۳-۵- روایی(قابلیت اعتبار)^[۴۹]

مقصود از روایی این است که مقیاس و محتوای ابزار یا سؤالات مندرج در ابزار دقیقاً متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد(حافظ نیا، ۱۳۸۶، ۱۵۵). روایی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای تحقق بخشیدن به آن درست شده است اشاره می‌کند (دانایی فرد و همکاران، ۱۳۸۷) در این پژوهش با بهره گرفتن از روش قضاوتی برای سنجش روایی ابزار اندازه گیری تحقیق بدین صورت عمل شده که سؤالات آزمون با مطالعه و بررسی منابع مطالعاتی مختلف تهیه شده و سپس با بهره گرفتن از نظرات چند تن از اساتید مسلّط به موضوع و نیز چند نفر از آزمودنی‌های تحقیق روایی سؤالات مورد سنجش قرار گرفت. مفهوم روائی (اعتبار) به این پرسش پاسخ می­دهد که ابزار اندازه ­گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می­سنجد. بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازه ­گیری نمی­ توان به دقت داده ­های حاصل از آن اطمینان داشت.

در این تحقیق روایی محتوایی با بهره گرفتن از تحلیل عاملی اکتشافی مد نظر بوده است.
جدول۳-۲- روایی پرسشنامه های تحقیق

۳-۶- پایایی(قابلیت اعتماد ابزار اندازه‌گیری)^[۵۰]

پایایی یکی از ویژگی­های فنی ابزار اندازه ­گیری (پرسشنامه) است. مفهوم یاد شده با این امر سروکار دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسان بدست می­دهد. برای محاسبه ضریب پایایی یا قابلیت اعتماد، شیوه ­های مختلفی بکار برده می­ شود، که از آن جمله می‌توان به اجرای دوباره (روش بازآزمایی)، روش موازی (همتا)، روش تنصیف (دو نیمه کردن عبارات پرسشنامه و محاسبه همبستگی نمرات دو دسته)، روش کودر- ریچاردسون و آلفای کرونباخ اشاره کرد. کسانی که برای تحلیل داده ­های خود از نرم افزار SPSS استفاده می­ کنند، می‌توانند قابلیت اعتماد ابزار اندازه ­گیری را با روش آلفای کرونباخ محاسبه نمایند که البته برای محاسبه آن فرمولی نیز وجود دارد. هر چه درصد بدست آمده به ۱۰۰% نزدیک‌تر باشد بیان‌گر قابلیت اعتماد بیشتر پرسشنامه است (مقیمی، ۱۳۸۵: ۳۵).فرمول محاسبۀ آلفای کرونباخ به شرح زیر می باشد:
K: تعداد زیر مجموعۀ سؤال‌های پرسشنامه
: واریانس نمرات هر زیر مجموعه
: واریانس کل
معمولاً آلفای کمتر از ۶/۰ پایایی ضعیف، ۶/۰ تا ۸/۰ قابل قبول و بالاتر از ۸/۰ نشان دهندۀ پایایی بالا می‌باشد. بدیهی است که هر چه این عدد به یک نزدیک‌تر باشد بهتر است(سکاران، ۱۳۸۸، ۳۸۵).
در این تحقیق همان‌طور که ذکر شد پس از جمع‌ آوری داده ها از نمونۀ اولیه، داده‌ها وارد نرم افزارSPSS 19گردید و ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که نتایج در جدول شماره ۳-۳ نشان داده شده است:
جدول۳-۳- ضرایب پایایی ابعاد تحقیق