۵۲ ۱۸٫۴%
۱۳ ۴٫۶%
۲۸۳
دسترسی به پیامک باعث افزایش حجم ارتباطاتم با دوستان و اطرافیانم شده است.
۲۱ ۷٫۳%
۵۲ ۱۸٫۱%
۹۸ ۳۴%
۸۹ ۳۰٫۹%
۲۸ ۹٫۷%
۲۸۸
بنظرم با فراگیر شدن استفاده از پیامک ، حجم کلی ارتباطات افزایش یافته اما کیفیت و عمق ارتباطات انسانی افزایشی نداشته است.
۵۵ ۱۹٫۳%
۷۲ ۲۵٫۳%
۱۰۳ ۳۶٫۱%
۲۸ ۹٫۸%
۲۷ ۹٫۵%
۲۸۵
فردگرایی
اﺛﺮات ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ در ﭼﻨﺪ دﻫﻪ اﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻗﺪری ﺳﺮﻳﻊ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌـﻪ را دﺳـﺘﺨﻮش ﺗﻐﻴﻴـﺮات عمده و ﺟﺪی ﻛﺮده اﺳﺖ .اﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻت و دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد زﻣﻴﻨـﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻬﻤﻲ را در ﻣﻴﺎن اﻗﺸﺎر ﺟﻮان داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺟﺎیی که ﺻﺤﺒﺖ از ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷـﺪن ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﺷـﺪه اﺳﺖ.
ﻳﻜﻲ از ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻮاده از آن ﻣﺼﻮن ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ رﺷﺪ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﻴﺰ ﺑﻌﻨﻮان واﺣﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺘﺎﺛﺮ از ﻧﻈﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ. ﺗﺎﺟﺎیی که ﺗﺤـﻮل و دﮔﺮﮔـﻮﻧﻲ در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴـﺮ در ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﺧـﺎﻧﻮاده ﻣـﻲﺷـﻮد. رﺷـﺪ ﻓﺮدﮔﺮاﻳـﻲ در ﺟﻮاﻣـﻊ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺧﺎﻧﻮاده را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻮد ﻗﺮار داده اﺳﺖ .ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﺿـﻤﻦ داﺷـﺘﻦ اﺛـﺮات ﻣﺜﺒﺖ، آﺛﺎر ﻣﻨﻔﻲ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد ﺗﺎ ﺟﺎیی که ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻪ دو وﺟﻪ ﻓﺮدﮔﺮاﻳـﻲ ﺗﻮﺟـﻪ ﻛـﺮده اﻧـﺪ (معیدفر و صبوری خسروشاهی، ۱۳۸۴: ۹۴).
ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ آﺳﻴﺐ ﻫﺎی زﻳﺎدی را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑرای ﻣﺜﺎل در ﺣـﻮزه ﺧـﺎﻧﻮاده ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻧﻬﺎد ﺧﺎﻧﻮاده ﮔﺮدد. ﻓﺮزﻧﺪان اﻫﻤﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮی ﺑرای ﻧﻈﺮات واﻟـﺪﻳﻦ ﻗﺎﺋـﻞ ﺷـﻮﻧﺪ، ارزش ﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪی ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮد، ﺻﻮرتهای ﮔﺬران اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻪ ﻇﻬﻮر ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮارد در ﺗﻌﺎرض ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻬﻨﺎم رﺷﺪ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ارزش ﻫﺎی ﻋﻘﻼﻧﻲ و ﺗﻀﻌﻴﻒ ﭘﻴﻮﻧـﺪﻫﺎی ﺧـﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺗـﻮام ﺑـﺎ ﺗﺤﻮﻻت ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪرن ﺑﻮده اﺳﺖ.ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد او ﺗﻮﺳﻌﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و آﻣﻮزش و ﭘﺮورش، اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴـﺰان ﺳﻮاد و ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﺷﺪن آﻣﻮزش ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﭼـﺎرﭼﻮب ﻫـﺎی ﺧﺸـﻚ ﺳـﻨﺘﻲ ﻗـﺪﻳﻤﻲ ﺷـﺪه اﺳﺖ و ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﺠﺪد ﻗـﺪرت را اﻏﻠـﺐ ﺑـﻪ ﻧﻔـﻊ ﺟﻮاﻧـﺎن ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ (بهنام، ۱۷۱:۱۳۸۳ به نقل از پیشین).
