در کشور ژاپن در سال ۲۰۰۵ وزیر دادگستری موظف گردیده لایحه اصلاحی قانون کنترل مهاجرت که مسئولین کریدورهای هوایی و دریایی را ملزم به بازرسی پاسپورت مسافران و مجازات آنها در صورت تخلف کرده است را به اجلاس عادی مجلس نمایندگان ژاپن ارائه دهد. وزیر دادگستری این کشور پیشنهاد نموده می توان به وسیله اعزام مشاورین بازرسی اسناد به کشورهای دیگر، کمک شایانی به دولت های خارجی به منظور بهبود ظرفیت بازرسی اسناد سفر، ارائه داد. این روش مؤثر به منظور ممانعت از استفاده تروریست ها از پاسپورتهای جعلی یا متفاوت به منظور ورود به ژاپن و همچنین ممانعت از عزیمت آنها از کشورهای مختلف به مقصد ژاپن می باشد. در این رابطه کشورهای چندی از جمله آمریکا، انگلیس و فرانسه اقدام به اعزام متخصصان تشخیص سند به منظور دادن مشاوره و آموزش در رابطه با پاسپورتهای جعلی و یا موضوعات مرتبط به مقامات مسئول مهاجرت و خطوط هوایی کشورهای مختلف، نموده اند.^[۲۵۲]
راهکار مؤثر دیگر در توقف تروریست ها در مرزها گردآوری اثر انگشت مسافران در هنگام ورود و تعیین هویت مسافر و کنترل آن با اسامی مندرج در فهرست سیاه^[۲۵۳] مجرمین می باشد. از این طریق از ورود تروریست هایی که نام آنها در لیست سیاه قید گردیده است جلوگیری به عمل می آید. به عنوان مثال درایالات متحده آمریکا برنامه یو اس ویزیت^[۲۵۴] بازدیدکنندگان را ملزم می نماید زمانی که در خصوص ویزا و نیز در خصوص پرواز اقدام می کنند عکس و اثر انگشت خود را ارائه کنند. لذا مقامات ایالات متحده می توانند اسامی آنها را در مقایسه با لیست سیاه کنترل کنند.
همچنین ژاپن در اصلاح قانون کنترل مهاجرت و در راستای الزام خارجیان به ارائه عکس و اثر انگشت در موقع بازرسی فرودگاه مقرر داشته: وزیر دادگستری باید مطالعاتی را در سال ۲۰۰۵ در تعیین موضوعات لازمه، برای اجرا - به شرط معامله متقابل دول خارجی - انجام دهد و لایحه اصلاحیه آن را در اجلاس عادی نمایندگان مجلس ^[۲۵۵] در سال ۲۰۰۶ ارائه نماید. وزیر امور خارجه باید قواعدی را وضع نماید تا اثر انگشت آنهایی را که نسبت به ویزا اقدام می کنند جمع آوری گردد.^[۲۵۶]

بند ب: تروریسم دریایی

نصب اجباری سیستم های شناسایی اتوماتیک ^[۲۵۷] برای همه کشتی های با تناژ ناخالص ۵۰۰ تن و بیشتر که به سفرهای بین المللی می پردازند، از دیگر اقداماتی است که در سال ۲۰۰۲ میلادی از طرف گروه های بین الاجلاسی کمیته امنیت دریانوردی سازمان بین المللی دریانوردی پیشنهاد گردید. این سیستم ها با به بکارگیری رادارهای پیشرفته، مشخصات و محل جغرافیایی کشتی مورد نظر و مسیری که طی می کند را ثبت می نمایند و به مرکزی که این اطلاعات را از تمام کشتی ها جمع آوری می کند، ارسال می نمایند.^[۲۵۸]
با به کارگیری این سیستم ها علاوه بر شناسایی این کشتی ها و نظارت بر آنها، از طریق مبادله اطلاعات با کشتی ها و در صورت لزوم استمداد از نیروهای نظامی در موقعیت های خطرناک از ارتکاب جرایم تروریستی توسط یا علیه کشتی ها پیشگیری می گردد.
صدور اسناد شناسایی به روز شده برای دریانوردان و تعریف مالک کشتی و الزامی کردن تنظیم اسنادی که اطلاعات مربوط به کشتی، مالک کشتی، بار و مالک بار و مسافرین را منعکس نماید از دیگر اقداماتی است که توسط نهاد فوق الذکر پیشنهاد گردیده است. از این طریق می توان با بالا بردن توان شناسایی کشتی ها و مالکین آنها خطرات قابل پیش بینی ارتکاب اقدامات تروریستی را افزایش داده و از ارتکاب چنین جرایمی پیشگیری نمود.

