- رضایت مردم: گسترش روح ایمان و تقوا در تمام ردههای نیروی انتظامی … اگر در گذشته در گوشه ای از کشور فرمانده فعال مؤمن پاکدامنی بود، مردم در آن منطقه، از آن نیروی انتظامی زیر فرماندهی آن شخص خشنود، بلکه به آن علاقمند بودند (سازمان عقیدتی و سیاسی ناجا، ۱۳۸۵، ۳۹).
- مظاهر پلیس: نیروی انتظامی باید مظهر سه چیز مهم باشد:
اول؛ دیانت و آنچه که ناشی از دیانت است. مثل عفت و اخلاق نیک و اخلاق اسلامی.
دوم: اقتدار است. نیروی انتظامی باید قدرتمند باشد … باید قدرت را با عوامل مادی و معنوی آن در خود حفظ کند.
سوم: هوشیاری و هوشمندی است. فریب نخوردن و همه جا حضور داشتن (سازمان عقیدتی و سیاسی ناجا، ۱۳۸۵، ۴۱).
- خدمات به شهروندان: از تشکیل بنای جدید نیروی انتظامی مدتی میگذرد، مردم به چشم؛ انتظار دارند، نگاه می کنند … حالا چه خواهد کرد. آیا آن اطمینان لازم را در دل آحاد شهروند به وجود خواهد آورد یا نه؟ این یکی از اسرار پیشرفت نیروی انتظامی است. … یکایک شهروندان باید از ته دل به نیروی انتظامی اعتماد و اطمینان داشته باشند (سازمان عقیدتی و سیاسی ناجا، ۱۳۸۵، ۴۸). توقع مردم از نیروی انتظامی، قوت، اقتدار، هوشمندی، پیچیدگی، سلامت، امانت، سرعت، ادب و تفاهم با مردم است (جاوید و زمانیان جهرمی، ۱۳۸۹). نیروی انتظامی محبوبیت خود را باید در چه چیزی بهدست آورد؟ در قاطعیت بر اساس قانون و بر اساس همان چیزی که در مقررات از او طلب شده است؛ نه در ملاحظه کسی، ملاحظه جمعی، رعایت میل قشری یا گروهی، ابداً. اگر میعار، جامعه اسلامی و انقلابی است، حساسیت نیروی انتظامی باید متناسب با آن چیزی باشد که در این جامعه موردنظر است (سازمان عقیدتی و سیاسی ناجا، ۱۳۸۵، ۵۰). نیروی انتظامی امروز یک نیروی خدمتگزار ملت است و باید در همین جهت هر چه بیشتر خود را مجهز و آماده کند. خدمت به مردم افتخار است و این خدمت هر چه دشوارتر باشد، افتخار آن بیشتر است و ثواب الهی آن هم بیشتر است. وظیفه خطیر ناجا، تأمین امنیت جانی، مالی، روحی و اخلاقی و آسایش مردم است. همکاری مردم را از طریق اعتماد و اعتقاد آنها جلب کنید (سازمان عقیدتی و سیاسی ناجا، ۱۳۸۵).
- بهبود مستمر در خدمات پلیسی: برای خدمت بههیچ حدی قانع نشوید و خدمات را سالم، صادقانه، مخلصانه و دلسوزانه به مردم ارائه کنید. کارهای خوبی که انجام گرفته است، در چشم شما فقط بهمنزله پلکانی به سوی اوج خدمتگزاری محسوب شود (سازمان عقیدتی و سیاسی ناجا، ۱۳۸۵، ۱۷۶). هر چه میتوانید تلاش خود را برای بهتر شدن و پیش رفتن، سرعت ببخشید. … هیچ وقت انسان نباید متوقف شود، چون توقیف یعنی رکود و مرگ بیبرو برگرد این طور است. باید جلو رفت تا باقی ماند. منتها سرعت جلو رفتن متفاوت است. شما میتوانید در خلقیات مردم اثر بگذارید. رفتار یک پلیس در رفتار کسی که او را میبیند، منعکس می شود. نظم و ادب و دیانت و انضباط و مهربانی شما، یا خدای نکرده نقطههای مقابل اینها بلافاصله در روحیه راننده، عابر پیاده و کاسب منعکس می شود (سازمان عقیدتی و سیاسی ناجا، ۱۳۸۵، ۱۴۲).
- آموزش و الگوبرداری[۲۱۶]: … برنامه ریزی علمی و آموزشی را زیربنای اصلاح و پیشرفت امور دانستند و تأکید کردند، نیروی انتظامی باید با بهره گرفتن از تجارب دیگران و بهره گیری از ابتکارات داخلی و شناسایی صحیح و مطابقت جامعه، برنامهریز علمی و دقیقی انجام دهد. … وظیفه نیروی انتظامی برای پیشگیری از جرم، حضور مقتدرانه در همه نقاط است (سازمان عقیدتی و سیاسی ناجا، ۱۳۸۵، ۱۵۳). پلیس مظهر ایجاد عدالت است … بخش دیگر امنیت، امنیت شهروندی است. ملت احتیاج دارد در محیط زندگی خود از امنیت شهروندی برخوردار باشد … یک بخش دیگر، امنیت فرهنگی و امنیت اخلاقی است … فرماندهان برنامه ها را به طور دائم مورد بازنگری قرار بدهند. …. برنامه عملی، برنامه مؤثر، برنامه فراگیر و جامع در اختیار فرماندهان باشد (سازمان عقیدتی و سیاسی ناجا، ۱۳۸۵، ۱۸۲- ۱۷۴).
۲-۲ پژوهشهای انجام شده
۱-۲-۲ پژوهشهای انجام شده داخلی در حوزه مدیریت کیفیت خدمات
جستجوی بهعمل آمده از منابع کتابخانهای و اینترنتی توسط محقق نشان میدهد که در حوزه مدیریت کیفیت خدمات در ایران تحقیقات زیادی انجام شده است، ولی در پژوهشهای انجامشده کمتر به حوزه کیفیت خدمات پلیسی پرداخته شد. در این بخش به اختصار به تعدادی از آنها اشاره میگردد:
- کزازی و دهقانی (۱۳۸۲)؛ در مقالهای تحت عنوان «الگوی بهینه ارزیابی کیفیت خدمات پست جمهوری اسلامی ایران»، با بهره گرفتن از مدلServqual کیفیت خدمات و انتظارات و ادراکات مشتریان خدمات پستی را در قالب پنج بُعد ظاهر فیزیکی، قابلیت اطمینان، پاسخگویی، تضمین کیفیت و همدلی مورد بررسی قرار دادند. این تحقیق با روش توصیفی از نوع پیمایشی و همبستگی در تهران انجام شد. نتیجه این تحقیق نشان داد که شکاف خدمات پستی درکشده، توسط مشتریان و شکاف خدمات پستی تحویلی با رضایت مشتری رابطه معنیداری دارد.
- احمدی و قلیچلی (۱۳۸۴)؛ تحقیقی تحت عنوان «طراحی مدل مدیریت کیفیت خدمات آموزشی در دانشگاه پیامنور»، که با بهره گرفتن از مدل مقیاس کیفیت خدمات پاراسورامن و همکارانش که در سال ۱۹۸۸ طراحیشده، انجام دادند. تحقیق از نوع توصیفی و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات پیمایشی بود. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد کیفیت خدمات پاراسورامن و همکارانش میباشد. در مدل تحقیق مذکور پنـج بُعد ثبات و پایایی، پاسخگویی، اطمینان، همدلی و عوامل ظاهری، هر کدام با شاخص هایی برای وضعیت موجود و مورد انتظار داده ها جمعآوری و بر اساس مدل تجزیه و تحلیل شکاف از دیدگاه دانشجویان دوره کارشناسی ارشد، در مراکز منتخب منطقه ده دانشگاه پیام نور مورد بررسی قرار گرفت. یافتههای تحقیق مذکور نشان میدهد، تفاوت معناداری بین کیفیت خدمات وضع موجود و وضع مورد انتظار وجود دارد.
