تلفات جادهای در ایران در هر ساعت سه نفر تخمین زده می شود (وزیری، ۱۳۸۴، ۸۰). این یعنی در هر ماه ۲۱۶۰ نفر و در هر سال به طور متوسط ۲۵۹۲۰ نفر ایرانیان در جادهها در اثر تصادفات جادهای از بین میروند. این آمار تکان دهندهای است چرا که مرگ ناشی از تصادفات طی یک سال تقریبا با تلفات انسانی بم برابری می کند اما چون این نوع حوادث ناگهانی نیست چندان مشهود نمی باشد. کشوری مانند انگلیس با وجود ۶ برابر بودن تعداد وسائل نقلیه، ۳۲ بار کمتر از ایران تلفات جادهای دارد. از این گذشته، خسارتهای مالی تصادفات جادهای در ایران سالانه بالغ بر ۴ میلیارد دلار است (پیوندی، ۱۳۸۴، ۲۷۷).
سهم ایران از سوانح جادهای، اسفبارتر از اکثر کشورهاست؛ به طوری که طبق برآورد صورت گرفته، هزینه تصادفات ترافیکی ایران در سال ۱۳۸۰ حدود ۴ هزار میلیارد تومان یعنی معادل بیش از ۵/۳ درصد تولید ناخالص ملی کل کشور بوده است ( آیتی، ۱۳۸۶: ۱۳۶).
از دیدگاه اقتصاد کلان، جلوگیری از هدر رفتن حتی بخش کوچکی از هزینه های سنگین تصادفات، دربردارندهی منافع اقتصادی بیشماری بوده است و چه بسا جنبه معنوی پرداختن به این مقوله دارای اهمیت بیشتری از خسارتهای گزاف اقتصادی آن باشد (آیتی، ۱۳۸۶: ۱۳۶).
همانگونه که در پژوهشهای مختلف بررسی شده است، این زنجیره سه عامل محیطی، انسانی و عوامل مربوط به وسیله نقلیه را در بر میگیرد که این سه عامل در زمانها و مکانهای مختلف نقشهای متفاوتی را ایفا می کنند. به طور در فصل زمستان عامل محیطی می تواند نقش برجستهتری در بروز تصادفات ایفا کند و به دلیل عدم رسیدگی به برخی جادهها در فصول بارانی و نبود علائم رانندگی برای دید بهتر در مه و … که این خود نیاز به پژوهشهای گسترده ای دارد. در کشور ما، تصادفات رانندگی درون شهری و برون شهری به صورت یک مشکل اساسی سلامتی نمود پیدا کرده است و این مسأله باعث شده که ایران به لحاظ وقوع تصادفات رانندگی و حوادث ترافیکی به عنوان یکی از کشورهایی که دارای بیشترین موارد مرگ و میر است، معرفی شود. از این رو تحقیقات بیشتر، بر روی عوامل مؤثر در تصادفات ترافیکی می تواند راهنمای برنامه ریزی صحیح جهت کاهش تصادفات و مرگ و میر ناشی از آن باشد.
۱-۴- اهداف تحقیق
۱-۴-۱-هدف کلی
هدف کلی این تحقیق تحلیل فضایی آمار تصادفات و مرگ و میر ناشی از تصادفات (درونی و برون شهری) شهرستانهای ایران در دوره ۱۳۸۹-۱۳۸۵ میباشد.
۱-۴-۲-اهداف جزئی
-
- سنجش رابطه بین تراکم جمعیت در شناسایی الگوی تمرکز فضایی کمیت مرگ و میر ناشی از تصادفات جادهای در دوره ۱۳۸۹-۱۳۸۵ در بین شهرستانها.
-
- بررسی تحولات فضایی سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات جادهای در دوره ۱۳۸۹-۱۳۸۵ در بین شهرستانها.
-
- شهرستانها و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات جادهای در دوره ۱۳۸۹-۱۳۸۵ در بین شهرستانها.
-
- سنجش رابطه بین درصد بیسوادی در شهرستانها و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات جادهای در دوره ۱۳۸۹-۱۳۸۵ در بین شهرستانها.
-
- سنجش رابطه بین میزان مالکیت خودرو در شهرستانها و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات جادهای در دوره ۱۳۸۹-۱۳۸۵ در بین شهرستانها.
-
- سنجش رابطه بین سهم راه بر حسب نوع در شهرستانها و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات جادهای در دوره ۱۳۸۹-۱۳۸۵ در بین شهرستانها.
-
- سنجش تفاوت سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات در مقیاس درون و برون شهری شهرستانهای کشور
فصل دوم
مروری بر تحقیقات پیشین
۲-۱- مقدمه
هر پدیدهای دارای سابقه یا پیشینه ای است. پدیده های اجتماعی وابسته به گذشته در زنجیرهای از تداوم جای میگیرند. هویت آنها بدون در نظر گرفتن گذشتهای که درآن تکوین و تبلور یافتهاند به دست نخواهد آمد. بنابر این هر تحقیق درست متضمن شناخت تحقیقات پیشین است (ساروخانی، ۱۴۶ :۱۳۷۲). بررسی تحقیقات انجام شده توسط دیگران که مرتبط با تحقیق حاضر باشد لازمهی یک پژوهش علمی است. زیرا می توان از نتایج حاصل از آنها، سوالها و ایدههای تازهای بیرون کشیده تا راهنمای تحقیق گردد. از طرف دیگر، با توجه به خاصیت انباشتی علم، مروری بر تحقیقات پیشین به ما نشان میدهد که پژوهش خود را از کجا آغاز کنیم، و از نقاط قوت کارهای صورت گرفته بهره برده و از نارساییها و نقصهای احتمالی آنان اجتناب ورزیده و در پی جبران آنها برآید، همچنین از روشهای موفقیت آمیز بکار گرفته شده، استفاده نموده واز برخی دوباره کاریهای غیر ضروری پرهیز نمائیم.
