تجارب خاص: در کل تجارب خاص م. جب جلب توجه تماشاگران می­ شود. تجارب خاص ممکن است شامل حضور یک ستاره، شکستن رکورد ورزشی و. . . این تجارب خاص می ­تواند در مصرف کنندگان این احساس را ایجاد کند که صرف هزینه برای خرید بلیط چنین مسلبقه­ای ارزشش را دارد.

عوامل ترویجی: استراتژی­ های ترویج خصوصا وقتی با تخفیف، ضمانت فروش و امتیاز انحصاری همراه باشد اثر مهمی بر حضور تماشاگران دارد. اقداماتی مثل جایزه، ارسال نامه الکترونیک، ترویج بازی آینده و دیگر مواردبه افزایش حضور تماشاگران کمک می­ کند
فعالیت­های متنوع: دسترسی به فعالیت­های متنوع بر تصمیم تماشاگران اثر گذار است هر چند این عامل ممکن است تنوع تعداد حضور تماشاگران را در هفته­های مختلف به همراه داشته باشد، اما ممکن است بیان کننده کاهش تعداد تماشاگران در طولانی مدت باشد (کشکری، ۱۳۹۰).
ج: رفتار مصرف کنندگان:
عوامل بسیار زیادی بر روی رفتار خرید مصرف کننده اثر می­گذارند. رفتار خرید به هیچ وجه ساده نیست اما درک این رفتار نیز برای مدیران بازاریابی بسیار حیاتی است. رفتار خرید مصرف کننده عبارت است از رفتار خرید مصرف کنندگان نهایی، یعنی افراد و خانوار­هایی که کالا و خدمات را برای هدف مشخصی خریداری می­نمایند. مجموعه ایی از تمامی این مصرف کنندگان نهایی بازار مصرفی را ایجاد می­ کند. (اسمائیل پور، ۱۳۸۴). الگوی رفتار مصرف کننده: معمولاً هر مصرف کننده در روز، خرید­های زیادی می­ کند و در این باره تصمیمات متعدد می­گیرد. بیشتر شرکت­هایی که درباره رفتار خرید مصرف کننده به تحقیق می­پردازند، می­کوشند درباره آنچه را که مصرف کنندگان می­خرند، شیوه و تعداد خرید، مکان خرید و علت خرید پاسخ­های مناسبی بیابند. بازاریاب­ها می­توانند برای یافتن پاسخ­هایی برای پرسش­هایی که درباره نوع خرید، مقدار و محل خرید مصرف کننده مطرح می­ شود، تحقیقات و مطالعاتی بنمایند؛ ولی آگاهی یافتن از علت­های رفتار مصرف کننده یا خریدار چندان ساده نیست، اغلب این پاسخ­ها در ذهن، فکر و مغز مصرف کننده وجود دارد. پرسش اصلی برای بازاریاب­ها چنین است: مصرف کنندگان در برابر تلاش­ های بازاریابی شرکت چه واکنشی از خود نشان می­ دهند؟ اگر شرکتی بتواند از شیوه­ای که مصرف کنندگان در برابر انواع و اقسام محصولات تولید، قیمت و تبلیغات واکنش نشان می­ دهند، آگاه شود، نسبت به شرکت­های رقیب از امتیاز بزرگی بهره مند خواهد بود. توجه کردن به الگوی انگیزش - واکنش نقطه آغاز است. رفتار خریدار بر اساس این الگو قرار دارد.
در این نمودار نشان داده می­ شود که عوامل انگیزشی مختلف و بازار یابی وارد جعبه سیاه مصرف کننده می­ شود و او واکنش­های مشخصی از خود نشان می­دهد. بازاریاب­ها باید بتوانند این مطلب را درک کنند که در جعبه سیاه خریدار چه چیزی وجود دارد. محرک­های بازاریابی از محصول، قیمت، توزیع و ترویج و گسترش تشکیل می­ شود. محرک­های دیگر عبارتند از: عوامل اصلی که در محیط خریدار وجود دارند یا رخ می­ دهند. آن­ها عبارتند از عوامل اقتصادی، فناوری، سیاسی و فرهنگی. تمام این محرک­ها وارد جعبه سیاه خریدار می­شوند و در آنجا به مجموعه ­ای از واکنش­های قابل مشاهده خریدار تبدیل می­گردند. این واکنش­های قابل مشاهده به صورت زیر پدیدار می­شوند: انتخاب محصول، انتخاب نام و نشان تجاری خاص، انتخاب واسطه، زمان خرید و مقدار خرید (پارسائیان، ۱۳۸۳).
