G’ = ۱ - (G / 255)
B’ = ۱ - (B / 255)

2. 2. Black = min (R’, G’, B’)

2. 2. Cyan = (R’ - Black) / (1 - Black)

Magenta = (G’ - Black) / (1 - Black)
Yellow = (B - Black) / (1 - Black)
۱-۸-۳- تبدیل RGB به مدلهای HIS، HSV و HSL
برای محاسبه پارامترهای رنگی نظیر H، SHSI، SHSV، VHSV، L، I و کروما ^[۱۸]۱ از پارامترهای R، G و B که قبلا به دست آمده است، در برنامه از الگوریتم زیر استفاده می‌شود ]۴[:

Convert the R, G and B values to the range 0 - 1, by dividing each color value to 255.
Find min and max values of R, G and B.
I = (R + G + B)/3
L = (max + min)/2
V = Max (R, G, B)
Chroma = Max - Min
If the max and min colors are the same, S is defined to be 0, and H is undefined but in programs usually written as 0
Otherwise
S_HSL = Chroma / (1 – ۲L - 1)
S_HSV = Chroma/V
S_HSI = ۱-Min/I
For H
If R = max H = /6
If G = max H = [2.0 + (B - R)/(max - min)]/6
If B = max H = [4.0 + (R - G)/(max - min)]/6
۱-۸-۴- محاسبه مدل رنگی XYZ:
برای به دست آوردن سه پارامتر رنگی X، Y و Z از مدل رنگی RGB ابتدا این مدل رنگی به مقیاس ۰ تا ۱ برگردانده شده، سپس توسط ماتریسهای موجود، تبدیل انجام گرفته است. به این ماتریسها، ماتریسهای تبدیل^[۱۹]۲ گفته می‌شود. در این مدل رنگی، Y نشان دهنده میزان تابندگی رنگ، و X و Z نشان دهنده مکان فضایی رنگ در محور مختصات دو بعدی می‌باشند ]۴[.