۲-۲- مروری بر تحقیقات داخلی و خارجی
۲-۲-۱- مطالعات داخلی
زنگی آبادی و همکاران (۱۳۹۱) در تحقیقی با عنوان” بررسی علل تصادفات در بزرگراهها درون شهری اصفهان” اظهار داشته اند که: تصادفات ترافیکی در حال حاضر به صورت یک معضل اجتماعی در سطح جهان مطرح است که همه ساله جان تعداد زیادی از مردم را گرفته و هزینه های اقتصادی بزرگی را به جامعه وارد می کند. در کشور ما نیز این موضوع به مشکلی بزرگ و مهم تبدیل شده است؛ به گونه ای که ایران به لحاظ تصادفها و سوانح جادهای و ترافیکی به عنوان یکی از کشورهای دارای بیشترین موارد تصادف و مرگ و میر ناشی از آن معرفی شده است. با توجه به این که بزرگراههای شهری سهم بسزایی از تردد و سفرهای شهری را به خود اختصاص می دهند، بنابراین در این تحقیق علل تصادفات بزرگراههای شهر اصفهان در سالهای ۸۸ و ۸۹ مورد بررسی قرار دادهاند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی علل تصادفات در بزرگراههای درون شهری اصفهان است و هدف دیگر آن تعیین سهم هر یک از عوامل مؤثر در بروز تصادفات در بزرگراهها، تحلیل توزیع و پراکنش فضایی تصادفات رخ داده در بزرگراههای مورد مطالعه و ارائه راهکارهایی برای کاهش عوامل تأثیر گذار در بروز تصادفات است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی از نوع پیمایشی بوده که در قالب تحلیلهای همبستگی و خی دو و تحلیل فضایی با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی به انجام رسیده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که بیشترین دلایل تصادف در بزرگراههای درون شهری اصفهان، عدم توجه به جلو ۶/۱۴درصد و عدم رعایت حق تقدم ۲/۱۲درصد عدم رعایت فاصله طولی ۹ درصد است. در این میان سبقت و سرعت غیر مجاز بیشترین تصادفات فوتی در بزرگراهها را به خود اختصاص دادهاند.
” تحلیل تصادفات جادهای منجر به فوت در تعطیلات نوروز ۱۳۸۶ با رویکرد اقلیمی” عنوان تحقیقی است که فرج زاده اصل و همکاران (۱۳۹۱) در آن به بررسی عوامل محیطی که در بروز تصادفات جادهای پرداختهاند، سهم پدیده های اقلیمی همچون لغزندگی، بارش برف، مه و یخبندان بیشتر میباشد. در این پژوهش اثر شرایط جوی بر وقوع تصادفات منجر به فوت در طول دور ۲۰ روز تعصیلات نوروز ۱۳۸۶ در محورهای پر تردد کشور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این مطالعه ابتدا نقاط تصادفات بر حسب کیلومتر از مبدا بر روی محورها نقطهیابی گردیده است. همچنین اطلاعات هواشناسی، برای هر کدام از ایستگاهها، پس از کنترل و آماده سازی وارد نرم افزار سیستمهای اطلاعات جغرافیایی گردیده است. تحلیل وضعیت اقلیمی در این دوره نشان داده که روزهای ۲۵، ۲۶ و ۲۹ اسفند ماه و همچنین روزهای ۸ تا ۱۰ و ۱۴ فروردین ماه در بیشتر بخشهای کشور شراط جوی نامناسبی حاکم بوده است. با بررسی تصادفات رخ داده مشخص شده که بیشتر تصادفات در ۲۰ کیلومتر اول از مبدا و در ساعتهای ۱۵ تا ۱۸ اتفاق افتاده است. در مرحله بعد با توجه به فراوانی تصادفات در روزهای مختلف مشخص شد که در روزهای ۲۹ اسفند، ۸ و ۹ فروردین و نیز ۱۳ و ۱۴ فروردین میزان تصادفات به طور محسوس افزایش پیدا کرده است. نتیجه گیری که این محققان از گزارش خود کرده اند این است که این افزایش به غیر از برخی روزها که بالا رفتن حجم سفر می تواند باعث افزایش میزان تصادفات شود، بیشتر به دلیل حاکم بودن شرایط جوی نامناسب در کشور میباشد.
“وضعیت مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی در سالمندان ایرانی طی سالهای ۱۳۸۵ الی۱۳۸۷” عنوان پژوهشی است که قدیر زاده و همکاران (۱۳۹۱) با توجه به اینکه در سالمندان نرخ مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی بالاست و بررسیها نشان میدهد که ۲۰ درصد افراد سالمند، یک بار در سال در شهرها دچار حوادث ترافیکی میشوند، هدف خود از این پژوهش را بررسی وضعیت مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی در سالمندان ایرانی قرار دادهاند. روش بررسی این تحقیق از نوع مقطعی توصیفی میباشد. اطلاعات جمع آوری شده از مراکز پزشکی قانونی کل کشور در سالهای ۱۳۸۵ الی ۱۳۸۷ جمع آوری و سپس تحلیلهای لازم صورت گرفته است. یافتههای این تحقیق در مجموع تعداد ۱۲۰۲۹ مرگ به دنبال تصادفات رانندگی در افراد بالای ۶۰ سال در این سالها میباشد، به طور متوسط در هر سال ۶۵ درصد مرگ و میر در سنین جوان- پیر، ۵/۳۴ درصد در سنین سالخورده، ۵/۰ درصد در سنین سالخورده - سالخورده رخ داده است. به طور متوسط ۲/۱۹ درصد متوفیان راننده، ۹/۵۶ درصد را عابرین، ۲/۳۲ درصد را سرنشینان تشکیل می دهند. همچنین در هر سال ۴۶ درصد مرگ و میر در حوادث درون شهر ی، ۳/۴۶ درصد در حوادث برون شهری ۸/۶ درصد مرگ و میر در جادههای روستایی رخ داده است. میزان حوادث جادهای در ایران تقر یباً ۲۰ برابر بیش تر از سایر نقاط دنیاست. میزان مرگ و میر در سالهای ۱۳۸۷-۱۳۸۵ در گروه سنی سالخورده - سالخورده و مسن با شیب ملایمی افزایش یافته و در گروه سنی سالخورده- جوان کاهش یافته است. فراوانی نسبی مرگ و میر سالمندان طی سه سال مطالعه در جادههای برون شهری کاهش یافته اما در جادههای درون شهری افزایش پیدا کرده است.
ذکائی علمداری و همکاران (۱۳۹۰) در تحقیقی تحت عنوان” کنکاشی پیرامون رابطه توسعه اقتصادی و مرگ و میر ناشی از تصادفات جادهای در ایران” به بررسی رابطه میان توسعه اقتصادی و تلفات ناشی از تصادفات جادهای در سطح استانهای ایران طی سالهای ۱۳۸۷-۱۳۸۴ پرداختهاند. تمرکز عمده این مطالعه بر روی دو عامل رشد اقتصادی و توزیع نابرابر درآمد در میان سایر عوامل مربوط به توسعه اقتصادی، و با بهره گرفتن از رهیافت رگرسیون توزیع دو جملهای منفی با اثرات تصادفی برای داده های تابلویی مربوط به ۳۰ استان ایران انجام شده است. نتایج نشان دهنده شکل معکوس میان رشد اقتصادی و تلفات ناشی از تصادفات جادهای میباشد. همچنین توزیع U رابطه نا برابر درآمد اثر مثبتی بر تلفات دارد.
