W_s = وزن اشباع برگ بعد از قرار گرفتن در آب مقطر
۳-۵-۴- مواد جامد محلول
درصد بالای مواد جامد موجود، موجب تغذیه بهتر گیاه می شود. میزان کربوهیدرات های ساقه گل ها خصوصاَ ساکارز توسط دستگاه رفرکتومتر اندازه گیری شد. رفرکتومتر دستگاهی است که مواد جامد محلول در شیره گیاهی را (عموماَ قند ها را ) بوسیله اندازه گیری میزان شکست نور تابیده شده به محلول اندازه گیری می کند. بدین صورت که ۲ سانتیمتر از انتهای ساقه ها نمونه برداشته شد و بعد از له کردن و فشردن ساقه نمونه، عصاره آن توسط رفرکتومتر مورد بررسی قرار گرفت. واحد رفرکتو متر بریکس می باشد. شواهد جدید توضیح دهنده بسیاری از مسائل در باره وجود ارتباط بین تغذیه برگی با بریکس بالا می باشد (Kazemi and Ameri, 2012).
۳-۵-۵- جذب محلول
میزان محلول جذب شده توسط گل معیار دیگری برای شادابی گل می باشد که با اندازه گیری محلول نگهدارنده جذب شده توسط گیاه با استوانه مدرج قابل بررسی است. به منظور تعیین میزان جذب محلول، چند استوانه مدرج حاوی آب مقطر که فاقد شاخه های گل بودند در محیط قرار داده شد که تا میزان آبی که از طریق تبخیر از دست می رود، مشخص شود. میزان جذب آب، با کسر کردن آب تبخیر شده از سطح آزاد شیشه های بدون گل، از آب کم شده از شیشه های حاوی گل محاسبه شد و بر حسب میلی لیتر بر گرم وزن تر گزارش گردید (Kazemi and Ameri, 2012).

۳-۵-۶- شاخص ثبات غشاء سلول
شاخص ثبات غشاء سلول نشان دهنده شادابی گل و ماندگاری غشا است. برای اندازه گیری این شاخص ۳/۰ گرم بافت گلبرگ های هر تکرار را با ترازو دیجیتال حساس وزن و با قیچی خرد شد. سپس نمونه ها در لوله های آزمایش دارای در حاوی ۱۰ سی سی آب مقطر قرار گرفتند. بعد از آن لوله های آزمایش در بن ماری به مدت ۳۰ دقیقه در دمای ۶۰ درجه سانتی گراد قرار گرفتند. در مرحله بعد توسط EC متر هدایت الکتریکی عصاره بدست آمد و تحت عنوان EC₁ قرائت شد. بعد از این مرحله به جهت تخریب سلول های گلبرگ لوله های آزمایش در اتوکلاو به مدت ۲۰ دقیقه در دمای ۱۲۰ درجه سانتیگراد و فشار نیم اتمسفر قرار گرفتند. سپس هدایت الکتیریکی عصاره هر یک از لوله های آزمایش پس از خروج از اتوکلاو و سرد شدن توسط EC متر تحت عنوان EC₂ اندازه گیری شد. برای بدست آوردن شاخص ثبات غشاء سلول و نشت یون ها از فرمول ذیل استفاده شد (Kazemi and Ameri, 2012):
۱۰۰×{(EC₁/EC₂)-1}= شاخص ثبات غشاء سلول
۳-۵-۷- فعالیت آنزیم کاتالاز
برای سنجش فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) به روش Lohava et al (2007) و با بهره گرفتن از دستگاه اسپکتروفوتومتری در طول موج ۲۴۰ نانومتر در مدت ۳۰ ثانیه استفاده گردید. عصاره آنزیمی پس از پودر شدن نمونه ها در ازت مایع در بافر فسفات با غلظت ۱/۰ مولار با pH معادل ۷ استخراج شد و به مدت ۵ دقیقه در ۱۶۰۰ دور سانترفیوژ شد. همچنین ۲۰ میکرولیتر هیدروژن پراکساید (H₂O₂) 30 درصد، به عنوان پذیرنده الکترون مورد استفاده قرار گرفت. با افزودن ۵۰ میکرولیتر از عصاره آنزیمی در حجم نهائی ۱ میلی لیتر مخلوط، واکنش شروع شد و تغییر جذب در ۲۴۰ نانومتر پس از یک ۳۰ ثانیه محاسبه و با منحنی استاندارد، فعالیت آنزیم ارزیابی شد. میزان فعالیت کاتالاز هم برحسب آنزیم بر گرم وزن تر بیان گردید (Kazemi and Ameri, 2012).
۳-۵-۸- فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز
آنزیم سوپراکسید دیسموتاز (SOD) از طریق توانایی این آنزیم در جلوگیری از احیای نور نیترو بلو تترازویلوم کلراید (NBT) به روش Dehindsa et al (1981) اندازه گیری شد. ۳ میلی لیتر مخلوط واکنش شامل فسفات پتاسیم ۵۰ میلی مولار (۸/۷=pH)، متیونین ۱۳ مولار، نیترو بلو تترازویلوم کلراید ۷۵ میکرومولار، اتیلن دی آمین تترا استیک اسید ۱/۰ مولار، ریبوفلاوین ۳۶۰ ماکرو مولار و ۳۰ ماکرو لیتر عصاره خام بود. پس از آن که مخلوط به هم زده شد، سل های اسپکتروفتومتر به مدت ۱۰ دقیقه در زیر لامپ دستگاه فلورسنت قرار داده شد. با خاموش کردن لامپ واکنش متوقف و جذب مخلوط واکنش در ۵۶۰ نانومتر خوانده شد. یک واحد فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، مقدار آنزیمی در نظر گرفته می شود که می تواند تا ۵۰% مانع از احیای نوری نیترو بلو تترازویلوم کلراید گردد. فعالیت ویژه آنزیم به صورت تعداد آنزیم در گرم وزن تر گزارش گردید (Kazemi and Ameri, 2012).
۳-۶- روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها
ابتدا داده ها در نرم افزار Excel ثبت شد. سپس تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از نرم افزار آماری SPSS انجام و مقایسه میانگین ها بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال ۱ درصد و ۵ درصد انجام پذیرفت و در آخر نمودار ها با بهره گرفتن از نرم افزار Excel رسم گردیدند.
فصل چهارم
یافته های پژوهش