بند ج: تروریسم مجازی

تدابیر صدور مجوز^[۲۵۹] از جمله اقداماتی است که موجب کاهش گمنامی در فضای سایبر و در نتیجه کاهش جرایم تروریستی در این فضا می گردد. با توسل به این راهکار تلاش می شود براساس معیارهای خاص، از ورود اشخاص ناشناس یا فاقد اعتبار به فضاهای خاصی از سایبر جلوگیری شود.
نمونه ساده این اقدام، بکارگیری گذر واژه^[۲۶۰] است که در گذشته و اکنون جایگاه خود را حفظ کرده است. به این ترتیب، تنها کسانی حق بهره برداری از یک سیستم یا سایت را خواهند داشت که پس از طی مراحل شناسایی و کسب اعتبار لازم، گذر واژه مربوط را دریافت کنند.
ممکن است این مجوز براساس جنس، سن، ملیت، مذهب و گرایش های خاص فکری داده شود. امروزه در این حوزه پیشرفت های بسیاری صورت گرفته است. بعنوان مثال برای ارتقا هر چه بیشتر امنیت، چندیست از شیوه های بیومتریک نیز استفاده می شود. به عنوان مثال بجای یا علاوه بر گذر واژه، از اسکن عنبیه یا شبکیه چشم یا اثر انگشت نیز برای شناسایی فرد استفاده می شود تا ضریب خطا به حداقل برسد.

