در این فصل از پژوهش که به برآورد مدل به روش خودتوضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL) و تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق اختصاص داشت، پس از بررسی ایستایی متغیرهای مورد استفاده در مدل با بهره گرفتن از آزمون‌های ریشه واحد دیکی فولر تعمیم‌یافته و فیلیپس پرون، وجود رابطه‌ی بلندمدت بین متغیرها با بهره گرفتن از آزمون بنرجی، دولادو و مستر (۱۹۹۲) و آزمون F پسران و شین (۲۰۰۱) مورد بررسی قرار گرفته و سپس روابط پویا، بلندمدت و ضریب ECM با بهره گرفتن از روش ARDL برآورد شد.
نتایج تحقیق نشان می‌دهد که جهانی­شدن تأثیر مثبت و معنی‌داری بر شدت انرژی دارند به طوری‌که با افزایش این متغیرها شدت انرژی نیز افزایش می‌یابد. از طرف دیگر کارایی انرژی و قیمت حامل­های انرژی با شدت انرژی رابطه‌ی منفی دارد که این امر نشان می‌دهد افزایش کارایی انرژی و قیمت، شدت انرژی را کاهش می‌دهد. و در آخر رشد اقتصادی در بلندمدت با شدت انرژی رابطه منفی دارد که بیانگر این است که با افزایش تولید، شدت انرژی کاهش می­یابد.
فصل ششم:
خلاصه، نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادها

۶-۱- مقدمه

هدف این تحقیق بررسی تأثیر جهانی­شدن بر روی شدت انرژی با بهره گرفتن از اطلاعات سری زمانی ایران، طی دوره‌ی زمانی۱۳۹۰-۱۳۵۸ است. فصل حاضر به نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادهای تحقیق اختصاص یافته است. در این راستا پس از بیان مقدمه، در قسمت بعدی خطوط کلی پژوهش مرور شده و در ادامه به جمع‌بندی و ارائه نتایج حاصل از این پژوهش پرداخته شده است. در قسمت بعدی پیشنهادهایی برای سیاست‌گذاری مطرح شده و قسمت پایانی این فصل نیز به ارائه پیشنهادهایی جهت استفاده در پژوهش‌های آتی اختصاص یافته است.

