جدول ۲۲: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان طالقانی ۸۴
جدول ۲۳: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان امام خمینی ۸۵
جدول ۲۴: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان مصطفی خمینی ۸۶
جدول ۲۵: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان طالقانی ۸۷
جدول ۲۶: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان امام خمینی ۸۸
جدول ۲۷: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان مصطفی خمینی ۸۹
جدول ۲۸: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان طالقانی ۹۰
جدول ۲۹: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان مصطفی خمینی ۹۱
جدول ۳۰: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان طالقانی ۹۲
جدول ۳۱: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان امام خمینی ۹۳
جدول ۳۲: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان مصطفی خمینی ۹۴
جدول ۳۳: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان طالقانی ۹۵
جدول ۳۴: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان امام خمینی ۹۶
جدول ۳۵: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان مصطفی خمینی ۹۷
جدول ۳۶: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان طالقانی ۹۸
فصل پنجم ۹۹
۵-۱ بحث (Discussion): 100
منابع فارسی: ۱۰۷
منابع لاتین: ۱۱۱
فصل اول
۱-۱ مقدمه:
امروزه انرژی در کنار سرمایه و نیروی انسانی به عنوان یکی از عوامل اصلی تولید در دنیا به شمار میآید و در کشور ما نیز بیتردید انرژی نقش بسزایی در پیشرفت و توسعه کشور ایفا میکند؛ لذا تدوین استراتژیها و سیاستهای مناسب با در نظر گرفتن معیارهای پیشبینی آینده و تدوین برنامههای متناسب با آن، به منظور استفاده و تخصیص بهینه انرژی، بسیار حائز اهمیت است. (آمارهای هشداردهنده وزیر نفت، ۱۳۸۹)
نهاده انرژی یکی از نهاده های اساسی در تابع تولید کلان اقتصاد محسوب میشود؛ به گونهای که هر تغییری در قیمت این نهاده، در کوتاه مدت از طریق سهم هزینهای آن و در بلندمدت از طریق تأثیر متقابل بر بازار سایر نهادهها بر شاخص قیمت تولید کالاها و خدمات اثر میگذارد. اهمیت رفتار نهاده انرژی در برابر سایر نهادهها به حدی است که مباحث تفصیلی ویژهای را در ادبیات اقتصادی به خود اختصاص داده است. (شریفی و همکاران، ۱۳۸۷) استفاده موثر از انرژی میتواند به عنوان یکی از راههای بالقوه و اثربخش برای حل مشکل جهانی انرژی باشد. (سبیتوسی، ۲۰۰۸)
دولتها برای کاهش اثرات سوء اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مصرف حاملهای انرژی نظیر سوختهای فسیلی، باید چه به صورت جداگانه و چه به صورت همکاری باهم از طریق اقدامات و سیاستهای قوی مثل مداخلات تنظیمی بازار نقش خود را ایفا کنند. به طوری که در سناریوی جایگزینی انرژی آژانس بینالمللی انرژی (IEA) به نظر میرسد سیاستهایی که دولتها در حال حاضر اجرا میکنند (نظیر اصلاحات یارانههای انرژی)، رشد مصرف و استخراج سوختهای فسیلی را تا سال ۲۰۳۰ به نصف کاهش دهد. (مورگان، ۲۰۰۸) این در حالی است که تولید و مصرف انرژی در ایران با حالت بهینه فاصله زیادی دارد و شدت مصرف انرژی طی سالهای گذشته در ایران افزایش چشمگیری داشته است. (جباروند و همکاران، ۱۳۹۰)
هرچند ایران از نظر دارا بودن منابع و ذخایر متنوع انرژی دومین کشور در خاورمیانه محسوب میشود، اما سرمایهگذاری به موقع در بخش انرژی و بذل عنایت کافی به آن حتی در کشورهایی که برخوردار از منابع فنی انرژی میباشند ضروری است و امکان دستیابی به عرصههای بینالمللی را میسر میسازد. به عنوان مثال ذخایر گاز ایران به تنهایی از مجموع ذخایر گاز کشورهای خاورمیانه به مراتب افزون تر است؛ اما اهمیت صرفهجویی در مصرف گاز طبیعی به عنوان یک منبع پایان پذیرفتنی مشخص تر میشود که بدانیم مصرف این سوخت به علت داشتن برتریهای فراوان نسبت به سایر سوختها روزبهروز بیشتر و بیشتر میشود. از جمله این برتریها میتوان به ارزان بودن، آلوده نکردن هوا، محیط و امکان جایگزین شدن به جای سایر سوختها و همین طور به وسیله سایر سوختها اشاره کرد. (صالحی، ۱۳۷۲)
همچنین با نگاهی به آمار مصرف انرژی و شاخصهای مهمی چون سرانه مصرف انرژی، شدت انرژی و بهرهوری انرژی در ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای جهان در مییابیم که در عرصه رقابت جهانی که به سمت مصرف کمتر (بهینه) و تولید بیشتر در حرکت است اتلاف انرژی زیادی را در بخشهای حمل و نقل،خانگی، صنعت و بخشهای عمومی_ دولتی خصوصاً بیمارستانها را شاهد هستیم. (وزارت نیرو، ۱۳۸۸) آمار و ارقام ارائه شده در پژوهشهایی که در ارتباط با مراقبتهای بهداشتی انجام شدهاند، نشان میدهند که مصرف انرژی به ازای هر مترمربع در بیمارستانها بسیار بیشتر از انواع دیگر مؤسسات خدماتی میباشد. (جباروند و همکاران، ۱۳۹۰)
یکی از انواع اصلی ساختمانهای اداری که پتانسیل زیادی برای انجام اقدامات صرفه جویانه برای انرژی دارد، بیمارستان میباشد. بیمارستانها به دلایلی که ذکر میکنیم سهم زیادی از مصرف حاملهای انرژی را به خود اختصاص میدهند. دلایلی از جمله: عملکرد ۲۴ ساعتی این سازمان، اندازه و سطح بزرگ سازه، نیاز به آب گرم، نیاز به تسهیلات برودتی و حرارتی، تجهیزات استریلیزاسیون و وجود انواع و اقسام تجهیزات پزشکی. (مشاوران محیطی ای. پی. تی. اِی، ۲۰۰۷)
واضح است که منابع انرژی یکی از مهمترین منابع خدمت رسانی در بیمارستان به شمار میآید و هرگونه مشکل در تهیه و بهرهبرداری از آنها مستقیماً ارائه خدمت به بیماران را مختل و حتی جان آنها را به خطر خواهد انداخت. هزینه انرژی قسمت قابل توجهی از هزینههای غیر پرسنلی را به خود اختصاص داده و مستقیماً بر قیمت تمامشده هر واحد خدمات ارائه شده به بیمارستانها اثر میگذارد. (صدقیانی، ۱۳۷۷)
قیمت انرژی از جمله متغیرهایی است که در اقتصاد ایران به صورت برون زا و توسط دولت تعیین میگردد. به دلیل اینکه از یک طرف انرژی در بین تمامی بخشهای اقتصادی جریان دارد و از طرف دیگر تمامی بخشهای اقتصادی در ارتباط با یکدیگر میباشند. لذا هر گونه تغییری در قیمتهای انرژی، کل اقتصاد را تحت تأثیر قرار داده و پیامدهای درخور توجهی را بر جای میگذارد. (قادری و همکاران، ۱۳۸۸) بررسی اولیه نشان میدهد که در صورتی که قیمت حاملهای انرژی افزایش یابد، این امکان وجود دارد که تا مرز ۷۰۰ میلیارد تومان بار هزینه مراکز بهداشتی و درمانی دولتی بالا رود. (پایگاه اطلاعرسانی سلامت ایران، ۱۳۸۹) در همین رابطه پایگاه اینترنتی خبر آنلاین به نقل از یک عضو کمسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی بیان کرده اکثر بیمارستانهای دولتی در حال حاضر با کسری بودجه مواجهاند که با قطع حمایتهای دولتی از آنها، نخواهند توانست به مردم خدمات ارائه دهند. زیرا دهکهای پایین جامعه بیشترین مراجعهکنندگان به بیمارستانهای دولتی هستند و با حذف یارانه حاملهای انرژی که شامل آب، برق و گاز میشود، این بیمارستانها قادر نخواهند بود که هزینههای آب و برق خودشان را تأمین کنند و مردم دهک پایین جامعه با مشکلات عدیدهای مواجه خواهند شد. (حسنی بافرانی، ۱۳۸۹)
سازمان جهانی بهداشت برآورد کرده، تقریباً سه چهارم کل بودجه بهداشت و درمان در کشورهای در حال توسعه، صرف هزینههای بیمارستانی میشود و افزایش روزافزون هزینههای مراقبتهای بهداشتی و درمانی، بلااستفاده بودن بخشی از ظرفیت تختهای بیمارستانی، عدم استفاده صحیح و منطقی از منابع موجود و عدم توجه به شاخصهای تخت بیمارستانی موجب اتلاف منابع، هرز رفتن منابع مالی و کاهش کارایی بیمارستانها گردیده است. (بهادری، ۱۳۸۶) آنچه امروزه در جامعه ما تحت عنوان یارانه از آن نامبرده میشود، در واقع عبارت است از پرداخت مستقیم یا غیرمستقیم نوعی کمک مالی، امتیاز اقتصادی یا اعطای برتری ویژهای به مؤسسات خصوصی، خانوارها و یا واحدهای دولتی که جهت دستیابی به اهداف مورد نظر انجام میپذیرد. یارانه دولتی در واقع به این معنی است که دولت یارانه را برای جبران قسمتی از قیمت کالاها و خدمات باهدف افزایش تولید به تولیدکنندگان، افزایش کارکرد توزیع به توزیعکنندگان و افزایش قدرت خرید مصرفکننده بیدرآمد یا کم درآمد، به مصرفکنندگان میپردازد. (وزارت امور اقتصاد و دارایی، ۱۳۸۸)
در دهه ۱۹۸۰ به دنبال بحران بدهیها و رکود جهانی و تقابل تجربه کشورهای شرق آسیا، آمریکای لاتین، جنوب آسیا و صحرای آفریقا، تاکید راهبردهای توسعه به سمت بهبود مدیریت اقتصاد و پذیرفتن نقش بیشتر نیروهای بازار تغییر کرد که در چارچوب جدید، بیشتر کشورها نسبت به اصلاحات در برنامه یارانهها اقدام کردند. بر اساس آنچه که در تاریخ نظامهای اقتصاد جهانی ثبت شده است، اغلب دولتها در مقاطع زمانی خاص به تدوین طرح اصلاح یا هدفمند سازی یارانهها مبادرت کردهاند. (گزارش شماره ۱۹۵۶۱ بانک جهانی، ۱۹۹۹) طرحی که به اقداماتی اشاره دارد که دولت طی آن یارانههای مورد نظر را به سوی گروههای جمعیتی هدف و مدنظر، هدایت و جهتدهی میکند. (عبادی، قوام، ۱۳۸۸)
بنابراین با توجه به نقش انرژی در توسعه پایدار کشور و افزایش قیمت آن در راستای نزدیک شدن به قیمتهای جهانی لازم است عملکرد مدیریت بخش انرژی که هدف آن دستیابی به اهداف سازمان به منظور استفاده بهینه از انرژی با کمترین مقدار هزینه است، به طور دقیق و مستمر مورد ارزیابی قرار گیرد. (صدری زاده، ۱۳۸۰) با اصلاح قیمت حاملها از یک سو، الگوی مصرف این حاملها منطقی و از اسراف و اتلاف منابع جلوگیری میشود و از سوی دیگر، منابع پولی حاصل از اصلاح قیمت حاملها، به اقشار کم درآمد و گروههای هدف تخصیص خواهد یافت. (راد و همکاران، ۱۳۸۸) از آنجایی که هدفمند سازی یارانهها مستلزم اصلاح قیمتهای انرژی است، حوزه اقتصاد با افزایش قیمتها مواجه میشود لذا شناسایی آثار هدفمند کردن و اتخاذ سناریوهایی که ضمن پیگیری هدفمند سازی، آثار تورمی و تبعات منفی این سیاست را به حداقل برساند، دارای اهمیت است. (یزدانی و همکاران،۱۳۸۹) با عنایت به آنچه ذکر شد، در این مطالعه پژوهشگر در راستای شناسایی آثار هدفمندسازی یارانهها، دو مفهوم هدفمندی یارانهها را به عنوان متغیر مستقل و مصرف حاملهای انرژی را به عنوان متغیر وابسته مورد پژوهش قرار داده است. این مطالعه در استان ایلام با مساحت ۱۹۰۸۶کیلومترمربع که حدود۴/۱ درصد مساحت کل کشورراتشکیل می دهد انجام گرفته، این استان درغرب سلسله جبال زاگرس بین ۳۱درجه و ۵۸دقیقه تا۳۴درجه و۱۵ دقیقه عرض شمالی و۴۵درجه و۲۴دقیقه تا۴۸درجه و۱۰دقیقه طول شرقی درگوشه غربی کشور قرارگرفته است. استان ایلام ازجنوب باخوزستان ،ازشرق با لرستان ،ازشمال باکرمانشاه وازسمت غرب با۴۲۵کیلومترمرزمشترک باکشورعراق همجواراست .
