بیشتر از ۳۰۰

۱-۲-۷- کنترل علف هرز
برای کنترل علف هرز پهن برگ و نازک برگ یکساله مزرعه اسپرس بهتر است در سال اول، چین اول زود تر از موعد تعیین شده برای برداشت اسپرس انجام شود. ترجیحا بایستی این برداشت زمانی انجام شود که علف های هرز تولید بذر ننموده باشند و برای کنترل علف های هرز چند ساله به طریق مکانیکی عمل می شود و در اینمورد استفاده از کولتیواتور در فاصله بین ردیف ها موثر می باشد. از انجا که اسپرس در دام ایجاد نفخ نمی کند امکان استفاده گیاه در چراگاه ها و مراتع می باشد و برای اینکه به دوام و قدرت رشد بعدی گیاه لطمه وارد نشود دام را در مرحله تولید جوانه گل و ارتفاع ۲۰ سانتی متری در مزرعه رها نمائیم. در سال اول برای کنترل علف های هرز پهن برگ و نازک برگ یکساله بهتر است چین اول زودتر از موعد و هنگامی که علفهای هرز تولید بذر ننموده اند برداشت شود. برای کنترل علف های هرز چند ساله نیز می توان ازکولتیواتر و یا سموم علفکش مناسب استفاده کرد. (زرگری، ۱۳۷۲).

۱-۲-۸- آفات و بیماریها
آفاتی نظیر زنجرک سیب زمینی و شته نخود از آفات مکنده ای هستند که سبب سوختگی برگ و کاهش تولید شاخ و برگ اسپرس می شود؛ که در صورت مشاهده خسارت اقتصادی می توان از سموم حشره کش سیستمیک استفاده نمود. از آفاتی که به بذر این گیاه در زمان گلدهی حمله می کند سرخرطومی بذر یونجه است که به اسپرس هم حمله می کند ولی در حال حاضر خسارت ان اقتصادی نمی باشد. از بیماری های مهم اسپرس، سفیدک سطحی اسپرس است که در اواخر فصل زراعی به گیاه حمله کرده که در صورت نیاز از ترکیبات گوگردی استفاده می شود(زرگری، ۱۳۷۲)..
۱-۲-۹- برداشت
برای دستیابی به حداکثر عملکرد کمی و کیفی رعایت زمان برداشت ضروری است و این زمان با توجه به نوع استفاده فرق می کند. در برداشت علوفه سبز جهت دستیابی به حداکثر عملکرد کمی و کیفی علوفه سبز بهتر است گیاه در  مرحله ۱۰ درصد گلدهی باشد برای اینکه به دوام و  قدرت رشد بعدی لطمه ای وارد نشود دام را در مرحله تولید جوانه گل و ارتفاع ۲۰ سانتی متری باید در مزرعه رها  کرد(زرگری، ۱۳۷۲)..
۱-۲-۱۰- تولید بذر
گل های اسپرس از قسمت پایین به بالای گل آذین باز می شوند لذا همزمانی در رسیدگی بذور وجود نداشته و  از طرفی بذور اسپرس سریعا ریزش می کنند از این رو جهت دستیابی به بذری با کیفیت مطلوب، کنترل مزرعه پس از تشکیل غلاف ضروری است. زمان مناسب برداشت بذر هنگامی است که رطوبت توده بذر حدود ۴۰ درصد باشد و این رطوبت مربوط به آن دسته از بذوری است که غلاف انها کاملا سبز است. جهت جلوگیری از کاهش قوه نامیه بذور بایستی رطوبت بذر را کاهش دهیم.
۱-۲-۱۱- امتیازات اسپرس بر سایر نباتات علوفه ای
امتیازات این گیاه را می توان در موارد مختلفی جستجو نمود که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• اسپرس مخصوص مناطق گرم است و در زمینهای سبک و شرایط نامساعد عملکرد خوبی دارد

• اسپرس دگرگشن بوده و عامل گرده افشانی زنبور عسل می باشد

• این گیاه دارای ریشه های عمیق بوده و گیاهی چندساله است.

• گیاهی مقاوم به خشکی و گرما بوده و به سرما حساس است بخصوص در اوایل رشد.

• دارای مواد معدنی بخصوص کلسیم است.

• اسپرس در مقابل چرای دام مقاوم تر است و مخصوص مناطق دیم می باشد.

• عدم ایجاد نفخ در دام که به همین دلیل به عنوان یک گیاه علوفه ای برای ایجاد چراگاه ایده آل می باشد.

• مقاومت به آفاتی نظیر سر خورطومی ساقه، برگ و ریشه یونجه باعث گردیده که در بعضی از مناطق دنیا از جمله امریکا به علت حمله شدید آفات مذکور در غرب این کشور از این گیاه به عنوان یک گیاه مقاوم استفاده شود.

• مقاومت به سرما از جمله مواردی است که باعث شده تا اسپرس در پاییز به مدت طولانی تر از یونجه به رشد خود ادامه بدهد و در بهار زود تر فعالیت رویشی خود را آغاز نماید. موضوع اخیر در بررسی های مشاهده ای در مناطق سردسیر کشور رویت گرده است.