- میکاییلی (۱۳۹۲)؛ تحقیقی تحت عنوان «مدیریت روابط با مشتریان[۲۱۷]»، انجام دادند. محقق CRM را از ابعاد مختلف بررسی و با بهره گرفتن از بهترین تجارب شرکتها، راهکارهها، پیشنهادهای لازم را بیان می کند. این تحقیق روند پیدایش تضمین کیفیت در ژاپن در پنج دوره تجربه و خطا در طی سالهای ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۰ به اوج پیشرفت در مدیریت کیفیت رسید، تقسیم می کند. هر یک از این دورهها حدود یک دهـه بهطول کشید. این تجارب را میتوان به دوره تولید بینقص، برنامه ریزی بینقص، بازاریابی بینقص نام برد. ژاپنیها از این مسیر به استانداردهای تضمین کیفیت دست یافتند. استاندارد تضمین کیفیت در ژاپن عبارت از تمام فعالیتهایی است که مدیریت باید انجام دهد، تا اطمینان حاصل کند که کالای تولیدی مطابق با خواست و نظر مشتریان است. از دهه۲۰۰۰ به بعد مدیریت کیفیت در ژاپن به یکپارچهسازی کل چرخه دمینگ معطوف شد. اهداف عمده CRM به شرح زیر است:
۱- کشف، جذب و خلق مشتریان جدید؛
۲- تقویت کردن و حفظ مشتریانی که شرکت داشته است؛
۳- برگرداندن مشتریانی که از شرکت رفتهاند و یا به رقیب پیوستهاند؛
۴- کم کردن هزینه های بازاریابی و خدمترسانی به مشتریان؛
یافتههای این تحقیق نشان میدهد، برای درک نیازهای مشتریان لازم به سه موضوع اساسی است؛ نیازها و انتظارات مشتریان، انواع مشتریان و راهبرد حفظ مشتریان.
همچنین یافتههای دیگر تحقیق مذکور بیانگر آن است که درباره ایده رضایتمندی و وفاداری مشتریان تاکنون در بیش از۸۰۰ مقاله مورد بررسی و موشکافی قرار گرفته است. معروفترین مدل برای دستهبندی انواع مشتریان مدلی به نام مدل فرشتگان[۲۱۸] است. در این مدل مشتریان به چهار دسته شامل؛ تروریستها، گروگانها ، اجیران، فرشتگان تقسیم میشوند.
تروریستها: مشتریانی هستند که سطح رضایتمندی و وفاداریشان در حد پایین است. مشتریان ناراضی و احساسی هستند. روابط بدی با سـازمان دارند و تجربیات نارضایتیهاشان را به دیگران بازگو می کنند. این گروه از مشتریان در واقع مشتریان از دست در رفته بهشمار میروند.
گروگانها: مشتریان وفادار ولی ناراضی اند. مشتریانی هستند که سازمان به آنها توجه ندارد و برای آنها ارزش قائل نیست. به دلیل موانع و مثلاً انحصار نمی توانند، به تأمینکنندگان رقبا مراجعه کنند.
اجیران (تاجرانه)؛ شاداند و سازمان هم به آنها میرسد، ولی وفادار نیستند. دوست دارند به مغازههای مختلف سر بزنند و همیشه در حال مقایسه کردن هستند. هر لحظه آمادهاند تا به رقبا مراجعه کرده و مشتری رقبا شوند. آدمهای کودنی نیستند؛ بلکه زرنگ و حسابگرند.
فرشتگان: توقعاتشان کاملاً برآورده شده و کاملاً وفاداراند. اینگونه مشتریان آرزوی هر تأمینکننده ای است.
یافتههای دیگر این تحقیق حاکیست، سادهترین مدل درک رضایتمندی مشتریان دارای چهار مؤلفه شامل؛ ارزش، کیفیت درکشده، خدمات درکشده، رضایت مشتری است. به طور خلاصه کیفیت و خدمات درکشده را میتوان توسط شاخص هایی از قبیل: تحویل محصول بیعیب، رفتار مؤدبانه، پاسخهای مناسب به سؤالات، سریع پاسخ دادن و نداشتن هیچگونه اشتباه ارزیابی کرد.
- جعفرنژاد، رحیمی (۱۳۸۳)؛ تحقیقی را تحت عنوان «ارائه مدل ترکیبی پیشنهادی کیفیت خدمات و تجزیه و تحلیل شبکه ای برای رتبه بندی مؤسسات ارائهدهنده خدمات»، مطالعه موردی مؤسسات ارائهدهنده بیمه تحت نظر بیمه مرکزی با بهره گرفتن از مدل سروکوال در شهر تهران انجام دادند.
- الوانی (۱۳۸۰)؛ در مقالهای تحت عنوان «تنگناهای کاربرد مدیریت کیفیت جامع در بخش دولتی»، در این مقاله مدیریت کیفیت فراگیر و مدیریت کیفیت خدمات و موانع استقرار آن در بخش دولتی، در مقایسه با بخش خصوصی تشریح گردید. نویسنده معتقد است که مدیریت کیفیت در بخش دولتی متفاوت از بخش خصوصی است. نمی توان مدیریت کیفیت جامع را همانند، آنچه که در نظریات ادواردز دمینگ آمده در بخش دولتی استفاده کرد. چون در مدیریت دولتی بر خدمت متمرکز است، بیشتر نتیجه و حاصل کار مدنظر است. سنجش موضوع کیفیت خدمات در بخش دولتی نیز مشکلی است که به هنگام کاربرد مدیریت کیفیت جامع در بخش دولتی با آن روبرو خواهیم شد. سازگار کردن آن با بخش دولتی مستلزم تغییرات است. در این مدیریت تعدیلشده، باید شهروندان را جایگزین مشتریان کنیم. … سازمانهای دولتی، بهعنوان خادمان مردم ایجاد شدند. لذا باید بازخور نظرات مردم را بگیرند و سریعاً به آن پاسخ دهند. فعالیتها و عملکرد بخش دولتی را همانند؛ بخش خصوصی میتوان با معیارهای مدیریت کیفیت جامع مـورد ارزیابی و سنجش قرار داد. سازمانهای دولتی خدمتمدار هسـتند. یکی از اندیشمندان مدیریت پاراسـورامن برای سنجش کیفیت خدمات پنج بُعد قائل شد: ۱- امکانات و تسهیلات عینی سازمان، ۲- توانمندی سازمان در ارائـه خدمات صحـیح و مـطلوب، ۳- پاسخگویی و حساسیت سازمان نسبت به نیـازهای مشتریان، ۴- دانـش و ادب و نحوه برخورد کارکنان با اربابرجوع و توانایی آنان در ایجاد فضـای اطمینان، ۵- توجه و حرمت نهـادن به مشتریان و ابـراز صمیمیت و همدردی با آنان. درک اربابرجوع، پاسخگو بودن، امنیت خدمات دریافتی از شاخص های عمده سنجش کیفیت خدمات هستند. کلنگری و توجه به کلیه وجوه سیستمی سازمان، مؤسسات دولتی باید از نظر درون دادها، فرایند و بروندادها ارزیابی شوند و مقوله کیفیت خدمات از جمیع جهات مورد توجه واقع شود. بهبود و بهسازی مستمر همگام با تغییرات محیطی و مشارکت کارکنان و توانمندسازی آنان در کیفیت خدمات دولتی نیز اساسی باید مورد توجه قرار گیرد، البته به همت مدیران نیاز دارد.