در واقع شاید مهمترین دلیل برای گسترش سیستم پیامک در کشور، به وجود آمدن عرصه آزادی برای برخی ازاقشار باشد و نوعی حریم خصوصی و استقلال فردی را برای افراد به وجود آورده که پیش از آن وجود نداشته است. تلفن همراه به عنوان یک ابزار شخصی، نوعی حریم خصوصی برای افراد به وجود آورده است، به خصوص برای برخی از گروه های اجتماعی که نظارت شدیدی از سوی خانواده بر آنها بوده و این کنترل عملا ً شکسته شده است و از تلفن همراه برای ارتباط هر چه بیشتر با کسانی که شاید بیش از آن امکان ارتباط با آنها نبود استفاده میشود (کیا، ۱۳۸۹ : ۹).
تلفن همراه به عنوان وسیله ارتباطی مطرح است که ظرفیتهای رو به توسعه آن، این ابزار ارتباطی را تبدیل به ظرفیت کامپیوتری و چند رسانهای کرده است. با این نگاه، تلفن همراه، تکنولوژی فردی محسوب می شود که حوزه استقلال جدیدی از فردگرایی را منعکس میکند. این فردگرایی لزوماً با خود خواهی باز تعریف نمیشود، بلکه لایه انتخابگری فردی را منعکس میکند که به صورت ابزارمند حوزه مستقل تری را برای فرد فراهم کرده است. در این روند، تلفن همراه توسعه کامپیوتر و اینترنت محسوب می شود که ظرفیت دیجیتالی را فراهم آوردهاست که انعطاف گستردهای را برای فرد بهوجود آوردهاست (خلیقی، ۱۳۸۵: ۱۶).
آمارها نشان میدهد فضای آزاد پیامک برای مخاطبان نوعی قدرت نمایی شخصی را به وجود آورده که باعث علاقه مندی هر چه بیشتر مردم به این پدیده شده است؛ به خصوص جوانان که بیشترین استفاد ه کنندگان سرویس پیامک هستند. همچنین استفاده از تصاویری فانتزی و کلمات اختصاری، گونه ای دیگر از ارتباط را بین مخاطبان هزاره سوم رقم می زند (کیا، ۱۳۸۹ : ۹) .
ﺟﻮاﻧﺎن ﻛﻨﻮﻧﻲ از ﻗﺪرت و اﺳﺘﻘﻼل ﺑﻴﺸﺘﺮی را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻓﺮﺻﺖ ﻫـﺎ ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ (ذﻛایی، ۱۳۸۶: ۲۵۵ به نقل از معیدفر و صبوری خسروشاهی، ۱۳۸۴: ۹۵). دﺳﺘﺮﺳـﻲ ﺑـﻪ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺴﺘﻪ ﻫﺎی ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﻴﺶ از واﻟﺪﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭘﺪر دﻳﮕﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺟﻊ ﻗـﺪرت ﻧﻤـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ (ذکایی، ۱۳۸۷به نقل از پیشین) ﻧﻬﺎد ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ دﻳﮕﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺮوه ﻣﺮﺟﻊ ﻧﻴﺴﺖ ودﻳﮕـﺮ ﻧﻘـﺶ ﻣﻨﺤﺼـﺮ ﺑـﻪ ﻓﺮد را در اﻣﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺬﻳﺮی ﺟﻮاﻧﺎن ﻧﺪارد (کاشی، ۱۳۸۷ به نقل از پیشین). اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺮده ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﻫـﺎ و ﺷـﻴﻮه ﻫـﺎی جدﻳﺪ ﺑﺮای ﺟﻮاﻧﺎن، زﻧﺪﮔﻲ درون ﺧﺎﻧﻮاده را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪه اﺳﺖ. ﻧﺴـﻞ ﺟـﻮان دﻳﮕﺮﭼﻨﺪان ﺧﻮد را در ﭼﺎرﭼﻮب ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی گذشتگان ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﮔـﺮوه ﻫـﺎی ﻣﺮﺟﻊ ﺟﺪﻳـﺪ و اﻟﮕﻮﻫـﺎی ﺟﺪﻳـﺪ زﻧـﺪﮔﻲ ﺑـﺮای ﺧـﻮد اﺳـﺖ ﺗـﺎ ﺟﺎییکه در ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﻣﻴـﺎن ﺟﻮاﻧـﺎن و ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﺷﺎﻫﺪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ درزﻣﻴﻨﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻌﺎﺷﺮت ﻗﺒﻞ از ازدواج، ازدواج با خویشاوندان، نحوه گذران اوقات فراغت و رفتارهای مذهبی هستیم (سعیدی، ۱۳۸۲ به نقل از پیشین).
