مصاحبه ی انفرادی و خانوادگی
جایگاه کنترل سلامتی
چک لیست صفت
مقیاس CMAS , CDI
CHCAQ
مقیاس MMPI
به طور کلی همان طور که اشاره شد می توان گفت که بسته به شرایط سنی کودکان و نوع راهکارهای مقابله ایشان، می توان درد کودکان را از طریق سه روش خودگزارش دهی، شاخص های بیولوژیکی و رفتار، مورد سنجش قرار داد. در روش خودگزارش دهی، می توان بسته به سن کودک از قطعات بازی، مقیاس بصری و درجه بندی تصویری- واژگانی استفاده کرد. همان طور که اشاره شد در رابطه با روش دوم می توان گفت که هیچ شاخص بیولوژیکی خاصی برای سنجش دردهای طولانی مدت وجود ندارد. سنجش بعد رفتاری درد کودکان، تغییرات چهره، بیان درد، جنبش بدنی و غیره را شامل می گردد که از طریق مقیاس هایی مثل درد پس از عمل جراحی کودکان پیش دبستانی تادلر، مقیاس کدگذاری ابراز چهره ای نوزاد و مقیاس های دیگر مورد سنجش قرار می گیرند. از مسائل مورد توجه در سنجش درد کودکان می توان به سنجش اضطراب، افسردگی و هیجاناتی که بدتر شدن درد کودکان را به دنبال دارند، اشاره کرد. هم چنین سنجش عوارض جانبی مربوط به راه های تسکین درد و سنجش درد نوزادان یا کودکان معلول یا کم توان ذهنی را باید مدنظر قرار داد. در رابطه با سنجش درد های مزمن کودکان، می توان با توجه به سطح رشدی کودک، حیطه ی مورد سنجش (مثل شدت درد، مکان درد، اضطراب و افسردگی و غیره ..) را مورد توجه قرار داد.
۲-۱۲ درمان درد مزمن کودکان
در سال های اخیر علاقه ی زیادی نسبت به کنترل و مطالعه ی درد های کودکان دیده می شود. در حال حاضر تکنیک های مختلفی برای سنجش جنبه های مختلف درد کودکان، با توجه به سطح رشدشان، در دسترس است. باید با توجه به علل درد کودک، مداخله ی مناسب را انتخاب کرد. لازم است که در کنترل درد کودکان، به هر دو جنبه ی جسمانی و روان شناختی درد، توجه کرد. در حال حاضر، داروهای مناسبی برای کنترل درد در دسترس قرار دارد اما بررسی محدود آن بر روی کودکان، منجر به عدم استفاده از میزان مورد نیاز آنها در کودکان شده است.کنترل درد جراحی کودکان و نیازهای آنها در این ارتباط، حیطه ای است که نادیده گرفته شده است. کنترل درد کودکان، باافزایش حساسیت پرسنل بیمارستان و استفاده از تلفیقی از برنامه های دارویی، تکنیک های جسمانی و رویکردهای روان شناختی، بهبود می یابد (لیوسی و همکاران، ۲۰۰۶).
۲-۱۲-۱ درمان های دارویی
دردهای مزمنی که کودکان و نوجوانان تجربه می کنند، به اندازه ی کافی شدید است که نیاز به مداخله داشته باشد. نتایج پژوهش پرکویین[۱۶۳]، هازبروک – کامپ کرور[۱۶۴]، هانفلد[۱۶۵]، وان سویجلکام – اسمیت[۱۶۶]، پاسچر[۱۶۷] و وان درودن[۱۶۸] (۲۰۰۰) ، نشان داد که از میان ۲۵ درصد کودکان مبتلا به درد مزمنی که در مطالعه شرکت کرده بودند، ۵۷ درصد به پزشک مراجعه کرده بودند و حدود ۴۰ درصد از آنها دارو مصرف می کردند (اندراسیک، ۲۰۰۷).
کودکان، نسبت به بزرگسالان تمایل دارند که داروهای کمتری مصرف کنند و داروی مصرفی اشان را تا مدت کوتاهی مصرف کنند. میزان ایمنی و اثر بخشی این داروها در این جمعیت ها به خوبی مورد مطالعه قرار نمی گیرد و میزان دوز مصرفی این داروها، با استخراج از یافته های مربوط به بزرگسالان و داده های مربوط به تاثیر دارو بر بدن [۱۶۹] به دست می آید (پاوار و همکاران، ۲۰۱۱). کاربرد صحیح داروها، درد بسیاری از کودکان را تسکین خواهد داد و مبتنی بر چهار شیوه تجویز کلیدی می باشد:
الف) پله به پله (نردبانی)
ب ) ساعتی
ج ) از راه مناسب
د) با کودک [۱۷۰]
۲-۱۲-۱-۱ پله به پله (نردبانی)
موثر بودن نوعی رویکرد سه مرحله ای برای تسکین درد، که به عنوان نردبان ضد درد بیان می شود مکررا اثبات گردیده و این پلکان در تصویر زیر نشان داده شده است. درد به انواع خفیف، متوسط و شدید دسته بندی و انتخاب ضد دردها مطابق با آن انجام می شود. روش نردبانی مبتنی بر داروهایی است که به طور وسیع در بسیاری از کشورها در دسترس هستند و بسته به این است که پزشکان و مجریان بهداشتی بدانند که چگونه از تعداد معدودی دارو، بهترین استفاده را به عمل آورند. کاربرد مرحله ای داروهای ضد درد، بستگی به سطح درد کودک دارد و اولین قدم در کنترل درد خفیف، تجویز نوعی داروی ضد درد غیر مخدر است (سازمان بهداشت جهانی، ۱۳۷۹).
