کرامتی و جهانی(۱۳۸۸) در تحقیقی به بررسی رابطه بین ساختار سازمانی و خلاقیت سازمانی در مدارس متوسطه شهر شیراز پرداختند. جامعه آماری تحقیق ایشان ۱۶۰ مدیر مدارس متوسطه بود که با بهره گرفتن از فرمول کوکران به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. ایشان در تحقیق خود برای ساختار سازمانی از سه متغیر( تمرکز، رسمیت، پیچیدگی) و برای خلاقیت مدیران از شش متغیر( تحمل شکست، پذیرش ابهام، تشویش نظریه های جدید، پذیرش تغییر، تحمل تضاد و کنترل بیرونی کم) استفاده کردند. ایشان جهت آزمون فرضیه خود از آزمونهای t، تحلیل واریانس، ضریب همبستگی و رگرسیون استفاده کردند. یافته های تحقیق ایشان نشان دادکه بین ساختار سازمانی وخلاقیت سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد.
رمضانی و همکاران(۱۳۸۸) در تحقیقی به بررسی رابطه ساختار سازمانی با خلاقیت سازمانی از دیدگاه مدیران بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی زابل پرداختندایشان جه گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده کردند که این پرسش نامه حاو ۱۴ سوالی ساختار سازمانی رابینز و ایوانزویچ و پرسش نامه سنجش خلاقیت بیمارستانها ، کرامت اسمی( شامل ۳۰ سوال) بود .ایشان پس از جمع آوری داده ها از نرم افزار SPSS 15 و آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون تی مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه ، تجزیه و تحلیل شده و ۰۵/۰ P≤ به عنوان سطح معناداری جهت آزمون فرضیات استفاده کردند. یافته ها ایشان نشان داد که بین بعد رسمیت با ابعاد تحمل شکست ، تشویق نظریه های جدید ، پذیرش تغییر و کنترل بیرونی کم رابطه مثبت معناداری وجود دارد . و بین بعد تمرکز با ابعاد پذیرش ابهام ، تشویق نظریه های جدید و کنترل بیرونی کم رابطه مثبت معنی داری وجود داشت . از نظر بعد رسمیت از دیدگاه ۵/۷۷ % ، از نظر بعد تمرکز از دیدگاه ۵/۸۲ % و از نظر بعد پیچیدگی از دیدگاه ۸۵ % مدیران ، دارای ساختار مکانیکی بودند.
جعفری و همکاران(۱۳۸۹) در تحقیقی به بررسی ساختار سازمانی متناسب با رشد و توسعه خلاقیت نوآوری پرداخند. یافته ها ایشان نشان داد که متغیر های شخصی سازمانی مانند فناوری، ساختار، راهبرد، فرهنگ همچنین متغیرهای محیطی بر نوآوری خلاقیت سازمان تاثیر می گذارند که از این سه دسته، متغیرهای سازمانی بیشترین نقش را دارند و در نهایت می توان ساختار سازمانی را به عنوان اصلی ترین عامل تاثیر گذار بر خلاقیت نوآوری سازمان ها برشمرد. ایشان دریافتند که سازمان با ارائه آموزش های متنوع و مداوم با بهره گرفتن از روش های مختلف به منظور افزایش سطح دانش و مهارت شغلی مدیران به خصوص آن دسته از مدیرانی که سابقه خدمت طولانی داشته و احتمالا به اطلاعات نوآوری های جدید نیاز دارند همچنین اصلاح دستورالعمل های اجرایی و مقررات موجود و حذف قوانین اضافی و زاید و جلوگیری از ایجاد تمرکز در سطوح بالای مدیریت با واگذاری مسئولیت اختیارات از طریق معاونت به بخش های کوچک تر با توان انعطاف پذیری بیشتر و در اختیار گذاشتن منابع لازم برای آنها موجب می شود تا کارکنان فضای لازم برای ائده های خلاق و نو داشته باشند و از طرف دیگر با تلاش های انجام شده، مدیران سازمان نیز حمایت لازم در این خصوص به عمل آورند.
