۳-۴-۳-۲- بررسی روایی و پایایی پرسشنامه
یک آزمون خوب باید از تعدادی ویژگی مطلوب مانند عینیت، سهولت اجرا، عملی بودن، سهولت تعبیر و تفسیر، روایی و پایایی برخوردار باشد. مهم‌ترین موارد ذکر شده در این ویژگی‌ها، روایی و پایایی است. که در اینجا به بررسی این دو مورد پرداخته می‌شود. اگر پرسشنامه دارای این دو معیار باشد این بدان معنی است که میزان یا درصد اشتباه محقق در اندازه‌گیری ملاک‌ها و عوامل مورد نظر، اگر صفر نباشد به حداقل ممکن می‌رسد. پس روایی و پایایی نقطه مقابل اشتباه در اندازه‌گیری‌ها هستند. به طوری که هرچه میزان اشتباه محقق در مورد ملاک‌ها و عوامل اندازه‌گیری کمتر باشد اعتبار و قابلیت آن در اندازه‌گیری بیشتر می‌باشد. اعتبار در اندازه‌گیری را روایی[۷۶] و قابلیت اعتماد را پایایی[۷۷] می‌گویند(حافظ نیا، ۱۳۸۴، ص۱۵۷).
روایی به این پرسش پاسخ می‌دهد که آیا پرسشنامه همان چیزی را اندازه‌گیری می‌کند که واقعاً در پی سنجش آن هستیم یا خیر. روایی آزمون عبارت است از توانایی ابزار مورد نظر در اندازه‌گیری صفتی که آزمون برای اندازه‌گیری آن ساخته شده است و شامل روایی صوری، روایی پیش‌بینی، روایی محتوا و … می‌باشد(سرمد و همکاران، ۱۳۸۵، ص۱۷۰).
از میان روش‌های متعددی که برای تعیین اعتبار اندازه‌گیری وجود دارد، روایی صوری و روایی عاملی برای این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است. بدین صورت که از تعدادی از صاحب‌نظران و محققان در زمینه تحقیق، در رابطه با میزان درستی و شفافیت سؤالات پرسشنامه نظرخواهی به عمل می‌آید؛ که بدین ترتیب از متخصصان صاحب‌نظر در این رشته از جمله استاد راهنما و استاد مشاور و دیگر اساتید مرتبط، نظرخواهی به عمل آمد که آن‌ها اعتبار پرسشنامه را تأیید کردند. در این تحقیق برای افزایش روایی، ابزارهای زیر مورد استفاده قرار گرفته است:
۱- استفاده از نظرات اساتید راهنما و مشاور و سایر اساتید مرتبط با موضوع.
۲- مطالعه مقالات، کتب و مجلاتی که از این پرسشنامه یا پرسشنامه‌های مشابه استفاده کرده‌اند.
روایی عاملی متغیرها در در بخش تحلیل عاملی مورد بررسی قرار می گیرد.
پایایی یک وسیله اندازه‌گیری، عمدتاً به دقت نتایج حاصل از آن اشاره می‌کند. پایایی به: دقت، اعتمادپذیری، ثبات یا تکرارپذیری نتایج آزمون اشاره می‌کند. پایایی ابزار، عبارت است از این که اگر یک وسیله اندازه‌گیری که برای سنجش متغیر و صفتی ساخته شده در شرایط مشابه در زمان یا مکان دیگر مورد استفاده قرار گیرد، نتایج مشابهی از آن حاصل شود. قابلیت اعتماد نشانگر آن است که تا چه اندازه ابزار اندازه‌گیری، ویژگی‌های باثبات آزمودنی یا ویژگی‌های موقتی و متغیر وی را می‌سنجد. برای تعیین پایایی پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. این روش برای محاسبه هماهنگی‌های درونی ابزارهای اندازه‌گیری از جمله پرسشنامه‌ها یا آزمون‌هایی که خصیصه‌های مختلفی را اندازه‌گیری می‌کنند به کار می‌رود. ضریب آلفای کرونباخ توسط کرونباخ[۷۸] ابداع شده و یکی از متداول‌ترین روش‌های اندازه‌گیری اعتمادپذیری یا پایایی پرسشنامه‌ها است(حافظ نیا، ۱۳۸۴، ص۱۵۸).
برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره‌های هر زیرمجموعه سؤال‌های پرسشنامه یا زیر آزمون و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با بهره گرفتن از رابطه زیر مقدار ضریب آلفای کرونباخ را محاسبه کرد(سرمد و همکاران، ۱۳۸۵، ص۱۶۹).
رابطه ۳-۵
α= ضریب پایایی کل آزمون
J= تعداد سؤالات پژوهش
j2= واریانس مربوط به سؤال jام
= واریانس کل سؤالات آزمون
هر چه این معیار به مقدار یک نزدیک‌تر باشد نشان‌دهنده پایایی بالا و هر چه این مقدار به صفر نزدیک‌تر باشد نشان‌دهنده عدم پایایی پرسشنامه می‌باشد. کرونباخ، ضریب پایایی ۴۵% را کم، ۷۵% را متوسط و قابل قبول و ضریب پایایی ۹۵% را زیاد پیشنهاد کرده است.
در این پژوهش با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS، آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است. پس جمع اوری نمونه مقدماتی(۳۰ عدد پرسشنامه)، پایایی با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه و ابعاد آن محاسبه گردید که نتایج حاصل در جدول زیر آورده شده است.
-
- آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه
| ابعاد اصلی | مولفه ها | تعداد گویه | آلفای کرونباخ |
| آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت | استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات | ۵ | ۷۸۶/۰ |
| شبکه ارائه خدمت | ۴ | ۷۵۲/۰ | |
| زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات | ۶ | ۷۵۵/۰ | |
| فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی | ۴ | ۸۳۰/۰ |