- میکاییلی (۱۳۸۱)؛ در پژوهشی تحت عنوان «مدیریت کیفیت فراگیر در صنایع تولیدی ژاپن»، با بهره گرفتن از الگویی مدیریت کیفیت فراگیر که در ژاپن تجربه شده است، راهکارهایی برای توسعه الگوی مدیریت کیفیت فراگیر ایران پیشنهاد می کند. این تحقیق ضمن بیان روند کنترل کیفیت در ژاپن و زوایای مختلف مدیریت کیفیت فراگیر، آن را مدیون توجه به ایده ها و نظرات ادواردز دمینگ میداند که با آزمون خطا و آموزش سطوح مختلف از مدیریت ارشد سازمانها تا کارکنان، این نظام مدیریتی را با فرهنگ خود عجین نمود. نقطه نظرات دمینگ علاوه بر صنایع ژاپن در سازمانهای دولتی نیز بکار گرفته شد. ” شهر مدیسن طرحهای برای بهبود کیفیت در اداره پلیس، خدمات تعمیر اتوبوسها و برنامه ریزی شرکتهای اتوبوسرانی، با هدف ارائه خدمات بهتر و هزینه کمتر اجرا کرده است".
- قمری (۱۳۹۱)؛ در تحقیقی تحت عنوان «نقش ناجا در تحقق حقوق شهروندی»، در این تحقیق سعی میگردد به پلیس، جامعه محور نگاه شود، تا بتواند در راستای اعتلای حقوق شهروندی گام بردارد. این پژوهش با تکیه بر ماده۳ قانون هدف از تشکیل ناجا، به رویکردهای جدید و قدیم حقوق شهروندی و ویژگیهای پلیس جامعه محور و خدمات امنیتی و انتظامی که به جامعه میدهد و راهکارهای توسعه آن می پردازد. بخشی از یافتههای این تحقیق نشان میدهد؛ یکی از ویژگیهای اصلی پلیس جامعه محور، داشتن نظامنامه اخلاقی ویژهای است که اساس و جوهره آن دفاع از حقوق مردم و رعایت کرامت انسانی، دفاع از نظم اجتماعی و قربانیان در مقابل متجاوزان و حقوق شهروندان و عمل بر طبق قانون است. مؤلفه های فردی پلیس جامعه محور در دو سـطح، سازمان و کارکنان قابل بررسی و پژوهش است. ویژگیهای فردی پلیس جامعه محور عبارتند از: “۱- آشنایی با قوانین و مقررات و مخصوصاً پایبندی به رعایت حقوق شهروندان، ۲- برخورداری از توانمندی تعامل و مهارت اجتماعی علاوه بر توانمندیهای حرفهای و تخصصی، ۳- داشتن روابط صمیمی با شهروندان و حمایت از حقوق مدنی و اجتماعی شهروندان، ۴- پاسخگویی در مقابل اقدامات خود و داشتن سجایا و فضائل اخلاقی و شناخت جامعه و بصیرت “.
- مهدویمزده و جلالینائینی و متولیان، (۱۳۸۹)؛ تحقیقی تحت عنوان «ارائه مدلی برای تعیین سطح تعهد و پذیرش مدیریت کیفیت فراگیر»، بررسی موردی در تأمینکنندگان شرکت سازهگستر سایپا انجام دادند. نتـایج حاصله نشان میدهد که با پیادهسازی این مدل، در مـورد تأمینکنندگان شرکت سازهگستر سایپا، حدود ۲ درصد از تأمینکنندگان در سطح یک، یعنی غیرمتعهدها قرار دارند و حدود ۲۵درصد از آنها در سطح دو، یعنی سرگردانها قرار دارند. حدود ۶۰ درصد در سطح سه، یعنی بهبوددهندهها قرار دارند و حدود ۱۳ درصد نیز در سطح چهار، یعنی بهبود یافته ها قرار دارند.
- مجیدی (۱۳۹۰)؛ در کتابی تحت عنوان «مدیریت کیفیت خدمات»، با روش توصیفی- همبستگی به ارزیابی کیفیت خدمات از ابعاد شاخص اصلاحشده، سروکوال مربوط به پاراسورامن و همکاران پرداخت. سپس خطمشی سازمانی را به این شاخص ها اضافه نمود. او انواع خدمات پلیسی شامل؛ خدمات بانکی، خدمات رفاهی، خدمات درمانی، خدمات الکترونیکی، خدمات تعویض پلاک و خدمات انتظامی را، با بهره گرفتن از مدل کیفیت خدمات پاراسورامن در تهران، مورد ارزیابی قرار داد. نتایج تحقیق مذکور نشان میدهد، «در تمام واحدهای خدماتی، میانگین بُعد جنبه ظاهری از ابعاد کیفیت خدمات، تفاوت برجستهای با هم ندارند. در توجیه این نتیجه میتوان گفت: در خصوص جنبه ظاهری خدمات، مسئولان نیروی انتظامی، اقدامهای یکسانی را در تمام واحدهای خدماتی صورت دادهاند و این باعث شده که واحدهای خدماتی از لحاظ ظاهری، وضعیت مشابهی داشـته باشند»، در ادامه پیشنهادهایی را برای بهره برداری از شاخص های نهاییشده در تحقیقات بعدی پلیس ارائه میدهد.
- پژوهشکده توسعه و تکنولوژی (۱۳۸۹)؛ پروژهای تحت عنوان «ارتقاء بهرهوری فرآیندهای اداری و مدیریتی پلیس راهور»، با هدف شناسایی و از بین بردن فعالیتهای بدون ارزش، ادغام، سادهسازی فعالیتها و فنآوری اطلاعات انجام داد. در این پروژه بیست فرایند از فرآیندهای عملیاتی راهنمایی و رانندگی ناجا را در بخشهای مرکز صدور گواهینامه، اداره اجرائیات و مرکز شمارهگذاری، با بهره گرفتن از شیوه نمادنویسیBPMN [۲۱۹] مورد بررسی قرار گرفت. هر فرایند را با توجه به شیوه انجام کار، منابع انسانی، منابع مالی، مواد مصرفی و زیرساختها به صورت میدانی، با بهره گرفتن از نظر خبرگان سازمانی به صورت توصیفی مورد تجزیه و تحلیل و در نهایت برای هر یک از فرآیندهای مورد بررسی پیشنهادها و راهحلهایی برای ارتقاء بهرهوری ارائه داد. در بخشی از تحقیق مذکور به انتظارات ذینفعان اشاره شد، ولی روش دستیابی به انتظارات ذینفعان و سطح انتظارات مشخص نیست و به موضوع کیفیت خدمات در راهور پرداخته نشد.
- عصاریاننژاد و شیرازیرومنان (۱۳۹۰)؛ تحقیقی تحت عنوان «ارزیابی کیفیت خدمات انتظامی پلیس +۱۱۰»، با بهره گرفتن از مدل سروکوال انجام دادند. هدف تحقیق ارزیابی کیفیت خدمات انتظامی در سطح نیروی انتظامی انجام شد. یافتههای تحقیق نشان میدهد، بین دیدگاه مدیریت پلیس + ۱۱۰ و مردم در مورد کیفیت خدمات ارائه شده، در نیروی انتظامی تفاوت معناداری وجود دارد. عامل «سرعت در ارائه خدمات مورد نیاز مردم»، بهعنوان اولویتدارترین مؤلفه از نظر مردم یا مدیریت پلیس جهت انجام اقدامات اصلاحی شناسایی گردید.
