وقتی کارآفرینان قادر به فروش ایده هایشان می‌گردند تبدیل به رهبر می‌شوند. هدف از رهبری کار آفرینانه عبارت است از :
الهام بخشی
انگیزش سریع یک گروه صاحب ایده‌های جدید
هدایت آنهادر تبدیل این دیدگاه مشترک به واقعیت است
رهبری کارآفرینانه پنج تفاوت عمده با رهبری کسب و کار‌های دیگر دارد:
- جهت‌دهی استراتژیک
- کشف فرصت‌ها
- جمع‌ آوری منابع
- کنترل منابع
- ساختار مدیریتی
رهبری کارآفرینانه نوعی رهبری در سازمان‌ها است که پایه و اساس آن را کارآفرینی تشکیل می‌دهد و بر عواملی نظیر ریسک پذیری، نوآوری، پشتکار و نوسازی تأکید می‌کند. (صفات و ویژگی‌های رهبری کارآفرینانه- سیدعلیرضا هاشمی‌نکو- دانشگاه علامه طباطبایی-۱۳۹۱)
در رهبری کارآفرینانه تمرکز بر فرصت و ایجاد کسب و کار جدید یا توسعه ی کسب و کار موجود است(تورنبری^[۵]،۲۰۰۶). اما تارابیشی، فرنالد و سولمون^[۶]۳ (۲۰۰۰) رهبری کارآفرینانه را، شناسایی فرصت های سودمند در بازار پویا می دانند. در این مقاله رهبری کارآفرینانه چنین تعریف می شود: فرایند نفوذ در دیگران (از جمله مدیران و کارکنان) به منظور شناسایی و بهره برداری و یا کمک به شناسایی و بهره برداری از فرصت های کارآفرینانه و مزیت های داخلی سازمان. اما پژوهش های مربوط به رهبری کارآفرینانه به ویژه تا سال ۲۰۰۵ دارای نارسایی های عمده ای بوده اند.
تحقیق های کم وحتی ضعیفی درباره ی قابلیت‌های کارآفرینانه رهبران که به سازمان ها و شرکت هایشان برای تبدیل شدن به سازمان کارآفرین کمک می کنند، انجام شده است. برای مثال در مطالعه ای میدانی پیرس، کارمر و رابینز (۱۹۹۷) رفتارها و شایستگی های رهبران کارآفرین را شناسایی و تحلیل کرده اند (۱۹۹۷) . برخی از این قابلیت ها عبارتند از: (۱) رهبران کارآفرین اقدام های خود را با حذف تشریفات زائد اداری، به طور کارآمد انجام می دهند، (۲) آنها ایده های خوب دیگران را رصد می کنند، (۳) دیگران را به بهره برداری خلاق از ایده هایشان تشویق می کنند، (۴) افراد را برای مواجه با یک چالش گرد هم می آورند و (۵) محیطی ایجاد می کنند که در آن افراد برای ایجاد بهبود برانگیخته می شوند و …

البته مهمترین ایراد این تحقیق این است که این رفتارهای یازده گانه تنها بیانگر مشارکت غیر مستقیم و غیر فعال رهبر کارآفرین در فرایند کارآفرینی است.
در تحقیق دیگری ایکولز و نک (۱۹۹۸) جنبه های دیگری از رفتارهای کارآفرینانه را تبیین کردند. به زعم آنها رفتارهای کارآفرینانه سه نوع هستند: کشف فرصت، تسهیل فرصت و انگیزه ی بهره برداری از فرصت (اچلوز و نیک^[۷]،۱۹۹۸) اما از آنجا که کارآفرینی، فرایند شناسایی، ارزیابی و بهره برداری از فرصت ها(بارن و شین^[۸]،۲۰۰۸) است، از این رو رهبران می توانند نقش کلیدی در این فرایند داشته باشند. به زعم ترنبری (۲۰۰۶) رهبر کارآفرین یا نقش فعال در این فرایند ایفا می کند یا تسهیل گر این فعالیت ها خواهد بود. رهبران کارآفرین فعال، عامل ایجاد ارزش بوده و آماده ی شناسایی، توسعه و کسب فرصت های ایجاد کسب و کار جدید، هستند. این فرصت ها در واحدها، و یا در بین مرزهای سازمانی و یا در محیط کسب و کار یافت می شوند. اما رهبرانی که نقش تسهیل گری ایفا می کنند، به طور مستقیم، عامل شناسایی و پیش برنده ی فرصت ها نیستند بلکه شرایطی را در سازمان ایجاد یا فراهم می کنند که نوآوری و فرصت های کارآفرینانه را می توان در آن شرایط به طور دائم پیگیری کرد.(تورنبری^[۹]،۲۰۰۶).
