مهندسی مجدّد به دور از فرض ها ،گمان ها و پیش داده ها آغاز می گردد.در مهندسی مجدّد سازمان ها، نخست تشخیص داده می شود که یک شرکت چه کاری را چگونه باید انجام دهد.این نظریه گذشته را به کلی به فراموشی می سپارد.«چه بوده است» اهمیتی ندارد،«چگونه باید باشد»مورد توجّه است. (مقدّسی،۱۳۸۹:ص۵۱)
ریشه ای : طراحی ریشه ای یعنی کاری را از بن و دوباره طراحی کردن.ایجاد دگرگونی های سطحی و سازگار با ساختار موجود کافی نیست؛ مهندسی مجدّد برپا کردن شرکتی جدید و نو را در نظر دارد،نه بهسازی، اصلاح و بهبود وضع موجود را .(همان منیع:ص۵۲)
شگفت انگیز : مهندسی مجدّد سخن از افزایش سود جنبی و یا بهبود نسبی ندارد،بلکه هدف دستیابی به جهشی شگفت انگیز و چشم گیر است.تنها هنگامی که یک انفجار و خانه تکانی ژرف مورد نظر باشد باید به سراغ مهندسی مجدّد رفت.مسلما بهبود نسبی به چرخش ظریف نیازمند است ، ولی در جهش شگفت انگیز باید کهنه ها را ازبین برد و چیزی کاملا نو به جای آن ها نشاند.(همان منیع:ص۵۲)
فرایند : فرایند کار ، مجموعه گام هایی است که یک یا چند درون داد را به کار می گیرند و برون دادی می آفرینند که برای مشتری سودمند و خواستنی است.امروزه اندیشه فرآیندگرایی جایگزین اندیشه وظیفه گرایی شده است.(همان منبع:ص۵۲)