- (مجیدی، ۱۳۸۸)؛ پایان نامه دکتری با عنوان «رفتار شهروندی سازمانی مأموران پلیس جامعه محور برای انواع خدمات»، را مورد مطالعه قرار دادند. اهداف اصلی پژوهش مذکور، تدوین شاخص رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت خدمات، بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی با کیفیت خدمات و تعیین عوامل پیش بینیکننده رفتار شهروندی سازمانی تعریف شد. این پژوهش در پی پاسخ به دو سؤال کلیدی بود که آیا بین رفتار شهروندی سازمانی کارکنان پلیس با کیفیت انواع خدمات، رابطه وجود دارد؟ و عوامل فردی، گروهی و سازمانی مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان پلیس، ارائهدهنده خدمات کدامند؟ محقق با بهره گرفتن از شاخص پودساکوف و مکینزی و شاخص سروکوئال و با بهره گرفتن از ادبیات نظری مرتبط، گویه های رفتار شهروندی سازمانی، کیفیت خدمات و عوامل پیش بینیکننده رفتار شهروندی سازمانی تعریف نمود و بر اساس آن شاخص ها تعیین و سه نوع پرسشنامه تدوین و توسط کارشناسان بومیسازی نمود. پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری این تحقیق را مدیران، کارکنان و مراجعهکنندگان انواع واحدهای خدماتی پلیس مستقر در تهران تشکیل دادند. تعدادی از واحدها به صورت منطقی و از طریق قرعهکشی انتخاب شدند. سپس، حجم نمونه با بهره گرفتن از فرمول کوکران، نهصد و سی نفر برای مراجعهکنندگان و یکصد و سی و سه نفر برای کارکنان تعیین گردید. برای تعیین نمونههای مورد مطالعه از شیوه های نمونه گیری اتفاقی ساده و تصادفی نظاممند استفاده شد. مدیران این واحدها تمامشمار گردیدند. نتایج نشان داد؛ بین رفتار شهروندی سازمانی کارکنان پلیس ارائهدهنده خدمات با کیفیت خدمات درکشده توسط مشتریان، رابطه وجـود دارد و میزان وابسته بودن مشاغل و نوع خدمت این رابطه را تعدیل می کنند. همچنین عوامل پیش بینیکننده یعنی؛ انگیزاننده بودن مشاغل، رهبری تحول گرا، فرهنگ سازمانی و راهبرد منابع انسانی به طور جداگانه از طریق ویژگیهای شخصیت بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر دارند. علاوه بر این بررسی تأثیر همزمان عوامل فردی، گروهی و سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی نشان داد که انگیزاننده بودن مشاغل بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر دارد و ویژگیهای شخصیت متغیر واسط بین این عوامل و رفتار شهروندی سازمانی هستند.
- دفتر تحقیقات معاونت طرح و برنامه ناجا (۱۳۹۱)؛ پلیس ایران بهمنظور حرکت در مسیر تعالی و افزایش کیفیت در کلانتریها، از اواخر سال ۱۳۸۹ پس از مطالعات تطبیقی، بر اساس مدل EFQM، مدیریت کیفیت نیروی انتظامی (مکنا) تدوین نمود و در سال ۱۳۹۱ رسماً جهت اجرا در کلانتریها ابلاغ کرد. ولی برای بخش راهنمایی و رانندگی مدل خاصی ارائه نکرد.
- دانشگاه علوم انتظامی امین (۱۳۹۲)؛ در بین واحدهای پلیس دانشگاه علوم انتظامی امین در راستای استقرار و جاریسازی نظام تعالی سازمانی، بر اساس مدل EFQM از اواخر سال ۱۳۸۸ فعالیت خود را آغاز نموده است. هماکنون نیز بر اساس همین مدل سالانه به ارزیابی سازمان خود می پردازد.
در اجرای نظام تعالی سازمانی بر اساس مدل EFQM، دانشگاه علوم انتظامی امین در همایش سالانه جایزه ملی بهرهوری و تعالی سازمانی شرکت مینماید و بر این اساس در سال ۱۳۸۹ تقدیرنامه ۲ ستاره، در سال۱۳۹۰ تقدیرنامه ۳ ستاره و در سال ۱۳۹۱ نیز موفق به اخذ بالاترین رتبه تقدیرنامهها؛ یعنی تقدیرنامه ۴ ستاره حوزه آموزش در بین شرکت کنندگان این حوزه شده است. از مجموع ۱۰۰۰ نمره تعالی در هر دو بخش توانمندسازی و نتایج ۴۱۰ نمره کسب نمود (دانشگاه علوم انتظامی، ۱۳۹۲).
- دفتر تحقیقات معاونت طرح و برنامه ناجا (۱۳۹۱)؛ در مطالعه ای تطبیقی به مدل استفادهشده در پلیس لیتوانی، برای اجرای سیستم مدیریت کیفیت (همان حلقه معروف PDCA) می پردازد. مبنای برنامه ریزی پلیس لیتوانی برای اجرای سیستم مدیریت کیفیت طبـق استاندارد ISO9001, 2000 میباشد و بهبود آن بر اساس مدل EFQM-INK و با بهره گرفتن از خودارزیابی موجود در این مدل صورت میگیرد.
۲-۲-۲ تحقیقات خارجی انجام شده
در خصوص مدیریت کیفیت خدمات در خارج از کشور (ایران)، تحقیقات زیادی انجام شده است که در این بخش به بعضی از آنها که ارتباط بیشتری با موضوع پژوهش ما دارد، به اختصار اشاره می شود.
- استوان- ماریان و هد[۲۲۰] (۲۰۰۲)؛ تحقیقی تحت عنوان «مدل مدیریت جامع برای پلیس جمهوری مجارستان»، انجام دادند. این مطالعه به مدت ۲ تا ۵/۲ سال از سال ۱۹۹۹ در ۶ فرماندهی پلیس شهرستان در منطقه شمال شرق جمهوری مجارستان، به صورت آزمایشی انجام شد. این تحقیق سه قسمت اصلی دارد؛ در اولین قسمت به کیفیت زمینه های چگونگی تبدیل مباحث مدیریت استراتژیک به مقررات سازمان بحث می کند. در این بخش اصول TQM در ISO 9001, 2000 و گرایش ISO 9004, 2000 مشخص می شود که اینها با هم از طریق مدیریت استراتژیک به مقررات در سازمان تبدیل میشوند. همچنین به تحلیل اجزای EFQMو ارتباط آن با مدل مدیریت کیفیت جامع می پردازد.
دومین قسمت مروری بر ارتباط وظایف و اجرای آنها و نتایج بدستآمده در مدت ۵/۲-۲ سال گذشته دارد. در سومین بخش مدل، مدیریت جامع را پیشنهاد می کند که برنامه کیفیت در پلیس، ۱۹ بخش سال ۲۰۰۲ توسعه داده شد.
- ناتسوگبودو[۲۲۱] (۲۰۱۳)؛ در تحقیقی تحت عنوان «ارزیابی کیفیت خدمات در پلیس راهنمایی و رانندگی (پرتغال)» با بهره گرفتن از مدلServqual به سنجش کیفیت خدمات پلیس راهنمایی پرتغال پرداخت. یافتههای تحقیق نشان میدهد بین خدمات مورد انتظار شهروندان از راهنمایی و رانندگی و خدمات درک شده شهروندان فاصله وجود دارد.
- آکهترا و رافید و همکاران[۲۲۲] (۲۰۱۱)؛ با بهره گرفتن از مدل شش بعُدی ماستروفسکی[۲۲۳] شامل: قابلیت اطمینان، پاسخگویی، توجه، انصاف و عدالت، منش و صلاحیت به سنجش انتظارات عمومی شهروندان از کیفیت خدمات پلیس ایالت پنجاب (پاکستان) پرداخت. روش تحقیق پیمایشی، ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه، روش تحلیل عاملی اکتشافی، نمونه آماری ۳۶۰ نفر از شهروندان پنجاب بود. یافتههای تحقیق نشان میدهد که مردم از خدمات پلیس رضایت دارند.
