ابعاد هفت گانه شاین
(شریف زاده، ۱۳۷۷: ۲۷)
و الگوی دنیسون
مدل تحلیلی، چارچوب نظری تحقیق را به گونه‌ای ترسیم می‌کند که محقق را در امر جمع آوری و تحلیل داده‌ها مساعدت نماید. به عبارت دیگر مدل تحلیلی، آیینه تمام نمای مفاهیم، ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های پژوهش است. هر قدر مفاهیم انتزاعی‌تر باشد، فرایند رسیدن به شاخص‌ها پیچیده‌تر خواهد بود.به طور کلی برای ساختن یک مدل تحلیلی در یک تحقیق دو روش استقرایی و قیاسی وجود دارد:
۱- روش استقرایی: در این روش ساختن مدل، با مشاهده شروع می‌شود و از این طریق به شناسایی شاخص‌هایی که معمولاً ماهیت و سرشت تجربی دارند اقدام می‌شود و بر مبنای شاخص‌های تعیین شده می‌توان مفاهیم و فرضیه‌های تازه‌ای تدوین نمود و براساس آن مدل را ساخت و آن را با داده‌های واقعی آزمود. به عبارت دیگر این روش همان روش رسیدن از جزء به کل است.
۲- روش قیاسی: در این روش ساختن مدل بر مبنای یک اصل، موضوع یا مفهوم کلی که به عنوان پیش فرض تفسیر پدیده موضوع تحقیق انتخاب شده، آغاز می‌گردد. این مدل با استدلال منطقی فرضیات، مفاهیم و شاخص‌ها را می‌سازد که داده‌های مشاهده شده آن را تأیید کند (کیوی، ۱۳۷۷: ۱۳۱). در این پژوهش از روش قیاسی استفاده گردید بدین ترتیب که ابتدا از مفهوم سرمایه اجتماعی به ابعاد و شاخص‌ها رسیدیم.
۵-۳- تشریح مختصر مفاهیم ابعاد نقش مدیران و سرمایه اجتماعی در الگوی حاضر
الف- ابعاد نقش مدیران
۱-نقش ارتباطی:چگونگی ارتباط مدیر با دیگران را بیان می کند.
۲-نقش اطلاعاتی:چگونگی پردازش و تبادل اطلاعات را بیان می کند.
۳-نقش تصمیم گیری:بیان می کند که چگونه استفاده از اطلاعات در تصمیم گیری می تواند به مدیران کمک کند.
ب- ابعاد سرمایه اجتماعی
۱-بعد ساختاری:این بعد الگوی کلی روابطی را که در سازمان ها یافت می شود را در نظر دارد.
۲-بعد ارتباطی:این بعد ماهیت روابط در یک سازمان را در بر می گیرد.
۳-بعد شناختی:این بعد در برگیرنده میزان اشتراک کارکنان درون یک شبکه اجتماعی در یک دیدگاه، یا درک مشترک میان آنان است.
شایان ذکر است شاخص های هریک از ابعاد مذکور در مدل تحلیلی پژوهش آمده است.
همانطور که در فصل چهارم و درجریان تجزیه و تحلیل داده‌ها آورده‌ایم مدل مفهومی و مدل تحلیلی که در ابتدای این فصل به آن پرداختیم، با بهره‌گیری از روش مدل یابی معادلات ساختاری به وسیله نرم افزار لیزرل، با برازش بسیار مطلوب و بسیار مناسب تأیید گردد.
۶-۳- متغیرهای تحقیق
در این تحقیق به بررسی رابطه دو به دو متغیرها (نقش مدیران به عنوان متغیر مستقل و سرمایه اجتماعی در سازمان آستان قدس رضوی به عنوان متغیر وابسته) می‌پردازیم.
۷- ۳- روش‌شناسی پژوهش
تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی است زیرا با هدف برخورداری از نتایج یافته‌ها در پی حل یک مسأله در سازمان است .
۸-۳- روند تحقیق در بخش کمّی
در این بخش، تکیه اصلی بر مطالعات کتابخانه‌ای، بررسی کتب و مقالات مرتبط، جستجوی اینترنتی بوده است.طراحی و تنظیم پرسشنامه‌ها با استخراج ابعاد و شاخص‌های به دست آمده از مصاحبه‌ها عملی است. جامعه آماری پرسش شونده در این تحقیق، مدیران، کارشناسان و کارکنان آستان قدس رضوی می باشند.
روش نمونه‌گیری مورد استفاده، روش نمونه‌گیری تصادفی ساده است. با بهره‌گیری از فرمول کوکران، حجم نمونه پیشنهادی ۱۱۶ به دست آمد که برای اطمینان بیشتر تعداد ۱۳۰ پرسشنامه در آستان قدس رضوی توزیع گردید و از این حجم، تعداد ۱۲۱ مورد جمع آوری شد و سپس تحلیل نتایج در دستور کار قرار گرفت.
پرسشنامه طراحی شده شامل سه بخش اطلاعات جمعیت شناختی، شاخص‌های ابعاد نقش مدیران با ۳۰ گویه و شاخص‌های ابعاد سرمایه اجتماعی با ۲۷ گویه و در طیف ۵ تایی بود. علاوه بر آزمون مقدماتی پرسشنامه که در گستره محدودی اجرا شد، دو سؤال نیز در هر مورد به صورت معکوس برای کنترل پاسخ‌های ارائه شده به پرسشنامه در نظر گرفته شد که با بررسی تصادفی تعدادی از آنها، صحت داده‌های ارائه شده از سوی پرسش‌شوندگان تأیید گردید. جدول سؤالات پرسشنامه و ارتباط آن با ابعاد دو متغیر اصلی تحقیق، به ترتیب زیر است:
جدول شماره ۲-۳: ارتباط شماره‌های شاخص‌ها در پرسشنامه با ابعاد مدل تحلیلی
مفهوم
شماره های شاخص ها
مرتبط با ابعاد مندرج در مدل تحلیلی
نقش مدیران
۱،۲،۳
نقش تشریفاتی
۴،۵،۶
نقش رهبری
۷،۸،۹