“هزینه های تحمیل شده بر اثر مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی در شهرستان سبزوار” عنوان پژوهشی است که قربانی و همکاران (۱۳۹۰) با هدف برآورد هزینه های تلف شده بر اثر مرگ و میر ناشی از سوانح رانندگی در شهرستان سبزوار و ارائه راهکار جهت کاهش آن انجام دادهاند. این مطالعه گذشته نگر بوده و با بهره گرفتن از آمار مرگ و میر موجود در واحد آمار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار و شاخص های جمعیتی و اقتصادی سال ۱۳۸۵ و با بهره گرفتن از روش امید زندگی استاندارد از دست رفته انجام شده است. مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی طی سالهای ۱۳۸۷- ۱۳۸۳در حوزه استحفاظی شهرستان سبزوار ۱۵۴۲ نفر بوده است. همچنین با توجه به امید به زندگی در گروه های سنی مختلف، جمع سالهای عمر از دست رفته در این مقطع ۵۶۶۶۶ سال محاسبه گردید. با در نظرگرفتن سرانه ناخالص تولید ملی، ارزش پولی سالهای عمر از دست رفته به علت مرگ و میر (yll) ناشی از تصادفات محاسبه گردید است.
“تجزیه و تحلیل مکانی اکتشافی تصادفات با بهره گرفتن از مدل رگرسیون پواسون وزنی جغرافیایی[۱۰]برنامه ریزی ایمنی شهری” عنوان پژوهشی است که ماتکان و همکاران (۱۳۹۰) انجام دادهاند. در سالهای اخیر، مطالعات قابل توجهی به بررسی روابط بین تصادفات و عوامل مرتبط با آن انجام شده است. متغیرهای ژنراتور سفر به عنوان عملکرد اجتماعی و اقتصادی، ویژگیهای جمعیت شناختی، استفاده از زمین همراه با در معرض قرار گرفتن متغیر و سفرهای انجام شده خودرو بر حسب کیلومتر، متغیرهای هستند که به منظور برآورد تصادفات در سطح منطقهای از آنها استفاده شده است. مدلهای خطی تعمیم یافته[۱۱] به عنوان مدلهای جهانی پر کاربرد در تجزیه و تحلیل تصادف ترافیک، بکار گرفته شده است. توصیف روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته از طریق برآورد ضرایب ثابت جهانی انجام شده است. از آنجا که وقوع تصادف به احتمال زیاد متاثر است از بسیاری از عوامل فضایی که در طول فضا متفاوت هستند، رگرسیون پواسون وزنی جغرافیایی به منظور بررسی اثرات غیر ثابت در برآورد تعداد تصادفات در منطقه تجزیه و تحلیل ترافیک[۱۲] معرفی شده است. در این مقاله، رگرسیون پواسون وزنی جغرافیایی در درجه اول روی ۲۵۳ منطقه تجزیه و تحلیل ترافیک در مشهد، ایران، به کار گرفته شده است سپس شاخص I موران بر روی باقیماندههای مدل به منظور بررسی همبستگی مکانی انجام شده است. رگرسیون پواسون وزنی جغرافیایی نشان میدهد بهبود در عملکرد مدل نیز با اندازه های مناسب و خوبی شناخته شده است. همچنین نتایج وضعیت غیر ثابت در روابط بین تعداد تصادفات و متغیرهای مستقل را نشان می دهند. علامت مثبت ضرایب برای بیشتر مناطق تجزیه و تحلیل ترافیک نشان میدهد که اگر چه متغیرهای انتخاب شده تاثیر مثبت در تعداد حوادث دارند، شدتشان به طور قابل ملاحظهای در طول فضا متفاوت است. علاوه بر این، تست باقیماندههای رگرسیون پواسون وزنی جغرافیایی این پیام را منتقل می کند، که این مدل به طور موفقیت آمیزی همبستگی مکانی را در میان باقیماندهها حذف کرده است.
محمدی(۱۳۸۹) در پژوهشی تحت عنوان ” بررسی عوامل اقتصادی موثر بر روی تصادفات جادهای در ایران “حوادث جادهای و تلفات ناشی از آن را یکی از چالشهای کنونی جوامع بشری دانسته که هزینه های اقتصادی زیادی را بر اقتصاد کشورها تحمیل نموده است. در مقایسه بین کشورها از جنبه توسعه یافتگی، بیشتر قربانیان این بحران را کشورهای در حال توسعه تشکیل می دهند، به گونه ای که در این کشورها تصادفات جادهای به عنوان یکی از علل اساسی مرگ و میر شناخته شده است. متأسفانه ایران نیز از جمله کشورهایی است که در آن نرخ تصادفات ناشی از عدم توجه به اصول ایمنی و عوامل موثر بر آن همواره سیر صعودی داشته که آمارهای موجود به خوبی وخامت این مسئله را نشان می دهند. هدف این مطالعه بررسی شناسایی برخی عوامل اقتصادی تاثیرگذار بر تصادفات جادهای در قالب فرضیه زیست است. بر اساس فرضیه مذکور می توان این گونه استنباط کرد که میزان تلفات جادهای در مراحل (EKC) محیطی کوزنتس اولیه رشد اقتصادی، افزایش پیدا می کند و در نهایت به سبب پیشرفتهای تکنیکی، افزایش میزان سرمایه گذاری در بخشهای مرتبط، و بهبود مراقبتهای پزشکی، این نرخ در مراحل بعدی رشد اقتصادی کاهش مییابد. لذا این مطالعه به تجزیه و تحلیل ارتباط مذکور در قالب دو روش اقتصاد سنجی پانل دیتا به ترتیب برای دوره های زمانی ۱۳۸۸-۱۳۸۰پرداخته است. نتایج به دست آمده از این پژوهش گویای این مطلب است که میتوان مدعی شد، رشد اقتصادی و تلفات ترافیکی با هم در ارتباط بوده؛ و این رابطه به گونه ای است که همراه با رشد اقتصادی تلفات ترافیکی افزایش یافته و پس از رسیدن به یک نقطه عطف، شاهد کاهش میزان تلفات ترافیکی خواهیم بود. به عبارت دیگر این همان وارون کوزنتس است که در ارتباط با تلفات ترافیکی و تولید ناخالص داخلی سرانه برای ایران مصداق پیداکرده U رابطه است. از دیگر نتایج به دست آمده در این تحقیق ارتباط منفی متغیر سرمایه گذاری در زیرساختهای بخش حمل ونقل، بهبود مراقبتهای پزشکی و شاخص فرهنگی با تلفات ترافیکی میباشد. اما تعداد وسایل نقلیه سرانه دارای یک ارتباط مستقیم با میزان تلفات جادهای میباشد.
طباطبایی و همکاران (۱۳۸۸) در پژوهشی تحت عنوان” ابعاد اجتماعی و فرهنگی تصادفات رانندگی در ایران تحلیلی بر تعیین کنندهها “به بررسی ابعاد اجتماعی و فرهنگی تصادفات رانندگی در ایران پرداختهاند. ایران در میان کشورهای دنیا به لحاظ برخوردها و تلفات سوانح رانندگی رتبه اول را دارد، به طوری که آمارهای روزانه مرگ و میر و معلولیت ناشی از این پدیده بسیار بیشتر از استانداردهای جهانی است. مطالعات مختلفی در ایران در این حوزه انجام شده که بیشتر با رویکردهای اپیدمیولوژیک و پزشکی انجام شده اند، اما مطالعه خاصی در ابعاد اجتماعی و فرهنگی آن صورت نگرفته است. این مقاله با هدف موضوعیت بخشیدن هر چه بیشتر به این پدیده در حوزه علوم اجتماعی و طرح پرسشهایی بنیادی پیرامون آن، ضمن مرور برخی از رویکردهای نظری این حوزه، به بررسی آمار تلفات سوانح ترافیکی در سال ۱۳۸۲ می پردازد. در این مقاله، سعی شده است که با رویکردی انتقادی به تحلیل شرایط اجتماعی و فرهنگی دخیل در این پدیده و نیز برخی از پیامدهای اجتماعی و جمعیتی آن پرداخته شود.
شاکری و همکاران (۱۳۸۹) در پژوهشی تحت عنوان آنالیز فضایی- زمانی حوادث رانندگی منجر به جرح و فوت در شبکه ترافیکی و جادههای منتهی به شهر مقدس مشهد در سال ۱۳۸۵ با بهره گرفتن از سامانههای مدیریت اطلاعات جغرافیای، حوادث و سوانح یکی از مشکلات اساسی بهداشت عمومی و تهدیدکننده عمده سلامت افراد جامعه معرفی کرده اند که در دهههای اخیر در کشورهای در حال توسعه در حال افزایش بوده است. بخش عمده ای از حوادث را تصادفات رانندگی تشکیل میدهد در این تحقیق محقق بر آن است تا به وسیله ابزار “مدیریت سیستمهای اطلاعات جغرافیایی” آنالیزهای دقیقتری علاوه بر آنالیزهای آماری بر روی این حوادث انجام دهد. مواد و روشها: جمع آوری و تهیه اطلاعات که نقشه اولیه طی درخواست رسمی از سازمان ترافیک مشهد برای حدود ۲۷۶۰۰ تصادف صورت گرفته در سال ۱۳۸۵ تهیه شده است. سپس با بهره گرفتن از ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و روشهای آماری به ترتیب آنالیزهای فضایی آماری بر روی اطلاعات خام اولیه صورت گرفت.
سادات حسینی و همکاران (۱۳۸۸) در پژوهشی تحت عنوان"بررسی علل تصادفهای فوتی بزرگراههای شهر اصفهان ” به بررسی علل تصادفات فوتی بزرگراهها پرداختهاند. با توجه به اینکه درکشور ایران این مسئله به صورت یک معضل و مشکل درآمده است به گونه ای که ایران به لحاظ تصادفها و سوانح جادهای و ترافیکی به عنوان یکی از کشورهای دارای بیشترین موارد تصادف و مرگ و میر ناشی از آن معرفی شده است. با توجه به اینکه بزرگراههای شهری سهم بسزایی از تردد و سفرهای شهری را به خود اختصاص می دهند، لذا دراین تحقیق علل تصادفهای فوتی بزرگراههای شهر اصفهان درسال ۸۶ مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه به صورت مقطعی برروی کلیه تصادفهای منجر به فوت بزرگراههای شهر اصفهان درسال ۱۳۸۶ که توسط پلیس راهنمایی و رانندگی ثبت شده بود انجام شده است. همچنین با بررسی فرمهای تصادفها و با بهره گرفتن از تحلیلهای آماری، پارامترهای تأثیرگذار در وقوع تصادفهای فوتی شناسایی شده و رابطه میان این پارامترها با تصادفهای فوتی بیان شده است. این تحقیق نشان داده که اکثر تصادفهای فوتی در بزرگراههای مورد مطالعه زمانی اتفاق میافتد که اختلاف جرم وسایل درگیر درتصادف زیاد میباشد. علاوه بر این میزان تصادفها در نیمه دوم سال بیش از نیمه اول سال میباشد.
“تأثیر اجرای قانون اجباری شدن کمربند ایمنی در مرگ ناشی از سوانح ترافیکی کشور” عنوان تحقیقی است که توسط سوری و همکاران (۱۳۸۸) انجام گرفته است. هدف این مطالعه تأثیر اجباری شدن استفاده از کمربند ایمنی در مرگهای ناشی از سوانح ترافیکی کشور بوده است. روش کار در این پژوهش مبنی بر یک مطالعه مداخلهای قبل و بعد در طول زمان میباشد. داده های مربوط به شدت سوانح ترافیکی (فوتی یا جرحی مشخص شده توسط پلیس راهور) که درطول یک سال قبل تا دو سال پس از اجرای قانون اجباری شدن کمریند ایمنی سال ۱۳۸۴جمع آوری شده است، طبقه بندی شده و مورد مقایسه قرار گرفته و اثر مداخله نیز سنجیده شده است. درصد تصادفات منجر به فوت به دنبال اجرای قانون اجبار ی شدن کمربند ایمنی نشان داد که از ۱۳ درصد تصادفات در یک سال قبل از اجرای این قانون به ۷/۹ درصد (حدود اصمینان ۹/۹-۶/۹) در سال اول و ۴/۱۱ درصد (حدود اطمینان ۶/۱۱-۳/۱۱) در سال دوم پس از اجرای قانون رسیده است. در سال دوم در عین حال به نظر میرسد که روند کاهش فوتیها ادامه دار نبوده و در سال دوم پس از اجرای قانون مجددا ۶/۱ درصد افزایش یافته با این که به حد سال قبل از اجرای قانون نرسیده است. نتیجه گیری که از این تحقیق شده است: قانون اجباری شدن کمربند ایمنی در پایین آوردن شدت مصدومیتها در سال اول مداخله مؤثر بوده است. در سال دوم اندکی کاهش نسبت به سال اول مداخله داشته است. لازم است اعمال قانون استفاده از کمربند ایمنی در جامعه مورد مطالعه تا نهادینه شدن فرهنگ استفاده عمومی از آن تداوم یابد و الزام استفاده در زمان رانندگی در هر شرایطی مورد تأیید قرار گیرد.
خباز خوب و همکاران (۱۳۸۷) در"بررسی عوامل مؤثر در صدمات ناشی از تصادف رانندگی در تصادفات جادههای اطراف شهر مشهد در سال ۱۳۸۶” این مطالعه را با هدف تعیین عوامل مؤثر در حوادث که موجب زخم و جرح میشوند در جادههای پیرامون مشهد ارائه دادهاند. مطالعه حاضر یک مطالعه مورد شاهدی است. موردها رانندگانی بودند که در جادههای اطراف شهر مشهد تصادف کرده، دچار صدمه جسمی شده بودند و شاهدها رانندگانی بودند که در مکان و زمان فوق تصادف کرده، هیچ گونه صدمه جسمی به آنها وارد نشده بود. در این مطالعه متغیرهای سن، جنس، بستن کمربند ایمنی، آتش سوزی در زمان تصادف، به تله افتادن در زمان تصادف، پرت شدن از اتومبیل در زمان تصادف، پخش موسیقی در زمان تصادف، استفاده از تلفن همراه، جهت برخورد، زمان حادثه، مصرف سیگار در زمان حادثه و مدرن بودن اتومبیل بین دو گروه مقایسه و بررسی شد. یافتههای این تحقیق نشان دادهاند که ۹۰ درصد از گروه مورد و۹۳ درصد از گروه شاهد قادر یا راضی به مصاحبه بودند. ۲/۱۶ و ۴/۲۳ درصد گروه مورد و شاهد مونث بودند و توزیع مذکرها در دو گروه مورد و شاهد به ترتیب ۳/۸۳ درصد و ۶/۷۶ درصد سطح معنا داری (۰۵/۰= p ) بود، میانگین سن گروه مورد ۵/۱۰ ± ۳/۳۵ و گروه شاهد ۸/۹ ±۴/۳۹ سال و سطح معنا داری (۰۱/۰=p ) بوده است. استفاده از کمربند ایمنی به عنوان یک عامل محافظت کننده در گروه شاهد به طور معنی داری بیشتر بود نسبت شانس[۱۳] ( ۴۴/۰ =OR). آتش سوزی در زمان تصادف در گروه مورد حدود ۲۱ درصد بود در صورتی که این مقدار در ۳/۱ درصد و سطح معنا داری (۰۰۱/۰=p ) گروه شاهد مشاهده شد. به تله افتادن راننده و پرت شدن در زمان تصادف بطور معنی داری (۰۰۲/۰=p ) در گروه مورد بیشتر بود. با توجه به نتایج بدست آمده نتیجه گیری که از این مطالعه شده است: استفاده از کمربند ایمنی می تواند در کاهش اثرات تصادف نقش بسزایی داشته باشد یا از بروز زخم و جرح جلوگیری کند و آن را به حداقل برساند هم چنین کم بودن سن در زمان رانندگی می تواند یک عامل خطر مهم در تصادفات جادهای باشد که آن را با بهره گرفتن از آموزشهای رسانههای عمومی، میتوان به حداقل رساند.
زارعی و همکاران (۱۳۸۷) در “مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی ایران از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵ “به مطالعه وضعیت مر گ و میر ناشی از حوادث را در ده سال اخیر ( ۱۳۸۵-۱۳۷۶) در ایران پرداختهاند. جمعیت مورد مطالعه بیماران دچار مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی در ۱۰ سال اخیر میباشد. منبع کسب اطلاعات گزارشات پلیس، سازمان پزشکی قانونی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میباشد. اطلاعات جمع آوری شده شامل تعداد وسایل نقلیه، تعداد تصادفات و مرگ و میر ناشی از آنها میباشد نتایج بدست آمده از این تحقیق شامل تعداد مرگ از ۱/۲۲ به ازای هر ۰۰۰/۱۰۰ نفر در سال ۱۳۷۶ به ۵/۴۰ به ازای هر ۰۰۰/۱۰۰نفر در سال ۱۳۸۴ افزایش پیدا کرده، سپس به ۱/۳۹ به ازای هر ۰۰۰/۱۰۰ نفر در سال ۱۳۸۵ کاهش پیدا کرد. همچنین آسیبهای ناشی از این حوادث از ۱۱۰ نفر به ۴۰۱ نفر به ازای هر ۰۰/۱۰۰ نفر افزایش پیدا کرد. در حالی که در سال ۱۳۸۵ این تعداد به ۳۹۳ نفر در هر ۰۰۰/۱۰۰ نفر کاهش پیدا کرد، با توجه به نتایج نشان داده شده، نتیجه گیری که از این گزارش شده است که این مطالعه بروز حوادث ترافیکی و مر گ و میر ناشی از آن را در ده سال اخیر و کاهش آن را در سال ۱۳۸۵نشان میدهد. از علل احتمالی این کاهش انجام اقدامات مداخلهای در سالهای اخیر مانند تغییر قوانین، اقدامات پلیس، بهبود ارائه خدمات درمانی و آموزشهای عمومی به مردم میباشد. توصیه می شود تلاش های تمامی سازمانهای مسئول در امر حوادث ترافیکی در قالب رهبری واحد و سازمان یافتهای ادامه یابد.
عرب و همکاران (۱۳۸۶) مطالعه ای را تحت عنوان “بررسی میزان تصادفات رانندگی منجر به فوت در شهرستان بم طی سالهای ۷۹ تا ۸۱ ” به منظور تعین ویژگیهای تصادفات رانندگی منجر به فوت در شهرستان بم طی سالهای ۷۹ تا ۸۱ انجام دادهاند. این مطالعه یک پژوهش مقطعی گذشته نگر میباشد که با بهره گرفتن از پرونده های پزشکی قانونی و به منظور بررسی میزان تصادفات رانندگی منجر به فوت در سطح شهرستان بم طی سالهای ۷۹، ۸۰ و پنج ماه اول سال ۸۱ انجام شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که میزان مرگ و میر در اثر تصادفات رانندگی به نسبت جمعیت شهرستان نزدیک به ۵/۱ برابر متوسط کشور است. حدود ۷۰ درصد مرگ و میر در اثر تصادفات مربوط به سن زیر ۴۰ سال بوده است. مردان تقریباً ۵/۶ برابر زنان در معرض مرگ در اثر تصادفات رانندگی میباشند. با افزایش سطح سواد از میزان مرگ در اثر تصادفات رانندگی کاسته شده است. ضمناً میزان تصادفات در ماههای فروردین و بهمن در مقایسه با سایر ماههای سال بیشتر بوده است. بحث و نتیجه گیری انجام شده از این گزارش شامل هزینه های بالائی که تلفات انسانی ناشی از تصادفات رانندگی از جنبه های اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی به جامعه وارد می کند و مصدومیت و معلولیت ناشی از تصادفات هم به آن اضافه میگردد، میباشد.
۲-۲-۲- مطالعات خارجی
“مطالعه ای گذشته نگر از مرگ ناشی از تصادفات جادهای در آکولا[۱۴]” عنوان پژوهشی است که حسینی[۱۵]و همکاران (۲۰۱۲) با هدف تجزیه و تحلیل مرگ و میر ناشی از تصادفات جادهای و به شیوه گذشته نگر انجام دادهاند. با توجه به رشد سریع شهرنشینی و صنعتی در کشور افزایش در حوادث ترافیکی جادهای منجر به ناتوانی و مرگ، وجود دارد. مطالعه حاضر در بخش دولتی پزشکی قانونی انجام شد. دانشکده پزشکی آکولا در طول ژانویه - دسامبر ۲۰۱۱ به تجزیه و تحلیل کمیت و میزان مرگ و میر ناشی از تصادف رانندگی جادهای و ارائه داده های اپیدمیولوژیکی به طوری که بتوان اقدامات پیشگیرانهای بر اساس آنها انجام داد، پرداخته است. مطالعه نشان میدهد که تصادفات جادهای ۵۱/ ۲۹ درصد مرگ و میرها را به خود اختصاص داده است که اکثریت قربانیان را مردان ۲۹/۸۱ درصد تشکیل دادهاند که ۸۰/۲۴ درصد ۲۱-۳۰ ساله بودند و ۸۶/۱۸ درصد بین گروه سنی ۳۱-۴۰ بوده است. شایعترین منطقه مجروح بدن سر ۳۷/۵۷ درصد بود. عابرین که بدترین آسیب را دیده بودند ۶۹/۳۴ درصد و حداکثر حوادث ترافیک جاده در طول ماههای تابستان ۸۷/۳۰ درصد مشاهده شده است.
کانگ[۱۶] و همکاران (۲۰۱۲) در تحقیقی به بررسی” شیوع و عوامل مرتبط با تصادفات ترافیک جادهای میان رانندگان در هانوی[۱۷] ویتنام” پرداختهاند. این مطاله به صورت گذشته نگر اطلاعات مربوط به تصادفات تاکسی را برای دوره ۲۰۰۹- ۲۰۰۶ از طریق مصاحبه از رانندگان پنج شرکت تاکسی در هانوی، ویتنام با بهره گرفتن از پرسشنامه ساخت یافته جمع آوری کرده است. نتایج بررسیها نشان داده است که از مجموع ۱۲۱۴ شرکت کننده در مصاحبه، ۲۷۶ راننده حداقل یک تصادف را گزارش کرده اند و درکل یک شیوع ۷/۲۲ درصد گزارش شده است. در میان این گروه تصادف کرده۵۰۰، ۱/۱۸درصد راننده درگیر دو یا چهار تصادف بودند. تجزیه و تحلیل رگرسیون لجستیک بیشتر سن راننده، نوع گواهینامهی رانندگی، وضعیت اشتغال، کفایت درک درآمد، استفاده از کمربند صندلی و سابقه تخلف ترافیکی که به میزان قابل توجهی با خطر تصادف مرتبط است را شناسایی می کند. که از مطالعات کیفی و آینده نگر بیشتر برای ارائه ویژگیهای دقیق تصادفات و همچنین رفتار و ادراک رانندگان تاکسی توصیه شده، به طوری که یک مداخله موثر بتواند برای بهبود ایمنی جاده و همچنین برای جلوگیری از آسیب این رانندگان تجاری توسعه داده شود.
کوکوار[۱۸] و همکاران(۲۰۱۲) در “مطالعه جمعیت شناختی و جنبه های پزشکی- قانونی حوادث ترافیکی جادهای منجر به مرگ در سردخانهها “به مطالعه مرگ و میر ناشی از تصادفات ترافیکی از جنبه های جمعیت شناختی و پزشکی– قانونی پرداختهاند. مشکل مرگ و میر و صدمات ناشی از تصادفات جادهای در حال حاضر به پدیده سلامت عمومی جهانی تبدیل شده است. این مطالعه به منظور تاکید بر اهمیت تغییر رفتاری جمعیت در مورد قوانین ایمنی جاده و بیشتر بهبود شرایط جاده و شناختن شایعترین آسیب کشنده است به طوری که اقدامات حفاظتی شخصی مناسب بتواند استفاده شود، انجام شده است. همه مورد حوادث ترافیک جادهای که بین سپتامبر ۲۰۰۶ تا آگوست ۲۰۰۷ به سرد خانه برده شده اند، مورد بررسی قرار گرفته است و داده های مربوط به اطلاعات شخصی، عوامل جاده، وسیله نقلیه درگیر و صدمات کشنده جمع آوری شده است. ۵۰ درصد از قربانیان مرگ و میر در گروه سنی ۲۰-۴۰ سال ، ۸۷ درصد مرد، ۷۴ درصد متأهل بودند. مکانهای تصادف، تصادفات ترافیکی جادهای مرگبار در جادههای خوب و مستقیم به ترتیب ۹۱ درصد و ۶۸ درصد قربانیان را شامل میشوند. حدود ۵۰ درصد به خاطر آسیب به سر از پا درآمدهاند، و عمدتا تصادفات جادهای مرگ بار که دو وسیله نقلیه درگیر بوده اند (۴۰) درصد میباشد. نتیجه گیری که از این پژوهش شده است این است که بر این مشکل می توان به سادگی با افزایش دانش ایمنی جاده در میان عموم مردم غلبه کرد به طوری که از تصادفات جادهای ترافیک تا حد بسیار زیادی هم میتوان جلوگیری کرد.
فورمن[۱۹] وهمکارانش (۲۰۱۱)، در پژوهشی تحت عنوان “مرگ و میر ناشی از برخورد خودرو (اپیدمی نادیده گرفته شده)” به بررسی مرگ و میر ناشی از برخورد خودرو پرداختهاند. خودرو یا تصادفات را یک منبع اصلی از جراحت و مرگ و معلولیت در جهان میباشد. تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بر آسیبهای جاده تأثیر میگذارند که اینها به عنوان رخدادهای وابسته به سلامت معرفی شده اند. اما به لحاظ تاریخی، جامعه ی انسان شناسی پزشکی توجه بسیار کمی به این موضوع داشته است، توسعه استراتژی های مداخلهای ایمنی با مفهوم مسئولیت برای مراقبتهای پیشگیرانه، از توازن بین مقررات، فن آوری و انتخاب شخصی متأثر می شود. تلاشها برای پیشگیری از تصادفات با تعریف آسیب به عنوان یک بیماری یا یک پدیده زیستی که نیاز به تحقیق و مداخلهی جوامع پزشکی و بهداشت عمومی دارد، تحت تأثیر قرار میگیرد.
ویکتور [۲۰]و همکاران (۲۰۱۱) در “عوامل خطر تصادفات مرگ بار در مناطق روستایی استرالیا ” یافتههایی از مطالعه ایمنی جاده دور افتاده و روستایی ارائه می دهند، این پژوهش در کوئنیز[۲۱]، استرالیا، از مارس ۲۰۰۴ تا ژوئن سال ۲۰۰۷ انجام گرفته است. و تصادفات مرگبار و غیر مرگبار (اما تصادفات جدی در رابطه با محیط زیست)، وسیله نقلیه و عوامل اپراتور را مقایسه می کند. در طول دوره مطالعه ۳/۶ تصادفات غیر مرگبار و در نتیجه ۶۸۴ تلفات بستری در بیمارستان و ۱۱۹ نفر تصادفات منجر به مرگ و نهایتا ۱۳۰ مرگ و میر وجود دارد. اطلاعات تکمیلی از منابع پلیس از ۱۰۳ تصادف منجر به مرگ و ۳۰۹ تصادف جدی غیر مرگبار در دسترس بود. بیش از سه چهارم تصادفات منجر به مرگ و بستری در بیمارستان مرد بودند و متوسط سن در هر دو گروه ۳۴ سال بود. تصادفات کشنده به احتمال زیاد شامل سرعت، الکل و نقض قوانین جاده میباشد و قربانیان تصادف مرگ بار دو و نیم برابر در داخل وسیله نقلیه به احتمال زیاد نسبت به تصادفات غیر کشنده مطابق با شواهد بین المللی موجود بودند. پس از کنترل عوامل انسانی، وسیله نقلیه و شرایط جاده سهم حداقلی از شدت تصادفات را دارند. مداخلهی هدفمند برای جلوگیری از مرگ و میر در جادههای روستایی و دور افتاده روی کاهش سرعت و نوشیدن حین رانندگی و ارتقاء پوشیدن کمربند تمرکز می کنند.
اردوگان[۲۲] (۲۰۰۹) در” تجزیه و تحلیل اکتشاف فضایی آمارهای تصادف ترافیکی و مرگ و میر جادهای میان استانهای ترکیه” به بررسی تفاوتهای بین استانی در تصادفات جادهای و مرگ و میر در جادههای ترکیه پرداختهاند. این مطالعه با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل مکانی برای محاسبهی میانگین نرخ سالانه مرگ و میر و تعداد تصادفات منجر به مرگ برای یک دوره از ۲۰۰۶-۲۰۰۱ استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که: مناطق دارای غلظت بالایی از تصادفات منجر به مرگ و میر در استانهایی واقع شده اند که شامل جادههای متصل به استانهای استانبول، آنکارا و آنتالیا هستند، تفاوت زیادی بین میزان مرگ و میر و تصادفات در رابطه با متغیرهای مستقل مانند تعداد وسایل نقلیه موتوری، طول جادهها و غیره در استانها پیدا شده است. تجزیه و تحلیل مکانی رگرسیون وزنی بطور قابل توجهی، پیش بینیهای بهتری هم برای نرخ تصادفات و هم نرخ مرگ و میر نسبت به رگرسیون معمولی انجام داده است. رگرسیون وزنی- مکانی دارای مزیت آشکار سازی الگوهای محلی در توزیع فضایی نرخهای است که می تواند در روش رگرسیون معمولی نادیده گرفته شود. کاربرد تجزیه و تحلیل مکانی و مدل سازی آمارهای تصادفات و نرخ های مرگ و میر در سطح استانی در ترکیه به شناسایی استانهای دارای میزانهای فوق العاده بالای مرگ و میر و تصادفات، کمک خواهد کرد. این می تواند در مدیریت کارآمدتر ایمنی جاده در ترکیه کمک کند.
اکسلر[۲۳]و همکاران (۲۰۰۸) در مطالعه ای تحت عنوان ” تجزیه و تحلیل منطقهای مرگ و میر جادهای در اروپا” به تفاوتهای منطقهای در مرگ و میر جادهای پرداختهاند. تصادفات جادهای دهمین علت عمده مرگ زودرس در سراسر جهان هستند و با توجه روند کنونی، به احتمال زیاد به سومین علت عمده تعدیل سالهای زندگی از دست رفته تا سال ۲۰۲۰ تبدیل می شود. مرگ و میر جادهای در زمان و فضا هم بین کشورها و همچنین بین مناطق در داخل کشورها متفاوت است هدف این پژوهش شناخت و فهم زمینه تفاوتهای منطقهای است که ممکن است منجر به فهم بهتر از علتهای تصادفات جادهای، و فعال کردن کاربرد سیاستهای ایمنی جاده موثرتر شود. داده ها و روشهای بکار گرفته شده در این مطالعه مدل رگرسیون منطقهای بیزی بر اساس چارچوب مدل مختلط خطی تعمیم یافته است، تراکم جمعیت کشور (وابستگی) به عنوان متغیرهای کمکی مورد استفاده قرار گرفتهاند و در مدل در چهار سطح تجمع فضایی که به عنوان “فهرستی از طبقه بندی منطقهای واحدهای منطقهای آماری” شناخته شده، گنجانده شده اند. نتایج نشان داده شده از این مطالعه شامل: تراکم جمعیت تأثیر قابل توجهی در میزان مرگ و میر جاده دارد. برای همه کشورها با همدیگر برآورد قابل انعطاف (۳۲/۰-) است، به این معنی که یک افزایش ۱۰ درصد در تراکم جمعیت به ۲/۳ درصد کاهش در مرگ و میر جاده مرتبط است. یک مدل چند سطحی تعریف شده در سطح NUTS-3، با در نظر گرفتن تراکم NUTS-2، واریانسهای زیر منطقهای در مرگ و میر جاده را با در نظر گرفتن و فراهم کردن قابل اطمینان ترین برآوردها از پارامترهای مدل، را قادر میسازد. تنوع در خطر نسبی بیز (نسبت مرگ و میر ‘استاندارد’شده “از طریق تراکم جمعیت و اثر کشور) در سطح NUTS-3 بالاترین است، اما در سطح کشور و سطح NUTS-2کمترین است، که نشان میدهد که دیگر عوامل مهم، تغییرات در میزان مرگ و میر جادهای بین مناطق را به عهده دارند. نقشه خطر نسبی بیز، خطر شناسایی مناطقی که باید توسط سیاستهای ملی و منطقهای مورد هدف قرار گیرند، را قادر میسازد. اخیرا یک رتبه بندی جدید از کشورهای اروپایی با توجه به خطر مرگ و میر جادهای شان، تنظیم تراکم جمعیت، ارائه شده است.
جانز[۲۴] و همکاران (۲۰۰۸) تغییرات جغرافیایی در مرگ و میر و عوارض حوادث ترافیک جادهای را در پژوهش تحت عنوان ” تغییرات جغرافیایی در مرگ و میر و عوارض حوادث ترافیک جادهای در انگلستان و ولز[۲۵]“بررسی کرده اند. داده ها بر روی مرگ و میر ترافیک جادهای، تلفات جدی و تلفات جزئی در هر منطقه محلی انگلستان و ولز برای سالهای ۲۰۰۰-۱۹۹۵ به دست آمده است. داده ها در سطح منطقهای برای تعداد زیادی از متغیرهای بالقوه مربوط به جمعیت و ویژگی ها، در معرض ترافیک قرار گرفتن، طول جاده، انحنا و چگالی اتصال، استفاده از زمین، ارتفاع، و آب و هوا گرد آوری شده اند. مدل رگرسیون دو جملهای منفی چند سطحی برای شناسایی ترکیبات عوامل خطر که تغییرات در مرگ و میر و عوارض را پیش بینی می کند، مورد استفاده قرار گرفتهاند. متغیرهای تبینی معنی داری آماری، تعداد تلفات مورد انتظار حاصل از اندازه و ساختار سنی جمعیت ساکن، طول جاده و تعداد ترافیک در منطقه، درصد جادهها فرعی، سرانهی میانگین اتومبیلها ، محرومیت مواد، طبقه بندی درصد جادهها میان مناطق شهری و میانگین انحنا جادهها هستند. این مطالعه نشان میدهد که رویکرد جغرافیایی به تجزیه و تحلیل تصادفات ترافیک جادهای می تواند عوامل درونی که مطالعات متعارف فردی بخش جادهای می تواند از دست دهد، شناسایی کند.
