۲

۰٫۲۱

۰٫۵

۰٫۲۱

۰٫۵

۱٫۱۱

۲٫۵

۲۱۳

میانگین

جدول(۶-۴): میزان تاکید بر اخلاق زیست محیطی در کتب اجتماعی پنجم وششم ابتدایی
نمودار (۶-۴): میزان تاکید کتب اجتماعی پایه پنجم وششم ابتدایی بر اخلاق زیست محیطی

فصل پنجم

بحث و نتیجه‌گیری

مقدمه

پژوهش حاضر با هدف « بررسی حوزه های(انواع) اخلاق در کتب اجتماعی پایه های پنجم و ششم ابتدایی در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲» به روش تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کتب درسی تعلیمات اجتماعی پنجم و مطالعات اجتماعی ششم دوره ابتدایی به تعداد ۳۱۷ صفحه می­باشد که از آنها نمونه‌ای به تعداد ۲۷ صفحه به صورت تصادفی انتخاب گردید. واحد اندازه گیری در این پژوهش جمله می باشد وابزار جمع­آوری اطلاعات پرسشنامه معکوس یا چک لیست محقق ساخته سنجش حوزه های اخلاق است که برای تعیین روایی آن از روش سنجش روایی محتوایی استفاده شد که از نظر متخصصین قابل قبول گزارش شد و پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شده که مقدار آن ۸۸ % محاسبه شده است. داده ­های پژوهش به روش تحلیل محتوا با بهره گرفتن از شاخص­ های آمار توصیفی (جدول فراوانی، درصد، میانگین و نمودار) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که با توجه به سوالات پژوهش انتخاب شده است. بنا براین مهم ترین نتایج این پژوهش به شرح زیر می باشد.

نتایج این پژوهش به تفکیک سوالات

در این قسمت با توجه به اطلاعات و داده ­های به دست آمده و تجزیه و تحلیلی که روی آن­ها صورت گرفته، ابتدا نتیجه سوال اصلی و سپس سوالات فرعی پژوهش بیان شده است.

نتیجه سوال اصلی

تا چه میزان کتب اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی در سالتحصیلی۹۳-۱۳۹۲ بر انواع اخلاق تاکید دارد؟
بر اساس اطلاعات به دست آمده از جدول (۳-۴) به طور متوسط ۲۹٫۸۴ درصد از جملات کتاب تعلیمات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی و ۲۲٫۹۸ درصد از جملات کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی، حاوی مطالبی هستند که در آنها بر انواع اخلاق تاکید شده است. به عبارت دیگر به طور متوسط ۲۶٫۴۱ درصد از جملات کتب مذکور بر حوزه های اخلاق تاکید دارند.
اطلاعات جدول (۳-۴) نشان می­دهد که به طور متوسط ۹٫۶۲ درصد از جمله­های این کتب بر اخلاق اجتماعی تاکید دارند که به طور میانگین در هر کتاب ۱۹٫۵ مصداق است. همچنین به طور متوسط ۱۲٫۳۵ درصد از جمله­های این کتب بر اخلاق فردی تاکید دارند که به طور میانگین در هر کتاب ۲۶٫۵ مصداق است. همینطور به طور متوسط ۱٫۹۹درصد از جمله­های این کتب بر اخلاق الهی تاکید دارند که به طور میانگین در هر کتاب۴ مصداق است. در نمونه های بررسی شده جمله ای در تاکید بر اخلاق خانوادگی یافت نشد و نهایتا در مورد اخلاق زیست محیطی، به طور متوسط ۲٫۴۴درصد از جمله­های کتب مذکور بر این نوع از اخلاق تاکید دارند که به طور میانگین در هر کتاب ۵٫۵ مصداق است.

نتایج سوالات فرعی

سوال اول: تا چه میزان کتب اجتماعی پایه پنجم وششم ابتدایی بر اخلاق اجتماعی تاکید دارند؟
بر اساس اطلاعات به دست آمده از جدول (۴-۴) مجموع فراوانی واحدهای تحلیل شده مربوط به اخلاق اجتماعی در کتب درسی مذکور ۳۹ فراوانی است که به طور متوسط در هر کتاب ۱۹٫۵ مصداق می‌باشد.که با نتایج پژوهش قناعتی(۱۳۸۸) همخوانی دارد. نتیجه حاصل از بررسی این سؤال به تفکیک کتب درسی به شرح زیر است:

• در کتاب تعلیمات اجتماعی پایه پنجم ۱۴٫۱۳درصد از جمله­ها حاوی مطالبی است که در آن به اخلاق اجتماعی پرداخته شده است. از این میزان، بخشش با ۵٫۷۶ درصد بیشترین تاکید و خوش اخلاقی و وفای به عهد با ۰ درصد، کمترین تاکید را به خود اختصاص داده­اند و خرده مقیاس­های ایثار ،رعایت حقوق مردم و امربه معروف و نهی از منکر نیز هر کدام به ترتیب ۵٫۲۳ درصد ،۱٫۵۷ درصد و ۱٫۵۷ درصد تاکید را به خود اختصاص داده­اند.

