۱/۳۴۳
۷/۳۴
کلرو فلورو متان
۹/۲۸
۷/۳۸
آمونیاک
۵/۱۳۲
۳/۱۱۱
آب
۲/۳۷۴
۶/۲۱۷
۱-۶- مزایای استخراج بوسیله سیال فوق بحرانی
- در این روش زمان انجام فرایند کاهش چشمگیری مییابد.
- سرعت انتقال جرم بالاست.
- انتخاب پذیری بالاست.
- تغییر در قدرت حلالیت با تغییر فشار و دما به آسانی انجام می شود.
- عموماً حلالهای مصرفی در استخراج بوسیلۀ سیال فوق بحرانی مشکلات زیست محیطی ندارند.
- مصرف حلال در این نوع استخراج به مراتب کمتر از روشهای دیگر است.
- بازیابی حلال آسان است]۶[.
- فرایند استخراج فوق بحرانی اغلب در دمای پایین انجام می شود.
- در این فرایند حلال به طور کامل از محصول قابل بازیابی است.
- به دلیل امکان استفاده مجدد از حلال، فرآیندی مقرون به صرفه است.
- به دلیل عاری بودن محصول از حلال، کیفیت محصول نهایی بالاست]۷[.
۱-۷- کاربردهای فناوری فوق بحرانی
در سالهای اخیر، زمینههای کاربردی فراوانی برای سیالهای فوق بحرانی مورد نظر قرار گرفته است. تعدادی از این زمینهها مورد توجه صنعتگران قرار گرفته و برخی نیز به مرحله صنعتی رسیدهاند. هم اکنون بین ۳۰ تا ۴۰ واحد صنعتی در جهان از سیالهای فوق بحرانی در فرآیندهای خود سود میبرند. مهمترین کاربرد صنعتی فرایند فوق بحرانی، جداسازی کافئین از دانههای قهوه[۴] است. اولین واحد صنعتی در این زمنیه در دهه هفتاد میلادی در کشور آلمان با ظرفیت ۳۰۰۰۰ تن در سال، توسط شرکت Kaffee HAG راه اندازی شد. در سال ۱۹۸۲، دومین واحد صنعتی که برای استخراج مواد طعم دهنده[۵] و مولد بو[۶] از گیاهان با ظرفیت ۵۰۰۰ تن در سال طراحی شده بود، در همان کشور فعالیت خود را آغاز کرد. این واحد توسط شرکت[۷] SKW طراحی و ساخته شد. از میان مواردی دیگر که به مرحله صنعتی رسیدهاند، میتوان استخراج نیکوتین از تنباکو در آمریکا و جداسازی کلسترول از گوشت در نیوزلند را نام برد. در زیر تعدادی از زمینههای متنوع تحقیق در مورد فرآیندهای فوق بحرانی آورده شدهاند:
- استخراج روغنهای خوراکی و اسانس از مواد گیاهی
- استخراج مواد آلاینده از خاک
- جداسازی آلایندههای آب
- فرایند منومرها و پلیمرها
- انجام واکنشهای شیمیایی در محیط سیال فوق بحرانی
- کروماتوگرافی با سیال فوق بحرانی
- واکنشهای آنزیمی
- کریستالیزاسیون
- احیا کربن فعال
- تهیه کاتالیست
- استخراج اجزای آروماتیک زغالسنگ
- تولید پودر در گستره میکرونی و زیر میکرونی
- رنگرزی الیاف
کاربردهای دیگر این فناوری روز افزون بوده و انتظار میرود که در قرن آتی، یکی از موارد مهم مورد نظر واحدهای تحقیق و توسعه در سراسر جهان، به فعایت رسانیدن پتانسیلهای فراوان این روش نوین باشد.
۱-۸- کاربرد فرآیندهای فوق بحرانی در تولید ریز ذرات