شاخص توکر – لوئیس تلاش می کند تا نقطه ضعف شاخص بنتلر – بونت در بحساب نیاوردن جریمه شاخص برای افزودن پارامتر را مرتفع کند. این شاخص بر مبنای متوسط ضرایب همبستگی بین متغیرها در مدل قرار دارد. هر چه این ضرایب کوچکتر باشند، شاخص توکر- لوئیس نیز مقدار کوچکتری را نشان خواهد داد. از این شاخص در دو جهت میتوان استفاده کرد؛ اول، مقایسه دو یا چند مدل متفاوت با دادههای یکسان و دوم، مقایسه مدل مفروض با یم مدل صفر نظیر مدل استقلال. این شاخص نیز بین یک تا صفر تغییر می کند و مقدار ۹۵/۰ یا بیشتر منعکس کننده یک مدل خوب است. اگر این شاخص بزرگتر از یک شود برابر با یک قرار داده خواهد شد. این معیار به نام معیار برازش هنجار نشده یا NNFI نیز خوانده می شود (قاسمی، ۱۳۸۹).
۳-۱۰-۱-۶- معیار برازش تطبیقی (CFI)
یکی دیگر از شاخص های برازش مدل، شاخص برازش تطبیق است. این شاخص نیز بر مبنای همبستگی بین متغیرهای حاضر در مدل قرار دارد؛ به نحوی که ضرایب بالای همبستگی بین آنها به مقادیر بالای شاخص برازش تطبیقی میانجامد. هر اندازه که مقدار این شاخص به یک نزدیک باشد مناسب است و اگر مقدار آن از یک بزرگتر شود آن را برابر با یک قرار می دهند (قاسمی، ۱۳۸۹).
۳-۱۰-۱-۷- معیار ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA)
این شاخص برای اولینبار توسط اشتایگر معرفی شده است. این شاخص بر مبنای تحلیل ماتریس باقیمانده قرار دارد و از ویژگیهای مهمی برخوردار است. برخلاف بسیاری از معیارهای برازش دیگر در مدلسازی که تنها دارای برآورد نقطهای هستند، این شاخص برای فواصل اطمینان مختلف نیز قابل محاسبه است که میتوان با بهره گرفتن از آنها مشخص کرد که آیا مقدار به دست آمده برای مدل تدوین شده با مقدار ۰۵/۰ تفاوت معنادار دارد یا خیر؛ مقداری که اغلب بعنوان نقطه برش برای مدلهای خوب و بد شناخته می شود. مقدار RMSEA که در حقیقت همان آزمون انحراف هر درجه آزادی است، برای مدلهایی که برازندگی خوبی داشته باشند، ۰۵/۰ یا کمتر است. مقادیر بالاتر از ۰۸/۰ نشاندهنده خطای معقولی برای تقریب در جامعه است و در مدلهایی که مقدار آنها ۱/۰ یا بیشتر است برازش ضعیفی دارند. توجه به این نکته ضروری است که مقدار این معیار هنگامی که درجه آزادی کوچک است و حجم نمونه نیز بزرگ نیست می تواند گمراه کننده باشد.
رکس. پی. کلاین (۲۰۰۵)، خاطر نشان میسازد که این شاخص به دلیل ترکیب منحصر به فرد ویژگیهی مختلف مورد توجه بسیار قرار گرفته است. مقدار این شاخص برابر با صفـر تنها نشان میدهد که کای اسکوئر مدل از درجه آزادی مدل کوچکتر است نه آنکه لزوماً کای اسکوئر برابر صفر باشد. چنانچه حد پایین این فاصله اطمینان کوچکتر از ۰۵/۰ باشد، مدل تدوین شده به واقعیت جامعه آماری نزدیک تلقی میشود. در حال آرمانی انتظار داریم که حد پایین این شاخص برابر صفر باشد. در هر حال وجود حجم نمونه اندک می تواند به حالتی بغرنج بیانجامد که حد پایین شاخص از ۰۵/۰ کوچکتر و حد بالای آن از ۱/۰ بزرگتر باشد (قاسمی، ۱۳۸۹).
۳-۱۰-۱-۸- معیار ریشه میانگین مربعات باقیمانده (RMR)
ماتریس باقیمانده یکی از ماتریسهای مهمی است که هم می تواند برای ارزیابی برازش کلی (مدل تدوین شده) و هم برازش جزئی (پارامتر تعریف شده بین دو متغیر) مورد استفاده قرار گیرد. این شاخص یکی از شاخصهی برازشی است که از آن برای مقایسه دو مدل متفاوت با داده های یکسان استفاده می شود. حداقل مقدار برای این شاخص صفر است، یعنی حالتی که برازش کامل و ماتریس باقیمانده یک ماتریس صفر است (ماتریسی که همه درایههای آن صفر) است. اما حداکثر آن با توجه به مقادیر کوواریانسها در ماتریس باقیمانده می تواند عددی کوچک یا بزرگ باشد. در هر حال کوچکتر بودن مقدار RMR برای یک مدل در مقایسه با مدل دیگر می تواند به عنوان یکی از معیارهای بهتر بودن آن مدل تلقی شود (قاسمی، ۱۳۸۹).
۳-۱۱- تحلیل همبستگی پیرسون
ابتدا لازم است تا فرض همبستگی معنادار بین دو متغیر ثابت شود و سپس در صورت داشتن همبستگی معنادار، از تحلیل مسیر (مدل معادلات ساختاری) برای شناسایی میزان اثر یک متغیر بر روی متغیرهای دیگر استفاده شود. مقدار این ضریب همواره بین ۱- تا ۱+ میباشد و هر چه این مقدار به صفر نزدیکتر باشد نشان دهنده عدم رابطه بین دو متغیر میباشد. هرچه مقدار ضریب همبستگی به ۱- نزدیکتر باشد نشاندهنده قویتر بودن رابطه عکس بین دو متغیر میباشد و هرچه به ۱+ نزدیکتر باشد نشاندهنده رابطه مثبت و هم جهت بین دو متغیر میباشد. محاسبه ضریب همبستگی پیرسون با فرمول زیر میباشد (قاسمی، ۱۳۸۹). نتایج آزمون همبستگی در جدول ۳-۸ ارائه شده است.
(۳-۳)
جدول ۳-۸- نتایج آزمون همبستگی
متغیرها | مسئولیت اجتماعی | تصویر قیمت | ارزش ویژه برند | رضایت | اعتماد | نگرش | وفاداری |
تصویر قیمت | ۶۹۸/۰ | ||||||
ارزش ویژه برند | ۶۳۵/۰ | ۹۵۶/۰ | |||||
رضایت |