۲-۵ رابطه مهندسی مجدّد و کایزن
کایزن یک واژه ژاپنی است و از «KAI» به مهنای تغییر و «ZEN»به معنای بهبود تشکیل شده است. فلسفه کایزن عبارت است از رشد و توسعه تدریجی و همیشگی از طریق بهتر انجام دادن کارهای کوچک به منظور نیل به استانداردهای بالاتر و بهتر. کایزن مفهومی است که بیشتر شیوه های خاص ژاپنی مثل مشتری گرایی و نظام پیشنهادات و… را دربرمی گیرد و از همین جهت این واژگان تقریباً مترادف با کایزن شده اند. (قراخانلو و عبدی ها،۱۳۹۰:ص۱۲)از ویژگیهای جالب کایزن عدم نیاز قطعی آن به فناوری پیچیده یا آخرین دستاوردهای فناوری است. روش مهندسی مجدّد روش اصلاح فرآیندها باتوجّه به آخرین دستاوردهای فناوری است. یعنی اگر بخواهیم باتوجّه به آخرین دستاوردهای فناوری مجدّداً آغاز کنیم چگونه آغاز می کنیم. بنابراین، هیچ وجه مشترکی بین دیدگاه مهندسی مجدّد و کایزن که توجّهی به آخریـــن دستاوردهای فناوری ندارد، دیده نمی شود. کایزن به بهبود وضعیت موجود می اندیشد و مهندسی مجدّد به آنچه که باید باشد. دیدگاه کایزن و مجموعه تحت چتر کایزن مثل نظام پیشنهادات و… ازطریق مساعــــدت بخش های مختلف سازمان اجرا می شود ولی مهندسی مجدّد ازطریق نخبگان.در مهندسی مجدّد ممکن است کلیه مراحل تولید بهسازی گردد و یا کلاً از گردونه فعّالیت خارج شود. مهندسی مجدّد برای رسیدن به کیفیت محصول، فرآیندها را اصلاح می کند و یا بهترین فرایند را جایگزین می سازد ولی در کایزن بهبود مستمر و تدریجی است و کیفیت محصول با بهبود مستمر و تدریجی ایجـــاد می شود و از روش مهندسی معکــــــوس بهره برداری می گردد، شرط زمان برای مهندسی مجدّد اصل و رکن است ولی درکایزن زمان برای تصاحب سهم بازار رکن نیست. مهندسی مجدّد انقلابی و سریع است ولی کایزن رفرم است و حرکت آرام است .بنابراین، مشخص است که مهندسی مجدّد و کایزن و مجموعه تحت چتر کایزن دو روش مستقل و متفاوت از هم هستند که قابل جمع شدن با هم نیستند و در راه رسیدن به هریک از آن ها نمی توان به روش دیگرنظر داشت. حال اگر وجوه مشترکی هم داشته باشند در اجرای طرح اهمیتی ندارد . (متّقی،۱۳۸۹:ص۴۹)
۲-۶ مدیریت کیفیت جامع و مهندسی مجدّد
امروزه هم مدیریت کیفیت جامع و هم مهندسی مجدّد را روش هایی جهت بهبود در سازمان ها می دانند. اساس هر دو روش بر پایه فرآیندهاست و هردو نیز سازمان را درگیر تغییرات می کنند.البته مدیریت کیفیت جامع بیشتر روی بهبودهای افزایشی و مستمر تکیه می کند،آنچه در بین ژاپنی ها به کایزن معروف است،در مقابل، تأکید مهندسی مجدّد روی نوآوری و تغییرات ریشه ای یا رادیکالی است.مطالعات نشان می دهد که تلفیق برنامه های مهندسی مجدّد با مدیریت کیفیت جامع می تواند موفقیت بیشتری برای سازمان به همراه داشته باشد.(محمودی ،۱۳۹۱:ص۱۴۲) بعضی از محققان معتقدند که ترکیب مهندسی مجدّد و مدیریت کیفیت جامع تضمینی جهت بهبودهای حاصل از پروژه های مهندسی مجدّد میباشد و مدیریت کیفیت جامع می بایست داخل برنامه های مهندسی مجدّد تزریق شود ،این بدان معناست که ترکیب بهبودهای کوچک و کوتاه مدت با نوآوری های بلندمدت در قالب تغییرات می تواند به موفقیت سازمان منجر شود. از زاویه ای دیگر می توان درجه تغییرات سازمانی و سطح انقلابی بودن را عاملی جهت تمایل پروژه تغییر به سمت مدیریت کیفیت جامع یا مهندسی مجدّد دانست. به عبارتی بهبودهای رادیکالی به معنای مهندسی مجدّد و بهبودهای غیر رادیکالی ،مدیریت کیفیت جامع را به دنبال خواهد داشت .( Zigiaris, 2012, p6)
۲-۷ مهندسی مجدّد و بهبود سازمان
تئوری « بهبود سازمان » چیست؟ دانشی است براساس علوم رفتاری که به مجموع و کل سازمان نظر دارد و با مشارکت و همکاری مدیریت عالی سازمان به مورد اجرا گذارده می شود و بر توسعه، بهسازی و تغییر نظام ها تأکید می ورزد. فعّالیت های بهبود سازمان در اطراف هدف ها و مأموریت های کوتاه مدت و میان مدت تمرکز دارد و هدف نهایی آن افزایش سلامت و درجه کفایت و اثربخشی سازمانی است. البته بین مفهوم بهبود سازمان و مفهوم مدیریت توسعه باید تفکیک قائل شد ، زیرا این دو مفهوم اساسا دارای نظر گاه های متفاوتی هستند. (متقی، ۱۳۸۹:ص۷۰)هدف از بهبود مدیریت، پرورش و بهسازی مدیریت به صورت انفرادی است در حالی که بهبود سازمان ضمن آنکه به پرورش و بهسازی مدیریت توجّه دارد اساسا فعّالیت ها در اطراف توسعه و بهبود نظام هایی متمرکز می گردد که نقش حیاتی در عملکرد سیستم کلی دارند.بهبود سازمان را کوشش های بلند مدت برای بهبود فرآیندهای نوسازی و تجدید حیات و حل مسائل و مشکلات به ویژه از طریق مدیریت فرهنگ سازمانی اثر بخش با بهره گیری از تئوری و فناوری علوم رفتاری و کاربردی و تحقیقات میدانی می دانند.با عنایت به تعاریف فوق ملاحظه می شود در دیدگاه بهبود سازمان برای رسیدن به بهبود سازمانی باید از کانال بهبود رفتار سازمانی به کانال بهبود ساختار سازمانی دست یافت ولی در دیدگاه مهندسی مجدّد از بهبود فرآیندها به بهبود ساختار و بهبود رفتار سازمانی می رسند. (همان منبع:ص۷۱)
تغییر سازمانی
تدریجی-کایزن طرح گرانپر در مراحل رشد سازمان ناگهانی
TQM بین دو مرحله رشد تغییر ناگهانی نوآوری
در هرمرحله رشد تدریجی مهندسی
مجدّد
تغییر سازمانی
سازگاری توسعه ای
سطحی و ساده عمیق و بنیادی
شکل (۲-۱)-تغییر سازمانی(متقی، ۱۳۸۹:ص۷۱)
بنابراین ، مهندسی مجدّد بهبود سازمانی با تعریف مبتنی بر فناوری رفتار سازمانی منطبق نیست اما به معنای عام خود به بهبود سازمانی منجر می شود . مهندسی مجدّد با بهره گرفتن از شناخت فرآیندها و اصلاح آن ها به بهبود سازمانی می رسد ولی بهبود سازمان با بهره گرفتن از فناوری مدیریت علوم رفتاری . همچنین بهبود سازمان به بلندمدت بودن بهبود فرایند نوسازی تاکید دارد و مهندسی مجدّد به انقلاب دفعی در سیستم و فرآیندها تاکید می ورزد.انجام بهسازی سازمانی در تئوری بهبود سازمان به تهدید رقبا و استمرار بهبود توجّه می کند و در مهندسی مجدّد نه تنها به بهبود تحولات جدید فناوری توجّه دارد بلکه فرآیندها را به گونه ای طراحی می کند که پذیرای فناوری ها در آینده نیز باشد و این امکان را پیش بینی می کند که فرآیندها مجدّدا و مستمرا مهندسی شوند.در ادبیات بهبود رفتار سازمانی تغییرات سازمانی بدعت سازمانی به تطبیق سازمان با یک ایده ، روش ، فرایند یا رفتار در سطح سازمان و سطح صنعت ، بازار و کل محیط داخلی و بین المللی می پردازد، ولی در ادبیات مهندسی مجدّد، بحث تطبیق سازمان مطرح نیست و برخی گمان کرده اند مهندسی مجدّدهمان انتخاب الگوی مناسب است . و معتقدند برای تطبیق به منظور رسیدن به وضعیت دلخواه باید یک معیار و شاخص داشته باشند و اگر آن را اجرا کنند به هدف خود رسیده اند.(رضی،۱۳۸۸:ص۳۴)
۲-۸ بهینه کاوی و مهندسی مجدّد
بهینه کاوی عبارت است از: «فرایند شناسایی، درک و تطبیق فرآیندها و عملکردهای اثربخش با روش های برتر جهان در جهت بهبود بازدهی یا عملکرد شاخص های سازمان خود ». یا به طور خلاصه « جستجوی یک مرجع یا استاندارد اندازه گیری برای مقایسه ».بهینه کاوی ممکن است به عنوان وسیله یی برای ایجاد تغییر و تحول ،مبنای بررسی عمیق تر در فرایند کسب و کار شود که به مهندسی مجدّد سازمان می انجامد .(,۲۰۱۲, p432 Bender).مدیریت جامع کیفیت،بهبود عملکرد فهالیت های تجاری،تفکر ناب و سایر رویکردهای تلفیقی که به منظور کسب مزایای رقابتی و نیز شایستگی های بنیانی پیشنهاد شده اند بر اساس بهینه کاوی صورت می گیرند.اما بسیاری ایده ها و رویکردهای دیگر، مانند کاربرد سیستم های اطلاعاتی و تعیین ساختار سازمانی، نیز وجود دارند که می توان با بهره گرفتن از فلسفه و روش بهینه کاوی از آن ها بهره جست. (شیخی و دیگران،۱۳۸۹:ص ۴).هنگام مهندسی مجدّد و توسعه فرآیندها با بهره گرفتن از ایده های ابتکاری جدید ،غالبا تمرکز بر «تفکر خارج از جعبه» مفید است.این رویکرد به معنای طراحی یک فرایند جدید بدون توجّه به محدودیت ها و مشکلات فعلی است.بنابراین تیم پروژه باید فرض کند هیچ فعّالیتی در حال حاضر وجود ندارد، و سپس فرایند را از «ابتدا» طراحی کند و توسعه دهد. این کار اصطلاحا «طرح زمین سبز» نام دارد.(,۲۰۱۲, p433 Bender).
۲-۹ مدیریت بر مبنای هدف
برای مدیریت بر مبنای هدف تعاریف متفاوتی ارائه شده، یکی از پذیرفته شده ترین تعاریف ، تعریفی است که “اودیورن” از مدیریت بر مبنای هدف دارد. وی مدیریت بر مبنای هدف را فرآیندی تلقی می کند که از طریق آن مدیران سطوح بالا و پایین سازمان مشترکا اهداف را مشخص می سازند و حدود مسئولیت ها و وظایف هر فرد را با در نظر گرفتن نتایج مورد انتظار تعیین می کنند و تمامی این عوامل برای اداره واحد و ارزشیابی فعّالیت های افراد به کار می رود.(بستانچی،۱۳۹۰:ص۴)
۲-۱۰ نقش مدیریت بر مبنای هدف در مهندسی مجدّد
با توجّه به تعاریف، ابعاد و فلسفه مدیریت بر مبنای هدف،نقش کلیدی کارکنان در روش مدیریت بر مبنای هدف و چگونگی مشارکت آنان در اداره سازمان مشخص می گردد.آنچه مسلم است این است که هرقدر کارکنان در برنامه های سازمان بیشتر مشارکت داشته باشند،به هنگام ایجاد تغییرات واکنش کمتری از خود نشان می دهند ،بخصوص اگر اهداف تغییر نیز برای آن ها مشخص گردد.(بستانچی،۱۳۹۰:ص۵) اکثر متدولوژی های ارائه شده جهت مهندسی مجدّد با یک نقیصه و مشکل مشترک مواجه هستند که در عین حال چالشی بسیار بزرگ هم به حساب می آید و آن عدم توانایی در متقاعد کردن نیروی انسانی برای پذیرش تغییر می باشد.معمولا تغییرات انسانی در هر اندازه ای،مقاومت بدنه نیروی انسانی را به دنبال خواهد داشت ،اما اگر آن ها اهداف واقعی تغییر را دریابند و منافع آن را درک نمایند ،مقاومت کمتری نیز از خود نشان خواهند داد.تجربه نشان داده است که سازمان های موفق در بکارگیری مهندسی مجدّد،آن هایی هستند که توانسته اند ضرورت مهندسی مجدّد را به شیوه ای درست به کارکنان انتقال دهند و اهدافی را که سازمان در سایه مهندسی مجدّد کسب خواهد کرد به آن ها تفهیم نماید.در دوره بازسازی باید این اندیشه را تقویت نمود که مهندسی دوباره در نهایت به سود همه بوده و نتیجه اش در پایان کار و پس از برقراری فرآیندهای جدید عاید همگان خواهد شد.برای شناخت دادن به کارکنان برای موارد فوق ، برقراری ارتباطات گسترده در تمامی سطوح امری لازم است .ارتباطات باید در تمامی جهات برقرار شده و کارکنان در جریان امور قرار گیرند و با توجّه به موارد فوق یکی از بهترین روش ها ی شناخته شده جهت برقراری ارتباط و دادن آگاهی و شناخت به کارکنان در خصوص اهداف ، روش مدیریت بر مبنای هدف است. (جبل عاملی،۱۳۹۰:ص۳۸)
۲-۱۱ تفکر ناب و مهندسی مجدّد
تفکر ناب راهی است برای درک مشکلات ،طریقی است برای شناخت علل پیدایش دشواری ها و نگرشی است برای استفاده از روش های علمی جهت تعریف ارزش های یک سیستم و تمرکز بر بهبود و خلق جریان های موجد ارزش در راستای تعالی و کمال سازمان. (رضی،۱۳۸۸:ص۳۷) اساس تفکر ناب ازاصول کشف شده برای رفع ضعف های فرایند مهندسی مجدّد و تمرکز بر کشف آنچه می خواهیم ،یعنی ارزش و تعریف آن ارائه شده است، زیرا در مهندسی مجدّد فرآیندها ، ارزش، نو آفرینی می شود و در تفکر ناب که آن روی سکه است شناخت ، درک و تعریف ارزش موجود، نقش اصلی را ایفا می کند . بررسی مبانی نظری نشان می دهد، فن مهندسی مجدّد فرآیندها ،نتیجه و برخواسته از مطالعات و ایده های مایکل همر است.فلسفه اصلی مهندسی مجدّد فرآیندها ، تمرکز بر فرآیندهای اصلی مدیریت است.در مهندسی مجدّد، با اساس الگوی صنعتی به مخالفت بر خواسته شده است.مهندسی مجدّد اعتقاد دارد برای دستیابی به نیازهای امروزی، همچون کیفیت برتر، خدمات مؤثرتر،انعطاف پذیری و هزینه پایین باید فرآیندها ساده شوند.این ساده جویی تأثیرهای فراوانی بر طراحی فرآیندها و شکل گیری سازمان ها خواهد داشت. در مهندسی مجدّد فرآیندها ،هدف، دستیابی به جهش شگفت انگیز و چشم گیر است و بر حذف جامع اتلاف منابع در سیستم ها پافشاری کرده است. در مهندسی مجدّد می توان انواع اتلاف ها را به شرح زیر برشمرد :
اشتباهات قابل اصلاح.
تولید چیزی که کسی خواهان آن نیست.
موجودی مازاد.
مراحل اضافی فرایند.
جا به جایی منابع انسانی اضافی.
حمل و نقل اضافی.
توقف و انتظار بدون مورد به دلیل عدم توازن بین بالای جریان و پایین جریان.
کالاها و خدماتی که به نیاز مصرف کننده پاسخ نمی گویند.(محمودی و بداقی،۱۳۹۱:ص۱۴۲)
۲-۱۲ تعریف سازمان
سازمان «پدیده ای اجتماعی» است که جهت دستیابی به اهداف مشترک ، به طور آگاهانه هماهنگ شده و دارای حدود و ثغور نسبتا مشخص می باشد. عبارت «پدیده اجتماعی»دال بر این معناست که سازمان از افراد و گروه هایی که با هم در تعاملند ، تشکیل شده است. چون سازمان پدیده ای اجتماعی است ، لذا الگوهای تعاملی که اعضای سازمان از آن تبعیت می کنند،باید موزون و هماهنگ باشند تا ابهام و سردرگمی حداقل شود و در نتیجه اطمینان حاصل شود که وظایف مهم سازمانی انجام می پذیرد.(الهیاری فرد،۱۳۹۰:ص۴۸)
۲-۱۳ تعریف سازماندهی
سازماندهی عبارت است از تقسییم وظیفه کلی ، تعیین مسئولیت ها، اختیارات و تعیین ارتباطات. (آقائی،۱۳۹۰:ص۱۰۶)
سازماندهی فرآیندی است که طی آن ، تقسیم کار میان افراد و گروه های کاری و هماهنگی میان آن ، به منظور کسب اهداف صورت می گیرد.(باغبان،۱۳۹۱:ص۱۷)
سازماندهی فرآیندی سه مرحله ای است : ۱-طراحی کارها و فعّالیت ها ، ۲-دسته بندی فعّالیت ها به پست های سازمانی ، ۳-برقراری رابطه میان پست ها به منظور کسب هدف مشترک(واعظی،۱۳۸۹:ص۱۵۵)
۲-۱۴ تعریف طرح سازمانی
طرح سازمانی به نحوه ساخت و تغییر سازمان برای تحقق اهداف سازمانی اشاره می کند.ساختن یا تغییر دادن یک سازمان، شبیه ساختن یا تغییر دادن نقشه یک ساختمان نیست،اگر چه هردو با یک هدف نهایی آغاز می شوند، آنگاه طراح برای دستیابی به آن هدف ، نقشه یا وسایلی تدارک می بیند.در بنا کردن یک ساختمان، طرح مورد نظر، یک نقشه ساختمانی دقیق می باشد که بر اساس آن ساختمان بنا نهاده می شود ولی در ساختن یک ساختار، آنچه مورد استفاده قرار می گیرد، نقشه یا سند مشابهی است که نمودار سازمانی نامیده می شود.( مجیبی،۱۳۹۰:ص۱۶)
۲-۱۵ تعریف ساختار سازمانی
ساختارسازمانی، راه یا شیوه ای است که به وسیله ی آن ، فعّالیت های سازمان تقسیم، سازماندهی و هماهنگ می شود.(صادقی و دیگران ،۱۳۹۲،ص۲)
ساختار سازمانی به الگوهای روابط درونی سازمان ،اختیار و ارتباطات دلالت دارد.و روابط گزارش دهی ، کانال های ارتباط رسمی،تعیین مسئولیت و تفویض اختیار تصمیم گیری را روشن می سازد. (p665،۲۰۱۳، Zanganeh)
ساختارهای مناسب در تحقق اهداف و استراتژی هایِ سازمان بسیار موثرند. تا جائیکه نادلر و توشمان، ساختار سازمانی را منبعی مهم، برای کسب مزیت رقابتی از طریق تغییرپذیریِ اثربخش،انعطاف پذیری و قدرت انطباق می دانند.(بافنده زنده،۱۳۸۸:ص۱۰۴)
ساختار سازمانی قبل از هر چیز فرآیندی است مستمر از تغییرات محیط پیرامونی، استراتژی و عوامل داخل سازمان که به طور غیر قابل اجتناب با مرور زمان تغییر می کند.(مجیبی و میلانی،۱۳۹۰:ص۱۵)