با توجه به تعاریف متعددی که از کارآفرینی و رهبری کارآفرینانه و برخی از قابلیت‌های رهبری کارآفرینانه ارائه شد و همچنین مد نظر قرار گرفتن این موضوع که کارآفرینی از جنس هنر، نوآوری و خلاقیت است با رهبری که از قماش اداره و مدیریت سازمان است این تحقیق در پی آن است که در وهله اول قابلیت‌های رهبری کارآفرینانه را در بین مدیران سازمان اتوبوسرانی کرج شناسایی کرده و در گام بعدی میزان بهره مندی مدیران سازمان اتوبوسرانی کرج را از این قابلیت‌ها مورد بررسی قرار دهد و میزان قوت و ضعف قابلیت های رهبری کارآفرینانه را در میان آنها مشخص کند.
اهمیت و ضرورت تحقیق
با وجود رشد روزافزون اطلاعات و گرایشات کارآفرینی و همچنین بالا رفتن سطح حمایتی دولت ها از فعالیت های کارآفرینانه ضرورت انجام تحقیقات گسترده و مبتنی بر محتوا در این زمینه احساس می شود. قابلیت های رهبری کارآفرینانه، سبک رهبری مشارکتی در کارآفرینی ، مدیریت دانش در بدنه سازمان و ایجاد جو مناسب برای خلاقیت سازمانی از چالش های جدید رهبری هستند که در عصر کارآفرینی شناخته شده اند. با توجه به رشد شتابدار و چشمگیر صنعتی و تجاری در سال های اخیر عوامل زیر به عنوان علل این رشد برشمرده شده اند:(کوراتکو و هودگیتز^[۱۰]، ۲۰۰۷).
مهمترین چالشی که کارآفرینان با آن مواجهند متقاعد کردن افراد دیگر جهت همراهی با آنهاست . این افراد می توانند یک جامعه سرمایه گذار و یا خود افراد درون سازمان باشند ، در مراحل پس از تولید و تجاری سازی ایده ، کارآفرین با جامعه بزرگتری به نام بازار و مشتریان بالقوه و بالفعل مواجه است و این ارتباط به دلیل جدید بودن محصول فراتر از ارتباط بازاریابان و مدیران فروش با مشتریان است(کوراتکو و دونالد^[۱۱]،۲۰۰۷).
این باور وجود دارد که اعمال کارآفرینی میان مدیران یک سازمان طیف وسیع و گسترده ای است (هرینونن و کرولا^[۱۲]،۲۰۰۳) که نیل به درجات متعالی آن امری بسیار خطیر قدم گذاری و حرکت مثبت به سوی مدارج بالای این طیف، موجب اثرگذاری مستقیم بر عملکرد سازمان و بهبود محسوس آن می شود(هورنزبای و همکاران^[۱۳]،۱۹۹۳). بر همین اساس بسیاری از دانشمندان اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی در پی آن بودند تا به جست و جوی « مولفه هایی » بپردازند تا به مدد آنها بتوانند میزان رویکرد مدیران بالقوه ی یک سازمان به کارآفرینی را اندازه گیری و بر همین مبنا، اثرگذاری این پدیده را در عملکرد سازمان ارزیابی کنند.
وجود مدیر یا رهبر کارآفرین موجب افزایش خلاقیت و نوآوری می شود که به دنبال آن بهره وری به وجود می آید هرچه قدر تفکر کارآفرینی در میان مدیران سطوح مختلف پر رنگ تر باشد، موجب انتقال آن به نیروهای زیر دست شده و کل سازمان را فرا می گیرد.
لذا با توجه به نقش و جایگاهی که کارآفرینی در موفقیت یک سازمان دارد از یک طرف و نیز تاثیرگذاری مستقیم کارآفرینی بر متغیرهای اصلی سازمان نظیر اهداف، کارکنان، عملکرد و موارد مشابه و هم چنین وجود موانع و دشواری هایی که از عدم صحیح شناخت و رهبری کارآفرینانه، گریبانگیر مدیریت سازمان ها می شود انجام چنین تحقیقی ضرورت می یابد. از سوی دیگر با تعیین قابلیت های رهبری کارآفرینانه در سازمان اتوبوسرانی موجب افزایش این فرهنگ در این سازمان ها می شویم و زمینه مناسبی در جهت طرح ریزی برنامه ها و اقدامات مدیریت سازمان ها در جهت گام برداشتن به سوی سازمانی با فرهنگ کارآفرینی بالا می گردد.
اهداف تحقیق
هدف اصلی:
این پژوهش به دنبال شناسایی و سنجش قابلیت های رهبری کارآفرینانه در بین مدیران سازمان اتوبوسرانی کرج می باشد.
