میگیرد. پرداختهای الکترونیک از دیگر خدمات این شرکت میباشد.
در مورد فروش بیمهنامه به صورت الکترونیکی در حوزه فروش بیمهنامه مسافرتی فعالیت میکند. اطلاعرسانیهای بیمهای نظیر معرفی نمایندگان و شعب و نیز مراکز درمانی طرف قرارداد از طریق وبسایت صورت میپذیرد.
شرکت بیمه دانا
در ب
۷٫۱۱-
۰٫۴۸-
۰٫۰۱
۰٫۰۷-
بعد رفتار کسب و کار
۰٫۱۵
۱٫۴۱-
۰٫۰۸۷
۰٫۰۰۹
۰٫۰۱۳-
بعد جامعه و اجتماع محلی
۰
۵٫۰۶-
۰٫۲۹-
۰٫۰۰۷
۰٫۰۳۴-
بعد راهبردی شرکت
در جدول ۴-۱۰ ، با توجه به نتایج حاصل از کاربست روش رگرسیون چند متغیره با متد Enter ملاحظه می شود که سطح معناداری آزمون فرض بی اثر بودن متغیرهای (شرایط محیط کار،. بعدمحیط زیست
،بعد رفتار کسب و کار ، بعد جامعه و اجتماع محلی و بعد راهبردی شرکت ) بر متغیر نرخ بازده دارایی شرکت انجام گرفته است . سطح معناداری حاصل از آزمون برای ابعاد محیط زیست ، بعد راهبردی شرکت وبعد رفتار و کسب و کار کوچکتر از خطای ۵% می باشد به عبارتی مدل رگرسیونی حاصل نشان از موثر بودن ابعاد محیط زیست ، رفتار کسب و کار و بعد راهبردی شرکت از مسئولیت پذیری شرکت ها به طور همزمان بر نرخ بازده دارایی شرکت در شرکت های تولیدی مواد غذایی استان گیلان دارد و ابعاد شرایط محیط کار و جامعه و اجتماع محلی بر نرخ بازده دارایی شرکت ها تاثیر معنادار ندارد.، لذا با توجه به پارامترهای براوردی ،مدل پیش بینی به صورت زیر می باشد :
+۰٫۱
متغیر شرایط محیط کار ؛ ، بعد محیط زیست ؛ و پرفتار کسب و کار ؛ وجامع و اجتماع محلی ؛ و بعد راهبردی شرکت . می باشند .
که با توجه به عدم معنی داری تاثیر ابعاد جامعه - اجتماع محلی و شرایط محیط کار این دو متغیر در مدل نهایی حذف شده و مدل به صورت زیر ارائه شده است :
+۰٫۱
یا
(بعدراهبردی شرکت) ۰٫۰۳۴- (بعد رفتار کسب و کار ) ۰٫۰۷- ( بعد محیط زیست ) ۰٫۱۶ +۰٫۱۸ = نرخ بازده دارائی
سطح معناداری آزمون تی نشان می دهد که ابعاد محیط زیست ، رفتار کسب و کار و بعد راهبردی شرکت در کنار هم بر عملکرد مالی شرکت اثر معنادار دارد . نوع اثر گذاری محیط زیست با توجه به مقدار بتا برابر۰٫۷۶ واحد در جهت مثبت افزایش عملکرد مالی؛ توجه به رفتار کسب وکار به اندازه ۰٫۴۸ واحد در جهت کاهش عملکرد مالی ؛ بعد راهبردی به اندازۀ ۰٫۲۹ واحد در جهت کاهش عملکرد مالی است ؛ به عبارتی ، مدل برازش شده به صورت زیر خواهد بود:
نمودار ۴-۵ نمودار پراکندگی فرضیه اصلی
۲٫۲٫۴ بررسی فرضیه فرعی اول پژوهش
در فرضیه اول به بررسی رابطه بین بعد شرایط محیط کار ِ مسئولیت پذیری اجتماعی و عملکرد مالی پرداخته شده است. فرض صفر و فرض مقابل در این آزمون ، به صورت زیر تعریف شده است :
H0 : بین شرایط محیط کار مسئولیت پذیری اجتماعی و عملکرد مالی رابطه معناداری وجود ندارد.
H1 : بین شرایط محیط کار مسئولیت پذیری اجتماعی و عملکرد مالی رابطه معناداری وجود دارد.
صورت ریاضی فرضیه های مذکور به صورت زیر می باشد :
فرض استقلال این دو عامل
فرض وجود رابطه معنادار بین این دو عامل
جدول ۴-۱۱ آزمون ضریب همبستگی پیرسون در فرضیه اول
(ج ۱، بیت ۱۵۳).
ناپدید شدن ابلیس شکلی رمزی به داستان داده است و ماوراء طبیعی بودن خوالیگر که در واقع خود ابلیس است را نشان میدهد بهلحاظ نمایش نیز بهوجود خوالیگر (ابلیس) بهعنوان یک شخصیت دیگر نیازی نیست او میبایست در اینجا بدون هیچ تقلیدی از صحنه داستان حذف شود تا بعداً در هیئتی دیگر (پزشک) ظاهر شود.
گابریل گرسیا مارکز داستاننویس بلندآوازه معاصر و یکهتاز عرصه سبک ادبی موسوم به رئالیسم جادویی در رمان زیبایی «صد سال تنهایی» وقتی بهوجود یکی از شخصیتهایش در داستان دیگر نیازی نمیبیند او را با ملحفه پرواز میدهد و از صحنه خارج میکند. این صحنه بارها و بارها تحسین منتقدان را برانگیخته و آن را نشان بیتکلف بودن کار مارکز دانستهاند. در این داستان نیز میبینیم چگونه فردوسی در هزار سال پیش از این چنین راحت از این شگرد استفاده کرده است. بعد از روییدن مارها بر شانه ضحاک تجویزی که اهریمن برای او میکند از وجه نمادین بسیار قوی برخوردار است.
بجز مغز مردم مدهشان خورش
مگر خود بمیرند ازین پرورش
(ج ۱، بیت ۱۶۲).
نمادگرایی نهفته در بطن ماجرا آن است که حاکم مستبد برای حکومت هزار ساله خود نیاز به یک چیز دارد و آنهم تغذیهبخش اژدهایی وجودش است از مغز انسان، آنهم مغز جوانان و با توجه به اینکه نسل جوان در هر جامعه قشر انقلابی و متحول آن جامعه است در داستان این مفهوم بهخوبی متبلور شده است که ضحاک با «فکر» مبارزه میکند. آن هم اندیشههای بلند پروازانه جوانان.