عواملی که بر رفتار مصرف کننده اثر می­گذارند: عوامل روانی، شخصی (دموگرافی)، فرهنگی و اجتماعی بر رفتار مصرف کننده اثرات شدید می­گذارند. اگرچه بازاریاب­ها نمی ­توانند هیچ نوع کنترلی بر این عوامل اعمال نمایند، ولی این بدان معنی نیست که از آن­ها غافل بمانند.
عوامل فرهنگی: فرهنگ از اصلی­ترین علت­های خاص برای رفتار شخص است. انسان بسیاری از رفتار­های خود را می­آموزد. یک بچه در اثر زندگی در یک جامعه خاص، ارزش­ها، پنداشت­ها یا برداشت­ها، خواسته ­ها و رفتار­های اصلی را از خانواده و سایر نهاد­های مهم جامعه می­آموزد. فرهنگ دارای زیر مجموعه­هایی می­باشد که عبارتند از: ملیت، مذهب، نژاد و ناحیه جغرافیایی. هر گروه یا جامعه یک فرهنگ دارد و در کشور­های مختلف فرهنگ­ها و گونه­ های متفاوت بر رفتار خریداران اثر می­گذارند. بازاریاب­ها باید فرهنگ گروه هدف را بشناسند و استراتژی بازاریابی خود را با آن­ها ساز گار نمایند.
عوامل اجتماعی: عوامل اجتماعی مثل گروه­ ها­ی کوچک مصرف کننده، خانواده و مقام یا نقش اجتماعی بر رفتار مصرف کننده اثر می­گذارند.
عوامل شخصی و دموگرافی: ویژگی­های شخصی، مثل سن، مرحله­هایی که شخص در چرخه
زند گی در آن قرار گرفته است، شغل، وضع اقتصادی، شیوه زندگی، شخصیت و ادراک
خویشتن بر تصمیماتی که شخص در مورد خرید کالا­ها و خدمات می­گیرد اثر می­گذارند
(کاتلر و همکاران، ۱۹۹۱).
دموگرافی یا جمعیت شناسی عبارت است از آمار حیاتی و یا آمار احوال شخصیه که یک جمعیت را توصیف می­ کند. مانند سن، جنسیت، تحصیلات و غیره. دموگرافی در واقع اولین قدمی است که در جهت درک رفتار مصرف کننده برداشته می­ شود.
موارد استفاده دموگرافی: رفتار مصرف کننده را صرفاً با اطلاعات آمار نمی­ توان تعیین نمود بلکه برای مشخص نمودن رفتار، باید عوامل روانی، اجتماعی و اقتصادی را در کنار آن بکار برد. اما به دلیل سادگی در اندازه گیری و جمع آوری اطلاعات، دموگرافی بیشتر مورد استفاده قرار می­گیرد.
به عنوان مثال پرسیدن سن، شغل، تحصیلات، محل اقامت، و یا تعداد اعضای خانواده کار مشکلی نیست اما بدست آوردن پاسخ صحیح در مورد اینکه چرا شخص از پوشاک خارجی استفاده می­ کند ممکن است دور از واقعیت باشد، یعنی پاسخ ممکن است دوام و زیبایی باشد در حالی که واقعیت می ­تواند پرستیژ و یا مورد قبول واقع شدن در بین دوستان باشد.