۱۶انجام شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد بین میانگین نمره کیفیت زندگی ونوع زایمان رابطه معنی داروجود دارد (۰۰۰/۰=sig). اما بین میانگین نمره کل تن انگاره ونوع زایمان رابطه معنی داروجود ندارد (۰۶۳/۰ =sig). بین نمره کل کیفیت زندگی براساس مقیاس SF-36 ونمره کل تصویر بدنی رابطه معنی‌دارگزارش نشد (۳۰۴/۰=sig). نتیجه: کیفیت زندگی زنان در۸ هفته اول بعداز زایمان درزنان بازایمان طبیعی بالاتر از زنان با زایمان سزارین می‌باشد، لذا فرضیه یک تأیید می‌شود. همچنین بین میانگین نمره کل تن انگاره ونوع زایمان رابطه معنی‌دارنبود، لذا فرض Ho فرضیه دوم تأییدمی‌شود. دراین مطالعه بین نمره کل کیفت زندگی ونمره کل تصویر بدنی رابطه معنی‌دارنبود، لذا فرضیه Ho مطالعه کنونی تأیید می‌گردد.
کلید واژه ها: نوع زایمان، کیفیت زندگی، تن انگاره.

فصل اول:

کلیات تحقیق

۱-۱- مقدمه

در سال‌های اخیرتوجه قابل ملاحظ‌های در اندازه گیری میزان سلامتی افرادوقدرت تأثیر گذاری بیماری‌های روانشناختی برروی فعالیت‌های روزانه ورفتار‌های آنها بوجود آمده که این اندازه گیری‌ها بر یک نگرش ورویکرد کلی نگر، درسلامتی ومراقبت‌‌های بهداشتی معطوف شده است ودر این رابطه رویکرد نوینی بنام کیفیت زندگی^[۱]، در تحقیقات پزشکی واجتماعی مطرح گردیده است.
درخصوص معنی کیفیت زندگی تعاریف متعددی مطرح شده است اما تعریفی کلی در تعریف آن وجود ندارد، پژوهشگران به سه ویژگی مهم آن شامل چند بعدی بودن، ذهنی بودن وپویا بودن اتفاق نظر دارند. کیفیت زندگی موضوعی چند بعدی است ودارای ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی وروحی است این ویژگی با تعریفی که ازسلامتی داریم منطبق است، زیرا سلامتی را رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی ومعنوی می‌دانیم. عامل اصلی تعیین کننده کیفیت زندگی عبارت ازتفاوت درک شده بین آنچه هستوآنچه ازدیدگاه فردباید باشدواین همان ذهنی بودن کیفیت زندگی استوپویایی آن به این معناست که باگذشت زمان تغییر می‌کند وبه تغییرات فرد ومحیط بستگی دارد (سلامتی ۱۳۸۸).
سنجش کیفیت زندگی مبنی بر رویکردها و مؤلفه‌‌های متفاوتی است. در مطالعات مختلف، مؤلفه‌‌های متنوعی از کیفیت زندگی رادر نظر گرفته اند همچون وضعیت سلامت عمومی، قابلیت کارکردی، کارکرد‌های عاطفی، میزان احساس خوشبختی، رضایت از زندگی، شاد کامی، میزان هشیاری، میزان نشانگان فعالیت‌‌های اجتماعی، ارتقای مناسب عملکرد جنسی و… ، زنان نیمی ازجمعیت راتشکیل می‌دهند و سلامت آنها زیر‌بنای سلامت خانواده وجامعه است، مشکلات زنان بر سلامت جسمی وروانی آنهاو خانواده، جامعه وحتی نسل‌‌های بعدی تأثیر‌گذار است (بیات و بیات۱۳۸۹).
یکی از مسائل مهم و تأثیر‌گذار در زندگی زنان که بیشتر زنان در زندگی خودباآن روبه رو هستند مسأله زایمان است که اثرات جسمی وروانی انکار ناپذیر برآنان دارد. تن انگاره^[۲] (تصور از بدن) هم پدیده‌ی پیچید‌ه ای است که در دهه‌‌های اخیرموردتوجه دانشمندان قرارگرفته است، اماتعریف واحدی برای آن ارائه نشده است.

توماس ف. کش^[۳]، تصور از بدن رابه احساسات شخص در رابطه بابدن وظاهر فیزیکی مربوط می‌داند (کش۱۳۸۸). بحث در رابط با تصوراز بدن بیشتر به سمت نارضایتی از بدن پیش رفته است. مطالعات نشان می‌دهدزنان دراین زمینه حساس‌ترندوتصویربدنی یکی ازدلمشغولی‌‌های آنان است. نوع زایمان ازطریق اثراتی که برجسم مادردارد ممکن است در کیفیت زندگی وهمچنین در تصویری که زنان از بدن خود دردوره‌ی بعداززایمان دارند،مؤثرباشد، چراکه جسم وروان انسان در ارتباط باهم قراردارند. ازاینرومطالعه وشناخت عوامل مؤثربرسلامت جسمی وروانی، زنان دردوره بعداززایمان وبه تبع آن بررسی کیفیت زندگی زنان در این دوره ی خاص، مهم وحائز اهمیت است. در این پایان نامه سعی می‌شود یکی از مسائل مهم و تأثیر‌گذاربرسلامت وکیفیت زندگی زنان یعنی مسأله زایمان، نوع زایمان ومشکلات جسمی وروانی زنان بعد از زایمان، تصویر بدن زنان بعداز زایمان با توجه به نوع زایمان وارتباط رضایت یا نا‌رضایتی زنان از تن انگاره با کیفیت زندگی آنان مورد بررسی قرار گیرد. دراین پژوهش هدف تعیین تأثیر نوع زایمان درکیفیت زندگی وتن انگاره زنان بعداز زایمانوتعیین ارتباط بین تن انگاره وکیفیت زندگی زنان در دوره بعداز زایمان است. درایران مطالعات درموردکیفیت زندگی بخصوص درحوزه زنان ومسائل خاص آنان اندک است. امیدواریم پژوهش حاضرگامی‌باشد در جهت تکمیل پژوهش‌‌های دیگران ونتایج آن در حوزه سلامت بخصوصسلامت مادران راهگشا باشد.

۱-۲- بیان مسأله

قرن هاست که مردم بطور ذاتی بدنبال یک زندگی خوب بوده اند، ودراین راستا برای بهبود زندگی خودسعی می‌کردندتا ازاستعدادها وتوانمندی‌‌های خودحداکثر بهره برداری را بنماینداز این رو همواره مسأله اصلی این بوده که زندگی مطلوب وبا کیفیت چگونه زندگی است.
کیفیت زندگی یکی ازمهم‌ترین مسائل پیش روی جهان امروز وازمباحث اساسی در تکوین سیاست گذاری اجتماعی محسوب می‌شود که موضوعاتی چون رفاه، ارتقای کیفیت زندگی سلامت محور، رفع نیاز‌های اساسی، زندگی رو به رشدورضایت بخش، نوع دوستی واز خود گذشتگی در میان جوامع را در بر می‌گیرد.
سازمان جهانی بهداشت، کیفیت زندگی رااحساس فرد از وضعیت کنونی خود بر پایه آرمان‌ها، انتظارات، استانداردهاوعلائق فرددر قالب نظام ارزشی وفرهنگی که درآن زندگی می‌کند، تعریف کرده است (میرمولایی وهمکاران۱۳۹۰).
براساس این تعریف کیفیت زندگی ارتباط تنگاتنگی باوضعیت جسمی، روانی، اعتقادات شخصی وارتباطات اجتماعی و…داردوامروزه کیفیت زندگی یکی از بزرگ‌ترین اهداف بهداشتی برای بالابردن سلامت افراد است (زحمتکشان وهمکاران۱۳۹۱). کیفیت زندگی بایداز زوایا وابعاد مختلف سنجیده شود، این ابعاد چارچوب پنداشتی تحقیقات گیفیت زندگی راتشکیل می‌دهند، چهاربعد خوب بودن فیزیکی شامل توانایی عملکردی، قدرت، خستگی، خواب، اشتهاو… ، خوب بودن روانی شامل اضطراب، افسردگی، لذت وتفریح، درد، شادی، ترس، توجه وتمرکز. دغدغه‌‌های اجتمایی شامل نقش درخانواده وجامعه، رابطه با اطرافیان، محبت، روابط جنسی، شکل ظاهری ودرنهایت خوب بودن روحی شامل رنج کشیدن، مذهب..رابرای کیفیت زندگی درنظر گرفته اند (نجات۱۳۸۷).
زنان بعنوان نیمی از جمعیت در راستان نقش همسری ومادری، مشکلات وقایعی رادرزندگی خود تجربه می‌کنند، یکی از مهم‌ترین وقایعی که یک زن ممکن است در زندگی خود تجربه کند وقوع بارداری وبدنبال آن زایمان است. حاملگی وزایمان می‌تواندبراحساسات، رفتارهاوکیفیت زندگی زنان در دوره بعداززایمان تأثیر عمیقی بگذارد (اکبر‌زاده وهمکاران۱۳۹۱). بخصوص که امروزه باپیشرفت علم پزشکی وهمچنین تغییر نگرش زنان نسبت به شیوه زایمان بیشتر زایمان‌هابا مداخلات پزشکی همراه استوزنان در بیشتر مواقع این امکان را دارند که شیوه زایمان خود را انتخاب کنند ولی در اکثرموارد اگاهی دقیق ودرستی از پیامدهایی که انتخاب روش زایمانی خاص، می‌تواند برجسم، روان وبه تبع آن کیفیت زندگی آنها داشته باشد، ندارند. براساس نتایج مطالعات میزان آگاهی نسبت به روش‌‌های زایمانی درحد ضعیف یا متوسط است درحالی که زایمان طبیعی بهترین روش زایمانی است (یارندی وهمکاران۱۳۸۱). تقاضا برای سزارین روبه افزایش است (فلاحیان۱۳۸۶). فقدان آگاهی از عوارض سزارین، نگرش منفی به زایمان طبیعی، نسبت دادن شایعات وعوارض نادرست به زایمان طبیعی وترویج سزارین ازعلل روآوردن به سزارین است (فرامرزی و پاشا۱۳۸۰). نتایج مطالعه‌ای نشان دادزایمان طبیعی درمقایسه باسزارین پیامد‌های مطلوب‌تری به همراه داردوعوارض جسمی وروانی درسزارین ۵-۱۰ برابر زایمان طبیعی است (بسکاآبادی، حمیدی و باقری۱۳۹۲). نتایج بررسی تأثیرعوامل مامایی وروانشناختی، اجتماعی ومامایی برسلامت روانی مادران بعداززایمان نشان داد، مجموعه‌ی عوامل روانشناختی، ماماییواجتماعی برسلامت مادران بعداز زایمان مؤثراست (بهدانی وهمکاران۱۳۸۴). از طرفی دیگرشواهد نشان می‌دهد تغییرات ناشی ازجراحی ودرمان‌‌های کمکی بر تن انگاره زنان تأثیر منفی می‌گذارد، تن انگاره یا تصویر بدن به معنای بازنمایی درونی ظاهر بیرونی فرداست که ابعاد جسمانی وادراکی وهمچنین نگرش نسبت به آنهارادر می‌گیرد (مرادی منش وهمکاران۱۳۹۱). در عصرحاضر، زندگی روزمره هر فرد به شدت تحت تأثیر تن انگاره قرار دارد. دربررسی‌‌های مختلف مشخص شده است که نارضایتی ازتن انگاره برپیامد‌‌های روانی واجتماعی و کیفیت زندگی اثرات زیان بار دارد وموجب افسردگی، اضطراب، اختلالات جنسی و کاهش اعتماد به نفس می‌شود (خشای وهمکاران۱۳۹۱). از اینرو اندازه گیری کیفیت زندگی ودر نظر گرفتن شرایط زندگی، عوامل محیطی واجتماعی، دیدگاه‌ها، علایق، اهداف افراد و ارزش‌‌های جامعه دربرنامه ریزی ارتقاء سلامت اهمیت بسزایی دارد (اکبر زاده وهمکاران۱۳۹۱). لذا دراین پژوهش سعی شده تا به این مسأله بپردازیم که آیا نوع زایمان، در کیفیت زندگی وتن انگاره‌ی زنان بعد از زایمان تأثیر دارد؟