پس ایرانیان که از جمشید به تنگ آمده بودند بهدنبال ضحاک آمدند و از او خواستند که بر تخت پادشاهی ایران بنشیند و آنان را از جمشید خلاصی دهد، پس ضحاک نیز به ایران حمله کرد و جمشید که تاب مقاومت را نداشت، راه گریز را در پیش گرفت و بدین ترتیب ضحاک بدون کمترین زحمت پادشاه ایران زمین شد و حکومت را از جمشید ستاند. جمشید هم بهمدت صد سال پنهان از چشم مأموران ضحاک زندگی کرد اما بالاخره در چنگ آنان گرفتار آمد. چنانکه دیدیم عنصر وحدت عمل در تراژدی جمشید بهطور کامل رعایت شده است و بدین ترتیب حکیم طول داستان را با انسجامی بالا به رشته نظم کشیده است.
۲ـ۱۳ـ۱ـ وحدت زمان و وحدت مکان
در این داستان چنانکه ویژگی حماسه و اسطوره میباشد، عنصر وحدت زمان و مکان رعایت نشده است. این در حالی است که در تراژدی طول زمان واقعه نمایش از یک دور گردش آفتاب بیشتر نیست.
ارسطو در رساله بوطیقای خود به وحدت مکان اشاره نکرده است. اما یونانیان در تراژدیهای خود این مسأله را رعایت میکردند و در تراژدیهایشان مکان غالباً درگاه کاخ بود و تمام اتفاقات در آنجا روی میداد و سایر وقایع خارج آنجا توسط پیکی برای تماشاگر روایت میشد. در این داستان قلمرو حکومت جمشید فلات ایران و ضحاک عربستان است که این نمیتواند از ویژگیهای تراژدی باشد چراکه در تراژدی تا این حد گستردگی مکان وجود ندارد. زمان و مکان در شاهنامه در بسیاری موارد مفهومی ترکیبی دارند و دو مفهوم مجزا از هم نیستند. انگار اصولاً در ذهن انسانهای باستان زمان این بعد چهارم ماده را در مکان سه بعدی تنیدهاند و مفهوم جایگاهی (Time Place) را که از سوی اینشتاین در سدهای که در آنیم کشف شده است، پیشینیان به شهود دریافتهاند. در زبان فارسی واژهگاه هم بهمعنی زمان است و هم مفهوم مکان را افاده میکند. پیدا است این اشتراک در لفظ زاییده پیوند معنایی ایندو مفهوم در ذهن ایرانیان باستان بوده است. در زبان عربی نیز میبینیم که اسم مکان و اسم زمان صیغهای مشترک دارند. مغرب هم هنگام فرونشستن خورشید و هم جای تحقق این پدیدار است. پژوهش در همه زبانهای کهن وجود پیوند میان مفاهیم زمان و مکان در ذهن مردمان باستان را به اثبات خواهند رساند. این پیوند از آنجا میان ایندو مفهوم در ذهن پدید آمده است که ظاهراً زمان از تغییر مکان خورشید در آسمان حاصل میآمده است و خود به خود مفهوم زمان بیوجود مکان ممکن نبوده است. از سوی دیگر زمان متر مکان بوده است فیالمثل راهها را با زمانی که در نوشتنشان طلب میکرده است، میسنجیدهاند. امروز هم عقربههای ساعت تغییر زمان را با تغییر مکان خویش به نمایش درمیآورند (سرامی، ۱۳۷۳: ۸۸۵). در شاهنامه که حماسه است آن هم حماسهای برآمیخته از اسطوره و افسانه و تاریخ، زمان و مکان دو مفهوم رنگ باخته و درهم تنیدهاند و آنگونه که اجزاء دیگر داستان، نقشآفرین نمینمایند میان زمانها و مکانهای وقوع داستانها هیچ تفاوت اساسی وجود ندارد (سرامی، ۱۳۷۳: ۸۸۶).
پس در حماسههای ملی و طبیعی زمان و مکان را ارج و بهایی نیست. تور در شمال شرق، ایران و سلم در شمال غرب سلطنت میکنند و میان آن کشور، ایران فاصله است اما ایندو آزادانه با یکدیگر ارتباط دارند و از ملاقات هم برخوردارند. در اینجا فاصله مکانی فراموش شده است. زیرا میبایست دو دشمن ایران که روحاً نزدیکند جسماً نیز نزدیک و همسخن باشند. طریقی که رستم برای رفتن به مازندران انتخاب کرد، چهارده روز راه بود، اما دیگری شش ماه، معلوم نیست که ایندو را چگونه با یکدیگر وفق میتوان داد و یک مسافت بعید چگونه با وجود هفتخان و برای خاطر آن یکباره بدین کوتهی میگراید. اشارات دیگر جغرافیایی خاصه اشاراتی که برای راه عبور تورانیان و ایرانیان و جنگهایشان در شاهنامه میبینیم جملگی مبهم و تاریک و دور از روش جغرافیاییست و این ابهام و عدم توجه به فواصل زمانی و مکانی از لوازم حماسههای طبیعی و واقعی است (صفا، ۱۳۷۴: ۲۴۷).
تاریخ را در نگاه حماسه ارجی نیست. حماسه داستان شبانهروز سیاه و سپید یک ملت است و دوران هر پادشاهی در آن بهمنزله ساعتی است که از این شبانهروز سپری میشود. در حماسه گذشته و آینده و اکنون از هم جدایی ندارند. در اندرون یکدیگرند و از اینروست که حماسه هم گذشتههای دور را فرایادمان میآورد و هم به اندیشه اکنونمان مینشاند و هم از آیندهمان اندیشناک میکند (سرامی، ۱۳۷۳: ۸۹۱).
مکان نیز هم سرنوشت زمان است و دنیای درندشت حماسه از سرای غربالوار پیرزن داستانهای کودکیمان فراختر نیست. ایران، توران، سند، هند، ماچین، مکران، بلبل، دشت سواران نیزهگذار، یمن، هاماوران، شام، اردن، مصر، حبشه، بربرستان، خزر، ارمنیه، روم، هروم و اندلس همه بر کره حماسه نشستهاند. اما این کره چندان انقباض پذیرفته است که این نامها درهم فرورفتهاند و سخت ناخوانا مینمایند (سرامی، ۱۳۷۳: ۸۹۲).