• در کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی ۵٫۱ درصد از جمله­ها حاوی مطالبی است که در آن به اخلاق اجتماعی پرداخته شده است . از این میزان، خوش اخلاقی و ایثار با ۱٫۲۷ درصد بیشترین تاکید را به خود اختصاص دادند و وفای به عهد با ۰ درصد، کمترین تاکید را به خود اختصاص داده است. خرده مقیاس­های بخشش ،رعایت حقوق مردم و امربه معروف و نهی از منکر نیز هر کدام به ترتیب ۰٫۴۳ درصد ،۱٫۷درصد و ۰٫۴۳ درصد تاکید را به خود اختصاص داده­اند.

سوال دوم: تا چه میزان کتب اجتماعی پایه پنجم وششم ابتدایی بر اخلاق فردی تاکید دارند؟
بر اساس اطلاعات به دست آمده از جدول (۵-۴) مجموع فراوانی واحدهای تحلیل شده مربوط به اخلاق فردی در کتب درسی مذکور ۵۲ فراوانی است که به طور متوسط در هر کتاب ۲۶مصداق می‌باشد.که با یافته های همامی و یونسی(۱۳۹۰) فردی همخوانی دارد. نتیجه حاصل از بررسی این سؤال به تفکیک کتب درسی به شرح زیر است:

• در کتاب تعلیمات اجتماعی پایه پنجم ۱۰٫۹۹درصد از جمله­ها حاوی مطالبی است که در آن به اخلاق فردی پرداخته شده است. از این میزان، تفکر با ۷٫۸۵درصد بیشترین تاکید و راستگویی با ۰ درصد، کمترین تاکید را به خود اختصاص داده­است و خرده مقیاس­های شجاعت و عدالت هر دو ۱٫۵۷ درصد تاکید را به خود اختصاص داده­اند.

• در کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی ۱۳٫۱۸ درصد از جمله­ها حاوی مطالبی است که در آن به اخلاق فردی پرداخته شده است . از این میزان، تفکر با ۱۱٫۹۱درصد بیشترین تاکید را به خود اختصاص دادند و راستگویی و عدالت با ۰ درصد، کمترین تاکید را به خود اختصاص داده اند. خرده مقیاس­شجاعت نیز ۱٫۲۷ درصد تاکید را به خود اختصاص داده­است.

سوال سوم: تا چه میزان کتب اجتماعی پایه پنجم وششم ابتدایی بر اخلاق الهی تاکید دارند؟
بر اساس اطلاعات به دست آمده از جدول (۶-۴) مجموع فراوانی واحدهای تحلیل شده مربوط به اخلاق الهی در کتب درسی مذکور ۸ فراوانی است که به طور متوسط در هر کتاب ۴مصداق می‌باشد. نتیجه حاصل از بررسی این سؤال به تفکیک کتب درسی به شرح زیر است:

• در کتاب تعلیمات اجتماعی پایه پنجم ۳٫۱۴درصد از جمله­ها حاوی مطالبی است که در آن به اخلاق الهی پرداخته شده است. از این میزان، ولایت پذیری با ۱٫۵۷درصد بیشترین تاکید و شکر و خشوع با ۰ درصد، کمترین تاکید را به خود اختصاص داده اند و خرده مقیاس­های پرستش و حب الهی به ترتیب ۱٫۰۵ درصد و ۰٫۵۲ درصد تاکید را به خود اختصاص داده­اند.

• در کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی ۰٫۸۶ درصد از جمله­ها حاوی مطالبی است که در آن به اخلاق الهی پرداخته شده است . از این میزان، پرستش و ولایت پذیری ۰٫۴۳درصد تاکید را به خود اختصاص دادند و خرده مقیاس­های خشوع ،شکر و حب الهی در این کتاب حتی یک فراوانی را به خود اختصاص نداده­اند.

سوال چهارم: تا چه میزان کتب اجتماعی پایه پنجم وششم ابتدایی بر اخلاق خانوادگی تاکید دارند؟
بر اساس اطلاعات به دست آمده از جدول (۷-۴) مجموع فراوانی واحدهای تحلیل شده مربوط به اخلاق خانوادگی در نمونمه انتخابی از کتب درسی مذکور هیچ فراوانی یافت نشد.
سوال پنجم: تا چه میزان کتب اجتماعی پایه پنجم وششم ابتدایی بر اخلاق زیست محیطی تاکید دارند؟