۱-۳- اهمیت وضرورت انجام تحقیق

زایمان یکی از مسائلی است که بیشترزنان در زندگی خودبا آن روبه رو هستند وتغییرات جسمی وروانی ناشی از آن سلامت زنان وبه تبع آن سلامت خانواده وجامعه را تحت تأثیرقرارمی‌دهد، در جامعه امروز پروسه زایمان وانتخاب نوع زایمان بدلیل تغییرات وپیامد‌های ناشی از آن برای زنان از اهمیت ویژه ای بر خوردار است لذابارداری و عوامل مرتبط با آن هم در دوره حاملگی وهم بعد از آن قابل بررسی می‌باشد. دردوره بعداز زایمان تغییرات جسمی وروحی واجتماعی در مادربوجود می آیدکه بر کیفیت زندگی مادران وخانواده‌هایشان تأثیرمی‌گذارد (میرمولایی و همکاران۱۳۹۰).
از طرفی دیگر یکی از جنبه‌‌های مهم شکل دهنده ی هویت وعزت نفس افراد، ظاهر جسمانی وتصویربدنی است، افرادی که احساس خوبی نسبت به خوددارند، معمولاًاحساس خوبی نسبت به زندگی خواهند داشت، تصویر بدن یک پدیده چند بعدی است، که شامل ابعاد شناختی (تفکرفرد در مورد بدن خود)، ادراکی (لمس وبینایی)وعاطفی (احساس فرد نسبت به خود)است ویک تصویرذهنی است که هر فرد از اندازه وشکل بدن خود داردونیز احساسی است هر فردنسبت به تک تک وکل اعضای بدنش دارد (گروسی، نعمت الهی ورفسنجانی۱۳۹۲).
تصویر ذهنی که موردپذیرش فردنباشد، منجر به تغییراتی دراحساس ارزشمندی می‌شود. عوامل متعددی مانندارزش‌های اجتماعی- فرهنگی، مقایسه‌‌های اجتماعی، تأکید جامعه بر جذابیت ظاهری وتجارب منفی در تعامل با همسالان این گونه نگرانی‌ها را تشدید کرده و بر تداوم آن کمک می افزاید (جومین و مارتین^[۴]۲۰۰۰). در پی احساس نارضایتی از تصویر بدن خودوایجاد خود پنداره منفی، فرد خواستار تغییردر تصویر بدنی خود خواهد شدتا بتواند تصویر بدن خودرا به تصویرایدآلش نزدیک کندوبرای اینکارازراه‌‌های متفاوت اقدام می نماید، که می‌توانداستفاده ازرژیم‌‌های غذایی سخت، انجام ورزش‌‌های سخت، استفاده ازداروهاوموادویااقدام به روش‌‌های تهاجمی نظیراستفاده ازجراحی باشد (استیس و همکاران^[۵]۲۰۰۰).
نتایج یک بررسی کیفی نشان دادکه نگرانی در موردپایدارماندن تغییرات نامطلوب در دوره بعداز زایمان ازمهم‌ترین نگرانی‌‌های زنان است (دپیترو و همکاران^[۶]۲۰۰۳). لذابررسی مسأله تن انگاره زنان بعد از زایمان وعوامل مرتبط با آن از جمله نوع زایمانونیز بررسی ارتباط بین نوع زایمان، تن انگاره وکیفیت زندگی می‌توانددر انتخاب درست روش زایمان به زنان کمک کند. دربیشتر پژوهش‌هایی که درایران دراین مورد انجام شده، نتایج نشان می‌دهدکه بین نوع زایمان وکیفیت زندگی زنان بعداز زایمان رابطه معنی‌داری وجود دارد.
درایران بررسی‌‌های مربوط به تصویر بدن وعوامل مؤثر برآن اندک است، واین مطالعات درجمعیت‌‌های خاص مانندزنان باردارنیزبسیاراندک می‌باشد (گروسی، نعمت الهی ورفسنجانی۱۳۹۲). باتوجه به اهمیت کیفیت زندگی ودوره بعداز زایمان وعوامل مؤثربرکیفیت زندگی بعداززایمان از جمله نوع زایمان (طاهری وهمکاران۱۳۹۳). ارتباط تن انگاره منفی با کیفیت زندگی (کش۱۳۸۸). لذاضرورتبررسی تأثیر نوع زایمان بر کیفیت زندگی و تن انگاره بانوان وارتباط تن انگاره با کیفیت زندگی زنان بعداززایمان، حائز اهمیت تلقی می‌شود. بررسی این مسألهمی‌توانددر انتخاب صحیح نوع زایمان به زنان کمک کندو پیامد‌های آزاردهنده ناشی ازانتخاب غلط نوع زایمان را کاهش دهدو در ارتقاء سلامت مادر، کودک، خانواده وجامعه مؤثر باشد.

۱-۴- اهداف تحقیق

۱-۴-۱- هدف کلی

بررسی مقایسه ای کیفیت زندگی وتن انگاره درمیان زنان باوضع حمل طبیعی وسزارین .

۱-۴-۲- اهداف جزیی

1. 1. مقایسه ی کیفیت زندگی درمیان زنان باوضع حمل طبیعی وسزارین.

1. 1. مقایسه ی تن انگاره درمیان زنان با وضع حمل طبیعی وسزارین.

1. 1. بررسی رابطه بین تن انگاره وکیفیت زندگی زنان بعداز وضع حمل.

۱-۵- فرضیه‌‌های تحقیق

۱-۵-۱-فرضیه اصلی

کیفیت زندگی وتن انگاره درمیان زنان با وضع حمل طبیعی وسزارین متفاوت است

۱-۵-۲-فرضیه‌‌های فرعی

۱ – کیفیت زندگی درمیان زنان باوضع حمل طبیعی وسزارین متفاوت است
۲ – تن انگاره درمیان زنان باوضع حمل طبیعی وسزارین متفاوت است
– بین تن انگاره وکیفیت زندگی زنان بعداز وضع حمل رابطه وجود دارد .

۱-۶- تعریف واژه هاومفاهیم

نوع زایمان

زایمان طبیعی^[۷]: شروع خود به خود وکم خطر درد زایمان، که باخروج نوزاد از راه واژینال همراه است.
تعریف عملیاتی: نمره ای که ازشاخص هریک ازپرسشنامه‌‌های کیفیت زندگی وتن انگاره کسب می‌کند.
زایمان سزارین^[۸]: یک عمل جراحی برای انجام زایمان است که معمولاًبابیهوشی عمومی ودر اتاق عمل، از طریق برش ناحیه شکم وجدار رحم انجام می‌شود.
نمر‌های که ازشاخص پرسشنامه‌ها ی کیفیت زندگی وتن انگاره کسب می‌کند.

کیفیت زندگی

۱ - تعریف مفهومی: کیفیت زندگی مفهومی پیچیده وچند بعدی ایست که تعریف واحدی برای آن ارائه نشده است، سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی را احساس فردازوضعیت زندگی خود تعریف کرده است که شامل حیطه‌‌های مختلف جسمی، روانی، واجتماعی است (پیترسون وبردو^[۹]۲۰۰۴).
۲ - تعریف عملیاتی: نمر‌های که از شاخص پرسشنامه کیفیت زندگیSF-36 کسب می‌کند.