از عوامل دموگرافی که می ­تواند بر رو تصمیم خرید مصرف کنندگان اثر بگذارد مکان، جنسیت، شغل، تحصیلات، منحنی زندگی و عوامل اقلیمی مورد بررسی قرار داده می­ شود
۱-مکان: محل زندگی مصرف کننده اثر بسیار مهمی در رفتار خرید وی دارد. این که مصرف کننده در کجا زندگی می­ کند همگی در نوع کالا­هایی که شخص می­خرد و همچنین بر روی خرید وی تأثیر می­ گذارد.
۲-جنسیت: چون فرهنگ زن و مرد تفاوت دارد، بنابراین رفتار خرید آن­ها نیز متفاوت است.
۳-شغل: شغل یک شخص بیانگر بسیاری از جنبه­ های رفتار وی می­باشد. نه تنها شغل انسان معرف درآمد و در نتیجه قدرت خرید وی می­باشد بلکه نشانگر این است که چگونه ساعات بیداری وی سپری می­ شود. شغل فرد، تحصیلات، وضعیت اجتماعی و منطقه مسکونی وی را برای یک بازاریاب مجسم می­سازد. رفتار خرید مردم با شغل آن­ها در ارتباط است، بنابراین اطلاعات مربوط به شغل آن­ها برای مدیران بازاریابی از اهمیت ویژه­ای برخودار است.
۴-تحصیلات: درجه تحصیلی در رفتار خریدار مؤثر است. تحصیلات باعث تغییر نگرش، باور، ارزش و رفتار افراد می­ شود. تحصیلات نه تنها با درآمد رابطه مستقیمی دارد بلکه در سبک خرج کردن نیز اثر می­ گذارد. اگر کالا و خدمتی برای افراد تحصیل کرده در نظر گرفته شده است ضمن اینکه لازم است ویژگی­های محصول، قیمت و عرضه آن متفاوت باشد باید از تبلیغات نیز به گونه ­ای دیگر بهره گرفته شده باشد. پژوهش­های به عمل آمده نشان می­دهد که افراد تحصیل کرده به بحث­ها دو جانبه واکنش مثبت­تر نشان می­ دهند.
۵-سن و منحنی زندگی: مردم در طول زندگی خود خریدار کالا­ها و خدمات متفاوتی هستند. در دوران طفولیت مصرف کننده غذای کودک­اند. در دوران رشد و بلوغ همه نوع مواد غذایی را
مصرف می­ کنند و در سال­های واپسین زندگی احتمالاً به رژیم غذایی خاصی پناه می­برند. سلیقه
مردم در انتخاب لباس، اسباب و اثاثیه و تفریحات، شدیداً تحت تأثیر سن آنان قرار دارد
(اسمائیل پور، ۱۳۸۴).
عوامل روانی:
به هنگام خرید عوامل روانی انگیزش، ادراک، یادگیری، نگرش و باور­ها بر رفتار شخص اثرمی­گذارند (پارسائیان، ۱۳۸۳). در برخی از موارد متغیر­های اقتصادی نقش عمده­ای در تصمیم خرید مصرف کننده دارند. به عنوان مثال خرید باتری اتومبیل بیشتر با توجه به عوامل اقتصادی و فنی صورت می­گیرد. اما در اکثر تصمیم­های خرید، عوامل اجتماعی و روانی با شدت و ضعف متفاوت دخالت دارند. به ندرت می­توان فردی را یافت که لباس جدید خریداری نماید و در نظر نگیرد که لباس مورد نظر برازنده اش می­باشد یا خیر، و این که با سن و سال و به طور کلی با شخصیتی که برای خود متصور است هماهنگی دارد یا نه. به طور کلی رفتار انسان توسط یک محرک ایجاد می­گردد. به عبارت دیگر اگر اثر محرک را ورودی و یا داده­ی فرد فرض کنیم، خروجی و یا ستاده رفتار می­باشد، محرک در واقع مانند ماشه­ای است که حرکت را ایجاد می­ کند
۶٫۲٫ مدل نظری تحقیق و پیشینه تحقیق:
با توجه به تحقیق و یافته­های بیون و همکاران (۲۰۱۰) فاکتور­های تیم خانگی، تیم مقابل، ملاحضات اقتصادی، ترویج بازی و یرنامه ریزی مناسب ۵ عامل مهم در ایجاد تقاضای بازار در
لیگ­های ورزشی می­باشد و با توجه به اینکه هر ۵ فاکتور قبل از حضور تماشاگران اگر مورد توجه قرار گیرند و تقویت شوند می­توانند باعث تقاضای بیشتر و درنهایت حضور بیشتر تماشاگران شوداز این رو این پژوهش مدل نظری عوامل موثر بر ایجاد تقاضای بازار را به صورت زیر پیشنهاد می­ کند.