۲ـ۱۴ـ ساختمان تراژدی
در ارتباط با ساختمان تراژدی در این داستان میتوان گفت که این عنصر را چنانکه در فصل اول بهطور مشروح آمد، دارا نمیباشد و تنها از نظر آغاز و میانه و پایان آن میتوان به بحث پرداخت:
شروع داستان: چنانکه باید فردوسی ابتدا در ارتباط با مرگ طهمورث، پدر جمشید و به تخت نشستن جمشید، اطلاعاتی کلی را به مخاطب میدهد. پس شرایط و عصر پادشاهی جمشید را میآورد که روزگار را و روزگار شادکامی و کامروایی بود و از رنج و سختی خبری نبود و او شخصیتی اهورایی داشت و شهریاری پیامبرگونه بود. میانه داستان: که پیچیدگیها و قرار گرفتن در موقعیتی جدید و وقوع بعضی حوادث ناگهانی را شامل میشود که در این داستان همان غرور و ادعای خدایی نمودن جمشید و در نتیجه آن سرکشی مردم میباشد فردوسی حالت تعلیق در مخاطب را با رها کردن داستان جمشید در اوج و پرداختن به داستان ضحاک بهوجود میآورد بدین ترتیب است که او نمیتواند پایان کار جمشید را حدس بزند و داستان را مشتاقانه تا پایان دنبال میکند.
پایان داستان: حمله ضحاک به ایران، گریختن و مخفی شدن جمشید، حکومت ضحاک و با اره به دو نیم شدن جمشید.
۲ـ۱۵ـ کابارسیس (تزکیه نفس)
ارسطو میگوید: تراژدی باید از وقایعی تقلید کند که حس ترس و شفقت را برانگیزد. در تراژدی هرگز نباید نیکان از سعادت به شقاوت، افتند؛ زیرا این امر ترس و شفقت را برنمیانگیزد؛ بلکه نفرت و رمیدگی را سبب میشود (ارسطو، ۱۳۶۹: ۱۳۳).
داستان جمشید، داستان حکومت باشکوه و کامرانی و کامروایی پادشاه اسطورهای ایران است که فزونخواهی و بلندپروازی بیش از اندازهاش او را نابود میکند و با اره دو نیم شدن را از خود به یادگار میگذارد. این داستان حس رحم و شفقت را در مخاطب ایجاد میکند. خواننده در ابتدا نور و روشنی و رفاه و آسایش و سرسبزی و در پایان ذلت، تاریکی مطلق، بیچارگی، سختی و خشکی را مشاهده میکند.
او در پایان، آنجا که حکیم طوس از زبان خود میگوید:
چه بایدت همی زندگانی دراز
چو گیتی نخواهد گشادنت راز
همی پرواندت با شهد و نوش
جز آوای نرمت نیارد به گوش
یکایک چو گویی که گسترد مهر
شیوع اختلالات روانی بسیار بالا است و پیشبینی شده است تا سال ۲۰۲۰، دومین عامل از کار افتادگی در دنیا افسردگی باشد که عامل بسیار نگران کنندهای است (مورای و لوپز، ۱۹۹۷). همچنین، بررسیها از سال ۱۳۸۰-۱۳۴۲ در ایران نشان میدهد بیش از نیمی از دانشجویان نیازمند مراجعه به روانشناس میباشند که رسیدگی به وضعیت جوانان را بیش از پیش بااهمیت میسازد (پورشریفی، ۱۳۸۳؛ به نقل از آزاد).
محققان زیادی بر تأثیر مذهب، شادکامی، سبکهای دلبستگی و منبع کنترل، هر یک به صورت جداگانه بر سلامت روان تأکید دارند و در این زمینه بررسیهای متعددی صورت گرفته است که در این بخش به چند مورد از آنها اشاره خواهد شد. گرچه سهم بررسی ایمان بسیار اندک است و یک متغیر نوین در عرصه روانشناسی به شمار میآید که از نظر علمی، میان مذهب و اخلاقیات، پیوند برقرار میکند و از این حیث جای کار بسیاری دارد.
۲-۸-۱٫ سلامت روان و ایمان
نسبت به میزان اهمیت این دو حوزه پژوهشی، مطالعات کمی در زمینه رابطه مذهب و سلامت روانی در سطح جهانی انجام گرفته است. سهم معنویت و سلامت روان اندکی بیشتر است. گرچه نتایج تحقیقات در رابطه با اثر مثبت یا منفی ایمان، معنویت و مذهب بر سلامت روان گاه ضد و نقیض به نظر میرسد، اما اثر مثبت آن به وضوح در تحقیقات بیشتری به اثبات رسیده است.
در پژوهشی ارتباط میان ایمان (نگرشها در برابر رفتارها) و سلامت روان در جمعیت بیماران مبتلا به سرطان و بازماندگان مورد بررسی قرار گرفت. سلامت روان به نحو مثبتی با مفهوم خدای مهربان و به نحو منفی با مفهوم خدای سختگیر مرتبط بود. سلامت روان با هدف درمانی (درمان در مقابل شیمیدرمانی / تسکین)، فراوانی عبادت و نماز، انگیزه ایمان درونی، یا درد فیزیکی غیرمرتبط بود. عقیده به خدا به عنوان دوست به طرز نیرومندی با سلامت روان بالاتر در ارتباط بود، حتی با وجود پیشآگهی ضعیف یا درد (میسنهلدر[۱۴] و همکاران، ۲۰۱۳).
در یک مطالعه که توسط ریپنتروپ[۱۵] و همکاران انجام گرفت، رابطه مذهب-معنویت و سلامت جسمانی، سلامت روانی و درد در جمعیت مبتلا به درد مزمن مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق روی ۱۲۲ بیمار مبتلا به درد مزمن عضلانی-اسکلتی اجرا شد. بیماران مذهبی دردمند یا دارای عقاید معنوی، متفاوت از جمعیت عمومی (مانند بیماران دردمندی که احساس تمایل کمتری به کاهش درد در جهان داشته و بیشتر احساس میکردند توسط خدا رها شدهاند) ظاهر شدند. تحلیل رگرسیون چندگانه رابطه معنیداری میان مذهب-معنویت و سلامت جسمی و روانی آشکار کرد. تجارب، حمایت مذهبی، خودارزیابی از مذهب-معنویت، قویاً به صورت معنیداری سلامت روانی را پیشبینی میکرد (ریپنتروپ و همکاران، ۲۰۰۵).
در پژوهشی رابطه میان معنویت، اعمال مذهبی، عاملهای شخصیت و سلامتی در میان پنج آیین معنوی-ایمانی مختلف (بودایی، کاتولیکها، یهودیان، مسلمانان و پروتستان) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل آنووا نشان داد که سلامتی بسته به درجه ایمان متفاوت است. همبستگی پیرسون برای کل نمونه مورد بررسی نشان داد که سلامت روانی بالاتر به طور معناداری با افزایش معنویت مرتبط است (جانستون[۱۶] و همکاران، ۲۰۱۲).