۶-۲- مروری بر خطوط کلی پژوهش
با توجه به اهمیت روزافزون مسائل پیرامون انرژی و جهانی­شدن، هدف اصلی این پژوهش بررسی اثرات جهانی­شدن بر روی شدت انرژی در ایران است. برای این منظور در فصل اول تحقیق که شامل کلیات تحقیق می­باشد، ضمن بیان مسئله اساسی مبنی بر چگونگی اثرگذاری جهانی­شدن اقتصاد بر شدت انرژی در ایران، ضرورت انجام آن مورد تحلیل قرار گرفت و در ادامه این فصل به اهداف، فرضیه ­ها و محدودیت‌های تحقیق پرداخته شد.
در فصل دوم، پایه­ های نظری و پیشینه این مطالعه بررسی شد. در این فصل ابتدا مبانی نظری رابطه بین جهانی­شدن با شدت انرژی و رشد اقتصادی بیان شد و نظریه­ های مختلف اقتصاددانان در رابطه با چگونگی تأثیر این متغیرها بر شدت انرژی مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه این فصل نیز، مبانی نظری مرتبط با شدت انرژی و جهانی­شدن همچنین قیمت حامل­های انرژی و شدت انرژی مطرح شد.
همچنین در قسمت پیشینه تحقیق مشاهده شد که هر چند در رابطه با مصرف انرژی، رشد اقصادی و قیمت انرژی، رابطه کارایی انرژی و شدت انرژی در سال‌های اخیر مطالعاتی انجام گرفته است اما در زمینه چگونگی تأثیر جهانی­شدن بر شدت انرژی در داخل کشور مطالعه‌ای صورت نگرفته است.
در فصل سوم ابتدا روند متغیرهای تحقیق در ایران طی سال­های ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۰با استفاده از نمودارها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. در ادامه، رابطه بین متغیرهای جهانی­شدن، کارایی انرژی، قیمت حامل­های انرژی، رشد اقتصادی با شدت انرژی در ایران با بهره گرفتن از آمار توصیفی از جمله نمودارهای پراکنش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از وجود رابطه‌ای مثبت بین جهانی­شدن و شدت انرژی و رابطه‌ی منفی بین کارایی انرژی و شدت انرژی است. همچنین مشاهده شد که بین قیمت حامل­های انرژی و شدت انرژی رابطه‌ی منفی و بین رشد اقتصادی و شدت انرژی رابطه­ ضعیف و مثبتی وجود دارد.
در فصل چهارم که به روش‌شناسی تحقیق اشاره دارد، ابتدا مدل و متغیرهای تحقیق معرفی شد و در ادامه روش تخمین مدل با بهره گرفتن از روش هم‌انباشتگی ARDL (روش خودتوضیح با وقفه‌های گسترده) توضیح داده شد.
در فصل پنجم به منظور برآورد مدل تحقیق ابتدا ایستایی متغیرها با بهره گرفتن از روش دیکی فولر تعمیم‌یافته و فیلیپس پرون بررسی شد و پس از آزمون فروض کلاسیک، وجود رابطه‌ی بلندمدت با بهره گرفتن از روش بنرجی، دولادو و مستر (۱۹۹۲) و همچنین روش F پسران و همکاران (۲۰۰۱) که نشان می‌داد بین جهانی­شدن، کارایی انرژی ، قیمت حامل­های انرژی و رشد اقتصادی با شدت انرژی یک رابطه‌ی بلندمدت وجود دارد. سپس به تخمین روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت بین متغیرها با بهره گرفتن از روش ARDL پرداخته شد که نتایج حاصل نشان می‌دهد بین جهانی­شدن با شدت انرژی، هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت رابطه‌ی مثبت و معنی‌داری وجود دارد اما به طوری که در بلندمدت رابطه مثبت بین شدت انرژی و جهانی شدن کاهش می‌یابد.
۶-۳- نتیجه‌گیری
با توجه به اینکه هدف اصلی این مطالعه، بررسی اثرات جهانی­شدن بر روی شدت انرژی در ایران طی دوره‌ی زمانی ۱۳۹۰-۱۳۵۸ است، بدین منظور در فصل اول سؤال‌ها و فرضیه‎‌هایی بیان شد. برای دستیابی به هدف تحقیق، پاسخ به سؤال‌ها و آزمون فرضیه‌ها در فصل پنجم این روابط بین متغیرها به صورت دقیق‌تر با بهره گرفتن از روش‌های اقتصادسنجی بررسی شد. از آنجایی­که در بررسی فرضیه‌های تحقیق، فرضیه‌ی اول بیان می‌داشت که جهانی­شدن تأثیر مثبتی بر روی شدت انرژی دارد. برای آزمون این فرضیه، در فصل سوم رابطه‌ی جهانی­شدن و شدت انرژی با بهره گرفتن از آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفت و رابطه ضعیف و مثبتی بین آنها برقرار بود. که به دلیل بررسی تک متغیره نتایج بیانگر رد فرضیه‌ی یک بود اما در فصل پنجم که بررسی این فرضیه به روش ARDL صورت گرفت، نتایج حاصل، وجود رابطه‌ی مثبت بین جهانی­شدن و شدت انرژی و در نتیجه عدم رد فرضیه‌ی اول را نشان دادند. اما این رابطه مثبت در بلندمدت کاهش می­یابد به دلایلی که در فصل پنجم ذکر شد از جمله، از مهمترین دلایل دوره رشد کشور می­باشد با توجه به افزایش ارزش افزوده این مراحل رشد نسبت به مراحل قبلی، کاهش سطح مصرف انرژی در این مناطق، با اصلاح الگوی مصرف و حذف یارانه انرژی، با بالا بودن سطح ارزش آفرینی آنها همراه شود و به شکل مضاعف درکاهش شدت انرژی ایران تاثیرگذار خواهد بود .
فرضیه‌ی دوم بیان می‌داشت افزایش کارایی انرژی باعث کاهش شدت انرژی می‌شود. با بررسی نتایج حاصل از تخمین مدل در فصل پنجم، مشخص شد که کارایی انرژی هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت اثر منفی و معنی‌داری بر روی شدت انرژی دارد. لذا یافته‌ها مبین عدم رد فرضیه‌ی دوم است.
بر اساس فرضیه‌ی سوم تحقیق، رابطه‌ی قیمت حامل­های انرژی و شدت انرژی منفی است. تخمین‌های انجام گرفته نشان دادند که این فرضیه را نیز نمی‌توان رد کرد و افزایش قیمت از طریق کاهش مصرف انرژی، شدت انرژی را کاهش خواهد داد.
فرضیه­ آخر بیان می­داشت که رشد اقتصادی باعث کاهش شدت انرژی می­ شود. با بررسی نتایج به این نتیجه رسیدیم که در کوتاه مدت رابطه مثبت اما بی ­معنی بین آن­ها وجود دارد. اما در بلندمدت رابطه منفی و معناداری بین شدت انرژی و رشد اقتصادی وجود دارد بنابراین نمی­ توان فرضیه آخر را رد کرد.
۶-۴- توصیه‌های سیاستی
با توجه به یافته­های حاصل از این پژوهش موارد زیر به عنوان پیشنهادهای سیاستگذاری مطرح می­شوند:
در وهله اول بنابر ارتباط مثبت و معنی­دار جهانی­شدن و شدت انرژی، راهکارهای زیر می ­تواند پیامد منفی جهانی­شدن را کاهش دهند.

• • استراتژی انرژی هریک از کشورها باید مستقل باشد و دیگران به وجود آن احترام بگذارند.

• • با اینکه جهانی شدن آثار مثبت تجاری زیادی دارد اما از پیامد منفی آن بر شدت انرژی که موجب افزایش شدت انرژی می شود نباید غافل شد.