تیم خانگی
تیم مقابل
ملاحضات اقتصادی
ترویج بازی
برنامه ریزی مناسب
ایجاد تقاضا بازار
حضور تماشاگران
شکل ۵٫۲٫ مدل نظری مفروضی عوامل موثر بر ایجاد تقاضای بازار ورزشی
۱٫۶٫۲٫ تحقیقات انجام شده در داخل:
تحقیقیاتی که در مورد عوامل تأثیر گذار بر حضور تماشاچیان در کشور انجام شده است به شرح زیر است. رحیمی (١٣٨٠) به بررسی عوامل مؤثر در مدیریت ایمنی استادیوم­های فوتبال کشور از دیدگاه تماشاچیان، بازیکنان، و مدیران اجرایی پرداخت. در قسمتی که به بررسی علل آمدن تماشاچیان به استادیوم پرداخته بود لذت بردن از تماشای بازی و سپس حمایت از تیم مورد علاقه بیشترین درصد علت حضور را به خود اختصاص داده بود. قراخانلو و نیسیان (۱۳۸۴)، به بررسی نگرش اقشار مختلف در خصوص حضور تماشاچیان زن در میادین و رقابت­ها ورزشی مردان پرداختند در این تحقیق عمده­ترین دلیل تماشای مسابقات در ورزشگاه­ها از نظر اقشار مختلف علاقه به دیدار مسابقات، ایجاد انگیزه در جوانان برای ورزش کردن و کسب مقام قهرمانی برای ورزشکاران بود تحقیقی که در مورد عوامل تأثیر گذار بر حضور تماشاچیان در کشور انجام شده است توسط معصومی (۱۳۸۷) بوده که عوامل تأثیر گذار بر حضور تماشاچیان در مسابقه بین پرسپولیس و سپاهان را مورد بررسی قرار داده است. در این تحقیق میانگین انگیزه­ ها از بزرگ به کوچک به ترتیب زیر بدست آمد: علاقه مندی به تیم با ۶/۴ بیشترین میانگین را در بین انگیزه­ ها داشت. سپس هیجان بازی با ۵/۴، علم به فوتبال با ۴/۴، پیروزی نیابتی با ۳/۴، بازی پایاپای ۸/۳، گریز ۶/۳، خدمات به تماشاچیان ۲/۳، سرگرمی ۳ و در نهایت کمترین مقدار مربوط به علاقه مندی به بازیکنان با میانگین ۷/۱ بود. در بررسی رابطه بین انگیزه­ ها و میزان حضور تماشاچیان نتایج نشان داد که حمایت از تیم، گریز، هیجان بازی، علم به فوتبال، بازی پایاپای، خدمات رفاهی و سرگرم کنندگی بازی­ها با میزان حضور تماشاچیان رابطه معنی­داری دارد اما علاقه به بازیکن خاص و پیروزی نیابتی با میزان حضور تماشاچیان رابطه معنی­داری ندارد. در نهایت تأثیر کل انگیزه­ های حضور تماشاچیان در میزان حضور آنان سنجیده شد. متغیر­های تاثیرگذار در سطح ۵ درصد به ترتیب اهمیت عبارتند از: خدمات رفاهی برای تماشاچیان، هیجان، علاقه مندی به تیم، علاقه مندی به بازیکنان، علم به فوتبال و بازی پایاپای (معصومی، ۱۳۸۷). این تحقیق نشان می­دهد با توجه به میانگینی که فاکتور­ها بدست آورده­اند تماشاگران فوتبال ایران بیشتر به تیم خودی و سطح بازی توجه دارند و اگر این عوامل تقویت شوند باعث حضور بیشتر تماشاگران می­شوداما در همین رابطه در تحقیقی که فلاحی (۱۳۸۷) با عنوان مطالعه و اولویت بندی عوامل تأثیر گذار بر حضور تماشاچیان مسابقات فوتبال لیگ برتر ایران با رویکرد بازاریابی انجام داد دریافت که بیشترین میانگین در بین فاکتور­های موثر به ترتیب، فاکتور­های اقتصادی با میانگین ۵۳/۳، تسهیلات ورزشگاه ۵۲/۳، وابستگی به تیم ۴۸/۳، مشوق ها۳۲/۳، سرگرمی و تفریح ۹۹/۲، تیم مقابل ۹۱/۲ و پرخاشگری ۳۳/۲ می­باشند که اولویت بندی آن­ها نیز به ترتیب بالا است. همچنین در بررسی همبستگی بین عوامل فوق به نتایج زیر دریافت: عامل وابستگی به تیم با عوامل تسهیلات ورزشگاه، فاکتور­های اقتصادی، سرگرمی و تفریح، تیم مقابل و مشوق­ها در همبستگی معنی­داری دارد (۰۱/۰ P). عامل تسهیلات ورزشگاه نیز با عوامل وابستگی به تیم،
فاکتور­های اقتصادی، سرگرمی و تفریح، تیم مقابل و مشوق­ها در سطح ۹۹% (۰۱/۰ P) و با عامل پرخاشگری در سطح ۹۵% همبستگی معنی­داری دارد (۰۵/۰ P). عاملِ فاکتور­های اقتصادی با عوامل وابستگی به تیم، تسهیلات ورزشگاه، فاکتور­های اقتصادی، سرگرمی و تفریح و مشوق­ها همبستگی معنی­داری دارد (۰۱/۰ P). اما با عامل پرخاشگری همبستگی معنی دار ندارد. عاملِ پرخاشگری با عوامل سرگرمی و تفریح و مشوق­ها در سطح (۰۱/۰ P) و با تسهیلات ورزشگاه در سطح (۰۵/۰ P) همبستگی معنی­داری دارد. اما با وابستگی به تیم، تیم مقابل و فاکتور­های اقتصادی همبستگی معنی دار ندارد (۰۵/۰ P). عامل سرگرمی و تفریح با عوامل وابستگی به تیم، تسهیلات ورزشگاه، فاکتور­های اقتصادی، تیم مقابل و مشوق­ها همبستگی معنی­داری دارد (۰۱/۰ P). عامل مشوق­ها با عوامل وابستگی به تیم، تسهیلات ورزشگاه، فاکتور­های اقتصادی، و سرگرمی و تفریح همبستگی معنی­داری دارد (۰۱/۰ P). اما همبستگی این عامل با عامل تیم مقابل در سطح (۰۵/۰ P) معنی دار است. این تحقیق نشان می­دهد که اگر فاکتور­های اقتصادی و تسهیلات ورزشگاه مورد توجه مسئولین باشد تماشاگران رغبت بیشتری برای حضور دارند.