اهداف فرعی:
۱- تعریف و شناسایی مهم ترین قابلیت های رهبری کارآفرینانه متناسب با سازمان های حمل ونقل
۲- شناخت ابعاد و زیرمعیارهای قابلیت های رهبری کارآفرینانه متناسب با مدیران سازمان اتوبوسرانی
۳- ارائه ابزار معتبر جهت ارزیابی و سنجش قابلیت های رهبری کارآفرینانه در بین مدیران سازمان اتوبوسرانی
۴- شناسایی نقاط قوت و ضعف مدیران بر اساس ارزیابی قابلیت های رهبری کارآفرینانه و ارائه پیشنهادهایی برای بهبود نقاط ضعف مدیران
سوالات تحقیق
۱- مهم ترین قابلیت های رهبری کارآفرینانه در میان مدیران سازمان اتوبوسرانی کرج چیست؟
۲- آیا وضعیت فعلی قابلیت های رهبری کارآفرینانه در بین مدیران سازمان اتوبوسرانی در حد مطلوب است؟
۳- ترتیب اهمیت و وزن هر یک از قابلیت های رهبری کارآفرینانه در مدیران چگونه است؟
خلاصه روش تحقیق
با توجه به هدف تحقیق حاضر، این پژوهش از نظر هدف کاربردی ، از نوع بررسی به صورت میدانی، از نظر گردآوری داده ها به صورت پیمایشی و از لحاظ تحلیل داده ها از نوع توصیفی می باشد.
جامعه آماری و حجم نمونه
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران سازمان اتوبوسرانی شهر کرج می باشد که تعداد آن برابر با ۲۵ مدیر می باشد. با توجه به محدود بودن جامعه آماری در این پژوهش حجم نمونه آماری برابر با حجم جامعه آماری و به تعداد ۲۵ مدیر مد نظر قرار گرفته شد.
ابزار گردآوری اطلاعات
در این مطالعه به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه بهره جسته شده است که در آن با بررسی مبانی نظری به تعیین ابعاد و مولفه های مهم در حیطه قابلیت‌های رهبری کارآفرینانه پرداخته شد که در آن از گزینه های پاسخ دهی مبتنی بر شیوه طیف ۵ گزینه ای لیکرت استفاده شد. به منظور بررسی روایی آن از نظر متخصصین و اساتید محترم دانشگاهی بهره جسته شد و همچنین پایایی ابزار نیز با بهره گرفتن از آزمون آلفای کرونباخ مورد بررسی و تایید قرار گرفته شد.
تجزیه و تحلیل داده ها:
در تجزیه و تحلیل داده ها نیز از تحلیل های آمار توصیفی و استنباطی که به این منظور از نرم افزار SPSS استفاده شد. بر همین اساس در تحلیل های آمار توصیفی به بررسی شاخص های مرکزی شامل میانگین ، مد، میانه ، و شاخص های پراکندگی شامل: واریانس و انحراف معیار پرداخته شده است. در بخش استنباطی نیز از آزمون های تی یک نمونه ای، آزمون آنالیز واریانس بهره جسته شد و به منظور تعیین برازش مدل نیز از نرم افزار smart.pls.3 در محاسبه تحلیل عاملی استفاده گردید.
تعاریف مفهومی و عملیاتی تحقیق:
۱-کارآفرینی
تعریف مفهومی:
کرکت^[۱۴] (۲۰۰۵) کارآفرینی را فرایند پویایی از تغییر بینش و بصیرت با ابتکار و نوآوری می داند(کرکت، ۲۰۰۵). عرفانیان (۱۳۸۶) معتقد است که کارآفرین فردی است دارای ایده و فکر جدید که از طریق ایجاد یک کسب و کار و با بسیج منابع که با مخاطره مالی، اجتماعی و حیثیتی همراه است محصول یا خدمت با بازار ارائه می دهد.
تعری عملیاتی:
در این مطالعه منظور از کارآفرینی، قابلیت های رهبری کارآفرینانه بوده است.
۲-قابلیت های رهبر کارآفرینانه
تعریف مفهومی:
قابلیت های رهبری کارآفرینانه، عبارت است از ویژگی ها و مهارت های اساسی کارآفرینانه یک رهبر در سازمان که از دو نوع قابلیت عملکردی و شخصی بدست آمده است(اسورز و لیدون ، ۲۰۱۴)..
تعریف عملیاتی:
در این پژوهش عبارت است از نمره ای که مدیران سازمان اتوبوسرانی از پاسخ دهی به ۵۵ سوال از پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر دو بعد قابلیت های عملکردی و شخصی دریافت می نمایند.