شکل ۲-۴ شیوه ی تزریق نردبانی داروهای ضد درد در کودکان (سازمان بهداشت جهانی، ۱۳۷۹)
مخدر شبه تریاک دردهای متوسط تا شدید
± غیر مخدر ها
± داروهای کمکی
۳
اگر درد مقاوم بماند یا افزایش یابد
مخدر شبه تریاک دردهای خفیف تا متوسط
± غیر مخدر
± داروهای کمکی
۲
اگر درد مقاوم بماند یا افزایش یابد
غیر مخدر
± داروهای کمکی
۱
۲-۱۲-۱-۲ ساعتی
دارو باید به جای روش"در صورت لزوم"، بر اساس یک برنامه منظم ساعتی تجویز گردد یعنی بر اساس ساعت، مگر اینکه دردها واقعا متفاوت و غیر قابل پیش بینی باشند. وقتی دارو بر اساس نیاز داده می شود کودکان قبل از اینکه بتوانند دارو دریافت کنند درد را متحمل می شوند، هم چنین ممکن است نگران عدم کنترل دردشان باشند و بنابراین به طور فزاینده ای دچار ترس شوند. به علاوه، مقادیر داروهای مخدر مورد لزوم برای پیشگیری از حملات درد، کمتر از مقادیر مورد لزوم برای درمان حمله درد هستند. بنابراین کودکان باید داروهای ضد درد را با فاصله زمانی منظم، همراه با مقادیر اضافی برای درد متناوب و شدید دریافت کنند. فاصله زمانی مصرف باید بر اساس شدت درد و طول مدت عمل داروی مصرفی تعیین شود (سازمان بهداشت جهانی، ۱۳۷۹).
۲-۱۲-۱-۳ از راه مناسب (به طریق مقتضی)
دارو باید با ساده ترین، موثر ترین و کم دردترین راه جهت کودکان تجویز گردد. داروهای ضد درد معمولا از راه خوراکی به صورتت قرص و یا الگزیر داده می شوند. از تجویز داخل وریدی، زیر جلدی و یا از راه پوست هم در مواقعی استفاده می شود. به طور کلی از تزریقات عضلانی نباید استفاده شود مگر اینکه ضرورت مطلقی پیش آید. این تزریقات دردناک بوده و برای کودکی که ممکن است زمینه قبلی درد ناشی از تجویز دارو داشته باشد و یا از آن به خاطر درد رویگردان باشد، می تواند مسئله هراسناکی باشد. تجویز از راه مقعد برای بسیاری از کودکان خوشایند نیست اما بر تزریق عضلانی ارجحیت دارد (سازمان بهداشت جهانی، ۱۳۷۹).
۲-۱۲-۱-۴ با کودک
مقادیر همه داروها باید بر اساس وضعیت هر کودک تجویز گردند. هیچ مقدار واحدی وجود ندارد که برای همه کودکان مناسب باشد. هدف، انتخاب مقداری از دارو است که قبل از اینکه نوبت بعدی تجویز دارو فرا برسد از پیدایش درد در کودک جلوگیری کند. (سازمان بهداشت جهانی، ۱۳۷۹).
کار اساسی این است که درد کودک مرتبا تحت نظر و مراقبت قرار گیرد و مقادیر داروی ضد درد در حد نیاز برای کنترل درد داده شود. مقدار داروی مخدری که موجب تسکین موثر درد می گردد در کودکان، مختلف و در یک کودک در زمان های مختلف دارای تفاوت هایی است و بنابراین باید بر اساس میزان درد هر کودک تجویز لازم صورت گیرد. چنانچه مقادیر زیادی از داروهای مخدر در فواصل زمانی مکرر برای کنترل درد بعضی از کودکان مورد نیاز باشد، در صورتی که کمترین اثرات جانبی داشته و یا توسط داروهای کمکی قابل کنترل باشند، این مقادیر را می توان مقادیر مناسب به حساب آورد. الگوی خواب کودکانی که داروهای مخدر مصرف می کنند ممکن است تغییر یابد، شب ها بیدار بمانند، حالت ترس داشته باشند، راجع به درد شکایت کنند و در طول روز به طور متناوب بخوابند. در صورت لزوم، در طول شب باید همراه داروی ضد درد، به مقدار کافی داروی خواب آور و یا داروهای ضد افسردگی داده شوند تا چنین کودکانی بتوانند خواب راحتی داشته باشند (سازمان بهداشت جهانی، ۱۳۷۹).
۲-۱۲-۲ درمان های غیر دارویی