- ایمل کارسانلوگل[۲۲۴] (۲۰۱۴)؛ تحقیقی تحت عنوان «بررسی ابعاد مدلهای کیفیت خدمات» انجام داده است. در این تحقیق ابعاد هفت مدل کیفیت خدمات از قبیل؛ مدل هیود فارمر[۲۲۵]، پاراسورامان[۲۲۶]، گرونورز[۲۲۷]، دبهولد کارت[۲۲۸]، برادی کرونین[۲۲۹]، فیلیپ و هازلت[۲۳۰]، فروست و کومار[۲۳۱]، را مورد بررسی قرار میدهد. یافته ها نشان میدهد که همه ابعاد مدلها در سه بعُد محیط فیزیکی، مردم، و فرایند میتوان خلاصه کرد.
- روبرت. آ. گالوی[۲۳۲] (۱۹۹۴)؛ در تحقیقی تحت عنوان «مدیریت کیفیت در خدمات پلیس»، با روش مطالعه موردی در ابتدای مقاله به تمایلات مشتریان پلیس می پردازد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد، برای آنکه بهبود بهرهوری و کیفیت با موفقیت اجرا شود، لازم است ساختار ارزشی تعیین گردد. برای بخش عمومی تمهیدات ویژه باید مدنظر قرار گیرد که در این راستا رضایت مشتری، بهعنوان خدمتی مطلوب نقش محوری دارد. توصیفات اداره پلیس برایتون[۲۳۳] و کلورادو[۲۳۴] آمریکا برای ایجاد رضایت مشتری و دست یافتن به نتایج قابل توجه، نیاز به بازسازی سازمانی و آموزش دارد.
- میکی دونلی[۲۳۵] (۲۰۰۶)؛ در اسکاتلند تحقیقی تحت عنوان «ارزیابی کیفیت خدمات پلیس با بهره گرفتن از سروکوال»، انجام دادند. هدف این تحقیق توسعه کاربرد رویکرد سروکوال برای ارزیابی کیفیت خدمات پلیس اسکاتلند میباشد. اندازه گیری کیفیت خدمت در خدمات عمومی، با سختی زیادی مواجه است. بویژه در خدمات عمومی که مشتریان آنها شهروندان آسیبپذیر هستند. تحقیق به صورت پیمایشی خدماتی که در سطح نیروی پلیس داده می شود را، در برمیگیرد. همچنین در این تحقیق همزمان افسران پلیس را نیز آزمون می کند که نیروها تا چه اندازه انتظارات مشتریان را درک می کنند و تا چه اندازه فرآیندهای داخلی برای ارائه خدمات با کیفیت بالاتر حمایت می کنند. یافتههای این تحقیق نشان میدهد، پلیس در مواجه با مشتریان درک درستی از انتظارات واقعی مشتریان دارد. ولی بین ضوابط اداری استانداردهای کیفیت خدمات، توانایی نیروها برای ایجاد استانداردها و توانایی آنان برای ارائه سطح خدماتی که به مشتریان وعده می دهند، شکاف وجود دارد (Mike Donnelly, 2006).
- ادوارد. ر. ماگوار و دون جانسون[۲۳۶] (۲۰۱۰)؛ در تحقیقی تحت عنوان «ارزیابی درک خدمات عمومی پلیس»، انـجام دادند. هدف از این تحقـیق آزمـون کیفیت مفهومسازی شش بُعدی مدل ماستروفسکی[۲۳۷] پلیس است. جمعآوری داده ها در این تحقیق از طریق پست به صورت تصادفی از ساکنین حومه شهر ویرجینیای[۲۳۸] (ایالات متحده آمریکا) انجام دادند و با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل عاملی تأییدی، شش بُعد مدل کیفیت خدمات را آزمون می کند. یافتههای تحقیق نشان میدهد که مدل شش بعدی[۲۳۹] مناسب داده ها نبود. در عوض یکی از عوامل مدل، مناسب داده ها بود، خدمات درکشده عمومی از کیفیت خدمات پلیس دارای ساخت یک بُعدی است.
- اگور آره، بوجان دبوسک، پیتر یومک[۲۴۰] (۲۰۰۷)؛ در تحقیقی با عنوان «نظرات شهروندان از نحوه انجام کار پلیس»، با هدف نظارت و ارزشیابی کیفیت رویه انجام کار پلیس، در هدایت عبور و مرور و مواجه با تصادفات ترافیکی از دیدگاه شهروندان پرداختهاند. در این تحقیق در مرحله اول، نحوه برخورد ترافیکی پلیس، با توجه به سابقه ۳۱۹ نفر از شهروندانی که بهعلت سرعت غیرمجاز توسط پلیس متوقف شده بودند، از طریق پرسشنامه جمعآوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مرحله دوم تحقیق نحوه برخورد پلیس با تصادفات ترافیکی با اطلاعات بدستآمده از ۲۸۵ مـورد مشـاهده انجامشده، تجزیه و تحـلیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی و آزمون ناپارامتریک کااسکوار[۲۴۱] استفاده نمودند. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که رویههای انجام کار پلیس خوب بود، ولی دارای کاستیهایی بود. بهنظر شهروندان؛ افسران پلیس در مواجه با توقفات ترافیکی مؤدب، منصف و فهیم بودند، اما آنها در روان کردن ترافیک، همچنین در اطلاعرسانی موفق نبودند. در مورد تصادفات ترافیکی، شهروندان از نظم و اشتیاق افسران برای کمک به رانندگان راضی بودند. در این میان چند نقـص نیز وجـود داشت: رضایت شهروندان درباره پاسخگویی بهموقع افسران، در سـطح پائیـنی قرار داشت. افسران غالـباً در اطلاعرسانی درست به رانندگان موفق نبودند و زنان بر این عقیده بودند که افسران در مواجهه با نظرات زنـان توجه کـافی ندارند. نتـایج تحقیق نشان میدهد که آموزش افسران پلیس در آینده میبایست، تغییر و یا بهبود یابد. ابزارهای نظارتی این امکان را میدهد که تغییرات در کیفیت کار پلیس امری شدنی است، هر یک میبایست کمک کنند تا دیدگاه شهروندان نسبت به پلیس بهبود یابد.
-
- بین مدیریت منابع انسانی الکترونیک از نظر آموزش و یادگیری رابطه معناداری وجود دارد.
-
- بین مدیریت منابع انسانی الکترونیک از نظر خدمات پژوهشی و یادگیری رابطه معناداری وجود دارد.
-
- بین مدیریت منابع انسانی الکترونیک از نظر خدمات درمانی و یادگیری رابطه معناداری وجود دارد.
این سه فرضیه به کمک معادله رگرسیون زیر مورد بررسی قرار می گیرد:
یادگیری))=a+ B1(آموزشی) +B2(پژوهشی)+B3(درمانی)
همانند موارد قبل فرضیه های پژوهشی به فرضیات آماری قابل آزمون تبدیل می شوند. وآزمون قرار
می گیرند. پس ازبررسی مفروضات رگرسیون فرضیه ها مورد آزمون قرار می گیرند.
آزمون دوربین- واتسون:
مقدار آماره آزمون دوربین واتسون ۱۲۵/۲ میباشد که در بازه مناسب قرار دارد و در نتیجه بین خطاها همبستگی وجود ندارد. جدول زیر به ترتیب خطای معیار، ضریب تعدیل شده، ضریب تعیین و ضریب همبستگی چندگانه را تخمین میزند. با توجه به ضریب تعیین به دست آمده از خروجی آزمون ۱۴۷/۰ از تغییرات متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل موجود در مدل توجیه میشود. که این مقدار حاکی از برازنده بودن مدل در جامعه مورد مطالعه نیز میباشد.