ﺳـﻮﻳﻪ ﻣﺜﺒـﺖ فردگرایی را نیز می توان با واژﮔـﺎﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺧـﻮد اﺗﻜـﺎﻳﻲ، ﺧـﻮد ﻣﺮﺟﻌـﻲ، ﻣﺴـﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘـﺬﻳﺮی ﻣﺘـﺮادف دانست و ﺗﺠﻠـﻲ آن را می توان در ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ اﺧﻼﻗﻲ دورﻛﻴﻢ و ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﻧﻬﺎدی ﺷﺪه ﭘﺎرﺳﻮﻧﺰ ﻳﺎﻓﺖ. ﺳﻮﻳﻪ ﻣﻨﻔﻲ آن ﺑﺎ واژﮔـﺎﻧﻲ نظیر اﻧﺰوا، ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﻲ و ﺧﻮدﺧﻮاﻫﻲ ﻣﺘﺮادف اﺳﺖ و ﺗﺠﻠـﻲ آن در ﻓﺮدﮔﺮاﻳـﻲ ﺧﻮدﺧﻮاﻫﺎﻧـﻪ ای ﻳﺎﻓـﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﺳﺎس ﻣﺨﻞ ﻧﻈﻢ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ(وثوقی، ۱۳۸۷ :۱۴۶).
در واﻗﻊ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ اﻓﺮاد از ﺳﻮﻳﻲ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻛـﺮده ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻫﺎی ﺧﺼﻮﺻـﻲ ﺧـﻮد ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺗﻮﺟـﻪ ﻛﻨﻨـﺪ و از ﺳـﻮی دﻳﮕـﺮ در رواﺑـﻂ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺧـﻮد دﻳﮕﺮان را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ. پیش ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻛﺮد ﺑﺎ ﮔﺴـﺘﺮش ارزش ﻫـﺎی ﻓﺮدﮔﺮاﻳﺎﻧـﻪ ﻣـﺎ ﺷـﺎﻫﺪ ، ﺗﻀـﻌﻴﻒ راﺑﻄـﻪ ﻓﺮزﻧـﺪان ﺑـﺎ واﻟﺪﻳﻦ و ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺴﺎس ﺗﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ بود. اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧـﺪان دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ واﻟﺪﻳﻦ را اﺣﺘﻤﺎﻻ در ﺣﻮزه ﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻧﻈﻴـﺮ ﻧﺤـﻮه ﮔـﺬران اوﻗـﺎت ﻓﺮاﻏـﺖ ، اﻧﺘﺨﺎب ﻫﻤﺴﺮ، آرزوﻫﺎ و اﻫﺪاف ﺷﺨﺼﻲ و ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺧﻮد ﻛﻤﺘﺮ ﻫﻤﺮاﻫـﻲ ﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﻛـﺮد. ﺑـﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪ و ﺳﺎﺧﺘﺎر راﺑﻄﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﺎ واﻟﺪﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪه اﺳﺖ . ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﻀﻌﻴﻒ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ و ﻛﺎﻫﺶ رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﺎ واﻟﺪﻳﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ارزش ﻫـﺎ و ﻫﻨﺠﺎرﻫـﺎی ﻣﺸـﺘﺮک ﻣﻴﺎن آنان می ﺷﻮد و ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻮاﻋﺪ ﻫﻨﺠﺎری ﻣﺸﺘﺮک، ﺷﻴﻮه و ﺳـﺒﻚ زﻧـﺪﮔﻲ ﻓﺮزﻧـﺪان ﺑـﺎ واﻟـﺪﻳﻦ ﺷﻜﻞ متفاوتی ﺑﻪ ﺧﻮد خواهد ﮔﺮﻓت (معیدفر و صبوری خسروشاهی، ۱۳۸۹: ۱۰۳ و ۱۰۸).