امین دهقان قهفرخی و همکاران(۱۳۸۹) در بررسی انگیزه­ های حضور هواداران بازی­های تیم ملی فوتبال ایران به این نتایج رسیدند که علاقه به تیم ملی، ملی گرایی، علاقه به فوتبال، زیبایی، هیجان، سرگرمی و علاقه به بازیکن به ترتیب بیشترین اهمیت را در بین انگیزه­ های مورد بررسی داشتند. تحقیق المیری و همکاران (۱۳۸۸)در تحقیقی با عنوان بررسی عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران فوتبال در ورزشگاه­ها به این نتایج دست یافتند که عامل اقتصادی تاثیری برحضور تماشاگران ندارد اما ۳ عامل جذابیت بازی، اولویت­های تماشاگران و تسهیلات و امکانات ورزشگاه بر حضور تماشاگران تاثیر دارد. در ادامه به این نتایج رسیدند که مناسب بودن قیمت بلیت مسابقات از بین عوامل اقتصادی، ارائه بازی تهاجمی توسط تیم مورد علاقه از بین عوامل جذابیت بازی، برگزاری منظم مسابقات لیگ از بین عوامل اولویت­های تماشاگران و ورود و خروج آسان از استادیوم و پارکینگ­ها و مناسب بودن جایگاه تماشاگران از بین عوامل امکانات و تسهیلات بیشترین تأثیر را بر حضور تماشاگران در استادیوم داشتند. نتایج پژوهش به وضوح اهمیت برگزاری منظم مسابقات لیگ را بر حضور تماشاگران فوتبال ایران درورزشگاه­ها نشان می­دهد و بی شک مهم­ترین دغدغه تماشاگران ماست. برنامه باز ی­های لیگ­های معتبر دنیاهمچون انگلستان، ایتالیا، اسپانیا، آلمان و دیگر کشور­ها قبل از شروع فصل مسابقات مشخص بوده و برنامهبازی­های هر تیم تا انتهای فصل مشخص است و حتی تماشاگران می­توانند با خرید بلیت کل فصل از امکان حضور در ورزشگاه اطمینان کامل داشته باشند. همچنین یافته­ ها درخصوص عوامل جذابیت بازی نشان داد که به ترتیب ارائه بازی تهاجمی توسط تیم مورد علاقه، سرنوشت ساز بودن نتیجه بازی تیم مورد علاقه در قهرمانی، وجود بازیکنان ستاره در تیم مورد علاقه، مکان خوب تیم مورد علاقه در جدول رده بندی، بازی با رقیب سنتی، نزدیک و حساس بودن بازی، وجود بازیکنان ستاره در تیم حریف بر حضور تماشاگران تأثیر مثبت دارند و ارائه بازی تدافعی توسط تیم مورد علاقه و مکان خوب تیم حریف در جدول رده بندی تأثیری بر حضور تماشاگران در ورزشگاه­ها ندارند. از نکات قابل توجه در تحقیق المیری و همکاران تاثیر نداشتن عامل اقتصادی بر حضور تماشاگران میباشد از این نکته در میابیم که مسئولین باید توجه بیشتر به سخت افزار و مسائل فنی تیم­ها داشته باشند. نعمتی و همکاران(۱۳۹۰)در تحقیقی با عنوان آزمون مدل نظری عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران فوتبال در ایران به نتایج زیر دریافتندعامل اقتصادی (قیمت بلیت، هزینه پارکینگ، هزینه ایاب و ذهاب وتغذیه)، عامل جذابیت (بازیکنان ستاره، جذابیت بازی، حمایت ازتیم، نتایج مسابقات تیم و غیرقابل پیش بینی بودن نتایج)، عامل برنامه ریزی (برنامه ریزی دقیق، زمان ومکان بازی­ها، بازی در تعطیلات آخر هفته، شرایط جوی و دسترسی به پارکینگ) ارتباط علی معنی­داری با تمایل به حضور تماشاچیان دارند. اما عامل مشوق (تفریح و سرگرمی، جایزه و هدیه، رسانه ­های گروهی، تبلیغات) با تمایل به حضور ارتباط علی معنی­داری ندارد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که تماشاگران در ایران صرفا تماشاچی ساده نیستند و طرفدار قلمداد می­شوند. آن­ها دارای هویت تیمی هستند و عامل اصلی حضورشان حمایت از تیم محبوب خود است. این مسئله را می­توا ن در تفاوت تعداد تماشاگر درورزشگاه­های مختلف کشور به طور واضح مشاهده کرد. بیشترین وپرشورترین تماشاچیان مربوط به تیم­های باسابقه و ریشه دار کشوراست، این تیم­ها در تاریخ، فرهنگ و سنن آن شهر یا منطقه ریشه دارند و یادآور حضور بازیکنان و مربیان نام آور و بزرگ­اند، هر کدام از آن­ها تاریخی درخشان دارند و صاحب مقام­های قهرمانی متعددی هستند. درایران تیم­هایی چون پرسپولیس، استقلال، تراکتورسازی تبریز، شاهین بوشهر، ابومسلم خراسان، سپاهان اصفهان و ملوان بندر انزلی جزء این دسته قرار می­گیرند و طبعاً تماشاچیانی زیاد وپرشوردارند که برای حمایت از تیم محبوب خود در ورزشگاه حضور می­یابند؛ در نتیجه حضوربازیکنان ستاره در تیم، نتایج مسابقات اخیر و کیفیت فنی تیم مورد علاقه در حضور آن­ها نقش زیادی دارد، اما در نقطه مقابل تیم­هایی چون پیکان قزوین، پاس همدان، سایپا کرج و صبا قم از آنجا که ریش­های در تاریخ و فرهنگ آن منطقه یا شهر ندارند تماشاگرانی اندک و بی انگیزه دارند.