جدول ۴-۳۱ آزمون رگرسیون جهت متغییرهای آموزشی، پژوهشی، درمانی و یادگیری
دوربین - واتسون | خطای معیار | ضریب تعیین تعدیل شده | ضریب تعیین | ضریب همبستگی چند گانه |
۱۲۵/۲ | ۷۸۳/۰ | ۱۴۷/۰ | ۱۶۴/۰ | ۴۰۵/۰ |
بررسی نرمال بودن خطاها:
نمودار ۴-۷ هیستوگرام نرمال بودن خطاها
نمودار فوق، به بررسی نرمال بودن خطاها به عنوان یکی دیگر از مفروضات رگرسیون میپردازد طبق این فرض میباید، خطاها دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند. به عبارت دیگر باشد. که طبق نمودار فوق مشاهده میشود مقدار میانگین نزدیک به صفر و انحراف معیار نیز نزدیک به یک (۹۹/۰) میباشد. با توجه به این نمودار فرض نرمال بودن خطا برای متغیر تایید میگردد. بعد از آزمودن فرضیات لازم برای کاربرد رگرسیون، ادعا های محقق را با روش رگرسیون خطی آزمون میکنیم. همان گونه که قبلاً گفته شد شیوه کار رگرسیون به این صورت است که ابتدا معنی داری کل مدل رگرسیون مورد آزمون قرار میگیرد که این کار توسط جدول ANOVA صورت میگیرد، سپس باید معنی داری ضریب متغیر مستقل بررسی شود که این کار با بهره گرفتن از جدول ضرایب صورت میگیرد. نتیجه آزمون شامل چند خروجی میباشد که به ترتیب تشریح میشوند. جدول زیرمتغیر مستقل وارد شده، حذف شده و روش مورد استفاده در رگرسیون را نشان میدهد.
جدول ۴-۳۲ نحوه ورود متغیرهای مستقل و وابسته
روش | متغیر حذف شده | متغیر وارد شده |
Enter | آموزشی پژوهشی درمانی |
جدول زیر حاوی تحلیل واریانس رگرسیون به منظور بررسی احتمال صفر بودن ضرایب رگرسیونی است، به عبارتی دیگر این آزمون وجود رابطه خطی میان متغیرهای مستقل و وابسته را میآزماید . فرضیههای آماری آزمون معنی داری کل مدل رگرسیون به صورت زیر میباشد.
: تمام ضرایب رگرسیون برابر صفر است.
: حداقل یکی از ضرایب مخالف صفر است.
جدول ۴-۳۳ تحلیل واریانس رگرسیون نسبت متغیرهای مستقل و وابسته
P6: AGAGAGAGAGAGAGAGG
P7: CTCTCTCTCTCTCTCTT
P8: GCA CAT GCA R (TG)7
P9: GACAGACAGACAGACA
P10: AGCAGCAGCAGCAGCAGC
۱۵ میکرولیتر مخلوط واکنش شامل ۵/۱ میکرولیتر dNTPs، ۵/۱ میکرولیتر بافر PCR، ۲/۰ میکرولیتر آنزیم Taq پلیمراز، ۴/۰ میکرولیتر MgCl2، ۱ میکرولیتر آغازگر و ۸/۱ میکرولیتر DNA ژنومی و ۶/۸ میکرولیتر آب دوبار تقطیر شده (جدول ۳-۲) پس از آماده سازی در دستگاه واکنش زنجیرهای پلیمراز (شکل ۳-۸) قرار داده میشود. برنامه دستگاه به صورت زیر میباشد:
۲ دقیقه در دمای ۹۴ درجه سلیسیوس
۳۰ ثانیه در دمای ۹۴ درجه سلیسیوس
۴۵ ثانیه در دمای ۴۵ تا ۵۲ درجه سلیسیوس (بسته به آغازگر مورد استفاده)
۲ دقیقه در دمای ۷۲ درجه سلیسیوس
تعداد چرخهها ۴۵ میباشد و جهت تکمیل سنتز DNA چرخه انتهایی به مدت ۱۰ دقیقه و دمای ۷۲ درجه سلیسیوس صورت میگیرد (شکل ۳-۷).
جدول ۳-۲ مواد واکنش، حجم و غلظت نهایی اجزای واکنش زنجیره پلیمراز
مواد واکنش | حجم ماده (میکرولیتر) |
DDW ۱۰X PCR Buffer Mgcl2 (۵۰ mM) dNTPs (10 mM) Taq DNA Polymerase (5u/µl) DNA(20 ng/µl) Primer Total |
۶/۸ ۵/۱ ۴/۰ ۵/۱ ۲/۰ ۸/۱ ۱ ۱۵ |
شکل ۳-۷: برنامه واکنش زنجیرهای پلیمراز
شکل ۳-۸: دستگاههای PCR مورد استفاده در این آزمایشات
۳-۵- الکتروفورز محصول PCR روی ژل آگارز
الکتروفورز محصول PCR روی ژل آگارز ۵/۱ درصد Topvision® صورت گرفت. ۷ میکرولیتر از هر یک از محصولات واکنش به مدت ۳ الی ۴ ساعت بر روی ژل ۲ درصد آگارز در تانک الکتروفورز افقی (پایا پژوهش پارس) در توان ۷۰ وات اجرا شد. در انتهای ردیف چاهک از یک مارکر ۱۰۰ یا ۵۰ جفت بازی استفاده شد. پس از ساعت مورد نظر از ژل تصویربرداری شد.
شکل ۳-۹: تانک الکتروفورز ژل آگارز مورد استفاده در این آزمایشات
شکل ۳-۱۰: دستگاه BioDoc Analyzer و سیستم تصویربرداری از ژل آگارز
۳-۶- نمره دهی باندهای مشاهده شده روی آگارز نشانگر غالب ISSR
نشانگر ISSR نشانگر غالب بوده و وجود باند با ۱ و عدم وجود باند با صفر نمرهدهی میشود برای مثال در شکل زیر ۱ دارای لوکوسهای A، B و C دارای باند بوده و نمره ۱ و لوکوسهای B و E وجود نداشته و فاقد باند بوده لذا نمره صفر دریافت میکنند (شکل ۳-۱۱).
شکل ۳-۱۱: باندهای موجود و نمرهدهی لوکوسهای موجود حاصل از تصویربرداری ژلهای آگارز نشانگر ISSR
۳-۷- ورود دادههای حاصل از ژلها به نرم افزار اکسل جهت بررسی تعداد باندهای تکشکل و چندشکل، اختصاصی[۶۴]، ثابت[۶۵] و اختصاصی ثابت[۶۶]
شکل ۳-۱۲: ورود دادههای حاصل از نمرهدهی ژلهای آگارز به نرم افزار اکسل جهت آنالیز
پس از ورود دادهها به صورت ۰ و ۱ چنانچه در جایگاهی تمام نژادها شماره ۱ را داشته باشند آن جایگاه یا باند تکشکل قلمداد میشود مانند P1L4 و P2L6 و اگر فرد یا افرادی فاقد این جایگاه باشند نمره صفر را اخذ نموده و این جایگاه چندشکل محسوب میگردد مانند P1L1 و P3L1 (شکل ۳-۱۲).
شاخصهای زیر برای هر آغازگر مورد استفاده محاسبه شد:
میزان چندشکلی نشانگر
قدرت حل
نسبت چندگانه موثر
شاخص نشانگری
محتوای اطلاعات چندشکلی نشانگر[۶۷] (معادله ۳-۱) با بهره گرفتن از جمع مربع فراوانی آللی و حذف جایگاه ژنی تکشکل با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه شد (Anderson et al., 1993).
۱-بررسی عوامل موثر بر توسعه حرفه ای مدیران و دبیران در سازمان و ادارات آموزش و پرورش.
