بنابراین جشنواره ای که به نام کتاب و برای کتاب و پژوهش طراحی شده ، جشنواره ای است که خدمت به کتاب و کتاب خوانان وعلاقه مندان کتاب و پژوهش را ، برخود فرض می داند وبه انجام این تکلیف ملی می بالد و آن را دوست داشتنی و بزرگ می شمارد.
از سوی دیگر نظام به گزینی و گزینش برتر ، نظامی است که می تواند منجر به ارتقای کیفی شود وکیفیت هر امر ، پدیده یا محصولی را ، ارتقا بخشد.
گزینش بهترین ها وبرترین ها از سویی به نظام وابزار گزینش ربط می یابد و از سوی دیگر به سلامت نفس وعافیت اخلاق ودانایی و ذخایر تجربی گزینش گران.
گزینش اثر برتر در حوزه های کتاب ، مقاله و پژوهش، گزینش حساس و پراهمیتی است.
انتخاب اثر برتر در موضوعات گوناگون ، کارپیچیده، ظریف و حساسی است که نیاز به دقت، ظرافت، باریک بینی واهلیت علمی دارد .
اثر برتر در حوزه ی کتاب ، اثری است که مطالعه آن به جامعه توصیه می شود و بر سلامت آن ، مهر تایید زده می شود.
جامعه ای که با در اختیار گرفتن نظام ها و دستگاه های گزینشی ونظارتی ، برترین ها را برمی گزیند و برای برترین ها ، احترام و اهمیت قایل می شود، جامعه ای است پویا وبا نشاط که به تغذیه روحی خود، به ویژه در بخش فرهنگ ، اهمیت می دهد وبرای آن ارزش ویژه ای قایل می شود.
گزینش آثار برتر ، به این معناست که جامعه برتر پسند است وبه تراز معمولی محصولات آثار و پدیده ها، اکتفا نمی کند.جامعه برتر پسند، سطح ذائقه و ذوق خود را به گونه ای تربیت می کند که آفرینندگان آثار نتوانند هر اثری را با هر درجه ای از کیفیت ، ارائه کنند و مقبولیت و اعتبار وماندگاری آن را امید داشته باشند.
این جشنواره صرف نظر از نتایج ودستاورد های خرد وکلان آن ، باعث ارتقای نظام به گزینی فرهنگی شده وساختارهای موجود در این بخش را تقویت کرده و این شاید بزرگ ترین ره آورد کار باشد.
ما بهترین ها را برمی گزینیم و ارج می نهیم ، بدان دلیل که نظام خلقت نیز ، نظام به گزینی است. خداوند، بهترین آفریننده است و بهترین ها را می آفریند و انسان ، بهترین آفریده اوست که همانند خداوند، از توانایی انتخاب بهترین ها وبرترین ها، برخوردار است.
ساز و کار کلی جشنواره انتخاب کتاب سال استان کرمان
اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان کرمان به منظور پویا نمودن جریان تالیف و نشر کتاب ، هر ساله با برگزاری مراسم انتخاب کتاب سال استان در راستای حمایت و تشویق از مولفان، مترجمان ومصححان متعهد استان عمل می کند. اهدای جایزه کتاب سال استان در ده موضوع، یکی از اقدامات حمایتی است که در راستای ارزیابی فرهنگ مکتوب وفعال وتسهیل نمودن روند تالیف وچاپ و نشر کتاب در استان انجام می شود. این حرکت در حال حاضر به عنوان یکی از مهم ترین وشاخص ترین فعالیت ها و رویدادهای فرهنگی تثبیت شده در این استان به شمار می رود و استمرار برگزاری آن طی هفده دوره، تا به امروز توانسته است در ترسیم چشم انداز حرکت های حوزه کتاب ، نقش بسزایی ایفا نماید.
مروری بر ساختار کلی جشنواره
فرایند انتخاب بر مبنای آیین نامه ای است که توسط جمعی از صاحب نظران واعضای هیات علمی تدوین و به تصویب اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ، رسیده است.