گفتار چهارم: مراقبت غیر رسمی

منظور از مراقبت غیر رسمی مراقبت از آماج های مختلف از طریق به کار گیری اشخاص غیر رسمی یا اشخاصی که پلیس نمی باشند، است. نظارت از طریق کارمندان نوعی مراقبت سریع، بدون حضور پلیس یا ساکنین محلی و از طریق فردی که در همه جا با هدف مشخص حضور دارد، می باشد. این فرد می‌تواند دربان یک آپارتمان، کارگر یک مغازه یا راهنمای اتوبوس و غیره باشد.
در این شیوه با استخدام محافظین و نگهبانان می توان از ارتکاب عملیات تروریستی علیه شخصیت های سیاسی یا اماکنی که خطر ارتکاب عملیات تروریستی علیه آنها وجود دارد جلوگیری نمود.
امروزه در اکثر کشورهای دنیا شرکت های ایمنی خصوصی این خدمات را ارائه می دهند. اشخاصی که عهده دار این امر می گردند معمولاً دارای توانایی جسمی بالا می باشند و آموزش های ویژه را در این خصوص فرا گرفته اند. اقداماتی که توسط این افراد صورت می گیرد متنوع و متفاوت می باشد.
برای مثال این اشخاص می توانند از شخصیت های مهم سیاسی زمانی که در محل های مختلف حضور پیدا می کنند محافظت نمایند یا اینکه می توان با به کارگیری این اشخاص در محل هایی که امکان وقوع جرایم تروریستی در آنجا وجود دارد از طریق گشت زنی یا حفاظت از ورودی و خروجی ها و … از ارتکاب جرایم تروریستی پیشگیری نمود.
این شیوه بوسیله کارمندان خدمات دولتی، شرکت ها و شهروندان معمولی و بخش های خصوصی مثل مؤسسات ایمنی به صورت بخشی از یک نقش یا شغل پیشگیری از جرم تجلی پیدا می کند. کارمندانی که در شرایط پیشگیری از جرم قرار دارند شامل محافظین، دربانان، سرایداران، متصدیان پارکینگ ها و … می باشند.
احساس هوشیاری و کنترل اوضاع توسط کارکنان موجب انصراف و ناامیدی بسیاری از بزهکاران علاقمند به ارتکاب جرم می شود و در صورت ارتکاب جرم نیز با واکنش حساب شده موجب افزایش ضریب دستگیری مرتکبان می شود. بهره برداری از کارکنان فروشگاه ها و بنگاههای اقتصادی از مصادیق این تکنیک است.
با به کارگیری این تکنیک می توان از اشکال مختلف تروریسم پیشگیری نمود. برای مثال استخدام پرسنل جهت اعمال اقدامات حفاظتی براساس صلاحیت علمی و سوابق آن ها و اعمال کنترل های امنیتی جهت گزینش آن ها از جمله راهکارهای پیشگیرانه ای است که از طرف گروه های بین الاجلاسی کمیته امنیت دریانوردی سازمان بین المللی دریانوردی به کشتی های با تناژ ناخالص ۵۰۰ تن و بیشتر که به سفره های بین المللی می پردازند، پیشنهاد شده. این کشتی ها می توانند از این طریق ضریب امنیتی خود را تا حد زیادی برای پیشگیری از جرایم تروریستی بالا ببرند.^[۲۶۱]
نکته ای که در این خصوص از اهمیت بالایی برخوردار است اینکه افرادی که برای محافظت و نگهداری از آماج خاصی استخدام می شوند می بایست در آن خصوص آموزش ها و تخصص های کافی را کسب نمایند. برای مثال می بایست نحوه بکارگیری ابزار ها و دستگاه هایی که می تواند برای محافظت از آن آماج ها مورد استفاده قرار گیرد را فرا بگیرند تا از این طریق ضریب امنیتی حفاظت از آماج مذکور افزایش یابد.
از جمله راهکارهای پیشگیرانه وضعی که در این راستا برای پیشگیری از تروریسم سایبری می تواند مؤثر واقع گردد تربیت سربازان سایبری^[۲۶۲] می باشد. این افراد در زمینه های مختلف الکترونیکی مورد آموزش قرار می گیرند و از آمادگی لازم برای دفاع از حملات تروریستی بر خوردار می گردند.^[۲۶۳]

گفتار پنجم: مراقبت رسمی

مراقبت رسمی یکی از معروفترین شیوه های پیشگیری وضعی از جرم می باشد که با بهره گیری از افسران و مأمورین پلیس سعی در پیشگیری از جرم دارد.
این تکنیک بر آن است تا با بهره گیری از افسران ملبّس به لباس رسمی و یا وسایل کنترل و مراقبت از ارتکاب جرم توسط مجرمین بالقوه پیشگیری نماید. اقدامات پلیس در این زمینه را می توان به دو گروه سنتی و نوین تقسیم نمود:

بند الف: اقدامات سنتی پیشگیرانه پلیسی

گفته می شود که پلیس اعتقاد دارد حضور فیزیکی گسترده نیروهایش در جامعه و ایجاد گشتی های متعدد شبانه روزی و اقداماتی از این قبیل می تواند بعنوان یکی از عوامل بازدارنده وقوع جرم بشمار آید. پلیس معمولاً این نقش را با تدارک مأمورین ملبّس به اونیفورم خاص در اشکال مختلف عملی می نماید. برای مثال ایجاد پاسگاههای ایست و بازرسی ثابت و سیار و راه اندازی گشتی های پیاده و سواره حول آماجی که احتمال دارد عملیات تروریستی علیه آنها یا توسط آنها صورت گیرد، از جمله اقدامات سنتی پلیسی محسوب می شود که دارای نقش به سزایی در پیشگیری وضعی از تروریسم می باشد.
پلیس با حضور در چنین محل های معادله انتخاب عقلانی مجرمین را از طریق افزایش خطر دستگیری و شناسایی مجرمین به هم می زند و سبب می گردد تروریست ها از انجام اقدامات تروریستی منصرف گردند یا اینکه با شناسایی و دستگیری آنها از ارتکاب عملیات تروریستی پیشگیری می نماید.
بر اساس نظریه انتخاب عقلانی مجرمین بالقوه قبل از ارتکاب جرم مزایا و خطرات ارتکاب جرم را بررسی می نمایند و در صورت اینکه خطرات ارتکاب جرم بیشتر باشد از اقدام مجرمانه منصرف می گردند. بنابراین پلیس در صورتی که نقش خود را به درستی ایفاء کند می تواند از وقوع جرایم تروریستی از طریق منصرف نمودن تروریست های بالقوه با افزایش خطرات ارتکاب جرم یا دستگیری به موقع تروریست ها از وقوع عملیات تروریستی پیشگیری نماید.
نمونه اعمال این روش، عقیم کردن تلاش برای بمب گذاری در رآکتور هسته ای استرالیا می باشد. جریان از این قرار بوده که پلیس استرالیا با انتشار مدارکی در روز دوشنبه ۱۴ نوامبر ۲۰۰۵ (برابر با ۲۳ آبان ۱۳۸۴ )، هویت سه تن از بازداشت شدگان که اسامی عربی دارند را اعلام کرد. این سه تن در نزدیکی مجتمع هسته ای لوکاس هایت، محل استقرار تنها رآکتور اتمی این کشور، دیده شده بودند. مأموران پلیس این سه مرد را، که دوچرخه هایی را در اتومبیل خود حمل می کردند متوقف کرده بود و آنان گفته بودند که به منظور دوچرخه سواری به این منطقه آمده اند. با این همه گزارش پلیس نشان می دهد که اطلاعاتی که آنان در بازجویی جداگانه در اختیار پلیس قرار دادند با هم تفاوت داشت. مدتی کوتاه پس از آن نیز مأموران کشف کردند که قفل یکی از درهای ورودی محوطه ی رآکتور بریده شده بود. این سه مرد همراه با هشت نفر دیگر در روز سه شنبه، ۸ نوامبر در سیدنی بازداشت شدند. در گزارش پلیس آمده است که شش تن از بازداشت شدگان به بهانه ی شکار در محل هایی که از آنها با عنوان «اردوگاهای آموزش جهادی» نام برده شده به تمرین عملیات تروریستی پرداخته بودند. دست کم دو نفر از آنان به حضور در اردوگاه های آموزش تروریسم در پاکستان متهم هستند. دادستان استرالیا گفته است که بازداشت شدگان همچنین به گردآوری مواد لازم برای ساختن بمب مبادرت ورزیده بودند و دستگیری به موقع آنان، از وقوع یک حمله ی فاجعه بار در استرالیا جلوگیری کرده است.^[۲۶۴]
اقدامات پلیس در این راستا می تواند بر اساس اطلاعات دریافتی در موارد مشکوک به اقدام تروریستی باشد. از این رو دست یابی به اطلاعاتی که بیانگر برنامه ریزی جهت انجام عملیات تروریستی می باشد دارای اهمیت بسیار زیادی است و این وظیفه می بایست از طریق نهادهای امنیتی صورت پذیرد. بدیهی است با توجه به جهانی شدن تروریسم همکاری نهادهای امنیتی کشور های مخنلف می تواند تأثیر بسزایی در پیشگیری از جرایم تروریستی داشته باشد.