بطور کلی می توان گفت استفاده از تلفن همراه یک امر فردی است که شدیداً تحت تأثیر عوامل و فرایندهای اجتماعی است. این مطالعه نشان میدهد که روند رو به تغییری در نهادینه شدن تلفن همراه در روند اجتماعی شدن آن در زندگی فردی کاربر دارد. در دسترس بودن دائمی، مزاحمتها و یا دردسرها یا برنامه های ناخواسته زیادی را به فرد تحمیل میکند. خاموش کردن تلفن همراه نیز میتواند منشاء خستگی، انتظار و یا تنشهای روحی طالب تماس واقع شود و به نوعی موجب تضعیف کارآمدی فرد شود. فردگرایی، اشاره به یک حوزه ترجیحی دارد که جهان فعال و ارزشی فرد را تشکیل میدهد. وجه منفی فردگرائی خودخواهی و یا خودمرکزی است، که موجب بی توجهی فرد به مسائل و مشکلات دیگران میشود. وجه مثبت آن عدم دخالت در حوزه فردی دیگران و توجه به امر شخصی خود است. از طرفی فردگرائی، اشاره به جهان مستقل فرد و انتخابهای مستقل و فراجمعی و یا شکسته شدن نظام هنجار اجتماعی در یک جامعه است (ماری گنو، ۱۳۸۴، ۹۶-۹۲).
از نظر الیوت و لمرت، فردگرائی در این معنا، یک نوع فاصله گرفتن از توده ها و یا رفتار تودهای است. عوامل ساختاری مثل توسعه انتخابهای فردی، از بین رفتن حوزه استقلال بومی، وصل شدن به جهانها و فرهنگهای متکثر، جامعه یکپارچه قدیم را که با نظام هنجاری جمعی فهمیده می شد، به تکثر فردی با پیوندهای حرفه ای، دوستی و خانوادگی تبدیل کرده است که برای درک آن باید فرد را کانون توجه قرار داد.
جامعه ایرانی، جامعهایی با ارزشهای اجتماعگرایانه است، اما ابزارهای دیجیتال به تقویت ارزشهای فردگرایانه میپردازند .تلفنهای همراه یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر فرایند فردی شدن تفسیر میشوند. داشتن تلفن همراه میتواند بر استقلال فردی و در نتیجه آزادی «خود» دامن زند. همچنین علاوه بر فردی شدن به افزایش تکثر و تولید خود منجر شود. زیرا هویت افراد در دنیای مدرن هویت سیالی است و هویت در تقاطع مجموعهای متکثر از مکانها، ملیتها و مجموعه فراگیری از ساختارها قرار میگیرد (خیرخواه و علی آبادی، ۱۳۸۸). روشن است که فرد به تنهائی هویت و خود را نمیسازد، بلکه تکنولوژی و نوع تعامل با دیگران است که در مسیر زندگی روزمره، هویت و خود را می سازد. جبرهای اجتماعی و جبرهای تکنولوژیک، در این روند نقش مهمی را ایفا میکنند. از این منظر، تلفن همراه هم بعنوان یک ابزار ارتباطی و هم بعنوان یک ابزار رسانهای و بعنوان یک نقش اجتماعی که در واقع امکان دسترسی لحظه ای را فراهم میاورد پدیدهای قابل مطالعه است (رشکیانی، ۱۳۸۹).
لذا در تولید و بازتولید پیامهای تلفنهمراه، واقعیت «خود» افزایش و تکثیر مییابد، فرد میتواند همزمان به افراد مختلفی، با مضامین متفاوت و موضوعات گوناگون پیامک بفرستد و با آنها گفتگو کند. از طرفی دیگر، امکانات تلفنهای همراه از قبیل Mp3 player، رادیو، تلویزیون به تنهایی افراد دامن میزند که این امر بخشی از فرایند فردی شدن تلقی میشود، چون افراد به طور روزافزونی آن نوع از زندگی را انتخاب میکنند که «خود»شان میخواهند. در حقیقت تلفن همراه به عنوان ابزار فردی است که حوزه علایق فردی را تسهیل میکند. توسعه و تنوع انتخابها در این ابزار ارتباطی؛ مثلاً انتخاب زنگ تلفن، رنگ گوشی و…، همگی به این فرایند فردی شدن کمک میکنند. تلفن همراه با فراهم کردن ظرفیتهای انتخابی متنوع و فراوان نشان جدیدی برای انعکاس «خود» شده است.به بیان دیگر تلفن همراه یکی از فردیترین ابزار زندگی امروز است که امکان فردگرایی را فراهم میآورد بهگونهای که صنایع ارتباط قبلی، ضمن فردیبودن، به حوزه فردی فرد استقلال نمیبخشید و بستر توسعه فردی را فراهم نمیکرد. تلفن همراه مهمترین تکنولوژی فردی است که ضمن ایجاد «خلوت مستقل فردی» رابطه اجتماعی فرد را در یک بستر شبکهای معنادار نموده است (خیرخواه و علی آبادی، ۱۳۸۸).
تحقیقات نشان میدهدکه پیوند تلفن همراه و فرد، چند لایه مهم را برای فردیت فرد به دنبال میآورد:
۱- توسعه فردی: دو ظرفیت مهم تلفن همراه یعنی تماس تلفنی و ارسال و دریافت «پیام متنی» و همچنین «پیام صوتی» و «پیام تصویری» ظرفیتهای فردی را توسعه بخشیده و حوزه خصوصی فرد را گسترش میدهد.
۲- تلفنهمراه و توسعه ارتباطات بین فردی: تلفن همراه به عنوان تکنولوژی ارتباطی همهجا حاضر، که فرد را در همه ساعات روز و شب و در همه مکانها در یک ارتباط متصل با «دیگران» قرار میدهد، ابزاری برای «توسعه قدرت فرد» محسوب میشود. اگرچه تلفن همراه در ایران به ظرفیتهای گسترده اطلاعاتی خود نرسیده است ولی با همین ظرفیتهای محدود، فرد را وارد یک «فضای متصل به دیگری» قرار داده است.
۳- تلفنهمراه و توسعه انتخابها: توسعه و تنوع انتخابها به نوعی منعکسکننده توسعه قدرت فردیت است که فرد را از محدودیت و تعامل تک انتخابی به تکثر انتخابها منتقل میکند (پیشین).
حمید طی مصاحبه به این موضوع اشاره می کند که : «شما هر ابزاری رو بیاری با خودش هم رفاهشو میاره و هم فسادشو. فی نفسه هر دو تا زمینه رو داره. یعنی هر کالایی که بیاد از رسانه های جمعی و کالاهای ارتباطی با خودش تولید فرهنگ می کنه. این فرهنگ رو شما اگر درواقع صبر کنید او بیاد ایجاد کنه بعد شما بخواهی چاره کنی او بریده به تنتون دوخته شما باید اندامتون رو متناسب با اون لباس کنید . ولی زمانی که این داره وارد میشه یا قبل از اینکه وارد بشه اومده باشید واسش فرضیه تعریف کرده باشید و شروع کنید مسائل مختلفش رو ، هنجارش رو بررسی کنید، این شمائید که پیش دستی کردید و جلو افتادید و می تونید فرهنگ سازی کنید. دیگه آدم ماله به دست نیست بدود هرجا که خراب شده را ماله کشی کند. در ارتباط با فرهنگ رسانه ای ما همه ماله به دستیم. هیچ کدوم نیومدیم قبل از اینکه مشکلی پیش بیاد، این هنجارها و ناهنجاریها پیش بیاد، قبلش فضا تعریف کنیم که بتونیم تو اون چارچوب کنترلش کنیم. هر چیز دیگه ای هم همینه ما اگر همین پلکان رو درنظر بگیریم می تونیم نگاه کنیم یه مقدار بالاترش رو ببینیم چی قراره بیاد پایین که حداقل الان خودمونو اماده کنیم واسه اونموقع و پیامدهای اون مسائلی که می خواد پیش بیاد. و الا این نبوده که موبایل از اول برای جامعه تعریف شده باشه کما اینکه اینترنت هم برای جامعه تعریف نشده بود.هر ابزار نویی برای برتری قدرت بوجود امده بود. وقتی چنین کارکردی را بتدریج از دست داد گفتند حالا بیایم اونو تبدیل به پول کنیم تا جایگاهشو دوباره به دست بیاره».
موژان: «پیامک ها حوزه خصوصی را گسترده تر کرده. نوع انتخاب رابطه هات راحت تر شده به کسی که دوست نداری میتونی جواب ندی کسی رو که دوست داری می تونی هرازگاهی به شخصی ترین وسیله اش زنگ بزنی یا پیغام بفرستی. پیغامی که فقط اون می خونه. چرا که خب این موبایل برای راحتیه منه نه اونی که با من کار داره» .اکرم: «اینکه یک موقع هایی هست توی خونه یا سرکار دوست ندارم کسی بفهمه چی دارم میگم پیامک خوبه ».
آمارهای بدست آمده از پرسشنامه ها حاکی از آنست که ۵۴٫۳ % پاسخگویان با گویه «برقراری ارتباط با پیامک سبب شده دیگران کمتر در کارهایم دخالت کنند». اصلا موافق نبوده و یا موافقت کمی داشته اند و نزدیک به ۲۰ % به میزان بسیار زیاد و زیادی با این گویه موافق بوده اند. در ادامه باید خاطر نشان ساخت که ۴۳ % انان پیامک را حریم شخصی خود می دانند و ۲۰٫۵ % آنان نیز بمیزان متوسطی با این گویه موافق بوده اند. ۳۵٫۸ % پاسخگویان چندان با این موضوع موافق نبوده اند. بنابر نظر لاسن و گسر موبایل نوعی بی توجهی و بی اعتنایی به افراد حاضر را گسترش داده است.در روابط مستقیم و حضوری ، بی توجهی به طرف مقابل که روزگاری توهین تلقی میشد امروزه میرود تا به یک هنجار عادی تبدیل شود که در مطالعه حاضر نیز این مطلب مورد تائید قرار گرفت. در خصوص منطقی و عادی بودن بی توجهی پاسخگویان به اطرافیان در حین خواندن یا ارسال پیامک، ۳۲٫۴ % پاسخگویان بمیزان زیاد و بسیار زیادی آنرا امری عادی و منطقی می دانند، علاوه بر این ۳۰٫۷ % آنان نیز بمیزان متوسطی این موضوع را درباره خود قبول داشته اند.۲۴٫۷ % بمیزان کمی موافق بوده و تنها ۱۲٫۲% این موضوع را رد کرده اند و آنرا امری غیرمنطقی توصیف کرده اند. که نشان از آن دارد که این احترام به حضور حاضرین رفته رفته جای خود را به بی اعتنایی و توهین داده است و این بی توجهی دیگر در میان جوانان به امری عادی و منطقی جلوه نمودن است.
جدول ۳۷ : توزیع پاسخگویان بر حسب ارزیابی آنها از آثار فردی کننده پیامک
گویه ها