میرکمالی و همکاران(۱۳۹۰) در تحقیقی به بررسی رابطه بین خلاقیت سازمانی با ساختار ارگانیکی و مکانیکی مدارس شیراز پرداختند جامعه آماری ایشان ۲۸۰ نفر از مدیران مدارس شیراز بود که تعداد ۱۳۰ نفر از آن ها بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای - سهمیه ای به عنوان افراد نمونه انتخاب شدند. ایشان در تحقیق خود از دو مقیاس ساختار سازمانی با سه بعد (تمرکز، رسمیت، پیچیدگی) و خلاقیت سازمانی با شش بعد (تحمل شکست، پذیرش ابهام، تشویق نظریه های جدید، پذیرش تغییر، تحمل تضاد و کنترل بیرونی کم) استفاده کردند که پایایی آن ها از طریق ضریب آلفای کرانباخ و روایی آن ها به صورت صوری تایید شد. ایشان جهت تحلیل داده ها از آزمون های t مستقل، همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس دوطرفه استفاده کردند. نتایج تحقیق ایشان نشان داد که میزان خلاقیت سازمانی در مدارس با ساختار ارگانیکی بیشتر از مکانیکی است. هم چنین نتایج به دست آمده از آزمون t مبین آن بود که بین مدارس با ساختار ارگانیکی و مکانیکی از نظر ابعاد شش گانه خلاقیت سازمانی نیز تفاوت معناداری وجود دارد که میزان همه ابعاد در ساختارهای ارگانیکی بیشتر از مکانیکی بود. بر این اساس ساختارهای ارگانیکی از شکست نمی ترسند، ایده ها و نظریات مبهم را می پذیرند و افراد را تشویق به ارائه ایده های جدید می کنند. در مقابل تغییر مقاومت کمتری داشته و از تغییر استقبال می کنند و هم چنین از پیدایش نظریات متناقض در سازمان استقبال کرده و از کنترل و نظارت مستقیم کمتری نسبت به مدارس مکانیکی برخوردارند.
امیدی و همکاران(۱۳۸۸) در تحقیقی به بررسی رابطه بین ساختار سازمانی و خلاقیت مدیران ستادی سازمان تربیت بدنی پرداختند. جامعه آماری تحقیق ایشان ۴۲ نفر از مدیران ستادی سازمان تربیت بدنی بود. ایشان برای جمع آوری داده های تحقیق از پرسشنامه ساختار سازمانی حمیدی(۱۳۸۳) برگرفته از رابینز و پرسشنامه استاندارد شده خلاقیت رندسیب(۱۹۸۶) با تجدید نظر دوباره توسط متخصصان این رشته استفاده کردند.ایشان جهت آزمون فرضیه های تحقیق از همبستگی پیرسون و همبستگی رتبه ای اسپیرمن استفاده کردند. نتایج تحقیق ایشان نشان داد که بین ساختار سازمانی و خلاقیت مدیران ستادی ارتباط معنی داری وجود دارد بر اساس یافته های ایشان مهم ترین عامل مرتبط بر کاهش خلاقیت مدیران ستادی سازمان تربیت بدنی، تمرکز بر تصمیم گیری شخصی به جای مشارکت در تصمیم گیری و عدم تناسب بین سغل و رشته تحصیلی و سطح تحصیلات می باشد.
۹-۷-۲تحقیقات خارجی
اندرسون (۲۰۰۱) در تحقیقی به بررسی نقش سازمانها کوچک و بزرگ بر خلاقیت و نوآوری سازمانها پرداختند.ایشان در تحقیق خود جهت اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه استفاده کردند. ایشان طی مقایسه سازمانهای کوچک و بزرگ و نقش آنها در خلاقیت و نوآوری سازمانی به این نتیجه رسید که سازمانهای کوچک با وجود دوایر سازمانی کمتر، واحدهای خودگردان و آزادی عمل بیشتر نسبت به سازمانهای بزرگتر با وجود دوایر سازمانی متعدد و عناوین شغلی گوناگون به طور معنیداری موجب افزایش خلاقیت سازمانی شدهاند.
ویلیامز (۲۰۰۱) در تحقیقی به بررسی عوامل موثر بر افزایش خلاقیت مشترک کارکنان و مدیران سازمانها پرداختند نتایج تحقیق ایشان بیان داشت که در بیشتر سازمانها به کارگیری و آموزش مدیران ارشد برای ایجاد محیطی خلاق برای کارکنان نادیده گرفته شده است به طوری که بیشتر سازمانها بر حفظ و پرورش خلاقیت کارکنان تمرکز دارند.در حالی که بخش عمده جریان خلاقیت و نوآوری در راستای نحوه عملکرد مدیران بخشها و واحدهای سازمانهاست.