• • پیش ­بینی و آینده­نگری وضعیت کشور دارای نقش مهمی است. بنابراین، برای رفع پیامد منفی جهانی­شدن باید استانداردهای بین ­المللی را رعایت کرد و دلیل این کار هم این است که استانداردهای بین ­المللی به منافع اقتصادی و امنیت منطقه­ای لطمه­ای وارد نمی­سازد.

• • پروسه جهانی شدن خواسته یا ناخواسته اقتصاد کشورها را تحت تأثیر قرار می دهد. برای جلوگیری از پیامد منفی جهانی­شدن و بهره­مندی از منافع آن باید با یک برنامه استراتژیک ضمن بررسی و شناخت وضع موجود اقتصاد کشور و جایگاه و رتبه جهانی آن نسبت به تأمین منافع ملی و رفاه اقتصادی برنامه­ ریزی نمود.

در زمینه بحث مربوط به کارایی انرژی و ارتباط منفی و معنادار با شدت انرژی، می­توان توصیه­های زیر را بر مبنای افزایش کارایی انرژی بیان نمود:

• • استفاده از سیاست‌های مناسب جهت تغییر ساختار تولید به سمت تکنولوژی‌های کم انرژی‌بر

• • با توجه به رابطه‌ی منفی کارایی انرژی و شدت انرژی، اجرای سیاست‌های اقتصادی که منجر به افزایش کارایی انرژی می‌شود می‌تواند شدت انرژی را کاهش دهد، مانند: قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی، مالیات بر مازاد مصرف، بالا بودن تکنولوژی تولید، مصرف بهینه انرژی، سیاست افزایش قیمت انرژی و حذف یارانه حامل­های انرژی.

و در ارتباط با مباحث قیمت حامل­های انرژی و ارتباط منفی و معنادار با شدت انرژی، پیشنهادهای سیاسی زیر برای کاهش شدت انرژی ارائه می­گردد:

• • سیستم قیمت­ گذاری ناکارآمد می ­تواند منجربه افزایش تقاضای انرژی و افزایش مصرف انرژی گردد، بنابراین قیمت­ها باید واقعی شوند.

• • حذف یارانه حامل­های انرژی و به تبع آن افزایش قیمت، کاهش مصرف انرژی را در پی دارد.

و برای رشد اقتصادی که ارتباط منفی و معنی­دار با شدت انرژی دارد، توصیه­های زیر برای افزایش رشد اقتصادی ارائه می­ شود:

• • تدابیر سیاسی در جهت افزایش رشد اقتصادی کشور از سوی سیاستگذاران اتخاذ گردد.

• • رشد اقتصادی و شدت انرژی در کوتاه مدت رابطه مثبت دارد، به دلیل اینکه کشورهای درحال توسعه در مرحله رشد فیزیکی قرار دارند و با توجه به ارزش افزوده پایین تر این مراحل رشد نسبت به مراحل جدید، بالا بودن سطح مصرف انرژی در این مناطق با پایین بودن سطح ارزش آفرینی آنها همراه شده و به شکل مضاعف در افزایش شدت انرژی آنها تاثیرگذار خواهد بود. اما در بلندمدت رابطه رشد اقتصادی با شدت انرژی منفی و معنادار می­ شود. از اینرو باید با برنامه­ ریزی به سرعت به مرحله اشباع رشد فیزیکی رسید.

و در نهایت با توجه به اینکه شدت انرژی از تقسیم مصرف انرژی بر تولید ناخالص داخلی ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﮔﺮدد. راهکارهای زیر ارئه می­گردد:

• • بررسی علمی و منطقی پارامترهای اقتصادی جهت بهینه سازی استفاده از منابع موجود و افزایش ارزش اقتصادی ایجاد شده می ­تواند راهکاری برای جوامع بشری باشد. برای کاهش شدت انرژی بایستی صورت و مخرج کسر این پارامتر مورد بررسی قرار گرفته و تاثیر متقابل آنها بر یکدیگر بر مبنای پایه های علمی موشکافی گردد. به عنوان مثال در صورتی که راهکارهای کاهش مصرف انرژی در یک جامعه منجر به کاهش تولید گردد، می ­تواند در قدم بعدی موجب کاهش ثروت تولید شده و افزایش مجدد شدت انرژی گردد. براساس این دیدگاه، توجه جامعه جهانی به کاهش شدت انرژی در صورتی که منجر به کاهش تولید گردد نکته منفی قلمداد خواهد شد. همچنین اقداماتی که در زمینه افزایش قیمت حامل های انرژی جهت کاهش شدت انرژی انجام می گیرد بایستی با در نظر گرفتن سرانه تولید داخلی و قدرت خرید باشد، در غیر اینصورت می تواند تاثیر منفی در تولید کالا و خدمات داشته و جذابیت سرمایه گذاری ها را تحت الشعاع قرار دهد.

• • افزایش مصرف انرژی باید همراه با افزایش در تولید ناخالص داخلی باشد تا شدت انرژی بیش از این افزایش نیابد.

۶-۵- پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی