قلمرو مکانی تحقیق شامل بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد شامل ۱۱ بانک خصوصی که عبارتند از: بانک ملت،اقتصاد نوین،تجارت، دی، سرمایه، سینا، پارسیان، انصار، کار آفرین، پاسارگاد و صادرات.
۱-۸-۳-۲) قلمرو زمانی تحقیق
اطلاعات مربوط به سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ بانکهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
۱-۹) تعریف واژهها و اصطلاحات تخصصی طرح :
تسهیلات غیر جاری:
وامی که از موعد پرداخت اقساط بهره تعهد شده آن ۹۰ روز گذشته است.این اقساط در وضعیت تعهدی قرار میگیرند.بانک ها به طور مرسوم هنگامی که از موعد اقساط بدهی بیش از ۹۰ روز سپری میشود،از به حساب گرفتن بهره تعهد شده(بهره دریافتنی)خودداری میکنند. مطالبات غیر جاری شامل مطالبات سررسید گذشته،معوق و مشکوک الوصول میباشد. (نوروش،۱۳۸۸)
Non- performing loans (NPL):
A sum of borrowed money upon which the debtor has not made his or her scheduled payments for at least 90 days. A nonperforming loan is either in default or close to being in default. Once a loan is nonperforming، the odds that it will be repaid in full are considered to be substantially lower. If the debtor starts making payments again on a nonperforming loan، it becomes a performing loan، even if the debtor has not caught up on all the missed payments. (www. investopedia. com)
تولید ناخالص داخلی(GDP):
کل ارزش ریالی محصولات نهایی تولیدشده توسط واحدهای اقتصادی مقیم کشور در دوره زمانی معین (سالانه یا فصلی) را تولید ناخالص داخلی مینامند. (مفاهیم،تعاریف و روش ها،بانک مرکزی
Gross Domestic Product (GDP)
The monetary value of all the finished goods and services produced within a country’s borders in a specific time period، though GDP is usually calculated on an annual basis. It includes all of private and public consumption، government outlays، investments and exports less imports that occur within a defined territory. (www.investopedia.com)
نرخ بیکاری:
به نسبت جمعیت بیکار به کل جمعیت فعال گفته میشود. (مفاهیم،تعاریف و روش ها،بانک مرکزی)
Unemployment Rate
The percentage of total labor force that is unemployed but actively seeking employment and willing to work. (www.investopedia.com)
نرخ تورم:
تورم از نظر علم اقتصاد اشاره به افزایش سطح عمومی تولید پول، در آمدهای پولی و یا قیمت است. تورم عموماً به معنی افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمت در نظر گرفته میشود. تورم، روند فزاینده و نامنظم افزایش قیمتها در اقتصاد است. هر چند بر پایه نظریههای گوناگون، تعریفهای متفاوتی از تورم ارائه میشود، اما، تمامی آنها به روند فزآینده و نامنظم افزایش در قیمتها اشاره دارند. نرخ تورم برابر است با تغییر در یک شاخص قیمت که معمولاً شاخص قیمت مصرف کنندهاست.(مفاهیم،تعاریف و روش ها،بانک مرکزی)
Inflation
The rate at which the general level of prices for goods and services is rising، and، subsequently، purchasing power is falling. Central banks attempt to stop severe inflation، along with severe deflation، in an attempt to keep the excessive growth of prices to a minimum. (www.investopedia.com)
بازار سرمایه:
بازار سرمایه بازاری است که ابزارهای مالی بلند مدت با سررسید بیش از یکسال در آن مورد معامله قرار میگیرد . وظایف این بازار در مفهوم گسترده آن به شرح زیر است :
-
- تشکیل سرمایه در اقتصاد ملی
-
- مسئول تامین سرمایه بنگاهها
-
- تعیین ارزش و قیمتهای ذاتی ابزارهای مالی (www.bank1.blogfa.com)
فصل دوم
ادبیات تحقیق
۲-۱) مقدمه:
امروزه بانکها به عنوان مهمترین عنصر بازار پولی نقش بسیار مهمی را در اقتصاد کشور ما ایفا میکنند. با گسترش بازارهای مالی، فعالیت بانکها و موسسات مالی ابعاد گستردهتری به خود گرفته و بدون شک توسعه اقتصادی بدون توجه به نقش بانکداری و بازارهای پولی امکانپذیر نیست.
در ایران با توجه به ساختار اقتصادی و مالی کشور و توسعه نیافتگی بازار سرمایه، تأمین مالی در بخشهای اقتصادی بیشتر بر عهده بانکها میباشد.
بانکها در طول حیات خود با ریسکهای مختلفی از جمله ریسک نقدینگی، اعتباری، تجاری، مالی، عدم توانایی در پرداخت، نرخ ارز، نرخ بهره، تورم وغیره روبرو هستند.
از آنجا که میزان مطالبات سیستم بانکی کشور در همه بخشها از سال ۱۳۸۰ رو به افزایش بوده است، به نظر میرسد شرایط اقتصاد کلان میتواند نقش مهمی در وضعیت پورتفوی اعتباری بانکها و کیفیت مطالبات آنها داشته باشد.
در این فصل ابتدا به توضیح مختصری پیرامون بانک و وظایف آن میپردازیم. پس از آن به تاریخچه بانکداری در ایران اشاره مینماییم، سپس به ادبیات موضوع پیرامون تسهیلات اعطایی و مطالبات معوق پرداخته میشود.
۲-۲) بانک و بانکداری:
بانک اصطلاحی است قدیمی که از واژه آلمانی Bank به معنای نوعی شرکت، اخذ و رواج یافته است و شاید هم از کلمه Banko که یک لغت ایتالیایی و به معنای «نیمکت صرافان» به کار برده میشد، اشتقاق یافته است (علیزاده،۱۳۵۱). بانک نهادی اقتصادی است که وظیفههایی چون تجهیز و توزیع اعتبارات، عملیات اعتباری، عملیات مالی، خرید و فروش ارز، نقل و انتقال وجوه و وصول مطالبات اسنادی و سود سهام مشتریان، پرداخت بدهی مشتریان، قبول امانات، نگهداری سهام و اوراق بهادار و اشیای قیمتی مشتریان، انجام وکالت خرید یا فروش را بر عهده دارند (سلیمی،۱۳۸۸)
بانک واسطهای مالی است که وجوه مشتریان را جمع آوری و آنها را جهت اعطای وام و اعتبار بکار میگیرد.
۲-۲-۱) بانک تجاری :
بانک تجاری واسطهای مالی است که هدف آن تحصیل سود و منفعت برای سهامداران است و بیشترین حوزه فعالیتی آن جمع آوری سپرده های مشتریان تجاری و سایر افراد این سپرده ها به تجار و سایر صاحبان صنایع به صورت وام و اعتبار میباشد. علت نامیده شدن به نام تجاری بدین شرح میباشند:
برای تجار وام و اعتبار اعطا میکند.
همانند تجار جهت سهامداران دنبال کسب منفعت است .
۲-۲-۲) وظیفه کلی بانک های تجاری :
وظایف و خدمات بانک های تجاری(خصوصی یا دولتی) به استثناءبانکهای تخصصی به صورت ساده به قرار زیر است:
جمع آوری وجوه و سپرده های مشتریان و پرداخت مبالغ مربوط به صورت عندالمطالبه یا در سر رسید معین (در حوزه سپرده ها )
اعطای اعتبار و وام به تجار و صاحبان صنایع و مشتریان
انجام معاملات مربوط به ارز، اوراق بهادار، و سایر اسناد تجاری مانند سفته و برات
نمایندگی مالی دولت و شهرداری ها
تنزیل بروات تجاری
تضمین و ارائه ضمانت نامه ها
صدور تراول چک های مسافرتی و کارتهای اعتباری
تأمین منابع مالی تجارت خارجی
حراست وجوه و سایر اشیاء مشتریان