پیرس ودلبک و یوتربک(۲۰۰۱) به بررسی تاثیر ساختار سازمانی بر خلاقیت ونوآوری پرداختند. ایشان در تحقیق خود جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده کردند. همچنین جهت آزمون فرضیه های تحقیق از همبستگی پیرسون و همبستگی رتبه ای اسپیرمن استفاده کردند نتایج تحقیق ایشان نشان داد که بین ساختار سازمانی و میزان خلاقیت ونوآوری در سازمانها رابطه وجود دارد. آنها اظهار کردند که ساختار انعطافپذیر نه تنها به پیشرفت و توسعه در به کارگیری ایدهها و نظرات جدید میانجامد بلکه میزان نوآوری این ساختارها خیلی بیشتر از ساختارهای سخت است.
سانتیس و همکاران (۲۰۰۲) در تحقیقی به بررسی تاثیر ساختار سازمانی بر خلاقیت افراد پرداختند. ایشان جهت تحلیل داده ها از آزمون های t مستقل، همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس دوطرفه استفاده کردند نتایج تحقیق ایشان نشان داد که سازمانهای با ساختار مسطح و منعطف نسبت به سازمانهای بروکراتیک با ساختار سنتی و سلسله مراتبی، مافوق و برتر بوده و برای ارتقای خلاقیت افراد مساعدتر و سودمندتر هستند.
۸-۲خلاصهی فصل
در فصل قبل اقدام به ارائه کلیات تحقیق پرداختیم و به تبع فصل اول در این فصل ابتدا مبانی نظری مربوط به موضوع تحقیق مطرح گردیده و سپس ارتباط نظری بین هر کدام از مباحث بالا بررسی شده است. در آخر به بیان گزیده ای از تحقیقات داخلی و خارجی مرتبط با موضوع پرداخته شده است. در فصل بعد نیز اقدام به تشریح متغیرها و روش های آماری می کنیم.
فصل سوم:روش اجرای تحقیق
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
۱-۳مقدمه
انجام پژوهشهایی که بتواند پژوهشگران را به اهداف واقعی نایل سازد، کاری بس دشوار است. به این دلیل محققان تلاش کردهاند تا با بهره گرفتن از روش های علمیبه نتایج واقعیتری دست یابند . گرچه در روشهای علمیسعی میشود تا با واقعنگری و عدم توجه به نظرات فردی، حوزه عدم اطمینان را کاهش دهند، اما باید اذعان نمود که پژوهشهای اندکی را سراغ داریم که در صحنه عمل به نتایج کاملاً یکسانی دستیابی داشتهاند. لذا دامنه عدم اطمینان در حوزه پژوهشها غیرقابل انکار است. دستیابی به هدفهای علم یا شناخت علمی میسر نخواهد بود مگر زمانیکه با روششناسی درست صورت گیرد ؛ به عبارت دیگر تحقیق از حیث روش است که اعتبار مییابد نه موضوع تحقیق. پژوهشگر باید توجه داشته باشد که اعتبار دستاوردهای تحقیق به شدت تحت تاثیر روشی است که برای تحقیق خود برگزیده است(خاکی، ۱۳۷۹).
این فصل ابتدا به بیان نوع تحقیق از نظرهدف و روش تحقیق میپردازد و آنگاه روش جمع آوری دادهها و بعدازآن جامعه آماری بیان میشود. در پایان فصلمراحلعلمیتحقیق آورده میشود.
۲-۳ روش تحقیق
هر تحقیق، تلاشی سیستماتیک و روشمند به منظور دست یافتن به پاسخ یک پرسش یا راهحلی برای یک مسأله است. با توجه به اینکه پرسشها و مسألهها ماهیتهای گوناگونی دارند، لذا میتوان بر پایه چگونگی این پرسشها و مسألهها تحقیقات را طبقهبندی نمود. به عبارت دیگر ، در طبقهبندی تحقیقات برحسب اهداف، قبل از هر چیز بر میزان کاربرد مستقیم یافته ها و درجه تعمیم پذیری آنها در شرایط دیگر توجه می شود . باید توجه داشت که طبقهبندی تحقیقات براساس نوع هدفشان ضرورتاً به معنای وجود مرزهای مشخص و دقیقی بین انواع تحقیقات نیست، بلکه اکثر این تحقیقات در یک امتدادقرار دارند و با هم وابستگیهای مفهومی دارند.(خاکی، ۱۳۷۹).
