شبکه‌ها بر اساس نوع فعالیت و گستردگی که دارند، شامل اجزاء و خصوصیات خاص خود می‌باشند و از نظر آرایش فیزیکی نیز بستگی به نوع نیاز، انواع گوناگونی دارد که به شرح زیر می‌باشد.
بند اول: اجزاء و انواع شبکه از نظر سرویس دهی
اجزاء اصلی یک شبکه رایانه‌ای عبارتند از :
۱ - کارت شبکه[۷]
۲ - رسانه انتقال[۸]
۳- سیستم عامل شبکه[۹]
بند اول: مدل های شبکه
در یک شبکه، یک رایانه می‌تواند هم سرویس دهنده و هم سرویس گیرنده باشد. یک سرویس دهنده[۱۰] رایانه‌ای است که فایل‌های اشتراکی و همچنین سیستم عامل شبکه که مدیریت عملیات شبکه را به عهده دارد را نگهداری می‌کند.[۱۱]
سه مدل از شبکه‌هایی که مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از :
۱ - شبکه نظیر به نظیر[۱۲]
۲ - شبکه مبتنی بر سرویس دهنده[۱۳]
۳ - شبکه سرویس دهنده / سرویس گیرنده[۱۴]
بند دوم : پیکربندی شبکه
منظور از پیکربندی شبکه‌های رایانه‌ای، نحوه اتصال و یا ارتباط منابع سخت‌افزاری می‌باشد. این هم‌بندی علاوه بر تأثیر گذاری مستقیم بر قابلیت و کارایی شبکه، می‌تواند بر مدیریت و قابلیت توسعه پذیری شبکه نیز تأثیرگذار باشد. لذا به منظور آشنایی کلی با مفاهیم شبکه‌های رایانه‌ای، ارائه مطالبی در خصوص نحوه آرایش و هم‌بندی آن‌ها، امری ضروری می‌باشد که بدین منظور، چندین نوع از همبندی‌های رایج را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
الف : پیکر بندی ستاره‌ای[۱۵]
در پیکربندی ستاره‌ای، کلیه رایانههای موجود در شبکه از طریق یک هاب یا کنترل کننده مرکزی[۱۶]، به سایر رایانههای موجود در شبکه متصل می‌گردد.
ب : پیکر بندی حلقه‌ای[۱۷]
پیکربندی حلقه‌ای شبکه‌های رایانه‌ای در ابتدا توسط شرکت “آی بی ام“[۱۸] ابداع گردید و به‌همین دلیل، این پیکربندی به نام IBM Tokenring نام گذاری شد. در این پیکربندی، کلیه رایانه‌ها به گونه‌ای به یکدیگر متصل هستند که مجموعه آن‌ها یک شبکه حلقه‌ای را ایجاد می کند. مطابق شکل روبرو، هر رایانه متقاضی ارسال اطلاعات، اطلاعات مورد نظر را به ایستگاه بعدی در حلقه ارسال می کند.
ج : پیکر بندی گذرگاهی[۱۹]
گذرگاه مجموعه‌ای از خطوط و تجهیزات سخت‌افزاری است که به عنوان محیط انتقال، وظیفه انتقال اطلاعات فی ما بین رایانه را بر عهده دارد.
د : پیکر بندی توری[۲۰]
شبکه‌های توری عبارت از شبکه‌هایی هستند که در آن‌ها هر ایستگاه کاری مستقیما به کلیه ایستگاه‌های موجود در شبکه متصل می‌گردد. از آنجا که در این پیکربندی هر رایانه با سایر رایانه‌ها، ارتباطی مجزا دارد لذا بالاترین درجه امنیت و اطمینان از حیث عدم ایجاد وقفه در فعالیت شبکه، متعلق به این پیکربندی می‌باشد.
بند سوم: انواع شبکه از لحاظ ناحیه کاری و گستره جغرافیایی
نوع شبکه، توسط فاصله بین رایانههای تشکیل دهنده آن شبکه مشخص می‌شود بنابراین در ذیل انواع شبکه در محیط‌های کاری بررسی اجمالی می‌گردند:
الف- شبکه محلی[۲۱]
ارتباط واتصال بیش از دو یا چند رایانه در فضای محدود یک سازمان از طریق کابل شبکه و یا شبکه بی‌سیم و پروتکل بین رایانه‌ها و با مدیریت نرم‌افزاری موسوم به سیستم عامل شبکه را شبکه محلی گویند.