۲-درستکاری و صداقت:(وفای به عهد-حقیقت گرایی تمامی مردم بویژه مدیران تا احزاب سازمان ها)
۳-ترویج عدالت(مصداق عدالت در حوزه های اجتماعی برابری افراد در برابر قانون و مشارکت سیاسی است ،در حوزه اقتصاد برابری فرصت ها در دسترسی به امکانات زندگی است)
۴-همبستگی هنجاری (هنجارها شامل قانون ، اخلاقیات و رسوم)
۵-پایداری نظم اجتماعی (شبکه گروه ها ،انجمن ها ،سازمان ها مستمر و بادوام باشد.)
۶-شفافیت سازمان اجتماعی(ساختار علت وجودی اصول فعالیت صلاحیت و نتایج سازمان ها قابل مشاهده باشد)
۷-انس و اشنایی با محیط( احساس انس نسبت به محیط داشتن)
۸- پاسخگویی نسبت به مردم و نهادها (مسولیت پذیری)
۹-نشانگان شخصیتی و خلقیات اجتماعی که آمادگی اعتماد کردن را بیشتر می کند که به شرح زیر می باشد.
۱-۹:فعال گرایی به جای انفعال گرایی عام
۲-۹:خوش بینی به جای بدبینی
۳-۹:جهت گیری معطوف به آینده بجای جهت گیری معطوف به حال داشتن و یا سنتی گرا بودن
۴-۹:آرزو های بلند داشتن
۵-۹:جهت گیری معطوف به کسب موفقیت به جای جهت گیری معطوف به دنباله روی
۶-۹:انگیزه نوآورانه
۱۰-شایستگی(مهارت ها دانش بین فردی و فنی و توانمدی در تبدیل گفتار به کردار)(تطابق گفتار و کردار)
۱۱-وفاداری(حفظ آبرو و حیثیت طرف مقابل و پرهیز از رفتار فرصت طلبانه نسبت به او)
۱۲-ثبات ( قابل اتکا بودن –قابل پیش بینی بودن و قضاوت مناسب در برخورد با محیط)
۱۳-صراحت(پرهیز از کتمان حقایق و بیان کل حقیقت و نه جزئی از ان)
۱۴-ارتباطات صمیمی و تبادل اطلاعات و افکار با زیر دستان و مشارکت دادن انها در تصمیم گیری ها بر اعتماد زیر دستان می افزاید- تسهیم کردن
۱۵-منابع هویت:(شامل مبانی که مجموعه، باورها ،ارزش ها و معیارهای فرد را می سازد مانند :ایدئولوژی ،مذهب، فرهنگ،جهان بینی یا اینکه چگونه به جهان بنگرد
۱۶-برخورداری از ثروت(پایگاه اقتصادی)
۱۷-سطح تحصیلات
۱۸-شغل مطمئن
۱۹-کثرت و تعداد نقش های اجتماعی
۲۰-قدرت
۲۱-آموزش
۲۲-شبکه های اعتماد اجتماعی یا اتصالات
۲۳-خانواده خوش بنیه(پایگاه اقتصادی- اجتماعی بالا)
۲۴-باور مذهبی
۲۵-وجود امنیت در جامعه که برسه قسم زیر است
الف)امنیت اقتصادی
ب)امنیت سیاسی که خود بر دو قسم است
-صداقت:شاخص های زیادی دارد از جمله :داشتن اخلاص،اهل عمل بودن،تشریفاتی نبودن،تبعیض نگذاشتن،قبول اشتباهات و جاه طلب نبودن را شامل می شود
-کفایت:ناشی از لیاقت و کارائی مسئولین در انجام امورو شناخت انها از نیازهای جامعه و نیز تخصص مسئولین
ج)امنیت فرهنگی:یکی از شاخص های آن مجموعه اهدافی است که از ابتدا نظام فرهنگی تحقق آن را ترویج کرده است.
۲۶-آسان ترین نمونه اعتماد سازی از طریق تعامل مستمر با افرادی است که مدت طولانی آنها را می شناسیم این اعتماد را اعتماد تجربی می نامیم.
۲۷-اعتماد اخلاقی(قدرت تعهد اخلاقی ناشی از معتمد شدن اعتماد را به انتظاری تبدیل می کند که خود را براورده می سازد)
۲۸-معتمد بخاطر منافعی که مورد اعتماد واقع شدن برایش دارد این اعتماد را حفظ می کند.

۲۹-روش های ایجاد اعتماد در بازار:
۱-۲۹:شبکه های غیر رسمی مراعات متقابل بر اساس دوستی ،روابط خانوادگی یا خویشاوندی نزدیک ، یا پیوند های فرهنگی.
۲-۲۹:مجموعه ای رسمی از قواعد و مقررات حقوقی که نظارت بر ان را شخص ثالثی بر عهده دارد.
۳-۲۹:ضوابط اخلاقی غیر رسمی که پشتوانه شان تعهد درونی است.
۳۰- قالب ها ، نظام ها و الگوهای اجتماعی که فرد در آن رشد می کند.
۴.۲شیو ه های اعتماد سازی در قرآن و سنت پیامبر اکرم (ص):
انسان موجودی است ذاتا اجتماعی به دلیل همین در جهت بقاء خودش و در تبعیت از سرشت
خودش ناچار به تعاون و همکاری های اجتماعی است.در جهت رسیدن به این خواسته ناچار که کنش های خودش را با دیگر افراد اجتماع تسهیل کنه در این راه نیاز به اعتماد اجتماعی دارد دستورات دین مبین اسلام(قرآن و سنت)چه در بعد فردی و چه در بعد اجتماعی تسهیل کننده کنش های انسان و در راستای اعتماد سازی قرار می گیرد.در صورت نهادینه شدن این دستورات در جوامع انسانی کنش ها تسهیل گردیده وهزینه های آن بسیار کاهش می یابد جوامع به سطح بالایی از سرمایه اجتماعی ،اعتماد ودر نهایت جامعه مدنی دست می یابند.
۴.۲.۱مشارکت اجتماعی
مشارکت فرآیندی ارادی و هدفدار است که در آن تک تک افراد جامعه در انتخاب هدف و چگونگی رسیدن به هدف انتخاب شده دخالت دارند و علاوه بر آن در تمامی مراحل تصمیم گیری رضایت افراد ذینفع مورد توجه می باشد. شایان ذکر است که این فرآین تابع عوامل مختلف اجتماعی،اقتصادی ،سیاسی و روانشناسی است .(موسوی ، ۱۳۹۱ :۴۸)اسلام به مشارکت اجتماعی در تمام عرصه ها بسیار اهمیت می دهد.روح حاکم بر اسلام تفکر جمعی است به طور مثال برقراری فرایض دینی به صورت دسته جمعی.مشارکت داری یکسری پیش شرط هایی است که عبارتند از:
۱-آزادی:انسان آزاد از نظر اسلام،انسانی است که خود را از طاغوت درون و برون نجات داده باشد.(کلانتری ،قاضوی و انوریان اصل،۱۳۹۰: ۴۷)
خداوند در آیه ۳ سوره انسان می فرماید:

مانینوهمکاران (۲۰۱۱)

بهره وری در صنایع چین بر اساس رویکرد مقایسه بین اللملی تولید و بهره وری

رشد بهره وری نیروی کار در چین بسیار کندتر از آمریکاست که این امر نشان دهنده افزایش شکاف بهره وری بین این دو کشور است.

شریفمحمدوکرب سری ناوین (۲۰۱۱)

پیش بینی تغییرات بهره وری نیروی کار در ساخت و ساز با بهره گرفتن از شاخص pmv

نتایج بدست آمده و اطلاعات موجود نشان می دهد داده های بهره وری مشاهده شده با آنچه که توسط شاخص pmv پیش بینی شده است هماهنگی کامل را دارد.

گالدینورولورنت (۲۰۰۸)

تأثیر اقدامات زیست محیطی و تکنولوژی بر روی بهره وری و کارایی کارخانجات، مطالعه موردی کارخانجات تولید مواد غذایی در جنوب شرقی اسپانیا

نتایج این تحقیق نشان می دهد سرمایه گذاری اندک بر روی فعالیت های تحقیق و توسعه در مقایسه با با بخش صنعتی، همراه با نیازهای زیست محیطی اخیر و کنترل های محیطی در داخل کارخانجات منجر به تغییرات مهمی در سازمان ها و مدیریت بهره وری آنها شده است.

ماخذ : گردآوری محقق
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
۳-۲- مبانی نظری
۳-۲-۱-سابقه و مفهوم بهره وری
۳-۲-۲- مفهوم والگوهای اندازه گیری بهره وری نیروی کار
۳-۲-۳ -عوامل موثر بر بهره وری نیروی کار
۳-۲-۴-عوامل کاهش دهنده بهره وری نیروی کار
۳-۲-۵-علوم مرتبط با بهره وری نیروی کار
۳-۲-۶- تعریف آسایش حرارتی
۳-۲-۷-روش های تعیین آسایش حرارتی
۳-۲-۸-تنشهای حرارتی و انسان
۳-۲-۳- ۱- تخمین محدوده آسایش
۳-۳- تغییرات بهره وری نیروی کار در بخش ساخت و ساز با بهره گرفتن از شاخصPMV و تصریح مدل
۳-۴- ابزار های گردآوری
۳-۵- روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
در این فصل ابتدا به بررسی سابقه و مفهوم بهره وری، الگوهای اندازه گیری بهره وری نیروی کار، عوامل موثر بر بهره وری نیروی کار، علوم مرتبط با محیط کار و سلامت انسان (ارگونومی^[۳۳] و بیوریتمولوژی^[۳۴] ) و رابطه آنها با بهره وری، روشهایتخمین آسایش حرارتی و تعریف شاخص آسایش حرارتی میانگین آراء پیش بینی شده (PMV) پرداخته و سپس روش تحقیق مورد استفاده بررسی خواهد شد.
۳-۲- مبانی نظری
۳-۲-۱- سابقه و مفهوم بهره وری
از آغاز خلقت بشر تاکنون انسان همواره درصدد بوده تا با توجه به محدودیتهای خاص زمانی و مکانی موجود، از منابع در دسترس حداکثر استفاده را ببرد، بنابراین سابقه بهره وری را باید به قدمت تاریخ بشر پیوند داد.