از لحاظ هدف و روشی که دنبال میشود، دو نوع تحقیق بنیادی و کاربردیازهم متمایز میشود(دلاور، ۱۳۷۸)
تحقیق بنیادی: وقتی اساساً برای بهبود درک خود درباره مسائل بخصوصی که بطور معمول در محیطهای سازمانی روی میدهند و نیز چگونگی حل آنها تحقیق کنیم آن را«تحقیق بنیادی یا پایهای» میخوانیم که تحقیق محض نیز نامیده میشود(سکاران، ۱۳۸۲).
تحقیق کاربردی: تحقیقات کاربردی تحقیقاتی هستند که نظریهها، قانونمندیها، اصول و فنونی که در تحقیقات پایه تدوین میشوند را برای حل مسائل اجرایی و واقعی بکارمیگیرد. این نوع تحقیقات بیشتر بر موثرترین اقدام تاکید دارند وعلتها را کمتر مورد توجه قرار می دهند. این تاکید بیشتر بواسطه آن است که “تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد عملی دانش هدایت می شود”(خاکی، ۱۳۷۹).
در پژوهش حاضر نیز محقق با انجام نظر سنجی از مدیران بیمه ایران تهران، بدنبال ارائه پیشنهاداتی کاربردی و عملی در جهت یافتن رابطهی ساختار سازمانی با خلاقیت مدیران بیمه ایران تهران میباشد که براین اساس تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت مسأله و هدف تحقیق یک تحقیق کاربردی محسوب میشود.
روش مورد استفاده در این تحقیق توصیفی- پیمایشی است. چون در این تحقیق از دادههای پرسشنامهای استفاده گردیده وهمچنین روشی برای بدست آوردن اطلاعاتی درباره ی دیدگاه ها، باورها، نظرات، رفتارها یا مشخصات گروهی از اعضای یک جامعه آماری از راه انجام تحقیق است و نیز به توصیف رابطهی ساختار سازمانی با خلاقیت مدیران بیمه ایران تهران میپردازیم.
۳-۳جامعه آماری
یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند(سرمد و همکاران، ۱۳۸۵) و به عبارت دیگر می توان چنین بیان نمود که جامعه به کل گروه افراد، رویدادها و پدیدههای مورد علاقه محقق که قصد بررسی آنها را دارد، اشاره دارد(دانایی فرد و دیگران، ۱۳۸۳). جامعه آماری این تحقیق کلیه مدیران بیمه ایران درتهران میباشند. که حجم جامعه آماری این تحقیق برابر با ۳۲ نفر میباشد.
۴-۳نمونه آماری
نمونه گیری فرایند گزینش و انتخاب تعدادی از اعضای جامعه است، طوری که با بررسی نمونه، و درک خصوصیات یا ویژگیهای آزمودنیهای نمونه، قادر به تعمیم خصوصیات یا ویژگیها به عناصر جامعه خواهیم بود (آذر، ۱۳۸۳).
نمونه آماری در این مطالعه با بهره گرفتن از جدول کرجسی و مورگان، به تعداد ۳۰ نفر در نظر گرفته شد. در مواردی که واریانس جامعه یا درصد مورد نیاز در اختیار نداشته باشید میتوان از این جدول برای برآورد حجم نمونه استفاده کرد این جدول حداکثر تعداد نمونه را میدهد .جدول مورگان در جدول۳-۱ ترسیم گردیده است:
جدول ۰-۱ برآورد حجم یا اندازه نمونه از جامعه
حجم جامعه | حجم نمونه | حجم جامعه | حجم نمونه | حجم جامعه | حجم نمونه | حجم جامعه | حجم نمونه | حجم جامعه | حجم نمونه |
۱۰ | ۱۰ | ۱۰۰ | ۸۰ | ۲۸۰ | ۱۶۲ |