بند ب: اقدامات نوین پیشگیرانه پلیسی

امروزه پلیس به جای اینکه صرفاً به اقدامات نظیر گشت زنی و بازرسی در موارد مشکوک اکتفا نماید در صدد مطالعه و شناسایی شرایط و اوضاع و احوالی است که سبب وقوع جرایم می گردد یا جرایم معمولاً در آن اوضاع و احوال واقع می گردد.
در این راستا پلیس سعی می کند با شناسایی گروه های تروریستی و نفوذ در آنها اطلاعات مربوط به طرح ها و اهدافی که تروریست ها برای ارتکاب جرم در نظر گرفته اند، را به دست آورد و از طریق دستگیری تروریست ها یا حفاظت ازآماج مورد نظر آنها، از وقوع جرایم تروریستی پیشگیری نماید.
امروزه اغلب سازمان های پلیسی کشورهای جهان اقدام به انجام فعالیت هایی در جهت بهبود اقدامات پیشگیرانه خود نموده اند و مجدانه در جستجوی یافتن راه های نوین پیشگیری از جرم هستند. آنها برای بررسی استراتژی ها و اولویت های خودشان به همفکری با اجتماع روی آورده اند و سعی دارند با مشارکت دادن اقشار مختلف جامعه در تبیین و اجرای خط مشی های پلیسی به موفقیت هایی در زمینه پیشگیری از جرم نائل شوند. پلیس بجای واکنش به جرایم و حوادث واقعه در صدد مطالعه شرایط و اوضاع و احوالیست که سبب پیدایش این وقایع می شود و قصد دارد برای تغییر و اصلاح اوضاع و احوال ماقبل ارتکاب بزه برنامه ریزی نماید. روش های نوین پیشگیری پلیس در مقایسه با فعالیت های سنتی سرکوبی و عدالت نمادین پلیس کارایی بیشتری دارند.
از آنجائیکه پلیس در ارتباط مستقیم با افراد و محیط زندگی آنان می باشد با همکاری دیگر دستگاه های دولتی می تواند عوامل عمومی جرم زا را کاهش دهد. از سوی دیگر پلیس به منظور پیشگیری از وقوع جرم باید اقدامات جدی برای محدود کردن و از میان بردن عوامل تسهیل کننده جرم زا انجام دهد. مثلاً جمع آوری سلاح های گرم و اعمال کنترل بر محل های تولید، توزیع و فروش آن ها و شناسایی و دستگیری عاملین مربوطه می تواند در پیشگیری از جرایم علیه تمامیت جسمانی افراد و جرایم علیه اموال بسیار مؤثر باشد.
یکی از اقداماتی که نهادهای امنیتی از جمله پلیس می بایست در اولویت قرار دهد ابداع و طراحی وسایل یا ابزار نوینی است که به کشف مواد یا وسایلی که ممکن است در ارتکاب جرایم تروریستی مورد استفاده قرار گیرد، کمک نماید.
پلیس می تواند با به کار گیری چنین دستگاه های به کشف مواد بیولوژیکی یا مواد دیگر که تروریست ها در صدد حمل آن ها یا استفاده از آنها در عملیات تروریستی می باشند کمک شایانی نماید. چنین دستگاهی را می توان در محل ورودی فرودگاهها یا مکان های پر تردد کار گذاشت و از این طریق از شیوه های مختلف ارتکاب عملیات تروریستی پیشگیری نماید.
عواملی چون سن، جنس، شغل، حالت روانی، وضعیت اجتماعی در مقطعی از زمان یک عامل مستعد کننده برای قربانی جرم واقع شدن قلمداد می شود. پلیس می بایست با درنظرگرفتن استعدادهای خاص بزه دیدگی بالقوه در جهت پیشگیری از بزه دیدگی آنان یا کاهش احتمال بزه دیدگی شان از طریق شناسایی و تعیین احتمال بزه دیدگی و توصیه و تجویز اقدامات لازم و فراهم ساختن امکانات مناسب برای آنان اقدام و تلاش نماید.