اسپرس بهبود کیفیت فیزیکی و شیمیایی خاک را باعث می گردد چون از طرفی به دلیل داشتن ریشه های عمیق باعث شکسته شدن لایه های نفوذ ناپذیر زیرین خاک و از طرفی دیگر به دلیل غدد تثبیت نیتروژن، باروری خاک را باعث می شود. ضمنا به علت داشتن همین ریشه های عمیق و قدرت استقرار بالا , جهت جلوگیری از فرسایش آبی و بادی خاک در شیب های تند قابل استفاده است.جذابیت گل های این گیاه برای زنبور عسل باعث شده تا در افزایش تولید عسل زنبور داران در مناطق زنبور داری از این گیاه استفاده شود(زرگری، ۱۳۷۲)..
۱-۲-۱۲- خواص درمانی و دارویی اسپرس
اسپرس به نام های دیگریچون اِسپِست،اونوبروخین واونوبروخیس قابل تلفظ می‌باشد.به طور کلی شامل مصارف ذیل می باشد
۱- برای درمان دردهای رماتیسم از روغن این گیاه می‌توانید استفاده کنید.
۲-برای معالجه یرقان از عصاره این گیاه روزی ۳ قاشق مرباخوری همراه آب میل شود.
۳-برای بازشدن اشتها عصاره این گیاه را با سرکه مخلوط کرده و یا ترشی این گیاه را تهیه نموده همراه غذا میل شود.
۴- برای تقویت نیروی جنسی ۸ گرم از تخم این گیاه را همراه عسل میل کنید.
۵-برای درد کیسه بیضه از روغن این گیاه استفاده شود.
۱-۲-۱۳- اهمیت گیاهان علوفه ای
کشت و تولید گیاهان علوفه ای به عنوان ماده اولیه در تامین مواد پروتئینی و بعضی در حفظ سلامتی و امنیت غذائی کشور و همچنین نیل به خودکفایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بطوری که در برنامه چهارم توسعه بیش از ۵۰ درصد افزایش تولید در محصولات زراعی به گیاهان علوفه ای اختصاص یافته است. نقش تعیین کننده و جایگاه خاص گیاهان علوفه ای در حفظ حاصل خیزی خاک و جلوگیری از فشار بیش از حد دام بر مراتع کشور که سبب از بین رفتن پوشش گیاهی، فرسایش خاک و جاری شدن سیلاب ها می شود.
۱-۳-کود های زیستی نیتروژن دار
کودهای زیستی شامل مواد نگهدارنده و جمعیت متراکمی از یک یا چند نوع ارگانیسم مفید خاکزی و یا فرآورده متابولیکی آنها است که صرفا به منظور تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در یک اکوسیستم زراعی به کار می روند (صالح راستین، ۱۳۸۰). تامین عناصر غذایی به صورتی کاملا متناسب با تغذیه طبیعی گیاهان، کمک به تنوع زیستی، تشدید فعالیت های حیاتی، بهبود کیفیت و حفظ بهداشت محیط زیست و در مجموع حفظ و حمایت از سرمایه های ملی (خاک، آب، منابع انرژی غیرقابل تجدید) از مهم ترین مزایای کودهای زیستی محسوب می شوند (صالح راستین، ۱۳۸۰).
مصرف کود شیمیائی نیتروژنی برای افزایش تولید محصول تا آینده ای قابل پیش بینی ادامه خواهد داشت، اما جهت کاهش مصرف این کودها باید به پدیده تثبیت بیولوژیک نیتروژن^[۲]۱ توسط میکروارگانیزمها توجه بیشتری معطوف شود. به این منظور جهت صرفه جوئی در مصرف کود های شیمیائی نیتروژنی در زراعت گیاهان غیر لگومینوز بخصوص غلات، از روش های تناوب کشت این محصولات با لگومینوزها استفاده می شود. در این حالت چنانچه باقیمانده محصول با خــاک مخلوط شود بخشــی از نیاز نیتروژنی گیاه بعــدی تامین و مصرف کــود شیمیائی کــاهش پیدا خواهد کرد. به علاوه نیتروژنی که به این ترتیب به خاک اضافه می شود به شکل آلی است که بتدریج موجب اصلاح سطح حاصلخیزی خاک و بهبود کمی و کیفی محصول خواهد شد. تکثیر باکتریهای ریزوبیوم در اطراف ریشه لگومینوز می تواند موجب افزایش قابلیت جذب عناصری مانند فسفر، پتاسیم، کلسیم و آهن شده و برقراری این همزیستی به حلالیت آلکالوئیدها در گیاه کمک می کند (ملکوتی، ۱۳۷۴).
خاک بر اساس طبیعت خود به صورت یک اکوسیستم پویا است که مواد و انرژی در آن جریان پیدا می کنند. گیاهان و موجودات خاکزی از اجزای اصلی این سیستم محسوب می شوند و روابط همزیستی مفید بین اجزاء از عوامل اصلی تنظیم کننده زنجیره های غذایی و چرخه های حیاتی است (صالح راستین، ۱۳۸۴). استفاده از جانداران مفید خاکزی تحت عنوان کودهای زیستی به عنوان طبیعی ترین و مطلوب ترین راه حل برای زنده و فعال نگه داشتن سیستم حیاتی خاک مطرح است (درزی، ۱۳۸۶).