مفهوم بهره وری نخستین بار در عقاید و نوشته های اندیشمندان اقتصادی مکتب مرکانتیلیسم مطرح شد، به گونهای که ژان فوراسته^[۳۵]مینویسد اولین بار این واژه در کتابی از آگری کولا^[۳۶] به نام متالیکا^[۳۷] مطرح شده است.
اما در قرن هجدهم فیزیوکراتها نظیر فرانسوا کنه^[۳۸]به این واژه مفهوم قدرت تولید کردن دادند. همچنین میتوان از اقتصاددانانی نظیر آدام اسمیت و کارل مارکس نام برد که در ارائه مفهوم مناسب از بهره وری در دنیای معاصر تاثیر موثری داشتند.(اشراقی،۱۳۸۹)
اوایل قرن بیستم آلبرت آفتالیون^[۳۹] در مقالهای بهره وری را در مفهوم فعلی آن به کار برد. وی معتقد بود بهره وری را میتوان به عنوان رابطه بین حجم تولیدی که در مدت معین به دست آمده و حجم کامل عواملی تعریف کرد که در جریان تولید به مصرف رسیدهاند (خاکسار ، ۱۳۸۰)
بهره وری به یک معنی نسبت ستانده به نهادهها یا محصول متوسط تولید شده به ازای هر واحد از نهاده است . به عبارت دیگر، بهره وری در واقع میزان نسبی کارایی منابع تولید مانند کار و سرمایه است. در این مفهوم، بهره وری شاخص استفاده موثر، مفید و کارا از منابع گوناگون است (قره باغیان ،۱۳۷۶). در متون اقتصادی، تعاریف متفاوتی برای بهره وری ارائه شده است که همه آنها به گونهای به استفاده صحیح و کارآمد از منابع در راه تحقق اهداف تعیین شده، اشاره دارد.در این متون،بهره وری به عنوان معیار و ابزار سنجش کارایی فعالیتهای اقتصادی قلمداد میشود. چرا که تلاش برای بهبود این شاخص را بخشی از زندگی اقتصادی و اجتماعی تشکیل داده و جنبه های گوناگون زندگی مادی و معنوی را در ارتباط نزدیک با یکدیگر قرار میدهد. بنابراین، بهره وری مفهوم گستردهتری از یک معیار اقتصادی به خود میگیرد.
سازمانهای بین المللی و منطقهای نظیر سازمان بین المللی کار چنین بیان میکند که محصولات مختلف با ادغام چهار عامل اصلی زمین، سرمایه، کار و سازماندهی حاصل میشود. نسبت این عوامل به تولید معیاری برای سنجش بهره وری است. همچنین آژانس بهره وری اروپا بهره وری را درجه استفاده موثر از هر یک از عوامل تولید دانسته و معتقد است که بهره وری یک دیدگاه فکری بوده که همواره میخواهد آنچه در حال حاضر موجود است را بهبود بخشد. مرکز بهره وری ژاپن هدف بهبود بهره وری را به حداکثر رساندن استفاده از منابع، نیروی انسانی، تسهیلات و غیره به روش علمی و با کاهش هزینه های تولید،گسترش بازارها، افزایش اشتغال، کوشش برای افزایش دستمزدهای واقعی و بهبود معیارهای زندگی میداند آن گونه که به نفع کارکنان، مدیران و مصرف کننده باشد.بدین ترتیب در تعاریف ارائه شده، برای مفهوم بهره وری، سه زاویه یعنی افزایش سطح تولید،کاهش به کارگیری عوامل تولید، و مدت زمان مورد نظر، قابل توجه بوده که ترکیب این سه میتواند هدف نهایی بهره وری را بهبود بخشد.
۳-۲-۲-بهره وری نیرویکار
بهره وری عبارت است از به حداکثررساندن استفاده از منابع، نیروی انسانی و تمهیدات به طریق علمی به منظور کاهش هزینه ها و رضایت کارکنان، مدیران و مشتریان. تعاریف دیگر بهره وری را، حداکثر استفاده مناسب از نیرویانسانی به منظور حرکت در جهت اهداف سازمان با کمترین زمان و حداقل هزینه دانسته اند.امروزه، نقش و اهمیت نیروی انسانی در فرایند تولید و ارائه خدمات در جوامع بشری به عنوان مهمترین عامل مشخص شده است .با نگاهی به مراحل تمدن بشری مشخص میشودکه نقش نیرویانسانی از نیرویکارساده به سرمایه انسانی تکامل یافته است، چرا که پیشرفت تکنولوژی بدون تحولات نیرویانسانی فاقدکارایی است. در عصر حاضر دیگر تزریق منابع مالی به عنوان فاکتور اصلی توسعه به شمار نمیآید بلکه تحولات و بهره وری نیرویانسانی با رشد خود سبب ارتقاء سازمانها و به تبع آن توسعه نظام های اقتصادی در جهان میشوند، به نحوی که سرمایه های انسانی میزان سرمایه های مادی را تعیین میکنند .بنابراین رشد بالای بهره وری خصوصاً بهره وری نیروی انسانی همه فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار میدهد .استفاده صحیح از نیرویانسانی به مثابه ارزشمندترین و بزرگترین ثروت هر جامعه به صورت مسئلهای حائز اهمیت مورد توجه دولتها بوده است .به عبارت دیگر میتوان گفت که انسان هم هدف توسعه و هم عامل آن محسوب میشود و تحقق اهداف توسعه تا حد قابل توجهی به نحوه اداره و مدیریت این ثروت و منبع حیاتی بستگی یافته است. بنابراین بهره وری منابع انسانی یکی از رکنهای مهم هر موسسه یا سازمان میباشد.(پدرام ،۱۳۹۰،ص۲۳).
۳-۲-۳-الگوهای اندازه گیری بهره وری نیروی کار
در ادبیات اقتصادی، موضوع بهره وری به دو صورت کلی و جزئی بررسی میشود. بهره وری جزئی انعکاسی از روش بهکارگرفته شده در تولید است و به صورت نسبت ستانده به نهاده (کار، سرمایه و انرژی) قابل اندازه گیری است، درحالیکه بهره وری کلی، آن بخشی از رشد تولید را که نمیتوان به رشد عوامل تولید نسبت داد اندازه گیری میکند. با توجه به موضوع این مطالعه، در اینجا به اختصار به بهره وری جزئی عوامل تولید اشاره میشود.
بهره وری جزئی عواملتولید، نسبت ستانده به یکی از دادههاست. این مفهوم در مقابل بهرهوریکلی یا چندگانه عوامل تولید مطرح میشود و دردو قالب بهره وری متوسط و نهایی عامل تولید بحث انگیز است.
الف) بهره وری متوسط: اگراین نسبت به صورت کسر ساده و نسبت ستانده به یکی از داده ها ارائه شود، متوسط بهره وری عامل یا بهره وری متوسط عامل گفته میشود:
AP_ij =   , i= k , l , E (3-1)
در رابطه فوق AP_ij عبارت است از بهره وری متوسط ، عامل i عبارت است از نیرویکار، سرمایهو انرژی در بخش j ، VA_j عبارت است از ارزش افزوده بخش j و F_ij برابر است با نهاده یا عامل i ( نیروی کار، سرمایه و انرژی) در بخش j . در صورتی که i نماینده عامل نیروی کار باشد، شاخص به دست آمده بهره وری متوسط نیرویکار است و اگر منعکس کننده عامل سرمایه یا انرژی باشد، این شاخص متوسط سرمایه یا انرژی را نشان خواهد داد.

جدول ۲۲: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان طالقانی ۸۴
جدول ۲۳: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان امام خمینی ۸۵
جدول ۲۴: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان مصطفی خمینی ۸۶
جدول ۲۵: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان طالقانی ۸۷
جدول ۲۶: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان امام خمینی ۸۸
جدول ۲۷: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان مصطفی خمینی ۸۹
جدول ۲۸: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تعداد بیمار در بیمارستان طالقانی ۹۰
جدول ۲۹: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان مصطفی خمینی ۹۱
جدول ۳۰: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان طالقانی ۹۲
جدول ۳۱: مقایسه نقطه به نقطه سرانه آب مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان امام خمینی ۹۳
جدول ۳۲: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان مصطفی خمینی ۹۴
جدول ۳۳: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان طالقانی ۹۵
جدول ۳۴: مقایسه نقطه به نقطه سرانه برق مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان امام خمینی ۹۶
جدول ۳۵: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان مصطفی خمینی ۹۷
جدول ۳۶: مقایسه نقطه به نقطه سرانه گاز مصرفی بر حسب تخت روز اشغالی در بیمارستان طالقانی ۹۸
فصل پنجم ۹۹
۵-۱ بحث (Discussion): 100
منابع فارسی: ۱۰۷
منابع لاتین: ۱۱۱
فصل اول
۱-۱ مقدمه:
امروزه انرژی در کنار سرمایه و نیروی انسانی به عنوان یکی از عوامل اصلی تولید در دنیا به شمار می‌آید و در کشور ما نیز بی‌تردید انرژی نقش بسزایی در پیشرفت و توسعه کشور ایفا می‌کند؛ لذا تدوین استراتژی‌ها و سیاست‌های مناسب با در نظر گرفتن معیارهای پیش‌بینی آینده و تدوین برنامه‌های متناسب با آن، به منظور استفاده و تخصیص بهینه انرژی، بسیار حائز اهمیت است. (آمارهای هشداردهنده وزیر نفت، ۱۳۸۹)
نهاده انرژی یکی از نهاده های اساسی در تابع تولید کلان اقتصاد محسوب می‌شود؛ به گونه‌ای که هر تغییری در قیمت این نهاده، در کوتاه مدت از طریق سهم هزینه‌ای آن و در بلندمدت از طریق تأثیر متقابل بر بازار سایر نهاده‌ها بر شاخص قیمت تولید کالاها و خدمات اثر می‌گذارد. اهمیت رفتار نهاده انرژی در برابر سایر نهاده‌ها به حدی است که مباحث تفصیلی ویژه‌ای را در ادبیات اقتصادی به خود اختصاص داده است. (شریفی و همکاران، ۱۳۸۷) استفاده موثر از انرژی می‌تواند به عنوان یکی از راه‌های بالقوه و اثربخش برای حل مشکل جهانی انرژی باشد. (سبیتوسی، ۲۰۰۸)