کیرجاکو[۲۶]و همکاران (۲۰۰۸) در ” عوامل مرتبط با تصادفات رانندگی منجر به فوت در تیرانا[۲۷]، آلبانی[۲۸]: مطالعه مقطعی” با هدف بررسی میزان شیوع تصادفات جادهای مرگ بار در تیرانا، آلبانی، و توضیح عوامل آنها به انجام این پژوهش پرداختهاند. داده ها در این مطالعه به طور مقطعی شامل تمام تصادفات جادهای ثبت شده در اداره پلیس ترافیک تیرانا در دوره ۲۰۰۵-۲۰۰۰ میباشد. روشهای بکار گرفته شده توسط محققین این پژوهش پرسشنامه ساختار یافته شامل اطلاعات در مورد نوع تصادفات جادهای (رویداد کشنده و غیر کشنده)، سال رویداد، سن و جنس طرف مسئول، دلیل تصادف، محل و زمان رویداد، و نوع وسیله نقلیه درگیر میباشد. تجزیه و تحلیل رگرسیون لجستیک باینری چند متغیری تعدیل شده برای ارزیابی پیش بینی تصادفات جادهای مرگبار نیز مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق شامل: به طور کلی، ۱۵۷۸ تصادفات جادهای ثبت شده در منطقه تیرانا در سال ۲۰۰۵-۲۰۰۰ وجود دارد. از این تعداد، ۲۷۲ نفر (۱۷درصد) منجر به مرگ بودند. نتیجه گیری بعمل آمده از این تحقیق این است که سن جوان، سرعت بالا، و الکل پیش بینی کننده های مرگبار تصادفات جاده در منطقه تیرانا هستند. این یافته ها می تواند به عنوان پایهای برای متخصصان مراقبتهای بهداشتی و سیاستگذاران برای ایجاد اقدامات پیشگیرانهی تصادفات ترافیکی خدمت کنند.
هاینس[۲۹]و همکاران (۲۰۰۸) در” تاثیر انحنای جاده در تصادفات منجر به مرگ در نیوزیلند"به بررسی انحنای جاده در تصادفات منجر به مرگ پرداختهاند. پیچ و خم در جادهها می تواند باعث تصادف شود اما یک مطالعه اخیر در انگلستان نشان داد که مناطق با جادهها دارای منحنی، نرخ تصادف پائینتری از مناطق با جادههای مستقیمتر دارد. هدف این مطالعه تکرار پژوهشهای قبلی در یک کشور دیگر است. اختلافات در تعداد تصادفات جادهای کشنده رخ داده بین سالهای ۱۹۹۶ و ۲۰۰۵ در ۷۳ واحدهای ارضی منطقهای ( TLAs) سراسر نیوزیلند در برابر پیش بینی کننده های ممکن، مدل شده اند.پیش بینی کنندهها: جریان ترافیک، تعداد جمعیت و ویژگیهای جمعیت، استفاده از خودرو، محرومیت اجتماعی و اقتصادی، آب و هوا، ارتفاع و ویژگیهای جاده از جمله: چهار اندازه میانگین انحنای جاده بودند. بهترین پیش بینی کننده های تعداد تصادفات منجر به مرگ درجادههای شهری، بزرگراههای ایالتی روستایی و دیگر جادهها روستایی جریان ترافیک: محدودیت سرعت و محرومیت اجتماعی و اقتصادی بودند. با ثابت نگه داشتن عوامل برجسته، هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد TLAs با منحنی ترین جادهها تا به حال تصادفات بیشتری نسبت به جاهای دیگر دارد. تصادفات منجر به مرگ در جادههای شهری به طور قابل توجهی و منفی مربوط به دو اندازه انحنای جاده: نسبت طول جاده به فاصله مستقیم و زاویه انباشتی تبدیل شده در کیلومتر میباشد. عوامل کاهش دهنده منفی در بزرگراههای ایالتی روستایی ممکن است شانسی رخ داده باشند این نتایج پشتیبانی محدوده از این پیشنهاد که اغلب پیچ و خم جاده می تواند محافظتی باشد، ارائه میدهد.
۲-۳- ارزیابی مطالعات پیشین
۲-۳-۱- نقاط قوت مطالعات پیشین
- مطالعات زیادی درمورد حوادث ترافیکی و آسیبهای ناشی از آنها در اکثر کشورهای جهان در حال انجام میباشد. مداخلات انجام شده بر اساس این بررسیها منجر به کاهش مرگ و میر در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه میباشد. اکثر مطالعات خارجی با هدف “دستیابی به کاهش تعداد تصادفات و مرگ و میر یک اولویت ملی است"، انجام شده است. با وجود تاثیر قابل ملاحظه تصادفات و مرگ و میر بر سلامت عمومی سعی کرده اند شدت این اثرات را با پی بردن به اقدامات پیشگرانه تا حد زیاد کاهش دهند و مطالعات بصورت منطقهای جهت شناسایی مناطق پر خطر انجام شده اند.
- حوادث ترافیکى همگى قابل پیشگیرى هستند، درکشورهاى توسعه یافته مداخلات مبتنى بر شواهد و عملکرد از سالها پیش تهیه و اعمال شده که منجر به ثابت ماندن مرگ ناشى از حوادث ترافیکى به رغم افزایش جمعیت و تعداد وسائل نقلیه شده است. این مداخلات شامل اعمال قوانین براى کنترل سرعت، استفاده از کمربند یا کلاه ایمنى، جلوگیرى از ادامه رانندگى همراه با خستگى و خواب آلودگى، طراحى صحیح راه ها و وسائل نقلیه موتورى و غیره است که به این مداخلات و میزان تاثیر آنها بر میزان تصادفات و مرگ و میر ناشی از تصادفات در مطالعات خارجی توجه زیادی شده است و این امر یکی از عوامل کاهش دهنده تاثیر مداخلات موثر در تصادفات و خسارات ناشی از آنها بوده است.
۲-۳-۲- نقاط ضعف مطالعات پیشین
- همان طور که ذکر شد ایران در میان کشورهایی است که یکی از بالاترین نرخ های مرگ و میر ناشی از تصادفات جادهای را دارا میباشد و به مطالعات اقتصادی منسجم و قابل توجهی راجع به این موضوع پرداخته نشده است.
- در مطالعاتی که در داخل و خارج انجام شده است به تعیین عوامل خطر مختلف در مطالعاتشان پرداخته نشده است. در بروز این حوادث و مرگ و میر ناشی از آنها علتهایی مانند رفتارهای فردی، عوامل محیطی و وسایل نقلیه نقش دارند که البته از محدودیتهای هم مطالعات داخلی و هم مطالعات خارجی عدم بررسی این عوامل بوده است.