ب- شبکه شهری[۲۲]
این نوع شبکه جهت برقراری ارتباط بین چند ناحیه مربوط به هم کاربرد دارد (همانند شهرداری های مناطق مختلف ).
ج- شبکه گسترده[۲۳]
اتصال شبکه‌های محلی از طریق خطوط تلفنی، کابل‌های ارتباطی ماهواره و یا دیگر سیستم‌های مخابراتی در یک منطقه بزرگتر را شبکه گسترده می‌گویند. بزرگترین و مهم ترین شبکه گسترده، شبکه جهانی اینترنت می‌باشد.[۲۴]
د : شبکه بی سیم
وقتی که صحبت از شبکه‌های رایانه‌ای می‌گردد، اغلب کابل شبکه به عنوان محیط انتقال اطلاعات در ذهن تداعی می‌گردد در حالیکه همواره چنین نیست. خصوصاً اینکه استفاده از شبکه‌های بی‌سیم برای اتصال رایانه‌ها، چند سالیست که در دنیا آغازگردیده است. شاید تا همین اواخر، عمده ترین مشکل در برپایی یک شبکه محلی بی‌سیم[۲۵]، پایین بودن سرعت انتقال و خدمات غیرقابل اعتماد آن بود، اما امروزه تکنولوژی‌هایWLAN ضمن برطرف کردن این نگرانی ها، خدمات قابل قبول با سرعتی مناسب را برای کاربران فراهم آورد است.
مبحث سوم: شبکه جهانی اینترنت[۲۶]
با توجه به اینکه یکی از مؤلفه‌ها و زیرساخت‌های اصلی فضای سایبر، شبکه‌اینترنت می‌باشد، لذا در این مبحث ضمن مروری بر تاریخچه شکل‌گیری آن، تعریف اینترنت را ارائه می‌دهیم.
بند اول : تاریخچه
پس از آنکه آزمایش و کاربرد شبکه‌های رایانه‌ای، سودمندی آن‌را مشخص نمود، سایر بخش‌های دولتی و دانشگاه‌ها و سازمان‌های پژوهشی تمایل خود را برای وصل شدن به شبکه‌های دیگر اعلام نمودند و بدین ترتیب ارتباطات الکترونیکی به صورت روشی مؤثر برای دانشمندان و دیگران به منظور استفاده مشترک از داده‌ها در آمد. در همان زمان که آرپانت در حال رشد بود، تعدادی شبکه محلی در نقاط مختلف به وجود آمد. مدیران شبکه‌ها نیز به وصل کردن رایانههای شبکه‌های خود به شبکه‌های بزرگتر اقدام کردند و بدین ترتیب پروتکل اینترنت[۲۷]، زبان استانداردِ حکم‌فرما برای برقراری ارتباط رایانههای شبکه‌های مختلف به یکدیگر شد. تاریخ تولد اینترنت به طور رسمی اول سپتامبر ۱۹۶۹ اعلام شده‌است زیرا که اولین ارتباط در دانشگاه “UCLA” واقع در سانتاباربارا در این تاریخ بارگذاری شده‌است.
طبق نظر کارشناسان ماهانه ۱۰ درصد به تعداد کاربران اینترنت افزوده می‌شود ولی تعداد دقیق کاربران که روزانه از آن استفاده می‌کنند مشخص نیست. هرچند که پاره‌ای از کارشناسان تعداد آن‌ها را تا ۹۰۰ میلیون نفر حدس می‌زنند. تعداد رسمی کاربران اینترنت را در سال ۲۰۰۰ کارشناسان ۵۰۰ میلیون نفر اعلام کرده بودند. طبق آمارهای رسمی اعلام شده از سوی موسسه تحقیقاتی InternetLiveStats تعداد کاربران اینترنت در جهان هم اکنون (اواسط سال ۲۰۱۵ ) از مرز سه میلیارد نفر عبور کرده است. آمارها نشان می‌دهد از جمعیت ۷٫۲ میلیاردی جهان بیش از ۴۱ درصد جمعیت کاربر اینترنت هستند[۲۸].
طبق تحقیقات صورت گرفته از سوی این موسسه به خصوص در سال ۲۰۱۴ میلادی شاخص ضریب نفوذ اینترنت در جهان رشدی فراینده داشته و هم اکنون سالانه نرخ رشد جمعیت کاربر اینترنتی در جهان بیش از ۵ درصد است.این بدان معناست که در هر یک دقیقه ۱۱ نفر به این جمعیت افزوده می‌شوند.[۲۹]
بند دوم : مفهوم اینترنت
در خصوص تعریف اینترنت واژه‌هایی نظیر “شبکه“[۳۰]، “فضای سایبر”[۳۱]، “بزرگراه اطلاعاتی”[۳۲] و “صفحه جهان گستر”[۳۳] استفاده می‌گردد. گرچه ممکن است این واژه‌ها تعریفی برای فناوری جدید باشند، اما اغلب توصیفی نادرست به شمارمی آیند یا توضیحی نامفهوم را درباره اینترنت ارائه می‌دهند. به عبارتی ساده‌تر، اینترنت می‌تواند به عنوان یک منبع جهانی اطلاعات و خدمات، قابل دسترس در سطح منطقه از طریق ایستگاه‌های رایانه‌ای خصوصی که هر بخش از یک سیستم عمومی وابسته به شبکه‌های رایانه‌ای مرتبط به هم را تشکیل می‌دهند، تعریف شود.
گفتار دوم : مفاهیم مقدماتی فضای سایبر
وقتی صحبت از فضای سایبر به میان می آید مردم اغلب به رایانه یا رایانه‌هایی فکر می‌کنند که به اینترنت متصل است در حالی که این فقط بخش بسیار کوچکی از فضای سایبری را تشکیل می دهد. فضای سایبر فقط مجموعه‌ای از سخت‌افزار و نرمافزار نیست بلکه مجموعه‌ای از تعاریف نمادین است که شبکهای از اطلاعات، برنامه‌ها، سیستم‌های کنترل پرواز، سیستم‌های کنترل تأسیسات آب، برق، گاز، پتروشیمی و.. را در قالب داد و ستد صفر و یک رد و بدل می کنند.
مبحث اول: تاریخچه
تاریخ تمدن بشری در سیر تکاملی خود شاهد تحولات و پیشرفت‌های بسیار تأثیرگذاری بوده است. پس از انقلاب کشاورزی و انقلاب صنعتی، امروزه انقلاب اطلاعات و انقلاب ژنتیک این حرکت را تکامل بخشیده است. شکل گرفتن یک جامعه‌ی اطلاعاتی و کاربرد گسترده‌ی «فناوری اطلاعات و ارتباطات» تأثیر زیادی بر حوزه‌های مختلف داشته است.[۳۴]
استفاده‌ی گسترده از تکنولوژی‌های نوین جهانی، باعث به وجود آمدن مفهوم «جامعه‌ی اطلاعاتی» شده است. این مفهوم ناظر به پیشرفت‌های خیره کننده در پردازش، نگهداری و انتقال اطلاعات است که در واقع به کاربرد تکنولوژی‌های ارتباطی در تمام زوایای حیات اجتماعی انجامیده است.
همان‌طور که قبلاً هم گفته شد، پس از اختراع رایانه و شبکه‌های رایانه‌ای، اینترنت یا شبکه جهان گستر به وجود آمد و این پیشرفت‌های چشم گیر فناوری اطلاعات طی سال‌های اخیر روابط میان شهروندان و دولت‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. بسیاری از دولت‌ها سعی می‌کنند با بهره گرفتن از فناوری اطلاعات دست به تغییراتی در ساختار خود زنند. دلایل تمایل بخش دولتی به استفاده از فناوری‌های جدید از جمله اینترنت شامل:
-قابلیت‌های متحیر کننده‌ی فناوری اطلاعات.
افزایش تقاضای شهروندان به منظور ارائه خدمات سریع تر و کاراتر.
افزایش فشارهای سیاسی و هم چنین موفقیت‌هایی که تجارت الکترونیک در بخش خصوصی به همراه داشته است و… می‌باشد.[۳۵]
و به همین دلیل یکی از پرکاربردترین بخش فضای سایبر، اجرای قوانین و خدمات عمومی در قالب تشکیل دولت الکترونیک بوده است.
پژوهش های انجام شده درباره :حقوق بین‌الملل بشردوستانه و حملات سایبری- فایل ۶
