۰٫۹۲

R-squared

- (*) به مفهوم معنی­داری ۱درصد می­باشد.
منبع: خروجی نرم­افزار Eviews6
۴-۶- برآورد مدل دوم
با توجه به ساختار اقتصادی کشورهای نفت­خیز و اتکاء این کشورها به درآمدهای نفتی، بخش ساختمان و مسکن نیز مانند سایر بخش­های اقتصادی نسبت به نوسانات این بخش و درآمدهای مربوط به آن بی­تفاوت نخواهد بود. به همین دلیل در این بخش کشورها را به دو گروه کشورهایی که دارای درآمدهای نفتی بوده و کشورهایی که درآمد نفتی ندارند، تقسیم کرده­ایم. از این رو در مدل دوم متغیر قیمت نفت نیز وارد مدل شده است.
اما نحوه تاثیرپذیری قیمت مسکن از قیمت نفت را می­توان از طریق نظریه بیماری هلندی توضیح داد. طبق این نظریه، افزایش ناگهانی و یکباره قیمت جهانی نفت و به تبع آن درآمد نفتی موجب افزایش درآمد ارزی و ایجاد مازاد تراز پرداخت­های کشور می­ شود. افزایش درآمدهای ارزی و ذخایر ارزی کشورهای ذکر شده موجب تقویت پول ملی آنها شده و قیمت کالاهای صادراتی افزایش یافته و در مقابل قیمت کالاهای وارداتی کاهش خواهد یافت. چنانچه کالاهای تولید شده در اقتصاد را به دو دسته کالاهای قابل مبادله (تجاری) و غیر قابل مبادله (غیر تجاری) تقسیم کنیم، با فرض جذب این مازاد در اقتصاد داخلی از کانال سیاست­های پولی و مالی، طرف تقاضای اقتصاد به سرعت افزایش می­یابد. به شرط نرمال بودن هر دو نوع کالا، تقاضا و در نهایت قیمت هر دو نوع کالا افزایش خواهد یافت.
از آنجایی که عرضه کالاهای تجاری از طریق واردات قابل افزایش است، قیمت­های متورم این کالاها به وسیله واردات و عرضه بیشتر، به قیمت قبل از تورم خود باز می­گردد. ولی تورم در کالاهای غیر تجاری (غیر قابل مبادله با خارج) مانند مسکن، بدلیل ماهیت غیر قابل تجارت بودن و عدم امکان عرضه سریع برطرف نخواهد شد. لذا این کالاها از حالت کالای مصرفی بادوام به کالاهای سرمایه­ای پربازده تبدیل خواهند شد.
با توجه به اینکه طی سالهای گذشته افزایش ناگهانی و شدید قیمت مسکن و قیمت نفت اتفاق افتاده است در این بخش میزان تاثیرگذاری قیمت نفت بر قیمت مسکن بررسی خواهد شد. بنابراین مدل مورد بررسی در کشورهای دارای درآمد نفتی به این شرح است:

(۴-۱۰)
حال معادله­ (۴-۱۰) با بهره گرفتن از روش GLS و با افزایش مرحله به مرحله­ متغیرها تخمین زده می­ شود. در ابتدا فقط متغیرهای تولید ناخالص داخلی (log (y)) و نقدینگی (log(m)) وارد مدل می­شوند. البته متغیر جانشین تکنولوژی در تمام مراحل تخمین وجود دارد. نتایج در ستون (۱) جدول (۴-۵) آمده است. همانطور که از داده ­های جدول مشخص است، برای این معادله رابطه­ مثبت و به شدت معنی­داری (۳۷٫۱۲t=) بین قیمت مسکن و نقدینگی در کشورهای نفت­خیز مورد مطالعه وجود دارد.
سپس در ستون (۲) جدول، نرخ بهره کوتاه­مدت و بلندمدت را وارد می­کنیم. نرخ بهره یک عامل اثرگذار بر قیمت مسکن است و می ­تواند حجم نقدینگی موجود در بخش مسکن را تغییر دهد، در رگرسیون دوم با ورود نرخ بهره که یک عامل موثر بر قیمت مسکن است، میزان اثرگذاری نقدینگی کاهش می­یابد. نرخ بهره بلندمدت کاملاً معنی­دار است (۴٫۷۸t= )، ولی علامت آن مثبت است که با ورود متغیرهای دیگر اثرگذار بر قیمت مسکن منفی می­ شود. نرخ بهره کوتاه­مدت معنی­دار نیست که در مراحل بعد معنی­دار می­ شود.
در ستون سوم متغیر تورم را به تخمین اضافه می­کنیم. با ورود تورم ضریب نقدینگی به میزان قابل توجهی کاهش می­یابد. تورم یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر قیمت مسکن است و میزان اثرگذاری نقدینگی در شرایطی که تورم وجور ندارد بیشتر از شرایطی است که تورم وجود داشته باشد و این امر کاملا بر طبق انتظار می­باشد. در مرحله چهارم جمعیت را اضافه می­کنیم، با ورود متغیر جمعیت ضریب نقدینگی و تولید ناخالص داخلی تغییر نمی­کند.
جدول (۴-۵): نتایج تخمین مدل برای کشورهای نفت­خیز

(۵)

(۴)

(۳)

(۲)

(۱)

Dependent Variable: hpi

-۱۹٫۷۱

-۱۲٫۱

-۹٫۸۰

-۱۴٫۹۷

-۱۵٫۴۹

C

-۰٫۰۰۱
(-۰٫۲۵)

-۰٫۰۲۷
(-۳٫۵۳)

-۰٫۰۲۶
(-۳٫۴۸)

-۰٫۰۲۴
(-۳٫۵۵)

-۰٫۰۳
(-۴٫۱۱)

Log(y)

۰٫۶۱
(۱۵٫۲۵)

۰٫۴۷