۱-۹- روش اسکنومتری
استفاده از اسکنر برای آنالیز تصویر به جای دستگاه طیف نورسنج را روش اسکنومتری می‌نامیم. در این روش، تصویر دیجیتالی لکه رنگی نمونه پس اسکن به برنامه آنالیز رنگ منتقل می‌شود و در آنجا توسط الگوریتمهای مختلف به پارامترهای سازنده تجزیه می‌شود. با بررسی‌های مختلف می‌توان روابط خطی مناسب بین یک یا چند پارامتر رنگی و غلظت گونه آنالیت را به دست آورد. در شکل زیر نمایی از نرم افزار تجزیه رنگ نشان داده شده است.
شکل ۱– ۸- نمایی از نرم افزار تجزیه رنگ
۱-۱۰- اسکنر
اسکنرها از یک لامپ موسوم به لامپ فلورسانس کاتدی سرد^[۲۰]۱ و یک آشکارساز از نوع ابزار تزویج بار^[۲۱]۲ ساخته شده است. با حرکت لامپ فلورسانس روی صفحه مورد نظر، نوری حاوی سه رنگ اصلی قرمز، سبز و آبی با طول موجهای مشخص (شکل زیر) به صفحه تابانده می شود، شدت سه طول موج فوق در تابش انعکاس یافته توسط آشکارساز بررسی شده و به صورت دیجیتالی (رقمی) به نرم افزار منتقل می‌شود.
شکل ۱– ۹- لامپ کاتدی در اسکنر
لامپهای کاتدی سرد، از الکترودی از جنس نیکل، مولیبدن، نئوبیوم و یا آلیاژهای مختلف درست شده است که در حبابی حاوی گاز نئون، آرگون و بخار جیوه قرار دارد. این الکترود داغ شده و باعث برانگیخته شدن گازها می‌شود. نتیجه اینکه ترکیبی از طیفهای برانگیختگی این گازها، در سه ناحیه قرمز، سبز و آبی دارای ماکسیمم نشر می‌باشد.
نمودار ۱-۴- طیف های بر انگیختگی گازها در لامپ اسکنردر سه ناحیه قرمز،سبز ،آبی
۱- ۱۱- مفاهیم حسگرها
حسگرها را می‌توان به عنوان ابزاری برای اندازه‌گیری غلظت آنالیت همراه با یک پارامتر فیزیکی مانند فشار، دما و… تعریف نمود ]۱۰[ و به دو دسته فیزیکی و شیمیایی طبقه‌بندی می‌شوند. در حسگر فیزیکی یک پدیده فیزیکی اندازه‌گیری می‌شود، اما حسگر شیمیایی ^[۲۲]۱وسیله ای است که اطلاعات مستقیمی را در ارتباط با ترکیب شیمیایی محیط اطراف خود ارائه می‌دهد و دارای مبدل ^[۲۳]۲فیزیکی و یک لایه گزینشگر شیمیایی می‌باشد. به طور کلی یک حسگر مراحل آماده‌سازی نمونه مانند نمونه برداری، رقیق سازی، افزایش واکنشگر و … نیاز ندارد زیرا انجام چنین مراحلی باعث ایجاد خطا در اندازه‌گیرهای تجزیه‌ای می‌شود ]۱۱[. از کاربرد‌های حسگر شیمیایی می‌توان در اندازه‌گیری‌های زیست محیطی و بیوشیمیایی برای تعیین آلاینده‌های مختلف فلزی و غیر‌فلزی ]۱۲، ۱۳[ و همچنین استفاده آن در صنایع غذایی ]۱۴[ و داروسازی ]۱۵[ اشاره نمود.
۱-۱۲- انواع حسگرهای شیمیایی
تکنولوژی حسگرهای شیمیایی فرآیندهای کلیدی تشخیص شیمیایی آنالیت‌ها و ما بعد انتقال سیگنال تجزیه‌ای را شامل می‌شود ]۱۶[. اصولا حسگرهای شیمیایی بر اساس نوع مبدل مورد استفاده برای تبدیل تغییر شیمیایی به یک سیگنال قابل پردازش، دارای عملکرد متفاوتی بوده و بر این اساس به چهار دسته تقسیم می‌شوند: ۱- حسگرهای گرمایی ^[۲۴]۳۲- حسگرهای جرمی ^[۲۵]۴۳- حسگرهای الکتروشیمیایی ^[۲۶]۵۴- حسگرهای نوری ^[۲۷]۶٫ از میان این حسگرها، انواع الکتروشیمیایی و نوری گستردگی بیشتری داشته و بیش از همه توسعه یافته اند. اگرچه حسگرهای الکتروشیمیایی قدمت بیشتری نسبت به حسگرهای نوری دارند ولی حسگرهای نوری با توجه به اینکه جدیدترین گروه در بین انواع حسگرها می‌باشند، توجه نظر ویژه کسب کرده‌اند. دلایل متعددی برای توجه نظر به این حسگرها وجود دارد، وسایل نوری لازم جهت استفاده در این حسگرها قبلا توسعه یافته‌اند. این حسگرها در قابلیت کاربرد اندازه‌گیری از راه دور^[۲۸]۷و ساخت مینیاتوری ردیاب یا کاوشگرهای کوچک توسعه روز افزون پیدا کرده‌اند ]۱۱[.
حسگرهای شیمیایی شامل لایه حس کننده‌ای هستند که در اثر برهمکنش گونه شیمیایی (آنالیت) با این لایه، سیگنال الکتریکی ایجاد می شود. سپس این سیگنال تقویت و پردازش می‌شود ]۱۱[.
شکل ۱-۱۰- شمایی از یک حسگر شیمیایی ]۱۱[
۱-۱۲-۱- حسگرهای الکتروشیمیایی
توسعه یک حسگر حساس و خوب برای اندازه‌گیری آلاینده‌های سمی و مضر یک موضوع مهم برای شیمیدان‌های تجزیه‌ای بوده است و تلاش‌های متعددی در این راستا در سالهای گذشته انجام شده است. حسگرهای الکتروشیمیایی بزرگترین و قدیمی ترین گروه از حسگرهای شیمیایی می‌‌باشند. بر اساس کارهای منتشر شده حسگرهای الکتروشیمیایی به مراتب رایج‌تر هستند و ما بعد کارها با حسگرهای نوری توسعه یافت. این موضوع را می‌توان از حجم مطالعات به کار رفته در این زمینه نتیجه گرفت ]۱۳[. تعداد زیادی از این حسگرها، امروزه به صورت تجارتی ساخته و به بازار عرضه می‌شوند و تعداد دیگری هنوز در مراحل توسعه و گسترش و اصلاح هستند پاسخ ایجاد شده در این حسگرها از برهمکنش بین شیمی و الکتریسته ناشی می‌شود. این نوع حسگرها را بر اساس نوع اندازه‌گیری در آنها، به سه دسته تقسیم می‌شوند: حسگرهای پتانسیومتری (اندازه گیری ولتاژ سل)، حسگرهای آمپرومتری (اندازه گیری جریان سل)، حسگرهای هدایت سنجی (اندازه گیری هدایت) ]۱۳[.
۱-۱۲-۲- حسگرهای نوری
در طی دو دهه گذشته، حسگرهای شیمیایی بر پایه روش های نوری به سرعت رشد نموده و در بسیاری از زمینه‌ها مانند کنترل فرایندهای صنعتی ]۱۷[، تهیه زیست حسگرها ]۱۷، ۱۸ [و نیز آنالیزهای محیطی و کلینیکی کاربرد وسیعی پیدا نموده‌اند ]۱۹،۲۰[.
۱-۱۲-۳- حسگرهای شیمیایی نوری
حسگرهای شیمیایی نوری جدیدترین گروه از خانواده حسگرهای شیمیایی هستند ]۲۱[. در حسگرهای شیمیایی نوری بطور معمول از یک غشای پلیمر یا مواد متخلخل حاوی ترکیبات فعال که نسبت به گونه مورد اندازه‌گیری پاسخ نوری و گزینش پذیری مطلوبی داشته باشد، به عنوان لایه حسگر (لایه سنجش( استفاده می‌شود و تغییر در خصوصیات نوری ترکیب فعال غشاء (لایه حسگر) است که از طریق بر هم کنش با آنالیت سیگنال نوری را ایجاد می‌کند ]۲۲[.
۱-۱۲-۴- حسگرهای نوری یونی
حسگرهای نوری یونی جزء حسگرهای شیمیایی نوری می‌باشند. این دسته از حسگرها به دلیل وجود وسایل نوری مختلفی از قبیل هادی موج^[۲۹]۱، فیبر نوری ^[۳۰]۲و … گسترش زیادی یافته‌اند ]۲۳[ و برای اندازه‌گیری گونه‌های مختلف کاتیونی و آنیونی در محیط‌های آبی استفاده می‌شوند ]۲۴[.
۱-۱۲-۵- اپتود- اپترود