مبحث سوم: تکنیک های مبتنی بر کاهش منافع قابل پیش بینی ارتکاب عملیات تروریستی

هدف این سری از تکنیک های پیشگیری وضعی که کلارک آن ها را مورد بررسی قرار داده تقلیل میزان منافع و مزایای حاصله از ارتکاب جرم برای مجرمین است به نحوی که مجرم دیگر تمایلی به ارتکاب جرم نداشته باشد.
این روش دارای اشکال متنوعی است تکنیک های از دسترس خارج کردن آماج جرم، نهان کردن آماج جرم و علامت گذاری اموال، برهم زدن بازارهای غیر قانونی و از بین بردن سود زیرمجموعه این دسته قرار می گیرند.

گفتار اول: از دسترس خارج کردن آماج جرم

از دسترس خارج کردن آماج جرم اساساً دسترسی به آماج جرم را برای مرتکبان غیرممکن یا مشکل ساخته و از این طریق آنان را از ارتکاب جرم ناتوان می کند. برای مثال از جمله اقداماتی که در این چهارچوب می تواند موجب پیشگیری از وقوع حوادث تروریستی علیه بزهدیدگان بالقوه گردد، پرهیز آنها از حضور در مکان های خطرناک یا خوردن غذاهایی که احتمال دارد مسموم باشند، است.
جرجانی در کتاب ذخیره خوارزمشاهی و خُفِ عَلائی، رهنمود های جالب توجهی را که مرتبط با این مبحث می باشد، در رابطه با پیشگیری از بیوتروریسم گوارشی که در آن زمان رایج‌ترین راه ارعاب و هلاکت مخفیانه شخصیت ها و رقبا بوده است ارائه داده است. وی بیان می دارد: «کسانی را که از این کار، اندیشه باشد احتیاط آنست که طعامی که طعم آن قوی باشد نخورند. مثلاً طعامی که سخت ترش یا سخت شیرین یا سخت شور یا سخت تیز (تند) باشد نخورند، از بهر آنکه کسانیکه خواهند کسی را چیز های زیانکار دهند، به چنین طعام هایی مزه آن بپوشند و لذا آنجا که تهمت اینکار باشد هیچ نباید خورد و اگر ضرورت افتاد چنان جای گرسنه و تشنه حاضر نباید شد».^[۲۶۵]
در مطالب ذیل سعی می شود کاربرد این دسته از تکنیک ها در خصوص تروریسم هسته ای و بیولوژیک مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

بند الف: تروریسم هسته ای

این راهکار در پیشگیری از تروریسم هسته ای بسیار کارآ می باشد. زیرا دستیابی به مواد هسته ای برای ارتکاب جرایم تروریستی می تواند یکی از جذاب ترین اهداف برای تروریست ها محسوب گردد. علاوه بر این تقویت حراست از تأسیسات هسته ای نیز برای مقابله با خرابکاری در تأسیسات هسته ای و در نتیجه مبارزه با تروریسم هسته ای امری حیاتی می باشد. یکی از روش های پیشگیری وضعی از تروریسم هسته ای که در این قسمت قابل ذکر می باشد حفاظت از مواد هسته ای است.
با توجه به اینکه تبعات یک انفجار هسته ای فاجعه بار خواهد بود، کشورها باید قبل از هر چیز توجه خود را به جلوگیری از دسترسی پیدا کردن یا استفاده تروریست ها از وسائل هسته ای معطوف نمایند. اعمال تدابیر حفاظتی و نظارتی مناسب در نگهداری تمامی سلاح ها و انواع مواد هسته ای با درجه تسلیحاتی امری حیاتی بوده که مستلزم صرف هزینه های مالی و لجستیکی فراوان است. ایمن داشت ذخائر بین المللی مواد هسته ای برای بسیاری از کشورها یک اولویت است و این روند باید گسترش یافته تا مواد هسته ای و سلاح های هسته ای دور از دستان تروریست ها بماند.