در تحقیق دیگری که توسط جانسین[۱۷] و همکاران (۲۰۰۵) انجام گرفت، با بهره گرفتن از اندازهگیریهای متعدد مذهب اثر آن بر روی سلامت روان بررسی شد. نتایج نشان داد میزان سلامت روان به باورهای فرد (شمول در برابر محرومیت از تعالی) و نحوهای که فرد معتقد است (لفظی در برابر نمادین) بستگی دارد. افراد مذهبی نگرش نمادین به دین داشتند و نمرات بالاتری در ابعاد مثبت سلامت روان (بهزیستی) به دست آوردند. هیچ نتیجه معناداری مبنی بر تأثیر منفی مذهب بر سلامت روان مشاهده نشد.
در مطالعه ای ارتباط میان جهتگیری مذهبی و سلامت روان در کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت و بدین منظور ۷۲۰ نفر از دانشجویان به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. نتایج نشان داد بین جهتگیری مذهبی و سلامت روان افراد رابطه مستقیم معنادار وجود دارد (عارفی و محسن زاده، ۱۳۹۰).
در تحقیق دیگری که توسط صولتی و همکاران (۱۳۹۰) انجام گرفت، رابطه بین جهتگیری مذهبی و سلامت روان بررسی شد. ۲۰۰ دانشجو به شیوه نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. نتایج بیانگر همبستگی معنیداری میان این دو متغیر بود. به عبارت دیگر، با بالا رفتن جهتگیری مذهبی، سلامت روان افزایش مییابد. محقق در ادامه بیان میدارد که تنها مذهب با بعد درونی است که سلامت روانی را بهبود میبخشد (صولتی، ۱۳۹۰).
جان بزرگی (۱۳۸۶) نیز در تحقیق دیگری ارتباط جهتگیری مذهبی با سلامت روان را مورد بررسی قرار داد. نتایج نشان داد که بین مذهبی بودن و سلامت روانی رابطه مستقیمی وجود دارد. هرچه جهتگیری مذهبی درونیتر میشود سلامت روانی بالاتر میرود. هرچه جهتگیری فرد در زمینه مذهبی بیرونیتر میشود احساس خستگی و نشانههای بدنی، میزان اضطراب و بیخوابی فرد بیشتر میشود.
اوکانر و همکاران (۲۰۰۳) در پژوهشی که بر روی ۱۷۷ دانشجو برای بررسی رابطه مذهب با استرس و فشار روانی انجام دادند گزارش دادند که قادر نبودهاند رابطهای میان مذهب با سلامت جسمانی یا روانی پیدا کنند.
۲-۸-۲٫ ارتباط سلامت روان با شادکامی، سبکهای دلبستگی و منبع کنترل
برای بررسی ارتباط شادکامی خود گزارش شده با سلامت روانی جسمانی در میان بزرگسالان جوان پرنگار[۱۸] و همکاران (۲۰۰۴) تحقیق گستردهای را بر روی ۱۲۵۷ دانشجو در سوئد به انجام دادند. تجزیه و تحلیل چندمتغیره نشان داد احساس شادکامی تمام یا بیشتر مواقع به نحو نیرومندی با سلامت روان بالاتر مرتبط است. بر اساس این پژوهش سلامت جسمی با شادکامی رابطه ضعیف و از نظر آماری غیرمعناداری دارد.
ینگپروگساون[۱۹] و همکاران (۲۰۱۲)، در مطالعهای روی شادکامی، سلامت روانی، اجتماعی و جمعیت شناختی به بررسی اثر آنها روی یکدیگر پرداختند. نتایج مرتبط با پژوهش حاضر مطرح خواهد شد. در این تحقیق که در انجمنهای میان گروه ملی بزرگسالان تایلند انجام شد، ۶۰۵۶۹ نفر از بزرگسالان آموزش از راه دور تایلندی برای تحقیق انتخاب شدند. در این تحقیق نشان داده شد که وضعیت روانی و شادکامی قویاً در ارتباطند. (۲۰۱۲).
در پژوهشی در اراک ارتباط شادکامی و سلامت روانی در میان دانشجویان مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاکی از همبستگی معناداری بین نمرات شادکامی و سلامت روانی بود (رفیعی و همکاران، ۱۳۹۰).
خوش کنش و کشاورز (۱۳۷۸) نیز در تحقیق دیگری ارتباط میان شادکامی و سلامت روانی را بررسی کردند و نتایج پژوهش حاکی از آن بود که بین احساس شادکامی با مشکلات روانی، علائم جسمانی، اضطراب و افسردگی در دانشجویان دختر و پسر رابطه منفی معناداری وجود دارد.
در مطالعهای دیگر ارتباط میان سبکهای دلبستگی و سلامت روان در استرس شدید زندگی واقعی در میان جوانان اسرائیلی بررسی شد. سبک دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا به طور معناداری به صورت منفی سلامت روان را پیشبینی میکرد (نریا[۲۰] و همکاران، ۲۰۰۱).
در تحقیقی که توسط راکو-باگدن[۲۱] و همکاران (۲۰۱۱) صورت گرفت، دلبستگی و سلامت روانی با واسطهگری دلسوزی نسبت به خود و اهمیت دادن مورد بررسی قرار گرفت. ۲۰۸ دانشجو برای این مطالعه انتخاب شدند. نتایج حاکی از ارتباط میان آنها بود و تواناییهای افراد برای مهربان بودن نسبت به خود و احساسشان و اهمیت قائل شدن برای دیگران تعیینکننده جهتگیری دلبستگی و سلامت روانی بود و علاوه بر این، میان جهتگیری دلبستگی و سلامت روان ارتباط وجود داشت.
در مطالعه دیگری که بر روی ۱۸۶ نوجوان در چین انجام گرفت، مشخص گردید دلبستگی دوسوگرا و اجتنابی همبستگی منفی معنیداری با سلامت روان دارند (چن، ۲۰۰۹).
در پژوهشی که به منظور بررسی رابطه سبک دلبستگی با سلامت روان بزرگسالان بازمانده در مناطق زلزلهزده شهرستان بم انجام شد، ۳۱۴ بزرگسال به شیوه داوطلبانهی در دسترس انتخاب شدند. نتایج حاکی از این بود که بین سبک دلبستگی ایمن با سلامت روان رابطه مثبت معنادار و بین سبکهای دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا با سلامت روان رابطه منفی معناداری وجود دارد. به علاوه، نتایج نشان داد که سبک دلبستگی ایمن، سبک دلبستگی اجتنابی و سبک دلبستگی دوسوگرا قادرند به طور معناداری سلامت روان را پیشبینی کنند و نیز این سه سبک قادرند میزان بالایی از تغییرپذیری سلامت روان را در شرایط ناگوار تبیین کنند (رحیمیان و همکاران، ۱۳۸۷).