۲-بررسی توسعه حرفه ای مدیران بر دبیران دبیرستانهای متوسطه .
۳- بررسی رابطه توسعه حرفه ای با مدیریت مشارکتی در دبیرستانهای متوسطه .
۴-بررسی و مقایسه موانع استقرار مدیریت مدرسه محور در دبیرستانهای دخترانه و پسرانه .
۵-بررسی و مقایسه عوامل موثر بر توسعه حرفه ای در دبیرستانهای متوسطه دولتی و غیر دولتی .
۶-بررسی و مقایسه رابطه توسعه حرفه ای دبیران ومدیران و مدیریت مشارکتی در در دبیرستانهای متوسطه دخترانه و پسرانه .
۷- بررسی تاثیر مدیریت مشارکتی بر سلامت سازمانی مدارس متوسطه
۸-بررسی رابطه توسعه حرفه ای دبیران و مدیران با مدارس یادگیرنده در سطح متوسطه .
۹-بررسی عوامل موثر برای استقرار مدیریت مبتنی بر مدارس .
فهرست منابع فارسی:
-قرآن کریم ،سوره انفال ،آیه۴۰ .
- آقازاده ، محرم ؛تورانی ، حیدر .(۱۳۹۱).”چالشهای مدیریت مدرسه محور در ایران وجهان“، ضمیمه رشد مدیریت مدرسه ، شماره ۲ ،صص ۳-۱ .
-آیین نامه اجرای مدارس، ۱۳۸۰، ص ۹
- آقازاده ، محرم ؛تورانی ، حیدر (۱۳۹۱). “مدیریت مدرسه محوری :چند تجربه” ضمیمه رشد مدیریت مدرسه ، شماره ۳
- ابوداهو ، ابتسام ، ، ۱۳۸۳،“مدیریت مدرسه محور “، مترجمان :جعفری مقدم ،سعید ؛ زمانی ،آزاده ، پژوهشکده تعلیم وتربیت
- اللهیار ترکمن٬علی٬(۱۳۸۵)٬”ارتقای حرفه ای معلمان رهیافتی برای ارتقای کیفیت در آموزش و پرورش“٬هفته نامه اقتصاد و برنامه٬شماره:٬۱۹۳ آذر ماه۱۳۸۵ .
- ابوضحی ٬ابتسام٬(۱۳۸۳) ٬”مدیریت مدرسه محور” ٬مترجمان:گرایی نژاد٬غلام رضا ؛اللهیار ترکمن ٬علی؛کاظم ٬رخساره و عدل بند٬طاهره٬انتشارات مدرسه.
- الیاسی ،لیلا ، (۱۳۸۹)،”بررسی رابطه بین توسعه حرفه ای با عملکرد آموزشی معلمان دبیرستانهای دولتی دخترانه شهرستان بوکان در سال ۸۹-۸۸” ، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه ارومیه ،ص۱۹
- بزاز جزایری ،سید احمد ، (۱۳۷۳ ) ،”آموزش کارکنان بعنوان ضرورت شناخته شده در سازمانهای اداری و صنعتی” ،مجله علمی و کاربردی ،مدیریت دولتی ،شماره ۲۶و۲۷ ، صص ۵۵-۵۴ .
- بختیاری ، ابوالفضل ، (۱۳۸۸) . مدیریت مدرسه محور رویکرد نوین مدیریت مدارس، همایش شیوه های نوین در مدیریت مدارس در هزاره سوم .
- بازرگان ،زهرا ،(۱۳۸۲) ،”رویکرد های نوین مدیریت آموزشی” ،مجله علمی پزوهشی روانشناسی و علوم تربیتی سال ۳۳ ،شماره ۲ ،ص۱۳۰-۱۰۹ .
- پرداختچی ، محمدحسن ، (۱۳۸۱) .”مدرسه محوری ، توانا سازی وپاسخگویی لازمه هرگونه اصلاحات درآموزش وپرورش "،فصلنامه مدیریت در آموزش وپرورش دوره هشتم ، بهار وتابستان شماره مسلسل ۳۰-۲۹
-پیری ،موسی ؛ عطاران ،محمد ؛ کیامنش ،علیرضا و حسین نژاد ،غلامرضا (۱۳۹۰) “برنامه ریزی درسی مدرسه محور راهبردب برای تمرکز زدایی از نظام برنامه ریزی درسی ” مجله علمی پژوهشی پژوهش های برنامه درسی دانشگاه تربیت معلم تهران ،دوره اول ،شماره اول ،بهار و تابستان ۱۳۹۰ .
-پیروت زاده، حلیمه، (۱۳۹۱) ."بررسی رابطه بین پرورش حرفه گرایی معلمان با جهت گیری حرفه ای مدیران و اعتماد فی مابین عوامل مدارس متوسطه ناحیه دو شهر ارومیه در سال تحصیلی ۹۰-۹۱"،پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه ارومیه، صص۹۷-۹۸٫
- پژوهشگر تعلیم و تربیت(۱۳۸۸). وزارت آموزش و پرورش ،پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ،روزنامه ایران از وب سایت :www.rie.ir
- پرداختچی٬ محمد حسن ؛ عارفی٬ محبوبه ، نگین تاجی٬ علی ٬(۱۳۸۳) ٬ “ بررسی موانع توسعه مدیریت مشارکتی در مدارس از دیدگاه مدیران و دبیران دبیرستان های پسرانه شهرستان ممسنی(استان فارس) "٬
که در رابطه بالا و . دیده می شود که اگر سیستم به درستی همگرا شود، آن گاه مدل تخمین زده شده با مدل واقعی یکسان خواهد بود. با تعریف تابع هزینه ای به شکل زیر:
(۱۴-۳)
با بهره گرفتن از مرجع[۲۶ و ۳۰] در می یابیم که در صورتی که تخیمن پارامترها از رابطه:
(۱۵-۳)
که در آن پارامتر از رابطه
(۱۶-۳)
به دست خواهد آمد، تابع هزینه معادله (۱۴-۳) به حداقل مقدار خود خواهد رسید و یا در واقع نُرم خطای تخمین حداقل می شود.
توجه: با گسسته سازی معادلات (۱۴-۳) تا (۱۶-۳) به معادلات (۷-۳)، (۱۰-۳) و (۱۲-۳) خواهیم رسید.
برای اینکه شرط همگرایی به صفر برای برقرار باشد، می بایست تحریک پایا صورت پذیرد. توضیح جامعی از این قضیه در مرجع [۲۷] آورده شده است. در اینجا با اندکی تغییر بیان این قضیه بدون اثبات آورده می شود.
۵- ۳- قضیه تحریک پایا[۲۷](صفحات ۱۷۷ تا ۱۸۰)
ماتریس زیر را در نظر بگیرید:
اگر این ماتریس دارای مرتبه کامل باشد آنگاه تحریک پایا خواهیم داشت.
در واقع با بیانی ساده تر می توان گفت در صورتی که سیگنال تحریک کننده پایا نباشد، همه مود های سیستم تحریک نخواهند شد. از تئوری تحریک پایا می توان گفت ، اگر سیگنال پایا باشد، آنگاه می توان گفت که خطای تخمین. نشان داده می شود [۳۰] در صورتی که باشد، آنگاه تحریک پایا صورت می پذیرد و سرعت زاویه ای نیز همانند سایر پارامترهای نامعین می تواند تعیین گردد. سرعت زاویه ای از رابطه محاسبه می شود.
به طور خلاصه اگر سیگنال های و مورد استفاده قرار گیرند، آنگاه به صورت مجانبی به صفر میل خواهند نمود و بنابراین سرعت زاویه ای می تواند تعیین گردد.