استان ایلام از نظرشرایط اقلیمی جزو مناطق گرمسیر کشور محسوب می شود که در سردترین ماه های سال (فصل زمستان) متوسط حداکثر دمای هوا بالاتر از ۲۰ درجه سلسیوس بوده است، در تابستان هوا به مرور گرم میشود و در گرمترین ماه سال به ۷/۳۵ درجه سلسیوس میرسد.
دانشگاه علوم پزشکی ایلام جمعاٌ دارای ۱۰ مرکز آموزشی درمانی می باشد که از این تعداد سه مرکز آمزشی درمانی در سطح شهر ایلام به نام های بیمارستان امام خمینی(ره) تاسیس ۱۳۵۲ ( دارای بخش های جراحی مردان، جراحی زنان، ICU، نوزادان، اطفال، اورژانس-بخش آورژانس، رادیولوژی و آزمایشگاه)، بیمارستان مصطفی خمینی تاسیس ۱۳۶۹(دارای بخش های داخلی مردان، داخلی زنان، زایشگاه، C.C.U، I.C.U، اورژانس، Post C.C.U، Post I.C.U، جراحی زنان، اطاق عمل، رادیو لوژی و آزمایشگاه) و بیمارستان ایت ا.. طالقانی تاسیس ۱۳۵۸ ( دارای بخش های دیالیز، روان پزشکی ، بخش سوختگی و اورژانس) می باشد.
۱-۲ بیان مسئله و اهمیت پژوهش:
حاملهای انرژی به عنوان یکی از نهاده های مهم تولید و همچنین کالای مصرفی خانوارها، نقش بسیار مهمی در تعیین هزینههای تولید و مخارج خانوارها ایفا میکند. نوسان قیمت هر یک از این حاملها، نوسانهایی را در هزینه تولید، مخارج مصرفکننده و در نهایت تورم ایجاد خواهد کرد. میزان این نوسان بسته به اهمیت و سهم هر یک از حاملها میتواند در سبد کل یا در مباحث تولید و مصرف، مورد بررسی قرار گیرد. آمارها نشان میدهد قیمت نسبی حاملهای انرژی در مقایسه با قیمت سایر کالاهای تولیدی داخل یا قیمت انرژی در سطح منطقه و جهان پایین تر بوده و این شکاف بین قیمت حاملهای انرژی در داخل نسبت به قیمت جهانی آن، موجب شده است روند مصرف آن طی دهه اخیر رشد شتابانی به خود گیرد و باعث افزایش سهم مخارج حاملها در کل سبد مصرفی شود. در این راستا، از جمله موضوعات مهم در تبیین سیاست اصلاح قیمت حاملهای انرژی، بررسی آثار و پیامدهای اجرای این سیاست بر متغیرهای کلان اقتصادی است تا ضمن شناسایی روابط علت و معلولی بین متغیرهای یادشده، سازوکار ارائه سیاست اصلاحی یا حمایتی و نهادی برای کاهش تبعات منفی احتمالی و قرار گرفتن اقتصاد در مسیر افزایش کارآیی عوامل تولید مشخص شود. (ازواجی،۱۳۸۸)
در سالهای اخیر به دلایل گوناگون از جمله حذف تدریجی یارانههای دولتی، توجه بیشتری به ارزش انرژی در اشکال مختلف آن شده و لزوم محاسبه میزان مصرف و صرفهجویی انرژی به عنوان یک ضرورت قطعی و چاره ناپذیر پدیدار شده است. (جباروند و همکاران، ۱۳۹۰) مطالب زیادی در خصوص یارانهها و آثار آنها نوشته شده است. ولی بیشتر این مطالب در رابطه با کشاورزی، محیطزیست و حمل و نقل بوده که البته این مطالعات اغلب در کشورهای صنعتی صورت گرفته است. (ایگر و همکاران، ۲۰۰۷)
به دلیل نقش بارز انرژی در به حرکت درآوردن چرخههای صنعت، کشورهای پیشرفته صنعتی طی دو دهه اخیر با پیشبینی دشواریها و محدودیتهای کنونی، اقدامات حساب شدهای برای صرفهجویی در میزان مصرف و بهینه کردن آن برداشتهاند. (معاونت انرژی وزارت نیرو، ۱۳۸۴) به طوری که شدت مصرف انرژی در این کشورها در این مدت کاهش یافته است. (جباروند و همکاران، ۱۳۹۰) با آگاهی عمومی از هزینههای انرژی، احساس نیاز به حفظ منابع، بیش از پیش فزونی گرفته است. بعلاوه افزایش بهای منابع انرژی و کمبود آنها موجبات نظارت بیشتر در مصرف آن را فراهم آورده است. (صدقیانی، ۱۳۷۷)
ساخت ساختمانهای اداری یکی از سریعترین و در حال رشدترین بخشهای صنعت ساخت و ساز است. از سوی دیگر مصرف انرژی در سازههای اداری قریب به ۷۰ تا ۳۰۰ کیلووات ساعت بر مترمربع است که این مقدار حدوداً ۱۰ تا ۲۰ برابر بیشتر از بخش مسکونی میباشد. (صدر زاده و همکاران، ۲۰۱۱) مصرف انرژی در ساختمانهای مسکونی و تجاری در طی دهه اخیر بین ۲۰ تا ۴۰ درصد در کشورهای توسعهیافته افزایش یافته است. (پرز لمبارد، ارتیز، پوت، ۲۰۰۸) در همین رابطه نیز بوژاک گزارش داده که در اتحادیه اروپا حدود ۴۰ درصد از کل انرژی توسط ساختمانهای مسکونی و تجاری مصرف میشود. (بوژاک، ۲۰۱۰)
همچنین گزارشی که سایدور ارائه کرده نشان میدهد که حدوداً ۳۲ درصد از کل انرژی مالزی در بخش تجاری مصرف میشود. (سایدور، ۲۰۰۹) یک پارامتر مهم برای صرفهجویی در مصرف انرژی در ساختمانها افزایش میزان کارایی زیرساختهای آنهاست. لازمه وجود چنین زیرساخت هایی نصب سختافزارهای باکیفیت است و لازمه نصب این سختافزارها وجود الزامات قانونی میباشد. (مشاوران محیطی ای. پی. تی. اِی، ۲۰۰۷)
برق نیز به عنوان سوختی تمیز برای مصرف پزشکی است که روز به روز مصرف آن بیشتر شده و در نتیجه با احتمال کمبود مواجه است. (شورای جهانی انرژی، ۱۳۷۵) انرژی برق یکی از مهمترین انواع حاملهای انرژی است که همیشه در کشورهای توسعهیافته تقاضا برای آن رو به فزونی بوده است. (آذربایجانی و همکاران، ۲۰۱۱) بیشتر تجهیزات در یک ساختمان تجاری (مانند بیمارستان، اداره، فروشگاه و…) توسط یک سیستم موتورخانه عمل میکنند. در متون گزارش شده که حدود ۳۱ الی ۷۵ درصد از کل انرژی توسط موتورهای برق مصرف میشود. (سایدور، ۲۰۰۹) پایش مدیریت انرژی برای هر شرکت تصمیم گیرندهای جهت دادن اطلاعات مهم در رابطه با چگونگی تشخیص روند مصرف انرژی برای فعالیتهایشان بسیار مهم است. این امر کمک شایانی به مدیر ارشد اداری شرکت برای نتیجهگیریهای مهم و پیشبینی پیامدها خواهد نمود. (پایش مدیریت انرژی، ۲۰۰۹)
کمبود منابع آبی کشور ایران و پایین بودن میانگین بارندگی سالانه کشور، لزوم صرفهجویی در مصرف این منبع حیاتی را مشخص میکند. با آگاهی نسبت به این امر بود که ایران با تصویب بند«و«تبصره ۱۹ قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، حرکت در جهت بهینهسازی مصرف انرژی، گسترش مصرف انرژی را به صورت وظیفهای برای مسئولان در آورد و در راستای همین قانون آییننامههای اجرایی به تصویب رسید. (سازمان بهرهوری انرژی، ۱۳۷۷)
اقتصاد ایران در حال گذار از برنامهریزی متمرکز به سوی برنامهریزی غیرمتمرکز بوده و یارانه یکی از بحثهای اساسی در این دوران انتقال است. اهمیت این نکته، زمانی آشکار میشود که در مییابیم اختصاص مبالغ هنگفتی از بودجه ملی به صورت سالیانه، با عنوان یارانه صورت میپذیرد. برای مثال؛ در سال ۱۳۸۱ بالغ بر ۱۲۰۵۷۴ میلیارد ریال با عنوان یارانه حاملهای انرژی تخصیص یافته است. (شریفی و همکاران،۱۳۸۷) بطوریکه در گزارش منتشر شده توسط آژانس بینالمللی انرژی در سال ۲۰۰۶ اعلام شد که در بیست کشور بزرگ غیر عضو در سازمان توسعه و تعاون اقتصادی (OECD) حدود ۲۲۰ میلیارد دلار صرف یارانه حاملهای انرژی شده که از این مقدار ۱۷۰ میلیارد دلار به سوختهای فسیلی اختصاص دارد. در بین این کشورها روسیه که بزرگترین کشور است، قریب به ۴۰ میلیارد دلار هزینه کرده و جالب آن که ایران با ۳۷ میلیارد دلار در رتبه دوم قرار دارد (رتبهای که ایران را از حیث مصرف حاملهای انرژی بالاتر از چین، هند، مصر و اندونزی قرار میدهد). بنابراین بحث حذف یارانهها از حساسیت قابل ملاحظهای برخوردار میباشد.
چنین یارانههایی یک بار مالی بسیار سنگین را بر دوش خزانه ملی تحمیل میکند. از طرف دیگر یارانههایی که برای جلوگیری از وارد آمدن فشارهای بازار رقابتی به تولیدکنندگان، به آنها تعلق میگیرد انگیزهای در آنان برای بهرهگیری از فناوریهای کاراتر و کاهش پرت انرژی به وجود نمیآورد. با افزایش مصرف انرژی یارانههای مصرفی تقاضا را برای افزایش واردات بیشتر میکند و یا از مقدار صادرات انرژی میکاهد. این مسئله به تعادل موجود بین قیمت پرداختی و امنیت عرضه انرژی صدمه می زند. به عنوان مثال ایران که یک صادرکننده بزرگ نفت خام است، در سال ۲۰۰۶ مجبور بوده تا ۴۰ درصد از بنزین خود را (به مبلغ ۴ میلیارد دلار!) از خارج وارد کند تا نیاز شدیدش به بنزین را که در اثر ارائه یارانههای بسیار زیاد به حاملهای انرژی بوده، پوشش دهد. (مورگان، ۲۰۰۸)
۱-۲-۱ منافع هدفمند سازی یارانه حاملهای انرژی:
به طور کلی هدفمند سازی یارانه حاملهای انرژی به عنوان یکی از سیاستهای اجتنابناپذیر دولت است که میتواند منافع زیر را در پی داشته باشد:
-
- کاهش سهم طبقات درآمدی بالا و افزایش سهم طبقات درآمدی پایین از یارانهها.
-
- منطقی شدن مصرف حاملهای انرژی و جلوگیری از قاچاق این نوع کالاها.
-
- اصلاح قیمتهای نسبی، افزایش بهرهوری و رقابتپذیری اقتصادی.
-
- شفافسازی بودجه دولت و کاهش اتلاف منابع.
-
- جایگزین کردن تدریجی طرحهای رفاه اجتماعی به جای پرداخت یارانه.
- اصلاح ساختار درآمد- هزینه بنگاههای تولیدکننده کالاهای یارانهای.