جوز باتیستا و همکاران (۲۰۰۸)، در تحقیقی رابطه بین سلامت ذهنی (SWB) و ابعاد مختلف منبع کنترل درونی، بیرونی و وابسته را در دانشجویان برزیلی بررسی کردند. نتایج نشان داد که منبع کنترل میتواند سلامت ذهنی دانشجویان را پیشبینی کند، با این حال این همبستگی ضعیف بود. به عبارت دیگر، صاحبان منبع کنترل درونی از سلامت ذهنی به نسبت بهینهتری برخوردار بودند (به نقل از شعبانی و همکاران، ۱۳۸۹).
تحلیل نتایج در مطالعهای دیگر نشان داد که منبع کنترل بیرونی برای سلامت روانشناختی و سلامت فرد مضر میباشد (توماس و استیتز، ۲۰۰۳؛ به نقل از یاریاری و همکاران).
در تحقیق دیگری وضعیت سلامت روانی و منبع کنترل نوجوانان دختر خانوادههای معتاد و غیرمعتاد بررسی گردید و بدین منظور ۱۲۰ نفر به روش تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد نوجوانان دختر دارای منبع کنترل درونی از سلامت روانی بالاتری برخوردارند. رشد و تقویت منبع کنترل درونی یکی از روشهای مناسب برای پیشگیری و کاهش آسیبپذیری است (اعتمادی و فراهانی، ۱۳۹۰).
در تحقیقی نیز تحلیل نتایج نشان داد بین سلامت روانی و منبع کنترل ارتباط مثبت و معناداری وجود ندارد (خسروی و آقاجانی، ۱۳۸۲).
۲-۸-۳٫ ارتباط ایمان با شادکامی، سبکهای دلبستگی و منبع کنترل
تحقیقات تجربی به نحو گستردهای بیانگر اثر مثبت دینداری بر شادکامی است، به نحوی که به عنوان مدرکی دال بر اثبات تأثیر سودمند بودن دین در سطح جهانی دیده میشود. با این حال، اکثر مطالعات در ایالات متحده آمریکا انجام شده است. برای بررسی اثر دینداری بر ایمان در دیگر نقاط جهان مطالعهای به طور همزمان در آمریکا، هلند و دانمارک انجام گرفت. ارتباط میان مذهب و شادکامی معنادار و مثبت بود. ارتباط میان این دو متغیر در آمریکا به طور قابل توجهی نیرومندتر از هلند و دانمارک بود (اسنپ[۲۲]، ۲۰۰۸).
در تحقیق گستردهای ارتباط میان دین و مذهب با شادکامی در ۶۰ کشور مختلف بررسی شد. نتایج نشان داد که مذهب نقش مهمی در احساس شادکامی و خوشبختی ایفا میکند (موکرجی و بارون[۲۳]، ۲۰۰۵).
رزمارین[۲۴] و همکاران (۲۰۰۹)، در پژوهشی در میان یهودیان که بر روی ۵۶۵ نفر انجام شد به این نتیجه رسیدند که سطوح بالاتر اعتماد به خدا با اضطراب و افسردگی کمتر و شادکامی شخصی بالاتر در ارتباط بود.
در تحقیقی ارتباط میان دینداری و شادکامی در میان دانشجویان مقطع لیسانس مسلمان مورد بررسی قرار گرفت و تحلیل نتایج بیانگر ارتباط قابل توجه این دو متغیر با یکدیگر بود. بدین نحو که نمره بالاتر در باورهای دینی به طور معناداری با نمره بالاتر در متغیر شادکامی همراه بود. نتیجه مؤید آن بود که افراد با نگرش مذهبیتر سطوح شادکامی بالاتری را تجربه میکنند (صحرائیان و همکاران، ۲۰۱۳).
در پژوهشی که بر روی ۷۵۶ دانشجو انجام شد ارتباط میان دینداری و شادکامی مثبت و معنادار گزارش شد (قمری، ۱۳۸۹).
در مطالعهای دیگر نیز تحلیل نتایج نشان داد بین دینداری با شادکامی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد (روحانی و معنوی پور، ۱۳۸۷).
کرک پاتریک (۱۹۹۲، ۱۹۹۵) معتقد است مذهب میتواند به عنوان فرایند دلبستگی، مفهومسازی گردد که در آن رفتارها و باورهای مذهبی به صورت گسترهای از نظام دلبستگی در انسانها عمل میکنند و تأثیر میگذارند. این نظام رفتاری زیستی رابطهی بین فردی میان نوزاد و مراقبین را شکل میدهد. این نظام کودکان را قادر میسازد تا در حضور تصویر دلبستگی احساس ایمنی کنند و همچنین به اندازه کافی در امنیت باشند تا به کشف محیط پیرامونشان بپردازند. کودک بر پایهی تجارب اولیه دلبستگی روانبنههای هیجانی-شناختی مربوط به روابط بین فردی را گسترش میدهد که این تحول بعدها میتواند با یک تصویر دلبستگی فوق طبیعی همراه شود. در حقیقت، اعتقاد مذهبی به نوعی میتواند دریچهای منحصربهفرد به فرآیندهای دلبستگی بزرگسالی بگشاید (به نقل از مک فادن و لوین، ۱۹۹۶). کرک پاتریک (۱۹۹۹) معتقد است تصور خدا میتواند به صورت جانشینی برای شکستهای اولیه تحول دلبستگی ایمن باشد (خوانینزاده، ۱۳۸۴).
در پژوهشی ارتباط میان سبکهای دلبستگی با باورها و رفتارهای مذهبی با انتخاب ۲۱۳ بزرگسال مورد بررسی قرار گرفت. دادهها نشان داد که دلبستگی ایمن با تعهد مذهبی بیشتر و تصاویر مثبتتر از خدا همراه است. دلبستگی اجتنابی حالت غیرمتعهد و شکاکانهای نسبت به خدا داشته و در دلبستگی دوسوگرا افراد تجارب غریبه مانندی نسبت به خدا گزارش کردند. دلبستگی ایمن به خدا به طور مثبت با دلبستگی ایمن بزرگسالی مربوط بود (کرک پاتریک، ۱۹۹۲).
گرانکویست و هانگکولی[۲۵] (۲۰۰۰)، در تحقیقی به بررسی ارتباط میان سبکهای دلبستگی بزرگسالی با شاخصهای مختلف مذهبی پرداختند. نتایج نشان داد ارتباط مثبت متوسطی میان دلبستگی ایمن بزرگسالی با متغیرهای دینداری مرتبط با ارتباط با خدا برقرار است.
در پژوهش خوانینزاده و همکاران (۱۳۸۴)، تحلیل نتایج نشان داد که دلبستگی ایمن در دانشجویانی که دارای جهتگیری مذهبی درونی هستند بیش از دانشجویان دارای جهتگیری مذهبی بیرونی است و سبک دلبستگی دوسوگرا در جهتگیری مذهبی بیرونی به طور معناداری بیش از گروهی است که جهتگیری مذهبی درونی دارند (۱۳۸۴).
تحلیل نتایج بررسی ارتباط میان این دو متغیر در تحقیق دیگری نشان داد که بین سبک دلبستگی ایمن با تجربیات معنوی و اعمال مذهبی در بزرگسالی رابطه مثبت معنادار وجود دارد (زرین کلک و طباطبایی، ۱۳۹۱).
در تحقیقی ارتباط میان دینداری درونی و منبع کنترل درونی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از یک تأثیر متوسط بود که با وجود بالا بودن، از نظر آماری معنادار بود که نشاندهنده ارتباط مثبت بین مذهب درونی و منبع کنترل درونی میباشد (کورسی[۲۶]، ۲۰۱۳).
در مطالعهای که توسط کرهینلیوگلو و همکاران (۲۰۱۲) انجام گرفت، ارتباط میان جهتگیری مذهبی درونی و بیرونی با سطوح منبع کنترل بررسی شد. برای این تحقیق ۴۳۰ دانشجوی مسلمان ترکیه انتخاب شدند. نتایج نشان داد میان ابعاد منبع کنترل و ابعاد جهتگیری مذهبی رابطه معناداری وجود دارد.
در پژوهشی رابطه بین نگرش مذهبی و منبع کنترل بررسی شد و رابطه معناداری میان نوع نگرش مذهبی و منبع کنترل به دست آمد. در مجموع، نتایج حکایت از آن داشت که افراد دارای نگرش مذهبی درونی بیشتر منبع کنترل درونی و کسانی که گرایش مذهبی بیرونی دارند منبع کنترل بیرونی دارند (اصغری و همکاران، ۱۳۹۲).
تحلیل نتایج در تحقیق دیگری نشان داد نگرش مذهبی ۸/۱۰ درصد از تغییرات منبع کنترل را تبیین میکند (کوشکی و خلیلی فر، ۱۳۸۸).
در تحقیقی که توسط میرهاشمیان انجام گرفت، بین اعتقادات مذهبی و منبع کنترل رابطه معناداری مشاهده نگردید (۱۳۷۸).
۲-۸-۴٫ تحقیقات ترکیبی
در مطالعهای که توسط عبدل خالک (۲۰۰۷) بر روی ۶۳۳۹ نوجوانان مسلمان کویتی (۱۸-۱۵ ساله) انجام گرفت، رابطه مثبت معنیداری میان خودارزشیابی در مقیاسهای دینداری، شادکامی، سلامت روانی و نیز سلامت جسمانی به دست آمد. همچنین، یک رابطه منفی معنادار میان این چهار متغیر با اضطراب و افسردگی نمایان شد که خالک بر این روابط کشفشده، برچسبی تحت عنوان دینداری و بهزیستی در برابر آسیبشناسی روانی میزند (عبدل-خالک، ۲۰۰۷).
این محقق همین محقق، رابطه شادکامی، سلامت و مذهب را در دو کشور دیگر نیز بررسی کرد. نمونه این دو پژوهش نیز شامل نوجوانان بود. تحقیق دوم بر روی ۳۷۲ نوجوان از قطر انجام گرفت و پسران نمره بالاتری نسبت به همتایان دختر کسب کردند. رابطه میان سه متغیر مثبت و معنیدار بود. تحلیل گام به گام رگرسیون چندگانه آشکار کرد که پیشبینهای مذهبی در پسران، رضایت از زندگی و شادکامی و در دختران رضایت از زندگی و سلامت جسمی بود. نتایج کلی این تحقیق نشان داد افراد مذهبیتر خوشحالترند، رضایت بیشتری از زندگی داشته و سالمترند (عبدل-خالک، ۲۰۱۳). در تحقیق سوم که بر روی ۲۳۹ نوجوانان لبنانی انجام گرفت، نتایج مشابهی تکرار شد. پسران نمره بالاتری در سلامت روان به دست آوردند. رابطه میان سه متغیر مثبت و معنیدار بود. در پایان این موضوع بیان شد که کسانی که خودشان را در حال لذت بردن از شادکامی در نظر بگیرند، سلامت ذهنی و روانی و نیز دینداری بیشتری را تجربه میکنند (عبدل-خالک، ۲۰۱۴).
در تحقیق دیگری که توسط گلزاری بر روی ۲۳۴ دانشجوی زائر انجام شد، تأثیر عمره مفرده بر سلامت روان، شادکامی و عمل به باورهای دینی دانشجویان مورد بررسی قرار گرفت. دو کاروان دانشجویی از میان کلیه کاروانهای دانشجویی زیارت حج عمره در سال ۸۳ به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که شرکت در حج عمره دانشجویی موجب افزایش شادکامی و کاهش اختلال در سلامت روانی، نشانههای بدنی، اضطراب، اختلال عملکرد اجتماعی و افسردگی وخیم گردیده است (گلزاری، ۱۳۸۹).
در مقالهای که توسط فلانلی و گالک[۲۷] (۲۰۱۰) نوشته شد، نقش سبکهای دلبستگی در مذهب و سلامت روان مورد بررسی قرار گرفت. فلانلی و گالک مروری دارند بر ریشههای تاریخی و نیز تحقیقات مربوط به این متغیرها و نتیجه میگیرند دلبستگی ایمن به خدا، سلامت روانی را پیشبینی میکند و بیان میدارند که اعتقادات مربوط به خطرناک بودن جهان، علائم روانی را مستقیماً تحت تأثیر قرار میدهند و از این حیث عقاید مذهبی نقش محافظت کننده دارند (فلانلی و گالک، ۲۰۱۰).
برای گردآوری اطلاعات در مورد ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق از مطالعه کتابخانه ای وبرای گردآوری دادهای تحقیق از ابزار پرسشنامه استفاده می شود. در نتیجه در فرایند انجام پژوهش از هر دو روش میدانی وکتابخانه ای استفاده شده است.
پ: ابزار گردآوری اطلاعات :
به منظور گرد آوری داده های تحقیق از پرسشنامه استاندارد استفاده شده است. پاسخگویان در این تحقیق دو دسته بوده اند، یک دسته ذی نفعان شامل: صاحبان کالا ، تجار و معامله گران در بازار بورس و سایر بنگاههای اقتصادی ودسته دیگر را مجریان و متولیان مدل قبض انبار الکترونیکی تشکیل می دهند.
خلاصه
در ابتدا مقدمه ای در خصوص ضرورت مسائلی چون سازمان های الکترونیکی که مفاهیم الکترونیکی متعددی در همه امور مانند، شهر الکترونیک، دولت الکترونیک، شهروند الکترونیک، تجارت الکترونیک، گمرک الکترونیک ، بانکداری الکترونیک، سلامت الکترونیک و… را ایجاد کرده اند، وابستگی سازمان ها، کارکنان و مراجعه کنندگان به ابزاری با نام فناوری اطلاعات و حاکمیت فناوری اطلاعات بحث به میان آمده است. سپس مروری بر ادبیات تحقیق و نقطه نظر محققین مبنی بر مقاومت در مقابل تغییر و حاکمیت فناوری اطلاعات بیان شده است. در ادامه به بیان مسئله تحقیق اشاره شده و اینکه در جامعه کنونی حاکمیت فناوری اطلاعات و تعمیم کارکردهای آن بر روندهای عملیاتی و اجرایی در بنگاه های اقتصادی بر فرایندهای اجرایی و سایر شاخص ها همانند جلب رضایت ، تکریم اربابان رجوع و مشتریان ، سهولت و تسهیل در حفظ و توسعه فعالیت تاثر گذار می باشد و مورد توجه محققان مختلف بوده است. پس از آن سوابق و پیشینه تحقیق در خصوص کارکرد ابزار قبض انبار الکترونیکی و ابعاد حقوقی آن را نشان داده است. سپس فرضیه های تحقیق و اهداف آن بر اساس ساماندهی ارائه خدمات لجستیک و انبارداری در کشور، ارزش افزوده برای صاحبان کالا ، تجار و معامله گران در بازار بورس ، افزایش درآمدها ، کاهش هزینه ها ، ارتقا و تثبیت برند ، بستر مناسب توسعه فعالیت ، تعامل و ارزش افزوده برای سایر بنگاههای اقتصادی آورده شده است. چاچوب نظری تحقیق و مدل مفهومی چاچوب نظری تحقیق و تعریف مفاهیم و متغیرهای مستقل و وابسته و روش تحقیق که توصیفی پیمایشی می باشد، و جامعه آماری نیز صاحبان کالا ، تجار و معامله گران در بازار بورس و سایر بنگاه های اقتصادی و همچنین مجریان و متولیان مدل ذکر شده است. در پایان روش گرد آوری، ابزار گردآوری و روش تجزیه وتحلیل اطلاعات، که برای تحلیل آماری داده ها، از فنون آمار توصیفی، ( تنظیم جداول و نمودارهای توصیفی) واستنباطی (آزمونکروسکالوالیس) استفاده شده است، ارائه گردیده است.
فصل دوم
پیشینه و مبانی نظری
پژوهش
مقدمه
انبار در اقتصاد کشور ما اهمیت فراوانی دارد، زیرا درصد قابل توجهی از دارائی های سازمان ها در موجودی های انبار آنها انباشته شده است، همچنین اداره انبارها سخت و گران است و سازمان ها درصدد هستنند تا بهترین عمل بهینه ای را که متضمن حداقل هزینه باشد را معین نمایند و در این راستا از فنون و علم مدیریت انبارها، بهره ای شایان می برند چرا که زمان و هزینه و دقت از عناصر اصلی تصمیمگیری بشمار می آید. جهت تصحیح سیستم های انبارداری و طراحی متناسب آنها تکیه بر دانش و تکنیک های متنوع حاصل از رشته های مختلف، جهت حذف اتلاف ها (اتلاف ناشی از تولید بیش از حد نیاز، اتلاف ناشی از خرید بیش از حد کالا، اتلاف ناشی از دوباره کاری یا ضایعات نمودن کالا، اتلاف ناشی از حرکت های اضافی در محیط کار، اتلاف ناشی از فرآیندهای ناقص، اتلاف ناشی از انتظار تامین کالا، اتلاف ناشی از نقل و انتقالات، اتلاف ناشی از زمان، اتلاف ناشی از اختصاص فضای اضافه برای کالا) ضروری است.
شیرازه کار تجارت بر سه پایه سرعت در تصمیم گیری ، سهولت در گردش سرمایه و امنیت سرمایه گذاری استوار است. سه اصل که جمع بین آنها تا حدی متعارض به نظر می رسد چراکه اطمینان از برگشت سرمایه مستلزم طی تشریفات خاص از قبیل تنظیم اسناد حقوقی معتبر و در اختیار گرفتن تضمینات کافی است که این امر با سرعت در تصمیم گیری و سهولت در گردش سرمایه ناسازگار است. از سوی دیگر به جریان انداختن فوری سرمایه بدون اخذ اسناد معتبر ممکن است به از دست دادن همه دارایی منجر شود. به همین سبب دولت ها در اداره کشور (اقتصاد، بازرگانی) قواعد خاصی را وضع نموده تا بعنوان پشتوانه حقوقی، بازرگانان با اطمینان خاطر بیشتری به تجارت بپردازند.
لجستیک و زنجیره تامین
مدیریت زنجیره تامین (Supply Chain Management) : عبارتست از فرایند برنامه ریزی، اجرا و کنترل عملیات مرتبط با زنجیره تامین در بهینهترین حالت ممکن.مدیریت زنجیره تامین در برگیرنده تمامی جابجاییها و ذخیره مواد اولیه، موجودی در حین کار و محصول تمام شده از نقطه شروع اولیه تا نقطه پایان مصرف می باشد.
مدیریت زنجیره تامین یک رویکرد یکپارچه سازی برای برنامه ریزی و کنترل مواد و اطلاعات میباشد که از تامین کنندگان تا مشتریان جریان دارد همانگونه که در وظایف مختلف در یک سازمان جریان دارد. مدیریت زنجیره تامین، مدیریت موجودی با تمرکز بر مدیریت عملیات را با آنالیز ارتباطات در سازمانهای صنعتی ارتباط می دهد. وظیفه مدیریت زنجیره تأمین، مدیریت و هماهنگ سازی جریانهای مختلف درون آن میباشد. یکی از چالشهای مهم مدیریتی در این زمینه، در رابطه با هماهنگسازی جریان مواد بین چندین سازمان و در درون هر سازمان است. به منظور نیل به این مهم، نیازمند استفاده از تکنولوژیها و ابزارهایی جهت ردگیری مواد در مسیر طی شده از مبداء به مقصد و ثبت اطلاعات در هر مرحله میباشد.
لجستیک: در واژهنامه آکسفورد لجستیک به این صورت تعریف شده ” قسمتی از علوم نظامی که وظیفه تهیه و تحویل آماد و جابجایی مواد و افراد و تجهیزات را دارداین لغت ریشهای یونانی دارد.”