ساختار اجرایی
هر ساله از سوی دبیرخانه مربوط که در اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی مستقر می باشد ، با انتشار فراخوان از مولفان وناشران و فعالان عرصه فرهنگ مکتوب استان دعوت می شود تا کتب و تالیفات خود را که دارای حداقل یکی از شرایط ذیل باشد، جهت بررسی به دبیرخانه تحویل نمایند:
-
- نویسنده ، مترجم یا مصحح کتاب کرمانی یا مقیم کرمان باشد.
-
- کتاب در باره کرمان باشد (اعم از اینکه نویسنده کرمانی باشد یا نباشد. )
-
- کتاب در کرمان به چاپ رسیده باشد .
بر مبنای آیین نامه مذکور تالیف ، ترجمه وتصحیح به شرح زیر تعریف گردیده است: تالیف ، عبارت است از اثر تحقیق وابتکاری که اقتباس از کار دیگران نباشد. ترجمه، عبارت است از برگرداندن کتاب از زبان دیگر به فارسی. تصحیح ، عبارت است از تنقیح نسخه خطی براساس یک یا چند نسخه با بدل ها (و در صورت وجود نسخ متعدد اعمال اصلاحات لازم)
درخصوص پذیرش کتاب نکات زیر مد نظر دبیرخانه می باشد:
۱- تاریخ مندرج در شناسنامه کتاب ، تاریخ انتشار آن شمرده می شود.
۲ – در مواردی که تاریخ مندرج در شناسنامه کتاب با تاریخ واقعی نشر کتاب اختلاف داشته باشد، تاریخ صدور مجوز خروج کتاب از چاپخانه، ملاک تعیین سال نشر آن خواهد بود.
۳- اول آبان هر سال تا اول آبان ماه سال بعد ، به عنوان سال انتخاب محسوب می گردد.
ساختار علمی
پس از پایان مهلت فراخوان ، کتب رسیده به دبیرخانه در موضوعات مختلف تقسیم بندی ومطابق آیین نامه مصوب وپس از طی دو مرحله بررسی و داوری توسط اعضای هیات نظارت براجرای ضوابط نشر کتاب که خود عضو هیات علمی دانشگاه می باشند، کتب برگزیده و شایسته تقدیر که حداکثر امتیاز را در موضوعات مختلف کسب نموده اند، مشخص می گردند .
کتاب های دریافت شده به موضوعات اصلی زیر که هر یک شامل چند موضوع فرعی است تقسیم می شود:
-
- ادبیات
-
- دین
-
- تاریخ وجغرافیا و زندگینامه
-
- فلسفه وروان شناسی
-
- علوم اجتماعی
-
- هنر
-
- زبان
-
- علوم خالص
-
- علوم عملی
-
- کلیات
بررسی نحوه انتخاب آثار در سال های برگزاری جشنواره نشان می دهد که هیات داوری هر سال به طور جداگانه بر مبنای موضوع و نوع کتاب های موجود دراین تقسیم بندی، نظر خود را ، مطرح نموده اند.
داوری و ضوابط انتخاب
الف) کتاب سال
ارزیابی کتب طی این سال ها همواره برعهده استادان دانشگاهی و حوزوی وصاحب نظران علمی و فرهنگی ونویسندگان برجسته استانی به ویژه اعضای هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان بوده است. داوری ها بر مبنای اصول کلی مندرج در آیین نامه وبه وسیله فرم های تنظیم شده کارشناسی،انجام پذیرفته است. این فرم ها کاملا محرمانه بوده وبه پیوست هر کتاب تحویل داور می گردد که در آن نام کتاب ، نام مولف ، مترجم یا پدیده آورنده، نام ناشر کتاب، موضوع محوری کتاب ، نام داور وتاریخ داوری درج گردیده است .
بررسی انتخاب کتاب ها در چهار مرحله به شرح زیر انجام می پذیرد:
مرحله اول: دبیرخانه انتخاب کتاب سال ، کتاب های واصله را با ضوابط مندرج در آیین نامه تطبیق داده وموارد منطبق را ، گزینش می کند.
مرحله دوم : هر کتاب براساس موضوع ورشته از طریق کمیته داوری به یک تن از اعضا ارجاع می گردد تا براساس ملاک های تخصصی مندرج در فرم ارزیابی کتاب بررسی شده وامتیاز آن مشخص شود .
مدت زمان این مرحله از زمان تحویل کتاب ، حداکثر ۲۰ روز می باشد.