بیو تکنولوژی خاک با هدف استفاده از پتانسیل ارگانیسم ها مفید خاکزی به منظور تولید حداکثر محصول، بهبود کیفیت خاک و رعایت بهداشت و ایمنی محیط زیست و با بهره گیری از آخرین اطلاعات علمی روز، در حال توسعه است. زمینه های کاربردی آن علاوه بر تولید کودهای زیستی، حذف سموم و سایر آلاینده های خاک، تجزیه سریع بازمانده های گیاهی، بهبود ساختمان فیزیکی خاک، اصلاح خاک های فرسوده، کمک به حفظ سلامت گیاه و موارد دیگری از این قبیل است. انواع رایج کودهای زیستی را مایه تلقیح های میکروبی شامل می شوند که با نام میکروارگانیسم، مورد استفاده قرار گرفته و یا گیاه تلقیح می شوند و اکثرا با اسامی خاص تجارتی برای فروش عرضه می شوند. تولید کودهای زیستی به ویژه انواع مایه تلقیح های ریزوبیومی در کشور های توسعه یافته و در حال توسعه با انگیزه های متفاوتی صورت می گیرد. آنچه امروزه کشورهای توسعه یافته را تشویق به تولید این گونه کودها می نماید، توجه جدی آنها به عوارض زیست محیطی ناشی از بکار گیری بی رویه و نامتعادل کودهای شیمیایی است. اما انگیزه اصلی تولید کودهای بیولوژیک در کشورهای در حال توسعه، قیمت زیاد و رو به افزایش کودهای شیمیایی در بازار جهانی است (صالح راستین، ۱۳۸۰).
نخستین کود بیولوژیک با نام نیتراژین حاوی باکتری های ریزوبیوم توسط ناب و هیلتنر در سال ۱۸۹۵ در امریکا برای فروش عرضه شد (صالح راستین، ۱۳۸۰). در همین زمان در روسیه محققان، تلقیح با Bacillus spp. و در سال ۱۹۹۰ تلقیح با Azotobacter chroococcumرا توصیه کردند. در سال ۱۹۳۰ انستیتو میکروبیولوژی کشاورزی روسیه استفاده وسیع از Bacillus megaterium و نیتروژنوباکتر را بررسی و در سال ۱۹۶۲ این باکتری ها به صورت صنعتی تولید شدند (اسدی رحمانی و فلاح نصرت آباد، ۱۳۸۰). محققان چینی در سال ۱۹۴۰ باکتری های فسفاته و تثبیت کننده نیتروژن را برای تامین نیاز فسفر و نیتروژن گیاهان از خاک جداسازی و به کار بردند. این باکتری ها امروزه در بیش از ۶۸ میلیون هکتار و برای ۵۰ محصول زراعی به کار می روند و افزایش محصولی معادل ۲۳-۱۰ درصد را سبب شده اند که صرفه اقتصادی آن را ۵۹ میلیارد دلار در سال برآورد کرده اند (شو-ان و همکاران، ۱۹۸۸).
به طور معمول ارگانیسم های مورد استفاده برای تولید کودهای بیولوژیک، از خاک منشا می گیرند و در اغلب خاک ها حضور فعال دارند. با وجود این در بسیاری از موارد، کمیت آنها در حد مطلوب نیست و به همین دلیل استفاده از مایه تلقیح آنها ضرورت پیدا می کند. در این قبیل کودهای میکروبی تراکم جمعیت سلولی در حدی است که می تواند تا بیش از یک میلیون سلول زنده را برای هر دانه تلقیح شده با آن فراهم کند، در حالی که به طور طبیعی این تعداد سلول زنده به خصوص در حوزه فعالیت سیستم ریشه ای گیاه حضور ندارند(ملکوتی، ۱۳۷۵).
عوامل زیر می توانند علت کمبود شدید یا نبود ارگانیسم مورد نظر در خاک های یک منطقه باشند
۱ - تنش های محیطی بلند مدت مثل خشکی، غرقاب، حرارت زیاد و یخبندان.
۲ - استفاده زیاد و مکرر از سموم شیمیایی به منظور مبارزه با بیماری ها و آفت های گیاهی.
۳ - در مورد انواع همزیست با گیاهان، عدم حضور گیاه میزبان مناسب به مدت طولانی و یا وارد کردن گونه یا واریته خاصی از یک گیاه غیر بومی (صالح راستین، ۱۳۸۰ و آنون، ۱۹۸۳).
از انواع کودهای زیستی می توان به کود فسفاته بارور ۲، نیتروکسین و بیوسولفور اشاره کرد که به منظور افزایش کیفیت و پایداری عملکرد محصولات زراعی و باغی در سیستم های کشاورزی پایدار به کار می روند.
۱-۳-۱- کود زیستی فسفاته بارور ۲