لجستیک به کلیه فعالیتهای هماهنگی اطلاق میشود که جهت بررسی، تحقیق، مطالعه و برآورد نیازها و احتیاجات اولیه در زمینه وسایل و تجهیزات، ماشینها و ابزارآلات، تاسیسات و قطعات از هر نوع و کلیه امور مربوط به تهیه، تولید، بیمه، نگهداری، انبارداری، توزیع، حمل و نقل، تنظیم و تهیه روش انجام کار، طراحی سیستم و دستور العمل و نظارت بر موارد فوق انجام میگیرد.
مدیریت لجستیک بعنوان نقشی در زنجیره تامین است که وظیفهدار طراحی، نحوه اجرا، کنترل و افزایش بهره وری کلیه فرایندهای مرتبط با ذخیرهسازی کالا و جریان های جلو برنده ویا عقب رونده موثر، ارائه سرویسها و یا اطلاعات مرتبط از محل تولید تا نقطه مصرف به طوری که نیازهای مشتریان را بر آورده سازد، میباشد.
تعریف انبار و انبارداری
انبار به معنای جای انباشت غله و یا چیز دیگر است/ جای نگهداری کالا است (لغت نامه دهخدا)
انباراسم پهلوی بوده و به معنای جای انباشت غله، ابزار ، کالاهای تجاری و امثال آن (فرهنگ لغت عمید)
انبار به محل و فضایی که یک یا چند نوع کالا از هر قبیل (تجاری، صنعتی، مواد اولیه، یا فرآورده های مختلف ) نگهداری می شود انبار اطلاق می شود. به عبارت دیگر انبار محل تجمع و ذخیره سازی اقلامی است که موجودی های درون آن برای ارضای نیازها و تقاضاهای آتی مصرف می گردند.
در تعریف دیگر آمده است انبار ساختمان یا محوطه ای است که با بهره برداری از یک سیستم صحیح طبقه بندی و تنظیم ، برای نگهداری یک یا چند نوع کالای بازرگانی ، صنعتی ، مواد اولیه و یا فراورده های مختلف، استفاده میگردد. علاوه بر آن انبارها به عنوان نقاط و تاسیساتی برای نگهداری موقت به منظور توزیع و تجمیع کالاها در سیستم های توزیع نیز استفاده می شوند. در تعریف مختصر انبار را به محلی اطلاق نموده است که کالا ، اجناس ، مواد اولیه ویا محصول درآن قرار دارد.
انبار به عنوان حلقه ارتباطی بین تولید ، مصرف و توزیع و همچنین حلقه ارتباطی بین زنجیره خرید و فروش مواد و کالا و خدمات محسوب می شود . برنامه ریزی فروش و توزیع و همچنین خرید مقادیر موجودی های انبار به فضاها ، امکانات و تجهیزات انبار تعداد و محل های استقرار انبار و نظایر آن متکی است. که عدم دسترسی به موقع به هر یک از آنها به از دست دادن بازار ، مشتریان، کاهش درآمد و افزایش هزینه می گردد به همین دلیل وجود انبار ضرورت اصلی فعالیت هر سازمان به شمار می آید.
انبارداری به عملیات تخلیه، بارگیری، و نگهداری کالاهای مورد نیاز افراد و بنگاه ها در انبارهایی با شرایط مناسب تا زمان استفاده گفته میشود.
تعریف انبارداری در یک بنگاه تولید میتواند بهاین صورت باشد ” انبارداری عبارت است از دریافت مواد و اقلام ، نگهداری صحیح و تحویل به موقع آنها به مصرفکننده با رعایت مقررات و دستورالعملهای سازمان به نحوی که با اعمال کنترل دقیق از میزان موجودی کالا در انبار و مقدار مصرف آن و نیز از انباشته شدن بیش از حد موجودی ها جلوگیری شود.”
در تعریف دیگر انبارداری بطور خلاصه عبارت است از کلیه فعالیتهای مربوط به تهیه کردن، نگهداری کردن و تحویل گرفتن و توزیع نمودن مواد و کالاهای مورد نیاز در زمان مناسب، قیمت و شرایط مناسب.
مدیریت انبارداری عبارت است از برنامه ریزی، سازماندهی، کاربرد و کنترل مواد، کالاها و خدمات سازمان یا شرکت.
برخی از دلایلی که برای انبار کردن منطقی موجودی ها و نگهداری آنها در انبارمی توان برشمرد عبارتنداز :
- استفاده از تخفیف های کلی و یا افزایش خرید انواع مواد و کالا .
- جلوگیری از هزینه های کمبود و فقدان موجودی ها در انبار.
- جلوگیری از توقف عملیات و زیان های ناشی از آن.
- جلوگیری از زیان ناشی از روند افزایش قیمت مواد و کالا.
- عدم اطمینان از تحویل به موقع مواد و کالای سفارش داده شده.
- عدم امکانات مالی و سرمایه گذاری با حجم بسیار برای زمان های متفاوت در امر تهیه و خرید کالا.
- جلوگیری از افزایش دفعات و مراحل خرید مواد و کالا و هزینه های سفارش آن .
- هماهنگی با برنامه ریزی های تولید و فروش به منظور جلوگیری از ایجاد وقفه یا اختلال در کار آنها.
- افزایش انعطاف پذیری در برنامه ریزی تولید و فروش در مواقعی که تغییراتی در برنامه ها بوجود آید.
انواع انبار
انبارها را می توان از لحاظ فرم ساختمانی شامل موارد ذیل دانست:
- انبارهای کاملا پوشیده: مکانی که از اطراف بسته باشد و دارای سقف، درب و ایمنی کامل می باشد.
- انبارهای سرپوشیده یا هانگارد: این انبار دارای سقف بوده ولی چهار طرف آن باز یا با فنس محصور است، این نوع انبارها کالاها را از باران و آفتاب حفظ می کند.
- انبار در محوطه های باز: این انبار به صورت محوطه ای بوده و با سیم خاردار یا فنس و بلوک حفاظت می شود و جهت نگهداری ماشین آلات و لوازم سنگین مورد استفاده قرار می گیرد.
در تعریف دیگری انبارها را از لحاظ ساختار به چهار گروه زیر تقسیم نموده اند:
- انبارهای پوشیده یا مسقف Shelter Warehouse
- انبارها سر پوشیده یا هانگارد Hungars
- انبارهای باز یا محوطه Unshelter Warehouse
- انبارهای متحرک Mobile Warehouse
درمطالعه دیگری انبارها را بر اساس گروه کالاها تقسیم بندی نموده اند:
گروه اول « انبارداری کالاهای معمولی »