فصل چهارم
کنترلر تطبیقی مدل مرجع بهبود یافته برای کنترل ژیروسکوپ MEMS
۱-۴- مقدمه
وقتی یک ژیروسکوپ در معرض چرخش و یا در واقع سرعت دورانی قرار می گیرد، پاسخ محور حساسیت اطلاعاتی در مورد این سرعت دورانی ارائه می دهد. با توسعه تکنولوژی MEMS، ژیروسکوپ های MEMS برای کنترل حرکات غلطشی و نیز کنترل حالت سر خوردن اتومبیل ها ، پایدار سازی دوربین ها، ابزار کمک ناوبری برای GPS، صنایع گوناگون مانند هوافضا و غیره به کار گرفته شده است[۳۳]. اما با این وجود، عیب های ناشی از ساخت و ارتعاشات محیطی که ایجاد ترمهای تداخلی نامطلوب ، اغتشاشات نامعین، نویز های ورودی و اندازه گیری، و تغییر در پارامتر های سیستم می نمایند که سبب کاهش عملکرد مطلوب سیستم را می شود. همچنین عوامل خاصی وجود دارد که بر عملکرد ژیروسکوپ ها اثر می گذارد که تحت عنوان پارامترهای تداخلی نامیده می شوند. پارامترهای تداخلی، عباراتی را شامل می شوند که در معادلات حرکت محور حسگر و محور تحریک وجود دارند و به شکل ضرایب فنریت و میرایی که در موقعیت و یا سرعت خطی ضرب شده اند، ظاهر می شوند و به این شکل یک تداخل بین معادلات حرکت محور های حسگر و محور تحریک به وجود می آورند. پارامترهای میرایی تداخل معمولا کوچک هستند و در برابر ترمهای فنریت تداخلی قابل مقایسه نیستند. در نتیجه یک سیستم کنترلی می بایست وجود داشته باشد تا عملکرد ژیروسکوپ را بهبود بخشد و پایداری سیستم را تضمین کند. برای حذف اغتشاشات و رسیدن به عملکرد مقاوم در برابر نامعینی های مدل سازی ژیروسکوپ های MEMS، روش های کنترلی پیشرفته می بایست به کار گرفته شود. دو نوع کنترل متداول در مورد ژیروسکوپ های MEMS عبارتند از: کنترل دو محور ارتعاشی(یا مد) ژیروسکوپ، و تخمین نرخ چرخشی متغیر با زمان[۳۴].کنترلر تطبیقی مدل مرجع (MRAC) یکی از از روش های متداول در کنترل تطبیقی است. این ساختار به شکل قدیمی آن برای کنترل سیستم های خطی در حضور نامعینی های پارامتری طراحی شد. با توسعه نظریه پایداری لیاپانف، این نظریه برای بهبود MRAC مورد استفاده قرار گرفت. این نظریه شرط کافی را برای عملکرد پایدار سیستم بدون لحاظ نمودن مشخصات فرکانسی کنترلر به دست آمده را فراهم می سازد. شمای کلی یک MRAC در شکل ۱-۴ نمایش داده شده است. مهمترین مشکل در به کارگیری الگوریتم MRAC با بهره های بالا، حساسیت زیاد سیستم به تاخیر زمانی سیستم می باشد. در مراجع [۳۵و ۳۶] این مشکل را به طور مفصل توضیح می دهند و یک اسلوب جدید برای طراحی کنترلر تطبیقی ارائه می کنند. کنترلر حاصل از تطبیق پذیری بالایی برخوردار است و پاسخ فرکانسی دلخواهی را با باند عملکردی قابل محاسبه به صورت تحلیلی ارائه می کند. به علاوه با توجه به [۳۷، ۳۸ و ۳۹] بر خلاف الگوریتم MRAC متداول، روش تطبیقی یاد شده دارای تضمین پایداری در برابر تاخیر زمانی در عین تطبیق پذیری بالا خواهد بود.
در زیر به پاره ای از تایخچه ای از کارهای انجام پذیرفته در زمینه کنترل تطبیقی و کنترل MEMS اشاره می شود:
استروم[۲۷]، ایونوا و سان [۴۰] و تائو[۲۹] کنترل تطبیقی مدل مرجع را توضیح می دهند. در سالهای اخیر، فعالیت های زیادی برای بهبود عملکرد کنترلر های تطبیقی صورت پذیرفته است که برای اشاره به تعدادی از آنها می توان از [۳۸، ۳۹، ۴۱، ۴۲و ۴۳] نام برد. یک قانون تطبیقی و تلفیق آن با شناسایی پارامترها، به صورت تحلیلی توسط فرادکف و آندریفسکی[۳۴ و ۴۴] پیشنهاد گردید. کائو و هواکیمیان [۳۹، ۴۵ و ۴۶] یک ساختار کنترلی جدید ارائه نمودند که تضمین می کند که ورودی و خروجی یک سیستم خطی نامعین از ورودی و خروجی یک سیستم دلخواه تبعیت کنند. زارع [۴۷ و ۴۸] از این کنترل تطبیقی یاد شده را برای کنترل برخی سیستم های پروازی بهره گرفت. برخی الگوریتم های کنترلی نیز برای کنترل ژیروسکوپ MEMS توصیه شده اند. فی و باتور [۴۹]یک کنترل تطبیقی مد لغزشی را برای کنترل ژیروسکوپ MEMS استخراج کردند تا سرعت زاویه ای را تعیین کند. باتور [۳۲] یک کنترلر مد لغزشی ارائه نمود که با ترکیب با یک استراتژی کنترلی تعدیل نیرو ترکیب شده است و سرعت زاویه ای را تخمین می زند. للاند[۴۱] یک کنترلر تطبیقی برای تنظیم فرکانس طبیعی محور تحریک یک ژیروسکوپ ارتعاشی ارائه کرد. یک کنترلر تطبیقی نیز در [۳۳] ارائه شده است که هر دو محور را تحریک می کند و تمام اعمال ژیروسکوپ را کنترل می نماید.
کار اصلی انجام شده در این بخش طراحی یک کنترلر تطبیقی مدل مرجع بهبود یافته برای یک ژیروسکوپ ارتعاشی MEMS است به طوریکه امکان تخمین سرعت زاویه ای و کلیه پارامترهای نامعین ژیروسکوپ فراهم آید و اثبات امکان استفاده از این کنترلر در چنین سیستم هایی می باشد. با توجه به جبرانسازی سریع، با انتخاب مناسبی از پارامتر های کنترلر، یک تخمین سریعتر و دقیقتر از پارامترهای سیستم در دسترس خواهد بود.
در این بخش بررسی عملکرد یک کنترلر تطبیقی مدل مرجع بهبود یافته برای یک ژیروسکوپ MEMS مورد توجه قرار خواهد گرفت. با بهره گرفتن از این الگوریتم کنترل تطبیقی، یک تخمین از سرعت زاویه ای و ضرایب میرایی و فنریت سیستم به صورت زمان حقیقی در اختیار خواهد بود. با تغییر ورودی مدل مرجع متداول، امکان وارد نمودن یک فیلتر پایین گذر به منظور حذف نوسانات ناخواسته حاصل از بهره تطبیق بالا فراهم می شود. این تکنیک تطبیقی جدید جبرانسازی سریع را برای تغییرات بزرگ در دینامیک سیستم را ممکن می سازد و این مسئله به نوبه خود تخمین یکنواختی را از سرعت زاویه ای مسیر می نماید و قوام بالایی در برابر تغییر پارامترهای سیستم و در برابر اغتشاشات خارجی ایجاد می کند. پایداری مجانبی کنترلر تطبیقی مذکور با بهره گرفتن از روش مستقیم لیاپانف تضمین می گردد. نتایج شبیه سازی، موثر بودن روش کنترلی مورد نظر را تایید می کنند.