دولت‌ها برای کاهش اثرات سوء اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مصرف حامل‌های انرژی نظیر سوخت‌های فسیلی، باید چه به صورت جداگانه و چه به صورت همکاری باهم از طریق اقدامات و سیاست‌های قوی مثل مداخلات تنظیمی بازار نقش خود را ایفا کنند. به طوری که در سناریوی جایگزینی انرژی آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) به نظر می‌رسد سیاست‌هایی که دولت‌ها در حال حاضر اجرا می‌کنند (نظیر اصلاحات یارانه‌های انرژی)، رشد مصرف و استخراج سوخت‌های فسیلی را تا سال ۲۰۳۰ به نصف کاهش دهد. (مورگان، ۲۰۰۸) این در حالی است که تولید و مصرف انرژی در ایران با حالت بهینه فاصله زیادی دارد و شدت مصرف انرژی طی سال‌های گذشته در ایران افزایش چشمگیری داشته است. (جباروند و همکاران، ۱۳۹۰)
هرچند ایران از نظر دارا بودن منابع و ذخایر متنوع انرژی دومین کشور در خاورمیانه محسوب می‌شود، اما سرمایه‌گذاری به موقع در بخش انرژی و بذل عنایت کافی به آن حتی در کشورهایی که برخوردار از منابع فنی انرژی می‌باشند ضروری است و امکان دستیابی به عرصه‌های بین‌المللی را میسر می‌سازد. به عنوان مثال ذخایر گاز ایران به تنهایی از مجموع ذخایر گاز کشورهای خاورمیانه به مراتب افزون تر است؛ اما اهمیت صرفه‌جویی در مصرف گاز طبیعی به عنوان یک منبع پایان پذیرفتنی مشخص تر می‌شود که بدانیم مصرف این سوخت به علت داشتن برتری‌های فراوان نسبت به سایر سوخت‌ها روزبه‌روز بیشتر و بیشتر می‌شود. از جمله این برتری‌ها می‌توان به ارزان بودن، آلوده نکردن هوا، محیط و امکان جایگزین شدن به جای سایر سوخت‌ها و همین طور به وسیله سایر سوخت‌ها اشاره کرد. (صالحی، ۱۳۷۲)
همچنین با نگاهی به آمار مصرف انرژی و شاخص‌های مهمی چون سرانه مصرف انرژی، شدت انرژی و بهره‌وری انرژی در ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای جهان در می‌یابیم که در عرصه رقابت جهانی که به سمت مصرف کمتر (بهینه) و تولید بیشتر در حرکت است اتلاف انرژی زیادی را در بخش‌های حمل و نقل،خانگی، صنعت و بخش‌های عمومی_ دولتی خصوصاً بیمارستان‌ها را شاهد هستیم. (وزارت نیرو، ۱۳۸۸) آمار و ارقام ارائه شده در پژوهش‌هایی که در ارتباط با مراقبت‌های بهداشتی انجام شده‌اند، نشان می‌دهند که مصرف انرژی به ازای هر مترمربع در بیمارستان‌ها بسیار بیشتر از انواع دیگر مؤسسات خدماتی می‌باشد. (جباروند و همکاران، ۱۳۹۰)
یکی از انواع اصلی ساختمان‌های اداری که پتانسیل زیادی برای انجام اقدامات صرفه جویانه برای انرژی دارد، بیمارستان می‌باشد. بیمارستان‌ها به دلایلی که ذکر می‌کنیم سهم زیادی از مصرف حامل‌های انرژی را به خود اختصاص می‌دهند. دلایلی از جمله: عملکرد ۲۴ ساعتی این سازمان، اندازه و سطح بزرگ سازه، نیاز به آب گرم، نیاز به تسهیلات برودتی و حرارتی، تجهیزات استریلیزاسیون و وجود انواع و اقسام تجهیزات پزشکی. (مشاوران محیطی ای. پی. تی. اِی، ۲۰۰۷)
واضح است که منابع انرژی یکی از مهم‌ترین منابع خدمت رسانی در بیمارستان به شمار می‌آید و هرگونه مشکل در تهیه و بهره‌برداری از آن‌ها مستقیماً ارائه خدمت به بیماران را مختل و حتی جان آن‌ها را به خطر خواهد انداخت. هزینه انرژی قسمت قابل توجهی از هزینه‌های غیر پرسنلی را به خود اختصاص داده و مستقیماً بر قیمت تمام‌شده هر واحد خدمات ارائه شده به بیمارستان‌ها اثر می‌گذارد. (صدقیانی، ۱۳۷۷)
قیمت انرژی از جمله متغیرهایی است که در اقتصاد ایران به صورت برون زا و توسط دولت تعیین می‌گردد. به دلیل اینکه از یک طرف انرژی در بین تمامی بخش‌های اقتصادی جریان دارد و از طرف دیگر تمامی بخش‌های اقتصادی در ارتباط با یکدیگر می‌باشند. لذا هر گونه تغییری در قیمت‌های انرژی، کل اقتصاد را تحت تأثیر قرار داده و پیامدهای درخور توجهی را بر جای می‌گذارد. (قادری و همکاران، ۱۳۸۸) بررسی اولیه نشان می‌دهد که در صورتی که قیمت حامل‌های انرژی افزایش یابد، این امکان وجود دارد که تا مرز ۷۰۰ میلیارد تومان بار هزینه مراکز بهداشتی و درمانی دولتی بالا رود. (پایگاه اطلاع‌رسانی سلامت ایران، ۱۳۸۹) در همین رابطه پایگاه اینترنتی خبر آنلاین به نقل از یک عضو کمسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی بیان کرده اکثر بیمارستان‌های دولتی در حال حاضر با کسری بودجه مواجه‌اند که با قطع حمایت‌های دولتی از آن‌ها، نخواهند توانست به مردم خدمات ارائه دهند. زیرا دهک‌های پایین جامعه بیشترین مراجعه‌کنندگان به بیمارستان‌های دولتی هستند و با حذف یارانه حامل‌های انرژی که شامل آب، برق و گاز می‌شود، این بیمارستان‌ها قادر نخواهند بود که هزینه‌های آب و برق خودشان را تأمین کنند و مردم دهک پایین جامعه با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهند شد. (حسنی بافرانی، ۱۳۸۹)
سازمان جهانی بهداشت برآورد کرده، تقریباً سه چهارم کل بودجه بهداشت و درمان در کشورهای در حال توسعه، صرف هزینه‌های بیمارستانی می‌شود و افزایش روزافزون هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، بلااستفاده بودن بخشی از ظرفیت تخت‌های بیمارستانی، عدم استفاده صحیح و منطقی از منابع موجود و عدم توجه به شاخص‌های تخت بیمارستانی موجب اتلاف منابع، هرز رفتن منابع مالی و کاهش کارایی بیمارستان‌ها گردیده است. (بهادری، ۱۳۸۶) آنچه امروزه در جامعه ما تحت عنوان یارانه از آن نام‌برده می‌شود، در واقع عبارت است از پرداخت مستقیم یا غیرمستقیم نوعی کمک مالی، امتیاز اقتصادی یا اعطای برتری ویژه‌ای به مؤسسات خصوصی، خانوارها و یا واحدهای دولتی که جهت دستیابی به اهداف مورد نظر انجام می‌پذیرد. یارانه دولتی در واقع به این معنی است که دولت یارانه را برای جبران قسمتی از قیمت کالاها و خدمات باهدف افزایش تولید به تولیدکنندگان، افزایش کارکرد توزیع به توزیع‌کنندگان و افزایش قدرت خرید مصرف‌کننده بی‌درآمد یا کم درآمد، به مصرف‌کنندگان می‌پردازد. (وزارت امور اقتصاد و دارایی، ۱۳۸۸)
در دهه ۱۹۸۰ به دنبال بحران بدهی‌ها و رکود جهانی و تقابل تجربه کشورهای شرق آسیا، آمریکای لاتین، جنوب آسیا و صحرای آفریقا، تاکید راهبردهای توسعه به سمت بهبود مدیریت اقتصاد و پذیرفتن نقش بیشتر نیروهای بازار تغییر کرد که در چارچوب جدید، بیشتر کشورها نسبت به اصلاحات در برنامه یارانه‌ها اقدام کردند. بر اساس آنچه که در تاریخ نظام‌های اقتصاد جهانی ثبت شده است، اغلب دولت‌ها در مقاطع زمانی خاص به تدوین طرح اصلاح یا هدفمند سازی یارانه‌ها مبادرت کرده‌اند. (گزارش شماره ۱۹۵۶۱ بانک جهانی، ۱۹۹۹) طرحی که به اقداماتی اشاره دارد که دولت طی آن یارانه‌های مورد نظر را به سوی گروه‌های جمعیتی هدف و مدنظر، هدایت و جهت‌دهی می‌کند. (عبادی، قوام، ۱۳۸۸)
بنابراین با توجه به نقش انرژی در توسعه پایدار کشور و افزایش قیمت آن در راستای نزدیک شدن به قیمت‌های جهانی لازم است عملکرد مدیریت بخش انرژی که هدف آن دستیابی به اهداف سازمان به منظور استفاده بهینه از انرژی با کمترین مقدار هزینه است، به طور دقیق و مستمر مورد ارزیابی قرار گیرد. (صدری زاده، ۱۳۸۰) با اصلاح قیمت حامل‌ها از یک سو، الگوی مصرف این حامل‌ها منطقی و از اسراف و اتلاف منابع جلوگیری می‌شود و از سوی دیگر، منابع پولی حاصل از اصلاح قیمت حامل‌ها، به اقشار کم درآمد و گروه‌های هدف تخصیص خواهد یافت. (راد و همکاران، ۱۳۸۸) از آنجایی که هدفمند سازی یارانه‌ها مستلزم اصلاح قیمت‌های انرژی است، حوزه اقتصاد با افزایش قیمت‌ها مواجه می‌شود لذا شناسایی آثار هدفمند کردن و اتخاذ سناریوهایی که ضمن پیگیری هدفمند سازی، آثار تورمی و تبعات منفی این سیاست را به حداقل برساند، دارای اهمیت است. (یزدانی و همکاران،۱۳۸۹) با عنایت به آنچه ذکر شد، در این مطالعه پژوهشگر در راستای شناسایی آثار هدفمندسازی یارانه‌ها، دو مفهوم هدفمندی یارانه‌ها را به عنوان متغیر مستقل و مصرف حامل‌های انرژی را به عنوان متغیر وابسته مورد پژوهش قرار داده است. این مطالعه در استان ایلام با مساحت ۱۹۰۸۶کیلومترمربع که حدود۴/۱ درصد مساحت کل کشورراتشکیل می دهد انجام گرفته، این استان درغرب سلسله جبال زاگرس بین ۳۱درجه و ۵۸دقیقه تا۳۴درجه و۱۵ دقیقه عرض شمالی و۴۵درجه و۲۴دقیقه تا۴۸درجه و۱۰دقیقه طول شرقی درگوشه غربی کشور قرارگرفته است. استان ایلام ازجنوب باخوزستان ،ازشرق با لرستان ،ازشمال باکرمانشاه وازسمت غرب با۴۲۵کیلومترمرزمشترک باکشورعراق همجواراست .
استان ایلام از نظرشرایط اقلیمی جزو مناطق گرمسیر کشور محسوب می شود که در سردترین ماه های سال (فصل زمستان) متوسط حداکثر دمای هوا بالاتر از ۲۰ درجه سلسیوس بوده است، در تابستان هوا به مرور گرم می‌شود و در گرمترین ماه سال به ۷/۳۵ درجه سلسیوس می‌رسد.