رئیسی و همکاران(۱۳۹۲)در تحقیقی با عنوان مقایسه بین عوامل مؤثر بر حضور تماشاگر در
تیم­های والیبال و فوتبال مطالعه موردی باشگاه سایپا البرز ۳ عامل اولویت­های مخاطبان، جذابیت بازی، و عوامل اقتصادی را به ترتیب اولویت تماشاگران می­دانند. در ادامه دریافتند بین عامل اقتصادی و حضور تماشاگران در تیم­های والیبال و فوتبال سایپا تفاوت معنی­داری وجود ندارد با این حال طرفداران والیبال بیش از فوتبال به مسادل اقتصادی توجه می­ کنند نتایج نشان داد که جذابیت بازی از عوامل مهم در حضور تماشاگران است و بین طرفداران والیبال و فوتبال تفاوت معنی­داری وجود ندارد. وجود باریکن ستاره، رقابت با تیم مشهور و سنتی و بازی خشونت آمیز می ­تواند باعث حضور تماشاگران شود که در این فاکتور هم بین طرفداران والیبال و فوتبال تفاوت معنی­داری وجود ندارد. همچنین دریافتند که برگزاری مسابقات به طور منظم تاثیر مثبتی بر حضور تماشاگر در ورزشگاه­ها دارد. از دیگر یافته­ ها این است که تبلیغات، فقط در مورد زمان و مکان رویداد می ­تواند در اولویت تماشاگران باشد. با توجه به پیشینه­ های ارائه شده می­توان دریافت در کل عوامل اقتصادی (قیمت بلیط)، جذابیت بازی (بازیکن ستاره و بازی هجومی و حمایت از تیم) و تسهیلات و امکانات ورطشگاه مهم­ترین عوامل موثر در حضور تماشاگران ایرانی در ورزشگا­ها میباشد که نیازمند توجه بیشتر مسئولین به این بخش­ها است.
۲٫۶٫۲٫ تحقیقات انجام شده در خارج:
تریال و جیمز (۲۰۰۱)، اشاره می­ کنند که کیفیت مسابقه که جزو جنبه­ های زیبایی شناختی مسابقه است و به عواملی از قبیل زیبایی مسابقه، و دیگر جنبه­ های جذاب رویداد بستگی دارد در حضور تماشاچیان تأثیر بسزایی دارد.
در تحقیقی که دی اسچریور و جنسن (۲۰۰۲) روی عوامل تعیین کننده حضور تماشاچیان در مسابقات فوتبال دسته دوم دانشگاه­ های آمریکا انجام داد نشان داد که هم درصد برد سال جاری و هم سال قبل با حضور تماشاچیان ارتباط مثبت دارد. همچنین او نشان داد که فعالیت­های تبلیغی و رقابت موجود در بازار تاثیر معنا داری در حضور تماشاچیان دارند.