دانشگاه علوم پزشکی ایلام جمعاٌ دارای ۱۰ مرکز آموزشی درمانی می باشد که از این تعداد سه مرکز آمزشی درمانی در سطح شهر ایلام به نام های بیمارستان امام خمینی(ره) تاسیس ۱۳۵۲ ( دارای بخش های جراحی مردان، جراحی زنان، ICU، نوزادان، اطفال، اورژانس-بخش آورژانس، رادیولوژی و آزمایشگاه)، بیمارستان مصطفی خمینی تاسیس ۱۳۶۹(دارای بخش های داخلی مردان، داخلی زنان، زایشگاه، C.C.U، I.C.U، اورژانس، Post C.C.U، Post I.C.U، جراحی زنان، اطاق عمل، رادیو لوژی و آزمایشگاه) و بیمارستان ایت ا.. طالقانی تاسیس ۱۳۵۸ ( دارای بخش های دیالیز، روان پزشکی ، بخش سوختگی و اورژانس) می باشد.
۱-۲ بیان مسئله و اهمیت پژوهش:
حامل‌های انرژی به عنوان یکی از نهاده های مهم تولید و همچنین کالای مصرفی خانوارها، نقش بسیار مهمی در تعیین هزینه‌های تولید و مخارج خانوارها ایفا می‌کند. نوسان قیمت هر یک از این حامل‌ها، نوسان‌هایی را در هزینه تولید، مخارج مصرف‌کننده و در نهایت تورم ایجاد خواهد کرد. میزان این نوسان بسته به اهمیت و سهم هر یک از حامل‌ها می‌تواند در سبد کل یا در مباحث تولید و مصرف، مورد بررسی قرار گیرد. آمارها نشان می‌دهد قیمت نسبی حامل‌های انرژی در مقایسه با قیمت سایر کالاهای تولیدی داخل یا قیمت انرژی در سطح منطقه و جهان پایین تر بوده و این شکاف بین قیمت حامل‌های انرژی در داخل نسبت به قیمت جهانی آن، موجب شده است روند مصرف آن طی دهه اخیر رشد شتابانی به خود گیرد و باعث افزایش سهم مخارج حامل‌ها در کل سبد مصرفی شود. در این راستا، از جمله موضوعات مهم در تبیین سیاست اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، بررسی آثار و پیامدهای اجرای این سیاست بر متغیرهای کلان اقتصادی است تا ضمن شناسایی روابط علت و معلولی بین متغیرهای یادشده، سازوکار ارائه سیاست اصلاحی یا حمایتی و نهادی برای کاهش تبعات منفی احتمالی و قرار گرفتن اقتصاد در مسیر افزایش کارآیی عوامل تولید مشخص شود. (ازواجی،۱۳۸۸)
در سال‌های اخیر به دلایل گوناگون از جمله حذف تدریجی یارانه‌های دولتی، توجه بیشتری به ارزش انرژی در اشکال مختلف آن شده و لزوم محاسبه میزان مصرف و صرفه‌جویی انرژی به عنوان یک ضرورت قطعی و چاره ناپذیر پدیدار شده است. (جباروند و همکاران، ۱۳۹۰) مطالب زیادی در خصوص یارانه‌ها و آثار آن‌ها نوشته شده است. ولی بیشتر این مطالب در رابطه با کشاورزی، محیط‌زیست و حمل و نقل بوده که البته این مطالعات اغلب در کشورهای صنعتی صورت گرفته است. (ایگر و همکاران، ۲۰۰۷)
به دلیل نقش بارز انرژی در به حرکت درآوردن چرخه‌های صنعت، کشورهای پیشرفته صنعتی طی دو دهه اخیر با پیش‌بینی دشواری‌ها و محدودیت‌های کنونی، اقدامات حساب شده‌ای برای صرفه‌جویی در میزان مصرف و بهینه کردن آن برداشته‌اند. (معاونت انرژی وزارت نیرو، ۱۳۸۴) به طوری که شدت مصرف انرژی در این کشورها در این مدت کاهش یافته است. (جباروند و همکاران، ۱۳۹۰) با آگاهی عمومی از هزینه‌های انرژی، احساس نیاز به حفظ منابع، بیش از پیش فزونی گرفته است. بعلاوه افزایش بهای منابع انرژی و کمبود آن‌ها موجبات نظارت بیشتر در مصرف آن را فراهم آورده است. (صدقیانی، ۱۳۷۷)
ساخت ساختمان‌های اداری یکی از سریع‌ترین و در حال رشدترین بخش‌های صنعت ساخت و ساز است. از سوی دیگر مصرف انرژی در سازه‌های اداری قریب به ۷۰ تا ۳۰۰ کیلووات ساعت بر مترمربع است که این مقدار حدوداً ۱۰ تا ۲۰ برابر بیشتر از بخش مسکونی می‌باشد. (صدر زاده و همکاران، ۲۰۱۱) مصرف انرژی در ساختمان‌های مسکونی و تجاری در طی دهه اخیر بین ۲۰ تا ۴۰ درصد در کشورهای توسعه‌یافته افزایش یافته است. (پرز لمبارد، ارتیز، پوت، ۲۰۰۸) در همین رابطه نیز بوژاک گزارش داده که در اتحادیه اروپا حدود ۴۰ درصد از کل انرژی توسط ساختمان‌های مسکونی و تجاری مصرف می‌شود. (بوژاک، ۲۰۱۰)
همچنین گزارشی که سایدور ارائه کرده نشان می‌دهد که حدوداً ۳۲ درصد از کل انرژی مالزی در بخش تجاری مصرف می‌شود. (سایدور، ۲۰۰۹) یک پارامتر مهم برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی در ساختمان‌ها افزایش میزان کارایی زیرساخت‌های آنهاست. لازمه وجود چنین زیرساخت هایی نصب سخت‌افزارهای باکیفیت است و لازمه نصب این سخت‌افزارها وجود الزامات قانونی می‌باشد. (مشاوران محیطی ای. پی. تی. اِی، ۲۰۰۷)
برق نیز به عنوان سوختی تمیز برای مصرف پزشکی است که روز به روز مصرف آن بیشتر شده و در نتیجه با احتمال کمبود مواجه است. (شورای جهانی انرژی، ۱۳۷۵) انرژی برق یکی از مهم‌ترین انواع حامل‌های انرژی است که همیشه در کشورهای توسعه‌یافته تقاضا برای آن رو به فزونی بوده است. (آذربایجانی و همکاران، ۲۰۱۱) بیشتر تجهیزات در یک ساختمان تجاری (مانند بیمارستان، اداره، فروشگاه و…) توسط یک سیستم موتورخانه عمل می‌کنند. در متون گزارش شده که حدود ۳۱ الی ۷۵ درصد از کل انرژی توسط موتورهای برق مصرف می‌شود. (سایدور، ۲۰۰۹) پایش مدیریت انرژی برای هر شرکت تصمیم گیرنده‌ای جهت دادن اطلاعات مهم در رابطه با چگونگی تشخیص روند مصرف انرژی برای فعالیت‌هایشان بسیار مهم است. این امر کمک شایانی به مدیر ارشد اداری شرکت برای نتیجه‌گیری‌های مهم و پیش‌بینی پیامدها خواهد نمود. (پایش مدیریت انرژی، ۲۰۰۹)
کمبود منابع آبی کشور ایران و پایین بودن میانگین بارندگی سالانه کشور، لزوم صرفه‌جویی در مصرف این منبع حیاتی را مشخص می‌کند. با آگاهی نسبت به این امر بود که ایران با تصویب بند«و«تبصره ۱۹ قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، حرکت در جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی، گسترش مصرف انرژی را به صورت وظیفه‌ای برای مسئولان در آورد و در راستای همین قانون آیین‌نامه‌های اجرایی به تصویب رسید. (سازمان بهره‌وری انرژی، ۱۳۷۷)
اقتصاد ایران در حال گذار از برنامه‌ریزی متمرکز به سوی برنامه‌ریزی غیرمتمرکز بوده و یارانه یکی از بحث‌های اساسی در این دوران انتقال است. اهمیت این نکته، زمانی آشکار می‌شود که در می‌یابیم اختصاص مبالغ هنگفتی از بودجه ملی به صورت سالیانه، با عنوان یارانه صورت می‌پذیرد. برای مثال؛ در سال ۱۳۸۱ بالغ بر ۱۲۰۵۷۴ میلیارد ریال با عنوان یارانه حامل‌های انرژی تخصیص یافته است. (شریفی و همکاران،۱۳۸۷) بطوریکه در گزارش منتشر شده توسط آژانس بین‌المللی انرژی در سال ۲۰۰۶ اعلام شد که در بیست کشور بزرگ غیر عضو در سازمان توسعه و تعاون اقتصادی (OECD) حدود ۲۲۰ میلیارد دلار صرف یارانه حامل‌های انرژی شده که از این مقدار ۱۷۰ میلیارد دلار به سوخت‌های فسیلی اختصاص دارد. در بین این کشورها روسیه که بزرگترین کشور است، قریب به ۴۰ میلیارد دلار هزینه کرده و جالب آن که ایران با ۳۷ میلیارد دلار در رتبه دوم قرار دارد (رتبه‌ای که ایران را از حیث مصرف حامل‌های انرژی بالاتر از چین، هند، مصر و اندونزی قرار می‌دهد). بنابراین بحث حذف یارانه‌ها از حساسیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار می‌باشد.
چنین یارانه‌هایی یک بار مالی بسیار سنگین را بر دوش خزانه ملی تحمیل می‌کند. از طرف دیگر یارانه‌هایی که برای جلوگیری از وارد آمدن فشارهای بازار رقابتی به تولیدکنندگان، به آن‌ها تعلق می‌گیرد انگیزه‌ای در آنان برای بهره‌گیری از فناوری‌های کاراتر و کاهش پرت انرژی به وجود نمی‌آورد. با افزایش مصرف انرژی یارانه‌های مصرفی تقاضا را برای افزایش واردات بیشتر می‌کند و یا از مقدار صادرات انرژی می‌کاهد. این مسئله به تعادل موجود بین قیمت پرداختی و امنیت عرضه انرژی صدمه می زند. به عنوان مثال ایران که یک صادرکننده بزرگ نفت خام است، در سال ۲۰۰۶ مجبور بوده تا ۴۰ درصد از بنزین خود را (به مبلغ ۴ میلیارد دلار!) از خارج وارد کند تا نیاز شدیدش به بنزین را که در اثر ارائه یارانه‌های بسیار زیاد به حامل‌های انرژی بوده، پوشش دهد. (مورگان، ۲۰۰۸)
۱-۲-۱ منافع هدفمند سازی یارانه حامل‌های انرژی:
به طور کلی هدفمند سازی یارانه حامل‌های انرژی به عنوان یکی از سیاست‌های اجتناب‌ناپذیر دولت است که می‌تواند منافع زیر را در پی داشته باشد:

• • کاهش سهم طبقات درآمدی بالا و افزایش سهم طبقات درآمدی پایین از یارانه‌ها.

• • منطقی شدن مصرف حامل‌های انرژی و جلوگیری از قاچاق این نوع کالاها.

• • اصلاح قیمت‌های نسبی، افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری اقتصادی.

• • شفاف‌سازی بودجه دولت و کاهش اتلاف منابع.

• • جایگزین کردن تدریجی طرح‌های رفاه اجتماعی به جای پرداخت یارانه.

• اصلاح ساختار درآمد- هزینه بنگاه‌های تولیدکننده کالاهای یارانه‌ای.